The life cycle of a cup of coffee - A.J. Jacobs

1,424,126 views ・ 2021-01-04

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agata Kurczynska Korekta: Agnieszka Fijałkowska
00:07
How many people does it take to make a cup of coffee?
0
7788
4291
Ile osób potrzeba, aby zrobić filiżankę kawy?
00:12
For many of us, all it takes is a short walk and a quick pour.
1
12079
4250
Dla wielu z nas wymaga to jedynie spaceru do kuchni i przelania jej z kawiarki.
00:16
But this simple staple is the result of a globe-spanning process
2
16329
4709
Jednak ta prosta czynność to wynik ogólnoświatowych działań,
00:21
whose cost and complexity are far greater than you might imagine.
3
21038
5166
których koszt oraz złożoność jest dużo większa niż nam się wydaje.
00:26
It begins in a place like the remote Colombian town of Pitalito.
4
26204
4959
Wszystko ma swój początek w odległych miastach,
jak kolumbijskie Pitalito.
00:31
Here, family farms have clear cut local forests to make room
5
31163
4874
Rodzinne gospodarstwa rolne wykarczowały tu lokalne lasy,
aby zrobić miejsce dla Kawowców.
00:36
for neat rows of Coffea trees.
6
36037
3000
00:39
These shrub-like plants were first domesticated in Ethiopia
7
39037
4542
Te krzakowate drzewa pierwotnie udomowiono w Etiopii,
00:43
and are now cultivated throughout equatorial regions.
8
43579
4083
a obecnie uprawia się we wszystkich rejonach równikowych.
00:47
Each shrub is filled with small berries called "coffee cherries."
9
47662
4750
Każdy krzak jest pełen małych owoców zwanych “kawowymi wiśniami”.
00:52
Since fruits on the same branch can ripen at different times,
10
52412
4250
Ponieważ owoce kawowca z tej samej gałęzi mogą dojrzewać w różnym czasie,
00:56
they’re best picked by hand,
11
56662
2459
najlepiej zbiera się je ręcznie,
00:59
but each farm has its own method for processing the fruit.
12
59121
3875
ale każda farma ma swoje metody przetwarzania owoców.
01:02
In Pitalito, harvesters toil from dawn to dusk at high altitudes,
13
62996
5250
W Pitalito żniwiarze ciężko pracują od rana do wieczora,
często zbierając ponad 25 kilogramów owoców na zmianę
01:08
often picking over 25 kilograms per shift for very low wages.
14
68246
6042
za bardzo niskie stawki.
01:14
The workers deliver their picked cherries to the wet mill.
15
74288
4000
Pracownicy dostarczają zebrane owoce do młynów mielących na mokro.
01:18
This machine separates the seeds from the fruit,
16
78288
2791
Ta maszyna odseparowuje nasiona od owoców
01:21
and then sorts them by density.
17
81079
2542
i sortuje je według gęstości.
01:23
The heaviest, most flavorful seeds sink to the bottom of the mill,
18
83621
4292
Najcięższe i najbardziej aromatyczne spadają na dno,
01:27
where they’re collected and taken to ferment
19
87913
2416
skąd są zbierane i przekazywane do fermentacji,
01:30
in a tub of water for one or two days.
20
90329
3417
zachodzącej w kadzi z wodą, trwającej około dwa dni.
01:33
Then, workers wash off the remaining fruit and put the seeds out to dry.
21
93746
5000
Dalej pracownicy zmywają pozostałe owoce i zbierają ziarna do wysuszenia.
01:38
Some farms use machines for this process,
22
98746
3000
Niektóre gospodarstwa używają specjalnych maszyn w tym celu,
01:41
but in Pitalito, seeds are spread onto large mesh racks.
23
101746
4667
ale w Pitalito ziarna rozkłada się na stojakach z dnem z siatki.
01:46
Over the next three weeks, workers rake the seeds regularly
24
106413
4000
Pracownicy regularnie grabią ziarna przez kolejne trzy tygodnie,
01:50
to ensure they dry evenly.
25
110413
2583
by wysuszyły się równomiernie.
01:52
Once the coffee beans are dry,
26
112996
1792
Wysuszone ziarna kawy przewozi się do pobliskiego młyna,
01:54
a truck takes them to a nearby mill with several specialized machines.
27
114788
4958
gdzie są specjalne maszyny do dalszej obróbki.
01:59
An air blower re-sorts the seeds by density,
28
119746
3625
Dmuchawa powietrza ponownie sortuje ziarna według gęstości,
02:03
an assortment of sieves filter them by size,
29
123371
2833
wahlarz sit filtruje według rozmiaru,
02:06
and an optical scanner sorts by color.
30
126204
3250
a optyczny skaner sortuje w oparciu o kolor.
02:09
At this point, professionals called Q-graders select samples
31
129454
4542
Na tym etapie procesu profesjonalni degustatorzy Q Graderzy
wybierają próbki ziaren kawy do palenia i parzenia.
02:13
of beans to roast and brew.
32
133996
2375
02:16
In a process called "cupping," they evaluate the coffee’s taste, aroma,
33
136371
4875
W procesie zwanym “cupping”, oceniają smak, aromat
02:21
and mouthfeel to determine its quality.
34
141246
2917
i teksturę kawy, definiujące jej jakość.
02:24
These experts give the beans a grade, and get them ready to ship.
35
144163
4708
Eksperci wystawiają ziarnom ocenę i zatwierdzają gotowość do wysyłki.
02:28
Workers load burlap sacks containing up to 70 kilograms
36
148871
4208
Pracownicy ładują worki jutowe, zawierające do 70 kilogramów
02:33
of dried and sorted coffee beans onto steel shipping containers,
37
153079
4667
suchych i wyselekcjonowanych ziaren kawy w stalowych kontenerach transportowych,
02:37
each able to carry up to 21 metric tons of coffee.
38
157746
4708
mogących pomieścić do 21 ton kawy.
02:42
From tropical ports, cargo ships crewed by over 25 people
39
162454
4750
Statki towarowe, obsługiwane przez ponad 25-osobowe załogi,
ruszają z tropikalnych portów i rozwożą kawę po całym świecie.
02:47
transport coffee around the world
40
167204
2667
02:49
But no country imports more coffee than the United States,
41
169871
4375
Jednak żaden kraj nie importuje tyle kawy co Stany Zjednoczone,
02:54
with New York City alone consuming millions of cups every day.
42
174246
4833
na czele z Nowym Jorkiem, konsumującym miliony filiżanek kawy każdego dnia.
02:59
After the long journey from Colombia to New Jersey,
43
179079
3375
Po długiej podróży z Kolumbii do stanu New Jersey,
03:02
our coffee beans pass through customs.
44
182454
2459
na ziarna kawy czeka odprawa celna.
03:04
Once dockworkers unload the container,
45
184913
2666
Po rozładunku kontenera przez pracowników doku,
03:07
a fleet of eighteen-wheelers transport the coffee to a nearby warehouse,
46
187579
4917
flota 18-kołowych ciężarówkek przewozi kawę do pobliskiego magazynu,
03:12
and then to a roastery.
47
192496
2208
a następnie do palarni.
03:14
Here the beans go into a roasting machine, stirred by a metallic arm
48
194704
4375
Tu ziarna umieszcza się w specjalistycznych piecach,
miesza metalicznymi łopatami i ogrzewa gazowym płomieniem.
03:19
and heated by a gas-powered fire.
49
199079
3167
03:22
Nearby sensors monitor the coffee’s moisture level, chemical stability,
50
202246
4333
Zamontowane czujniki monitorują poziom nawilżenia,
stabilność chemiczną i temperaturę, a wyszkoleni inżynierowie
03:26
and temperature, while trained coffee engineers manually adjust these levels
51
206579
5375
ręcznie manipulują tymi parametrami podczas 12-minutowego procesu wypalania.
03:31
throughout the twelve-minute roasting cycle.
52
211954
3000
03:34
This process releases oil within the seed,
53
214954
2875
Proces ten uwalnia olej znajdujący się w nasionach,
03:37
transforming the seeds into grindable, brewable beans
54
217829
3959
przeksztalcający je w ziarna nadające się do mielenia i parzenia,
03:41
with a dark brown color and rich aroma.
55
221788
3375
obdarzone ciemnobrązowym kolorem i bogatym aromatem.
03:45
After roasting, workers pack the beans into five-pound bags,
56
225163
4416
Po paleniu pracownicy pakują ziarna w 2-kilogramowe worki,
03:49
which a fleet of vans deliver to cafes and stores across the city.
57
229579
5125
dostarczane do kawiarni i sklepów w całym mieście.
03:54
The coffee is now so close you can smell it,
58
234704
2959
Kawa jest już tak blisko, że można poczuć jej zapach,
03:57
but it needs more help for the final stretch.
59
237663
2708
ale czeka ją jeszcze jeden etap.
04:00
Each coffee company has a head buyer
60
240371
2875
Każda firma kawowa ma swojego głównego kupca,
04:03
who carefully selects beans from all over the world.
61
243246
3542
który uważnie selekcjonuje ziarna z całego świata.
04:06
Logistics teams manage bean delivery routes,
62
246788
2958
Dział logistyczny zarządza dostawami ziaren,
04:09
and brave baristas across the city serve this caffeinated elixir
63
249746
4583
a nieustraszeni bariści w każdym zakątku miasta
wydają kofeinowy eliksir szczęścia tabunowi pędzących klientów.
04:14
to scores of hurried customers.
64
254329
3209
04:17
All in all, it takes hundreds of people to get coffee to its intended destination—
65
257538
5125
W sumie setki osób uczestniczy w procesie dostawy kawy do celu,
04:22
and that’s not counting everyone maintaining the infrastructure
66
262663
3833
nie licząc wszystkich tych zaangażowanych w utrzymanie infrastruktury,
04:26
that makes the journey possible.
67
266496
2000
dzięki której podróż jest możliwa.
04:28
Many of these individuals work for low pay in dangerous conditions—
68
268496
4250
Wielu pracuje w niebezpiecznych warunkach za niskie stawki,
04:32
and some aren’t paid at all.
69
272746
2583
a niektórym wcale się nie płaci.
04:35
So while we might marvel at the global network behind this commodity,
70
275329
4167
Gdy podziwiamy globalną sieć powiązań kryjącą się za dobrem, jakim jest kawa,
04:39
let’s make sure we don’t value the final product
71
279496
2958
upewnijmy się, że ostateczny produkt nie znaczy dla nas więcej
04:42
more than the people who make it.
72
282454
2084
niż ludzie, którzy go produkują.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7