What's invisible? More than you think - John Lloyd

สิ่งที่เรามองไม่เห็นน่ะหรือ? มีมากกว่าที่คุณคิดอีก - จอห์น ลอย์ด

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Yada Sattarujawong Reviewer: Unnawut Leepaisalsuwanna

(เสียงดนตรี)

(Circus music)

[Ted N' Ed's Carnival]

งานคาร์นิวาล เท็ด แอนด์ เอ็ด เปิดทุกวัน ทั้งวัน วิ่งตรงจากทางด่วนกูเกิ้ล เจอยูทูบเลี้ยวซ้าย

[John Lloyd's Inventory of the Invisible]

[คลังแห่งสิ่งที่เรามองไม่เห็น โดย จอห์น ลอย์ด]

[Adapted from a TEDTalk given by John Lloyd in 2009]

[แปลงจาก TED ทอล์ค โดย จอห์น ลอย์ด ในปี 2009]

ผู้พูดคนถัดไปของเรา ใช้เวลาตลอดชีวิตการทำงานของเขา ค้นคว้าความรู้สึกนั้นที่น่าพิศวง

June Cohen: Our next speaker has spent his whole career

eliciting that sense of wonder.

ขอเสียงปรบมือต้อนรับ คุณ จอห์น ลอย์ด ค่ะ (เสียงปรบมือ)

Please welcome John Lloyd.

(Applause)

คำถามมีอยู่ว่า มีอะไรบ้างที่เรามองไม่เห็น?

[Hall of Mirrors]

The question is, "What is invisible?"

ที่จริงแล้ว มีมากกว่าที่คุณคิดนะ

There's more of it than you think, actually.

Everything, I would say -- everything that matters --

ถ้าเป็นผม ผมจะบอกว่า ทุกๆอย่างเลย ทุกๆอย่างที่สำคัญ

Except every thing, and except matter.

ยกเว้นทุก "สิ่ง" และทุกอย่างที่ไม่ใช่สสาร

We can see matter

เราสามารถมองเห็นสสารได้

but we can't see what's the matter.

แต่เราไม่สามารถมองเห็นได้ว่า สสารมันมีที่มาอย่างไร

We can see the stars and the planets but we can't see what holds them apart,

เรามองเห็นดาวเคราะห์ และดาวฤกษ์ต่างๆ แต่เรามองไม่เห็นว่าอะไรคั่นกลางระหว่างพวกมัน

or what draws them together.

หรืออะไรที่ดึงดูดดวงดาวเหล่านั้นเข้าหากัน

With matter as with people, we see only the skin of things,

คนก็เหมือนกัน เช่นเดียวกับสสาร เราเห็นแต่พื้นผิวภายนอกของสิ่งต่างๆ

เรามองไม่เห็นห้องเครื่องภายใน เรามองไม่เห็นว่าอะไรที่ขับเคลื่อนผู้คน

we can't see into the engine room, we can't see what makes people tick,

at least not without difficulty,

อย่างน้อยก็ไม่ได้เห็นได้ง่ายๆ

and the closer we look at anything, the more it disappears.

และยิ่งเรามองทุกสิ่งอย่างใกล้ชิดเท่าใหร่

สิ่งต่างๆที่เรามองเห็นนั้น ก็มีแต่จะหายไป

In fact, if you look really closely at stuff,

ที่จริง ยิ่งเรามองไปใกล้เท่าไหร่ เช่น เวลามองโครงสร้างพื้นฐานของสิ่งต่างๆ

if you look at the basic substructure of matter,

there isn't anything there.

จะกลายเป็นว่า มันไม่มีตัวตน อิเล็กตรอนก็สลาย กลายเป็นก้อนพลังงาน

Electrons disappear in a kind of fuzz, and there is only energy.

One of the interesting things about invisibility is,

ที่น่าสนใจเกี่ยวกับสิ่งที่มองไม่เห็นคือ บ่อยครั้งที่สิ่งเหล่านี้

the things that we can's see, we also can't understand.

มักเป็นสิ่งที่เราไม่เข้าใจ

Gravity is one thing that we can't see, and which we don't understand.

แรงโน้มถ่วง ก็เป็นสิ่งหนึ่งที่เรามองไม่เห็น และเราไม่เข้าใจ

It's the least understood of all the four fundamental forces,

มันเป็นสิ่งที่เรารู้จักน้อยที่สุด ในบรรดาอันตรกริยาพื้นฐานทั้งสี่ (ในทางฟิสิกส์)

and the weakest, and nobody really knows what it is or why it's there.

จัดเป็นแรงที่อ่อนที่สุด และไม่มีใครรู้ว่า ที่จริงแล้วมันคืออะไร ทำไมมันถึงอยู่ตรงนั้น

For what it's worth, Sir Isaac Newton, the greatest scientist who ever lived,

เท่าที่เรารู้ เซอร์ไอแซค นิวตัน นักวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่ง

เขาเคยเชื่อว่า พระเยซู มาสู่โลก เพื่อสับไก ให้แรงโน้มถ่วงทำงาน

he thought Jesus came to Earth specifically

to operate the levers of gravity.

That's what he thought he was there for.

เขาเชื่อว่าพระเยซู มาเพื่อทำหน้าที่นี้

So, bright guy, could be wrong on that one, I don't know.

คนที่หลักแหลมอย่างนิวตัน ก็อาจผิดกันได้ อันนี้ผมก็ไม่ทราบนะ (เสียงหัวเราะ)

(Laughter)

Consciousness. I see all your faces; I've no idea what any of you are thinking.

สติสัมปชัญญะ ที่ผมเห็นจากใบหน้าของทุกคน แต่ผมไม่รู้หรอกว่าพวกคุณคิดอะไรอยู่

Isn't that amazing?

มันเจ๋งใช่ไหม มันเป็นเรื่องไม่น่าเชื่อ ที่เราไม่สามารถอ่านความคิดของคนอื่นได้

Isn't it incredible that we can't read each other's minds,

ในขณะที่เราสามารถสัมผัสกัน หรือชิมรสกันได้ถ้าเราอยู่ใกล้กันมากพอ แต่อ่านใจไม่ได้

when we can touch each other, taste each other,

perhaps, if we get close enough, but we can't read each other's minds.

ผมว่ามันน่าสนใจนะ

I find that quite astonishing.

In the Sufi faith, this great Middle Eastern religion

ในความเชื่อแบบ ซูฟี่ (Sufi) ศาสนาหนึ่งในตะวันออกกลาง ที่บางคนเชื่อว่าเป็นที่มาของศาสนาทั้งหลาย

which some claim is the root of all religions,

Sufi masters are all telepaths, so they say,

นักพรตซูฟี่ทุกคน ล้วนแล้วแต่เป็น ผู้มีญานหยั่งรู้ เค้่าว่ากันว่าอย่างนั้นนะ

but their main exercise of telepathy

แต่หน้าที่หลักของพวกเขาคือการส่งข้อความพลังงานสูง ออกมาให้พวกเราเชื่อว่า สิ่งเหล่านี้ไม่มีอยู่จริง

is to send out powerful signals to the rest of us that it doesn't exist.

So that's why we don't think it exists; the Sufi masters working on us.

นั่นก็คือสาเหตุที่พวกเราไม่เชื่อ ว่าญานหยั่งรู้เป็นเรื่องจริง นั่นคือสิ่งที่นักพรตซูฟี่ทำให้เราเชื่อ

In the question of consciousness and artificial intelligence,

คำถามว่า สติปัญญาของมนุษย์ และปัญญาประดิษฐ์ นั้นต่างกันอย่างไร

artificial intelligence has really, like the study of consciousness,

การศึกษาเรื่องปัญญาประดิษฐ์ ก็เหมือนการศึกษา เรื่องสติสัมปชัญญะของมนุษย์

gotten nowhere, we have no idea how consciousness works.

มันไปไม่ถึงไหน ตราบใดที่เรายังไม่ทราบว่า สติปัญญาของเราทำงานอย่างไร

Not only have they not created artificial intelligence,

นอกจากที่เราไม่สามารถผลิตปัญญาประดิษฐ์ได้

they haven't yet created artificial stupidity.

เราก็ยังไม่สามารถผลิตความโง่ประดิษฐ์ได้เช่นเดียวกัน

(Laughter)

The laws of physics: invisible, eternal, omnipresent, all powerful.

กฏของฟิสิกส์ สิ่งที่เรามองไม่เห็น เป็นอมตะ มีอยู่ทุกแห่ง และ มีพลังอำนาจเหลือล้น

Remind you of anyone?

นึกถึงใครบ้างไหม?

Interesting.

สิ่งที่น่าสนใจ อย่างที่คุณคงเดาได้ ผมไม่ใช่พวกวัตถุนิยม ผมเป็นพวกไม่นิยมวัตถุ

I'm, as you can guess, not a materialist, I'm an immaterialist.

And I've found a very useful new word -- ignostic.

และผมยังพบคำใหม่ที่เหมาะมาก ผมเป็นพวก ไม่สนใจ (ignostic)

Okay? I'm an ignostic.

[God?]

I refuse to be drawn on the question on whether God exists

ผมปฏิเสธที่จะถูกดึงดูด ด้วยคำถามที่ว่า พระเจ้ามีอยู่จริงหรือไม่

until somebody properly defines the terms.

จนกว่าจะมีใคร ให้คำจำกัดความของคำๆนั้นได้

Another thing we can't see is the human genome.

อีกอย่างหนึ่งที่เรามองไม่เห็นก็คือ ยีน ของมนุษย์

And this is increasingly peculiar, because about 20 years ago

เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ประหลาดดี เพราะเมื่อประมาณ 20 ปีก่อน

when they started delving into the genome, they thought it would probably contain

เราเริ่มสนใจเกี่ยวกับพันธุกรรม ตอนแรกเราคิดว่ามนุษย์ยีน

ประมาณหนึ่งแสนยีน แต่ทุกๆปีหลังจากนั้น

around 100 thousand genes.

Every year since, it's been revised downwards.

เราก็แก้ไขให้มันลดลง ตอนนี้เราคิดว่าเรามียีน ประมาณ สองหมื่นยีน

We now think there are likely to be just over 20 thousand genes

in the human genome.

นั่นคือรหัสพันธุกรรมมนุษย์

This is extraordinary, because rice -- get this --

ที่น่าประหลาดยิ่งไปกว่านั้นคือ ข้าว

rice is known to have 38 thousand genes.

มีสามหมื่นแปดพันยีน

Potatoes have 48 chromosomes, two more than people,

มันฝรั่ง มีโครโมโซม 48 คู่ มากกว่าของคนอยู่สองคู่

and the same as a gorilla.

ซึ่งเท่ากับโครโมโซมของกอริล่า (เสียงหัวเราะ)

(Laughter)

You can't see these things, but they are very strange.

คุณไม่สามารถมองเห็นสิ่งเหล่านี้ได้ แต่พวกมันก็เป็นเรื่องที่แปลกมาก

The stars by day, I always think that's fascinating.

ถ้าลองมองไปที่ดวงดาวในตอนกลางวัน

The universe disappears.

จักรวาลก็ดูเหมือนจะหายไป ยิ่งมีแสงมากเท่าใหร่ คุณก็ยิ่งมองเห็นได้น้อยลง

The more light there is, the less you can see.

Time. Nobody can see time.

เวลา ไม่มีใครสามารถมองเห็นเวลาได้

I don't know if you know this.

ไม่รู้ว่าคุณทราบหรือเปล่า แต่นักฟิสิกส์สมัยใหม่ มีแนวคิดเกี่ยวกับฟิสิกส์สมัยใหม่

There's a big movement in modern physics

to decide that time doesn't really exist,

เพื่อตัดสินว่าเวลาไม่ได้มีอยู่จริง เพราะมันไม่สะดวกที่จะนำมาคำนวนเป็นตัวเลข

because it's too inconvenient for the figures.

It's much easier if it's not really there.

มันจะเป็นการง่ายกว่ามาก ถ้ามันไม่มีอยู่จริง

You can't see the future, obviously,

คุณไม่สามารถมองเห็นอนาคตได้ ก็ทราบกันดีอยู่

and you can't see the past, except in your memory.

และคุณก็ไม่สามารถมองเห็นอดีตได้ ยกเว้นในความทรงจำของคุณ

One of the interesting things about the past

สิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับอดีตก็คือ คุณไม่สามารถมองเห็นอดีตของคุณเองได้

is you particularly can't see --

my son asked me this the other day,

ลูกชายผมถามผมเรื่องนี้เมื่อวันก่อน เขาว่า พ่อครับ พ่อจำได้ไหมว่าผมเป็นยังไงตอนสองขวบ

"Dad, can you remember what I was like when I was two?

And I said, "Yes." He said, "Why can't I?"

ผมตอบว่า จำได้สิ แล้วเขาก็ต่อว่า แล้วทำไมผมจำไม่ได้

Isn't that extraordinary?

มันน่าประหลาดใช่ไหม เราจำไม่ได้ว่า เกิดอะไรขึ้นบ้าง ในช่วงที่คุณอายุน้อยกว่าสองหรือสามขวบ

You cannot remember what happened to you earlier than the age of two or three.

Which is great news for psychoanalysts, because otherwise they'd be out of a job.

ซึ่งนั่นเป็นข่าวดีของนักจิตวิทยาเชิงวิเคราะห์ เพราะถ้าทุกคนจำได้ พวกเขาก็คงจะตกงาน

เพราะวัยเด็กคือที่ๆ เป็นสาเหตุของทุกอย่าง (เสียงหัวเราะ)

Because that's where all the stuff happens

(Laughter)

that makes you who you are.

ที่ทำให้เราเป็นเราทุกวันนี้

Another thing you can't see is the grid on which we hang.

อีกสิ่งหนึ่งที่เรามองไม่เห็นก็คือ ความเจริญเติบโตของตัวเราเอง

This is fascinating.

มันเป็นเรื่องน่าทึ่ง พวกคุณ บางคนอาจจะรู้อยู่แล้ว ว่าเซลล์ของเรานั้น มีการสร้างใหม่อยู่เสมอ

You probably know, some of you, that cells are continually renewed.

Skin flakes off, hairs grow, nails, that kind of stuff --

ผิวหนังแตกออกเป็นเกล็ด ผมยาว เล็บยาว อะไรอย่างนั้น

but every cell in your body is replaced at some point.

เซลล์ทุกเซลล์ในร่างกายของเรา ถูกสร้างขึ้นใหม่ แทนของเก่าทุกช่วง

Taste buds, every ten days or so.

ต่อมรับรส ถูกสร้างใหม่ทุกๆ สิบวัน

Livers and internal organs take a bit longer.

ตับและอวัยวะภายในก็กินเวลานานกว่านั้นหน่อย

Spine takes several years.

กระดูกสันหลังใช้เวลาหลายปี

But at the end of seven years, not one cell in your body

แต่ภายในช่วงเวลาเจ็ดปี จะไม่มีเซลล์ใดเลยในร่างกายเรา

remains from what was there seven years ago.

ที่ยังคงเป็นของเดิมจากเมื่อเจ็ดปีที่แล้ว

The question is: who then are we? What are we?

คำถามคือ แล้วอย่างนั้นเราคืออะไร? พวกเราเป็นใคร? อะไรคือสิ่งที่เราควรยึดถือ?

What is this thing that we hang on?

That is actually us?

ตัวเราที่แท้จริงคืออะไร?

Atoms, can't see them. Nobody ever will.

เรามองไม่เห็นอะตอม และก็คงไม่มีใครเคยเห็น มันเล็กกว่าคลื่นแสง

They're smaller than the wavelength of light.

Gas, can't see that.

ก๊าซ เรามองไม่เห็นมันเหมือนกัน แต่น่าสนใจที่ มีคนเพิ่งพูดถึงปี 1600 เมื่อไม่นานมานี้

Interesting, somebody mentioned 1600 recently.

Gas was invented in 1600 by a Dutch chemist called van Helmont.

ก๊าซ ถูกค้นพบในปี 1600 โดยนักเคมีชาวดัตช์ ที่ชื่อ แวน เฮลมอนต์

It's said to be the most successful ever invention of a word by a known individual.

มันถูกเรียกว่าเป็นการค้นพบที่ประสบความสำเร็จสูงสุด โดยคนคนเดียว เก่งไม่เบาเลย

Quite good. He also invented a word called "blas," meaning astral radiation.

เขายังเป็นที่รู้จัก จากการคิดค้นคำว่า "บลาส" (blas) ที่หมายถึงการแผ่รังสีของดวงดาวด้วย

Didn't catch on, unfortunately.

แต่ก็น่าเสียดาย ที่มันไม่เป็นที่นิยม (เสียงหัวเราะ)

(Laughter)

But well done, him.

แต่เขาก็ทำได้ดีนะ แสงสว่าง คุณมองไม่เห็นแสงสว่าง

Light -- you can't see light.

When it's dark, in a vacuum,

เมื่อเราอยู่ในห้องสูญญากาศมืดๆ ถ้ามีใครฉายลำแสงเข้ามา ผ่านตาของเรา เราก็มองไม่เห็นลำแสงนั้นอยู่ดี

if a person shines a beam of light

straight across your eyes, you won't see it.

Slightly technical, some physicists will disagree with this.

มันเป็นเรื่องทางเทคนิคนิดหน่อย นักฟิสิกส์บางคนจะไม่เห็นด้วย แต่มันก็แปลกที่เรามองไม่เห็นลำแสง

But it's odd that you can't see the beam of light,

เรามองเห็นแต่วัตถุที่มันตกกระทบ

you can only see what it hits.

Electricity, can't see that.

ไฟฟ้า เราก็มองไม่เห็น อย่าเชื่อถ้ามีใครมาบอกว่าเขา เข้าใจเรื่องกระแสไฟฟ้า พวกเขาไม่เข้าใจหรอก

Don't let anyone tell you they understand electricity, they don't.

Nobody knows what it is.

(Laughter)

เพราะไม่มีใครรู้ว่ามันคืออะไร (เสียงหัวเราะ) คุณอาจจะคิดว่า มันคืออิเล็กตรอน ที่เดินทางในสายไฟ

You probably think the electrons in an electric wire move instantaneously

down a wire, don't you, at the speed of light,

ไหลมาตามสายไฟ ด้วยความเร็วแสง เวลาที่เราเปิดไฟ จริงไหม?

when you turn the light on, they don't.

ที่จริงแล้วไม่ได้เป็นอย่างนั้น อิเล็กตรอนน่ะ ไหลเอื่อยๆมาตามสาย ความเร็วพอๆกับ น้ำผึ้งไหลช้าๆ

Electrons bumble down the wire,

about the speed of spreading honey, they say.

Galaxies -- hundred billion of them,

กาแล็กซี เป็นพันล้านระบบ ที่เราเคยคาดเดากันไว้ ว่ามีอยู่กว่าแสนล้านกาแล็กซีในเอกภพ

estimated in the universe. Hundred billion.

How many can we see?

แต่เราสามารถมองเห็นด้วยสายตาได้กี่อัน ห้าอันเท่านั้น ห้าจากทั้งแสนล้าน

Five. Five, out of a hundred billion galaxies, with the naked eye.

And one of them is quite difficult to see, unless you've got very good eyesight.

แถมหนึ่งในห้าอันนั้นยังมองเห็นได้ยากหน่อย ยกเว้นว่าคุณสายตาดีมากๆ

Radio waves. There's another thing.

คลื่นวิทยุ เป็นอีกอย่างหนึ่งที่เรามองไม่เห็น เฮ็นริก เฮิร์สท์ กล่าวไว้

Heinrich Hertz, when he discovered radio waves, in 1887,

ในปี 1887 ที่เขาค้นพบคลื่นวิทยุ เขาเรียกมันว่าคลื่น เพราะมันแผ่ออกไปเหมือนรังสี

he called them radio waves because they radiated.

มีใครบางคนพูดกับเขาว่า แล้วมันมีไว้ทำไมเหรอ เฮ็นริก? เราจะเอามันไปใช้ทำอะไร

Somebody said to him, "What's the point of these, Heinrich?

What's the point of these radio waves that you've found?"

ไอ้สิ่งที่คุณค้นพบนี้น่ะ? เขาตอบว่า ผมก็ไม่รู้ แต่สักวันนึงมันคงมีประโยชน์ล่ะ

And he said, "Well, I've no idea,

but I guess somebody will find a use for them someday.

สิ่งที่เรามองไม่เห็น มักเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ แต่เราไม่รู้จัก

The biggest thing that's invisible to us is what we don't know.

It is incredible how little we know.

มันน่าทึ่งมากที่เราพึ่งรู้ว่า เรารู้น้อยแค่ไหน

Thomas Edison once said,

โธมัส เอดิสัน เคยกล่าวไว้ว่า เรารู้ไม่ถึงหนึ่งเปอร์เซ็นต์ ของหนึ่งในล้าน ไม่ว่าจะอะไรก็ตาม

"We don't know one percent of one millionth about anything."

And I've come to the conclusion --

ผมจึงได้บทสรุปที่ว่า

because you ask this other question: "What's another thing we can't see?"

ด้วยการถามคำถามเหล่านี้ เราก็ได้พบกับคำถามใหม่ แล้วยังมีอะไรอีก ที่เรามองไม่เห็น

พวกคุณส่วนใหญ่อาจจะถามว่า แล้วไงต่อ?

The point, most of us. What's the point?

The point -- what I've got it down to

ประเด็นคือ เราควรถามตัวเองด้วยคำถามสองคำถาม

is there are only two questions really worth asking.

"Why are we here?",

เราเกิดมาทำไม และเราควรทำอะไร ระหว่างที่ยังมีชีวิตอยู่นี้

and "What should we do about it while we are?"

To help you, I've got two things to leave you with, from two great philosophers,

เพื่อช่วยบอกใบ้ ผมมีคำพูดสั้นๆ จากนักปราชญ์สองคนมอบให้พวกคุณ

perhaps two of the greatest philosopher thinkers of the 20th century.

ทั้งสองคนนี้เป็นนักคิดที่ยิ่งใหญ่แห่งศตวรรษที่ 20

คนหนึ่งเป็นนักคณิตศาสตร์และวิศวกร ส่วนอีกคนหนึ่งเป็นนักกวี

One a mathematician and engineer, and the other a poet.

The first is Ludwig Wittgenstein,

คนแรกคือ ลุดวิก วิกเกนสไตน์ เขากล่าวไว้ว่า

who said, "I don't know why we are here,

"ผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเราเกิดมาทำไม แต่ผมค่อนข้างแน่ใจว่า ไม่ใช่เพื่อสนุกสนานไปวันๆ"

but I am pretty sure it's not in order to enjoy ourselves."

(Laughter)

He was a cheerful bastard, wasn't he?

เขาเป็นคนมีสีสันดีนะ ว่าไหม (เสียงหัวเราะ)

(Laughter)

And secondly, and lastly, W.H. Auden, one of my favorite poets,

ส่วนสุดท้าย จาก ดับเบิลยู เอช ออเดน หนึ่งในกวีคนโปรดของผม

who said, "We are here on Earth to help others.

เขากล่าวไว้ว่า "เราอยู่บนโลกใบนี้เพื่อช่วยเหลือคนอื่นๆ ส่วนคนอื่นๆจะอยู่ไปเพื่ออะไรนั้น ผมไม่รู้หรอก"

What the others are here for, I've no idea."

(Laughter)

(Applause)

(Circus music)

[Get your souvenir photo here!]

[ รับรูปถ่ายที่ระลึกได้ที่นี่ และเชิญเดินทางต่อไปยังดินแดนที่เราไม่รู้จัก! ]

[Continue your journey into the unknown!]

(Circus music)