Everything you need to know to read "Frankenstein" - Iseult Gillespie

Alles wat je moet weten om 'Frankenstein' te lezen - Iseult Gillespie

Vertaald door: Tessa Scherphof Nagekeken door: Peter van de Ven

In 1815, the eruption of Mount Tambora plunged parts of the world into darkness

In 1815 barstte de vulkaan Tambora uit en delen van de wereld werden donker.

and marked a gloomy period that came to be known as The Year Without a Summer.

De sombere periode daarna werd bekend als Het Jaar Zonder Zomer.

So when Mary and Percy Shelley arrived at the House of Lord Byron on Lake Geneva,

Dus toen Mary en Percy Shelley aankwamen bij Lord Byron aan het meer van Genève,

their vacation was mostly spent indoors.

bleven ze het grootste deel van de vakantie binnen.

For amusement, Byron proposed a challenge to his literary companions:

Om zich te vermaken, daagde Byron zijn literaire vrienden uit:

Who could write the most chilling ghost story?

wie kan het engste spookverhaal schrijven?

This sparked an idea in 18-year-old Mary.

Dit bracht de achttienjarige Mary op een idee.

Over the next few months, she would craft the story of Frankenstein.

De maanden daarna schreef ze het verhaal van Frankenstein.

Popular depictions may evoke a green and groaning figure,

Het populaire beeld van Frankenstein is een groen, grommend figuur,

but that's not Mary Shelley's monster.

maar dat is niet Mary Shelly's monster.

In fact, in the book, Frankenstein refers to the nameless monster's maker,

In haar boek is Frankenstein feitelijk de naam van de maker van het monster.

Dr. Victor Frankenstein.

Hij heette Dr. Victor Frankenstein.

So tense is the struggle between creator and creature

De worsteling tussen de maker en het monster is zo intens

that the two have merged in our collective imagination.

dat ze één zijn geworden in de verbeelding van de lezers.

Before you read or reread the original text,

Voordat je de originele tekst leest of herleest,

there are several other things that are helpful to know about Frankenstein

zijn er verschillende dingen die goed zijn om te weten over Frankenstein

and how it came to assume its multiple meanings.

en hoe het komt dat het meerdere betekenissen heeft.

The book traces Dr. Frankenstein's futile quest to impart and sustain life.

Het beschrijft hoe Dr. Frankenstein poogt iets in leven te krijgen en te houden.

He constructs his monster part by part from dead matter

Hij bouwt zijn monster stukje voor stukje op uit dode materie

and electrifies it into conscious being.

en elektrificeert het om er een bewust wezen van te maken.

Upon completing the experiment, however, he's horrified at the result and flees.

Maar als zijn experiment af is, wordt hij doodsbang en vlucht hij.

But time and space aren't enough to banish the abandoned monster,

Maar tijd en ruimte zijn niet genoeg om het verlaten monster te verdrijven,

and the plot turns on a chilling chase between the two.

en het plot verandert in een angstaanjagende achtervolging.

Shelley subtitled her fireside ghost story,

Shelley gaf haar spookverhaal de ondertitel:

"The Modern Prometheus."

'De moderne Prometheus'.

That's in reference to the Greek myth of the Titan Prometheus

Dat refereert aan de Griekse mythe van de Titaan Prometheus,

who stole fire from the gods and gave it to humanity.

die vuur stal van de goden en het aan de mensen gaf.

This gave humanity knowledge and power,

Dit gaf de mensen kennis en macht,

but for tampering with the status quo,

maar voor straf

Prometheus was chained to a rock and eaten by vultures for eternity.

werd Prometheus aan een steen vastgebonden en voor eeuwig gegeten door gieren.

Prometheus enjoyed a resurgence in the literature of the Romantic Period

Prometheus werd weer populair in de literatuur tijdens de Romantiek

during the 18th century.

in de 18e eeuw.

Mary was a prominent Romantic,

Mary was toen een belangrijke auteur

and shared the movement's appreciation for nature, emotion, and the purity of art.

en hield net als de andere Romantici van natuur, emotie en zuiverheid in kunst.

Two years after Mary released "Frankenstein",

Twee jaar nadat ze het boek uitbracht,

Percy reimagined the plight of Prometheus in his lyrical drama,

liet Percy zich door Prometheus inspireren in zijn lyrische drama:

"Prometheus Unbound."

'Prometheus bevrijd'.

The Romantics used these mythical references

Mythische referenties werden in de Romantiek gebruikt

to signal the purity of the Ancient World in contrast to modernity.

om het contrast te tonen tussen de moderne tijd en de puurheid van de Oudheid.

They typically regarded science with suspicion,

Meestal bekeken ze wetenschap met scepticisme

and "Frankenstein" is one of the first cautionary tales

en 'Frankenstein' is een van de eerste waarschuwende verhalen

about artificial intelligence.

over kunstmatige intelligentie.

For Shelley, the terror was not supernatural,

Voor Shelly was de verschrikking niet bovennatuurlijk,

but born in a lab.

maar gemaakt in een lab.

In addition, gothic devices infuse the text.

Ook heeft de tekst gotische kenmerken.

The gothic genre is characterized by unease,

Het gotische genre staat bekend om onbehagen,

eerie settings,

griezelige settings,

the grotesque,

het groteske

and the fear of oblivion -

en de angst voor vergetelheid --

all elements that can be seen in "Frankenstein."

al deze elementen kunnen worden teruggezien in 'Frankenstein'.

But this horror had roots in personal trauma, as well.

Maar het verhaal gaat ook in op persoonlijke trauma's van Shelley.

The text is filled with references to Shelley's own circumstances.

De tekst zit vol met referenties naar haar eigen omstandigheden.

Born in 1797, Mary was the child of William Godwin and Mary Wollstonecraft.

In 1797 werd Mary geboren als kind van William Godwin en Mary Wollstonecraft.

Both were radical intellectual figures,

Beide ouders waren radicale intellectuele figuren

and her mother's book, "A Vindication of the Rights of Women,"

en het boek van haar moeder, 'Rechtvaardiging van vrouwenrechten',

is a key feminist text.

is een belangrijke feministische tekst.

Tragically, she died as a result of complications from Mary's birth.

Tragisch genoeg stierf ze door complicaties tijdens de geboorte van Mary.

Mary was haunted by her mother's death,

De dood van haar moeder liet Mary niet los

and later experienced her own problems with childbirth.

en later had ze zelf ook problemen met de geboortes van haar kinderen.

She became pregnant following her elopement with Percy at 16,

Ze werd zwanger nadat ze op haar zestiende in het geheim trouwde met Percy,

but that baby died shortly after birth.

maar de baby stierf vlak na de geboorte.

Out of four more pregnancies, only one of their children survived.

Ze werd nog vier keer zwanger en maar één kind overleefde het.

Some critics have linked this tragedy to the themes explored in "Frankenstein."

Sommige critici leggen verband tussen dit drama en de thema's in 'Frankenstein'.

Shelley depicts birth as both creative and destructive,

Shelley geeft geboorte weer als zowel scheppend als verwoestend

and the monster becomes a disfigured mirror of the natural cycle of life.

en het monster wordt een verwrongen beeld van de natuurlijke levenscyclus.

The monster, therefore, embodies Dr. Frankenstein's corruption of nature

Het monster staat symbool voor Dr. Frankenstein's vervalsen van de natuur

in the quest for glory.

op zoek naar glorie.

This constitutes his fatal flaw, or hamartia.

Dit vormt zijn fatale gebrek, of hamartia.

His god complex is most clear in the line,

Zijn zelfverafgoding komt naar voren in dit citaat:

"Life and death appear to me ideal bounds which I should first break through

"Leven en dood lijken me ideale grenzen die ik eerst moet overschrijden

and pour a torrent of light onto our dark world."

om een stortvloed van licht over onze donkere wereld te gieten."

Although he accomplishes something awe-inspiring,

Al is zijn uitkomst enorm inspirerend,

he has played with fire at his own ethical expense.

hij was aan het spelen met vuur en hij heeft niet ethisch gehandeld.

And that decision echoes throughout the novel,

En die keuze echoot door de rest van het verhaal,

which is full of references to fire and imagery that contrasts light and dark.

waar vuur veel voorkomt als metafoor, net als contrast tussen licht en donker.

These moments suggest not only the spark of Prometheus's fire,

Deze metaforen staan niet alleen voor het vuur van Prometheus,

but the power of radical ideas to expose darker areas of life.

maar ook voor de duisternis die radicale ideeën kunnen blootleggen.