The language of lying — Noah Zandan

Język kłamsta — Noah Zandan

Tłumaczenie: Rysia Wand Korekta: Weronika Pietrzak

"Przepraszam, padł mi telefon".

"Sorry, my phone died."

"To nic takiego, wszystko w porządku".

"It's nothing. I'm fine."

"These allegations are completely unfounded."

"Te zarzuty są kompletnie bezpodstawne".

"The company was not aware of any wrongdoing."

"Firma nie wiedziała o żadnych wykroczeniach".

"Kocham cię".

"I love you."

We hear anywhere from 10 to 200 lies a day,

Słyszymy od 10 do 200 kłamstw dziennie.

Poświęciliśmy mnóstwo czasu na wymyślanie metod ich wykrywania.

and we spent much of our history coming up with ways to detect them,

from medieval torture devices to polygraphs,

Od średniowiecznych narzędzi tortur,

przez poligrafy, urządzenia monitorujące oddech i ciśnienie krwi,

blood-pressure and breathing monitors, voice-stress analyzers,

analizatory głosu, śledzenie wzroku, podczerwone skanery mózgu,

eye trackers, infrared brain scanners,

and even the 400-pound electroencephalogram.

aż po 200-kilogramowy elektroencefalograf.

But although such tools have worked under certain circumstances,

Choć te urządzenia działają w pewnych warunkach,

most can be fooled with enough preparation,

większość z nich można oszukać po odpowiednim przygotowaniu.

and none are considered reliable enough to even be admissible in court.

Żadne nie jest na tyle niezawodne, żeby dopuścić je w sądzie.

But, what if the problem is not with the techniques,

A jeśli problem nie tkwi w metodzie badań,

but the underlying assumption that lying spurs physiological changes?

lecz w założeniu, że kłamstwo wywołuje reakcje fizjologiczne?

A może podejść bardziej bezpośrednio,

What if we took a more direct approach,

using communication science to analyze the lies themselves?

używając wiedzy na temat komunikacji, żeby analizować same kłamstwa?

Z psychologicznego punktu widzenia,

On a psychological level, we lie partly to paint a better picture of ourselves,

kłamiemy częściowo po to, żeby przedstawić siebie w lepszym świetle.

connecting our fantasies to the person we wish we were

Fantazjujemy o tym, kim chcielibyśmy być,

rather than the person we are.

zamiast być sobą.

Gdy mózg fantazjuje,

But while our brain is busy dreaming, it's letting plenty of signals slip by.

pozwala prześlizgnąć się wielu sygnałom.

Our conscious mind only controls about 5% of our cognitive function,

Świadomy umysł kontroluje tylko

około 5% zdolności poznawczych,

including communication,

w tym komunikację,

while the other 95% occurs beyond our awareness,

podczas gdy pozostałe 95%, działa na poziomie podświadomym.

and according to the literature on reality monitoring,

Zgodnie z literaturą dotyczącą postrzegania rzeczywistości,

stories based on imagined experiences

historie oparte na wymyślonych doświadczeniach

różnią się jakością od prawdziwych.

are qualitatively different from those based on real experiences.

Wynika z tego,

This suggests that creating a false story about a personal topic takes work

że kreowanie fałszywych historii na tematy osobiste wymaga wysiłku

and results in a different pattern of language use.

i skutkuje użyciem innych wzorów językowych.

A technology known as linguistic text analysis

Technika znana jako lingwistyczna analiza tekstu,

has helped to identify four such common patterns

pomogła zidentyfikować

cztery najpopularniejsze wzory tego typu

in the subconscious language of deception.

w podświadomym języku oszustwa.

Po pierwsze, kłamiąc, kłamcy rzadziej wspominają o sobie.

First, liars reference themselves less, when making deceptive statements.

They write or talk more about others, often using the third person

Piszą lub mówią więcej o innych, często w trzeciej osobie,

to distance and disassociate themselves from their lie,

żeby zdystansować się i oddzielić od własnego kłamstwa.

which sounds more false:

Co brzmi bardziej fałszywie?

"Absolutely no party took place at this house,"

"Absolutnie żadne przyjęcie nie odbyło się w tym domu",

or "I didn't host a party here."

czy "Nie wyprawiłem tutaj żadnego przyjęcia"?

Po drugie, kłamcy mają tendencję do negatywnego nastawienia,

Second, liars tend to be more negative,

because on a subconscious level, they feel guilty about lying.

bo podświadomie wstyd im, że kłamią.

Na przykład, kłamca może powiedzieć:

For example, a liar might say something like,

"Sorry, my stupid phone battery died. I hate that thing."

"Przepraszam, mój głupi telefon padł, nie znoszę go".

Third, liars typically explain events in simple terms

Po trzecie, kłamcy upraszczają sposób mówienia o zdarzeniach,

since our brains struggle to build a complex lie.

bo mózg męczy się, budując złożone kłamstwa.

Judgment and evaluation

Ocena i wartościowanie

are complex things for our brains to compute.

to złożone zagadnienia dla mózgu.

As a U.S. President once famously insisted:

Jak powiedział kiedyś prezydent USA:

"I did not have sexual relations with that woman."

"Nie miałem kontaktów seksualnych z tą kobietą".

And finally, even though liars keep descriptions simple,

Wreszcie, choć kłamcy upraszczają opisy,

they tend to use longer and more convoluted sentence structure,

mają tendencję do używania dłuższych i bardziej zawiłych zadań.

inserting unnecessary words

Umieszczają w nich zbędne słowa oraz nieistotne,

and irrelevant but factual sounding details in order to pad the lie.

ale prawdziwie brzmiące szczegóły,

mające uwiarygodnić kłamstwo.

Another President confronted with a scandal proclaimed:

Inny prezydent w obliczu skandalu oznajmił:

"Mogę kategorycznie stwierdzić, że to śledztwo wykazało,

"I can say, categorically, that this investigation indicates

that no one on the White House staff,

że nikt z pracowników Białego Domu

no one in this administration presently employed

ani nikt obecnie zatrudniony przez rząd

was involved in this very bizarre incident."

nie był zamieszany w ten dziwaczny incydent".

Let's apply linguistic analysis to some famous examples.

Zastosujmy analizę lingwistyczną do kilku znanych przykładów.

Take seven-time Tour de France winner Lance Armstrong.

Weźmy 7-krotnego zwycięzcę Tour de France, Lance'a Armstronga.

When comparing a 2005 interview,

Jeśli porównać wywiad z 2005 roku,

in which he had denied taking performance-enhancing drugs

w którym zaprzeczył stosowaniu środków dopingujących,

to a 2013 interview, in which he admitted it,

do wywiadu z 2013, w którym się do tego przyznaje,

his use of personal pronouns increased by nearly 3/4.

ilość użytych zaimków osobowych wzrosła niemal o 3/4.

Note the contrast between the following two quotes.

Zauważ kontrast między tymi dwoma cytatami.

First: "Okay, you know, a guy in a French, in a Parisian laboratory

Pierwszy: "Facet w paryskim laboratorium

opens up your sample, you know, Jean-Francis so-and-so, and he tests it.

otwiera twoją próbkę, wiesz, Jean-Francis jak-mu-tam bada ją.

And then you get a phone call from a newspaper that says:

I wtedy dzwonią do ciebie z gazety:

'We found you to be positive six times for EPO."

'6-krotnie wykazałeś doping EPO'".

Drugi: "Zatraciłem się w tym wszystkim.

Second: "I lost myself in all of that.

Jestem pewien, że byli inni, którzy sobie z tym nie radzili,

I'm sure there would be other people that couldn't handle it,

but I certainly couldn't handle it,

ja na pewno nie dawałem rady.

and I was used to controlling everything in my life.

Przywykłem do kontrolowania wszystkiego w życiu.

I controlled every outcome in my life."

Kontrolowałem wszystkie aspekty życia".

In his denial, Armstrong described a hypothetical situation

Zaprzeczając, Armstrong opisał hipotetyczną sytuację

focused on someone else,

skupioną wokół kogoś innego,

removing himself from the situation entirely.

całkowicie usuwając siebie z kontekstu.

Gdy się przyznaje, jest częścią oświadczenia,

In his admission, he owns his statements,

delving into his personal emotions and motivations.

ujawnia swoje emocje i motywy.

But the use of personal pronouns is just one indicator of deception.

Użycie zaimków osobowych jest tylko jedną z oznak oszustwa.

Let's look at another example from former Senator

Przyjrzyjmy się innemu przykładowi, wypowiedzi byłego senatora

and U.S. Presidential candidate John Edwards:

i kandydata na prezydenta, Johna Edwardsa:

"Wiem tylko, że domniemany ojciec oświadczył publicznie,

"I only know that the apparent father has said publicly

that he is the father of the baby.

że jest ojcem tego dziecka.

I also have not been engaged in any activity of any description

Nie byłem zaangażowany w absolutnie żadne czynności,

that requested, agreed to, or supported payments of any kind

które wymagałyby, wyrażały zgodę lub popierały

jakiekolwiek świadczenia dla tej kobiety lub domniemanego ojca dziecka".

to the woman or to the apparent father of the baby."

Not only is that a pretty long-winded way to say, "The baby isn't mine,"

Jest to bardzo długa i zawiła forma stwierdzenia: "To dziecko nie jest moje".

but Edwards never calls the other parties by name,

Do tego Edwards nigdy nie używa imion wspominanych osób,

instead saying "that baby," "the woman," and "the apparent father."

mówi "tamto dziecko", "ta kobieta", "ojciec dziecka".

Zobaczmy, co miał do powiedzenia później, przyznając się do ojcostwa:

Now let's see what he had to say when later admitting paternity:

"I am Quinn's father.

"Jestem ojcem Quinn.

I will do everything in my power to provide her

Zrobię co w mojej mocy, aby zapewnić jej miłość

with the love and support she deserves."

i wsparcie, na które zasługuje".

To oświadczenie jest krótkie i bezpośrednie.

The statement is short and direct,

calling the child by name and addressing his role in her life.

Nazywa dziecko po imieniu i odnosi się do swojej roli w jej życiu.

So how can you apply these lie-spotting techniques to your life?

Jak zastosować te techniki wykrywania kłamstw?

Po pierwsze pamiętaj, że wiele kłamstw, z którymi spotykamy się na co dzień,

First, remember that many of the lies we encounter on a daily basis

are far less serious that these examples, and may even be harmless.

jest znacznie mniej poważna niż te przykłady

i mogą być całkiem nieszkodliwe.

But it's still worthwhile to be aware of telltale clues,

Niemniej, zawsze warto zdawać sobie sprawę z oznak zmyślania,

like minimal self-references, negative language,

jak minimum odniesień do siebie, negatywny język,

simple explanations and convoluted phrasing.

uproszczone opisy, czy zawiłe zdania.

It just might help you avoid an overvalued stock,

Być może uchronią cię one od przereklamowanych towarów,

an ineffective product, or even a terrible relationship.

niewydajnych produktów, albo nawet okropnego związku.