How do carbohydrates impact your health? - Richard J. Wood

6,316,545 views ・ 2016-01-11

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Milena Kroplewska Korekta: Marta Grochowalska
00:06
Which of these has the least carbohydrates?
0
6995
2603
Który z tych produktów ma najmniej węglowodanów?
00:09
This roll of bread?
1
9598
1379
Bułka?
00:10
This bowl of rice?
2
10977
1350
Miseczka ryżu?
00:12
Or this can of soda?
3
12327
1897
A może napój gazowany?
00:14
It's a trick question.
4
14224
1156
To podchwytliwe pytanie.
00:15
Although they may differ in fats, vitamins, and other nutritional content,
5
15380
4309
Choć pewnie różnią się ilością tłuszczów, witamin i innych składników odżywczych,
00:19
when it comes to carbs, they're pretty much the same.
6
19689
3362
pod względem węglowodanów, są bardzo podobne.
00:23
So what exactly does that mean for your diet?
7
23051
3272
Więc jakie ma to właściwie znaczenie dla twojej diety?
00:26
First of all, carbohydrate is the nutritional category for sugars
8
26323
4052
Po pierwsze, węglowodany to wielocząsteczkowe substancje odżywcze,
00:30
and molecules that your body breaks down to make sugars.
9
30375
4105
które są przez organizm rozkładane na cukry.
00:34
Carbohydrates can be simple or complex depending on their structure.
10
34480
4207
W zależności od struktury, węglowodany dzielimy na proste i złożone.
00:38
This is a simple sugar, or monosaccharide.
11
38687
3924
Tak wyglądają cukry proste, inaczej monosacharydy.
00:42
Glucose, fructose, and galactose are all simple sugars.
12
42611
4278
Do tej grupy należą glukoza, fruktoza i galaktoza.
00:46
Link two of them together, and you've got a disaccharide,
13
46889
3616
Po połączeniu dwóch monosacharydów, powstają disacharydy,
00:50
lactose, maltose, or sucrose.
14
50505
4749
laktoza, maltoza czy sacharoza.
00:55
Complex carbohydrates, on the other hand,
15
55254
2263
Natomiast węglowodany złożone,
00:57
have three or more simple sugars strung together.
16
57517
3473
składają się z trzech lub więcej połączonych cząsteczek cukrów prostych.
01:00
Complex carbohydrates with three to ten linked sugars
17
60990
3340
Te zawierające od 3 do 10 cukrów
01:04
are oligosaccharides.
18
64330
1927
to oligosacharydy.
01:06
Those with more than ten are polysaccharides.
19
66257
3110
Gdy jest ich ponad 10, to już polisacharydy.
01:09
During digestion,
20
69367
1608
Podczas trawienia
01:10
your body breaks down those complex carbohydrates
21
70975
3077
organizm rozkłada węglowodany złożone,
01:14
into their monosaccharide building blocks,
22
74052
2854
na ich budulec, węglowodany proste,
01:16
which your cells can use for energy.
23
76906
2563
które są źródłem energii dla komórek.
01:19
So when you eat any carbohydrate-rich food,
24
79469
2862
Po zjedzeniu produktów bogatych w węglowodany,
01:22
the sugar level in your blood, normally about a teaspoon, goes up.
25
82331
4907
poziom cukru we krwi, zwykle około łyżeczki, rośnie.
01:27
But your digestive tract doesn't respond to all carbohydrates the same.
26
87238
4727
Jednak układ pokarmowy nie reaguje tak samo na wszystkie węglowodany.
01:31
Consider starch and fiber,
27
91965
1708
Weźmy skrobię i błonnik,
01:33
both polysaccharides,
28
93673
1557
należące do polisacharydów
01:35
both derived from plants,
29
95230
1662
i pochodzenia roślinnego,
01:36
both composed of hundreds to thousands of monosaccharides joined together,
30
96892
5228
złożone z setek a nawet tysięcy połączonych monocukrów,
01:42
but they're joined together differently,
31
102120
2152
jednak różniące się połączeniami,
01:44
and that changes the effect they have on your body.
32
104272
2933
co zmienia ich wpływ na twój organizm.
01:47
In starches, which plants mostly store for energy in roots and seeds,
33
107205
4679
W skrobiach, magazynowanych dla energii w korzeniach i nasionach roślin,
01:51
glucose molecules are joined together by alpha linkages,
34
111884
3824
cząsteczki glukozy połączone są wiązaniami alfa,
01:55
most of which can be easily cleaved by enzymes in your digestive tract.
35
115708
4780
których większość jest łatwo rozdzielana przez enzymy układu pokarmowego.
02:00
But in fiber, the bonds between monosaccharide molecules are beta bonds,
36
120488
5170
W błonniku, cząsteczki cukrów prostych połączone są wiązaniami beta,
02:05
which your body can't break down.
37
125658
2218
których organizm nie potrafi rozłożyć.
02:07
Fiber can also trap some starches, preventing them from being cleaved,
38
127876
4684
Błonnik może również blokować rozkład niektórych skrobi,
02:12
resulting in something called resistant starch.
39
132560
3371
w wyniku czego powstaje skrobia oporna.
02:15
So foods high in starch, like crackers and white bread,
40
135931
3921
Żywność bogata w skrobię, jak krakersy czy biały chleb,
02:19
are digested easily,
41
139852
1476
trawi się łatwo,
02:21
quickly releasing a whole bunch of glucose into your blood,
42
141328
3446
szybko uwalniając duże ilości glukozy do krwi,
02:24
exactly what would happen if you drank something high in glucose, like soda.
43
144774
4198
jak po wypiciu napoju gazowanego bogatego w glukozę.
02:28
These foods have a high glycemic index,
44
148972
2986
Te produkty mają wysoki indeks glikemiczny,
02:31
the amount that a particular food raises the sugar level in your blood.
45
151958
4440
czyli znacznie podnoszą poziom cukru we krwi.
02:36
Soda and white bread have a similar glycemic index
46
156398
3307
Napoje gazowane i biały chleb mają podobny indeks glikemiczny,
02:39
because they have a similar effect on your blood sugar.
47
159705
3218
bo mają zbliżony wpływ na poziom cukru we krwi.
02:42
But when you eat foods high in fiber, like vegetables, fruits, and whole grains,
48
162923
4491
Po zjedzeniu bogatych w błonnik warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych,
02:47
those indigestible beta bonds slow the release of glucose into the blood.
49
167414
5130
wyrzut glukozy do krwi jest spowolniony przez nietrawione wiązania beta.
02:52
Those foods have a lower glycemic index,
50
172544
2444
Te produkty mają niższy indeks glikemiczny,
02:54
and foods like eggs, cheese, and meats have the lowest glycemic index.
51
174988
5771
a najniższy mają jajka, sery i mięsa.
03:00
When sugar moves from the digestive tract to the blood stream,
52
180759
3405
Kiedy cukier dostaje się z układu pokarmowego do krwiobiegu,
03:04
your body kicks into action to transfer it into your tissues
53
184164
3927
organizm zaczyna dostarczać go do tkanek,
03:08
where it can be processed and used for energy.
54
188091
2851
gdzie jest przetwarzany i używany jako źródło energii.
03:10
Insulin, a hormone synthesized in the pancreas,
55
190942
3701
Insulina, hormon syntetyzowany w trzustce,
03:14
is one of the body's main tools for sugar management.
56
194643
3293
jest odpowiedzialna za regulację poziomu cukru we krwi.
03:17
When you eat and your blood sugar rises,
57
197936
2573
Po posiłku, poziom cukru we krwi rośnie
03:20
insulin is secreted into the blood.
58
200509
2664
i następuje wyrzut insuliny do krwi.
03:23
It prompts your muscle and fat cells to let glucose in
59
203173
3819
Glukoza wnika do komórek mięśniowych i tłuszczowych
03:26
and jump starts the conversion of sugar to energy.
60
206992
3785
i zaczyna się przetwarzanie cukru na energię.
03:30
The degree to which a unit of insulin lowers the blood sugar
61
210777
2895
Stopień, do którego insulina obniża poziom cukru we krwi,
03:33
helps us understand something called insulin sensitivity.
62
213672
3663
pomaga zrozumieć pojęcie wrażliwości insulinowej.
03:37
The more a given unit of insulin lowers blood sugar,
63
217335
3657
Im bardziej dawka insuliny obniża poziom cukru we krwi,
03:40
the more sensitive you are to insulin.
64
220992
2123
tym wyższa wrażliwość insulinowa.
03:43
If insulin sensitivity goes down, that's known as insulin resistance.
65
223115
4434
Spadek wrażliwości insulinowej powoduje insulinooporność.
03:47
The pancreas still sends out insulin,
66
227549
2214
Trzustka dalej produkuje insulinę,
03:49
but cells, especially muscle cells, are less and less responsive to it,
67
229763
5101
jednak komórki, zwłaszcza mięśniowe, coraz słabiej na nią reagują,
03:54
so blood sugar fails to decrease,
68
234864
2275
przez co poziom cukru we krwi nie obniża się,
03:57
and blood insulin continues to rise.
69
237139
3407
a poziom insuliny ciągle wzrasta.
04:00
Chronically consuming a lot of carbohydrates
70
240546
3405
Długotrwałe spożywanie dużej ilości węglowodanów
04:03
may lead to insulin resistance,
71
243951
2304
może być przyczyną insulinooporności,
04:06
and many scientists believe that insulin resistance
72
246255
2959
a to, jak twierdzi wielu naukowców,
04:09
leads to a serious condition called metabolic syndrome.
73
249214
4251
prowadzi do poważnego schorzenia zwanego zespołem metabolicznym.
04:13
That involves a constellation of symptoms,
74
253465
2135
Do jego objawów zaliczamy,
04:15
including high blood sugar,
75
255600
1605
wysoki poziom cukru we krwi,
04:17
increased waist circumference,
76
257205
1828
zwiększony obwód talii,
04:19
and high blood pressure.
77
259033
2123
i wysokie ciśnienie.
04:21
It increases the risk of developing conditions,
78
261156
2309
To zwiększa ryzyko powstawania takich schorzeń
04:23
like cardiovascular disease
79
263465
1796
jak choroby układu krążenia,
04:25
and type II diabetes.
80
265261
2123
i cukrzyca typu 2.
04:27
And its prevalence is rapidly increasing all over the world.
81
267384
4551
Ich występowanie na świecie gwałtownie wzrasta.
04:31
As much as 32% of the population in the U.S. has metabolic syndrome.
82
271935
5326
Już 32% populacji USA cierpi na zespół metaboliczny.
04:38
So let's get back to your diet.
83
278141
1947
Wróćmy zatem to twojej diety.
04:40
Whether your food tastes sweet or not, sugar is sugar,
84
280088
4231
Słodkie czy nie, cukier to cukier,
04:44
and too many carbs can be a problem.
85
284319
3019
a nadmiar węglowodanów może być problemem,
04:47
So maybe you'll want to take a pass
86
287338
2318
więc może następnym razem zrezygnujesz
04:49
on that pasta sushi roll pita burrito donut burger sandwich.
87
289656
4781
z tej kanapki z makaronem, sushi, pitą, burrito, pączkiem i burgerem.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7