Could we build a wooden skyscraper? - Stefan Al

Vertaald door: Dick Stada

Towering 85 meters above the Norwegian countryside,

85 meter uittorenend boven het Noorse platteland,

Mjøstårnet cuts a sleek shape in the rural skyline.

drijft de slanke Mjøstårnet een wig in de landelijke skyline.

Housing 18 stories of restaurants, apartments, and hotel rooms,

Met 18 verdiepingen aan restaurants, appartementen en hotelkamers,

this modern building might seem out of place.

lijkt dit moderne gebouw hier verkeerd te staan.

But a deeper look reveals it actually blends in quite well

Maar als je goed kijkt, past het er best goed,

among the forested farmlands.

tussen het beboste boerenland.

This is likely because Mjøstårnet is the world’s tallest wooden building,

Waarschijnlijk omdat Mjøstårnet het grootste houten gebouw is,

made almost entirely from the trees of neighboring forests.

bijna helemaal gemaakt van hout uit het bos eromheen.

Until the end of the 20th century,

Tot het eind van de twintigste eeuw

engineers thought it was impossible to build

dachten ingenieurs dat je een houten gebouw

a wooden building over six stories tall.

van meer dan zes verdiepingen niet kon bouwen.

Traditional boards of lumber were fairly strong against forces

Traditionele planken waren behoorlijk sterk tegen krachten

parallel to the wood’s fiber growth.

parallel aan de houtvezels,

But they were vulnerable to forces applied perpendicular to this direction.

maar ze waren wel kwetsbaar voor krachten dwars op deze richting.

As a result, wood lacked steel’s tensile strength

Daardoor had hout niet de treksterkte van staal

or concrete’s compressive strength—

of de druksterkte van beton,

each necessary to support tall buildings

beide nodig om grote gebouwen te dragen

and battle the powerful winds found at high altitudes.

en tegen wind op grote hoogte te kunnen.

But the early 1890s saw the invention of glue laminated timber, or glulam.

Begin 1890′er jaren werd gelamineerd hout uitgevonden, glulam.

And a century later, engineers developed cross-laminated timber, or CLT

Een eeuw later ontwikkelden ingenieurs kruisgelamineerd hout, CLT.

These new wooden materials start out like all other lumber;

Dit nieuwe houtmateriaal begint zoals elk timmerhout;

a freshly cut log is sawed into smooth uniform boards of wood.

een versgekapte stam wordt in mooie, gelijke planken gezaagd.

Then, in the case of CLT, the boards are glued together in alternating orientations

Dan, in geval van CLT, worden de planken om en om verlijmd,

with each layer set at 90 degrees to its neighbors.

waarbij de volgende laag steeds 90 graden op de laag eronder ligt.

The resulting material benefits from wood’s structural rigidity

Zo krijg je hout met een structuur die stijf is in elke richting,

in every direction,

allowing it to mimic the compressive strength of concrete

waardoor het de druksterkte van beton benadert

and bear loads up to 20 times heavier than traditional lumber.

en tot 20 keer beter draagt dan gewoon hout.

Glulam on the other hand, glues boards together in the same direction,

Bij glulam worden planken in dezelfde richting op elkaar gelijmd

forming massive beams with tensile strength comparable to steel.

tot massieve balken die een sterksterkte hebben van staal.

Glulam isn’t as versatile as CLT,

Glulam is niet zo veelzijdig als CLT,

but its incredible strength along one direction makes it superior

maar het is ongelooflijk sterk in één richting, wat het ideaal maakt

for load-bearing beams and columns.

voor dragende constructies en steunpilaren.

These engineered forms of wood could finally compete with traditional materials

Dit bewerkte hout kan eindelijk concurreren met traditioneel bouwmateriaal

while also bringing their own unique set of advantages.

terwijl het zijn elk zijn eigen unieke voordelen heeft.

At one-fifth the weight of concrete,

Met eenvijfde van het gewicht van beton,

building with CLT requires smaller cranes, smaller foundations,

zijn bij CLT kleinere kranen nodig, lichtere funderingen,

and fewer construction workers.

en minder bouwvakkers.

While concrete has to undergo a time-intensive process

Terwijl beton een tijdrovend proces moet ondergaan

of casting and curing in a mold,

van storten en uitharden in een bekisting,

timber can be shaped quickly using computer directed cutting machines.

kan hout snel worden verzaagd met computergestuurde zaagmachines.

And where concrete requires certain weather and timing conditions

Terwijl je bij beton om het weer en de tijd moet denken

to be poured on site,

als je het terplekke stort,

engineered wood can be prefabricated in a factory,

kan je bewerkt hout prefabriceren in een fabriek,

creating standardized parts with clear instructions for assembly.

waar standaard onderdelen met een duidelijke handleiding worden gemaakt.

Taken together, these materials allow for faster and quieter construction,

Al met al kan je sneller en stiller bouwen met deze materialen,

with more biodegradable materials and less waste.

die biologisch afbreekbaarder zijn en minder afval geven.

Once constructed, CLT and glulam buildings are also more resilient

Eenmaal gebouwd zijn gebouwen van CLT en glulam

ook beter bestand tegen natuurgeweld.

to some natural disasters.

An earthquake can crack concrete, permanently weakening an entire structure.

Een aardbeving kan beton doen barsten, en het gebouw steeds zwakker maken.

But cracked wood panels can be easily replaced.

Houten platen kunnen echter makkelijk worden vervangen.

The same is true for fire safety.

Qua brandveiligheid zijn er ook voordelen.

As temperatures rise in a CLT building, the material’s outer layer will char,

Naarmate de temperatuur in een CLT-gebouw stijgt, verkoolt de buitenlaag,

insulating the inner layers for up to three hours.

en beschermt de binnenlaag tot 3 uur lang.

This is more than enough time to evacuate most buildings,

Meer dan genoeg tijd om te evacueren,

and once the smoke has settled, charred panels can be swapped out—

en als de rook is gezakt, kunnen de verkoolde platen vervangen worden,

unlike melted steel beams.

in tegenstelling tot stalen balken.

But perhaps the biggest benefits of CLT and glulam

Maar misschien wel de grootste voordelen van CLT en glulam

are outside the construction site.

zijn buiten de bouwplaats te vinden.

Building construction is responsible for 11% of annual global carbon emissions,

De bouw is verantwoordelijk voor 11 procent van de CO2-uitstoot.

and the production of steel, concrete, iron, and glass

De productie van staal, beton, ijzer en glas

are major contributors to that figure.

hebben daar een flink aandeel in.

Timber, however, is a renewable resource that can be made carbon-neutral

Hout is daarentegen herbruikbaar en kan CO2-neutraal gemaakt worden

if trees are planted to replace those cut down.

als voor de gekapte bomen nieuwe worden geplant.

Wood also has low thermal conductivity,

Hout heeft ook een lage thermische geleidbaarheid,

making it easier to heat and cool buildings with less energy waste.

waardoor je gebouwen makkelijker koelt of verwarmt met minder energieverspilling.

Despite these advantages, CLT requires vastly more lumber

Ondanks deze voordelen kost CLT wel veel meer hout

than traditional wooden construction.

dan traditionele houtbouw.

And when compared in similar quantities,

En met dezelfde hoeveelheid materiaal

neither CLT or glulam is as strong as steel or concrete.

is CLT noch glulam even sterk als staal of beton.

Even Mjøstårnet isn’t made entirely of wood,

Zelfs Mjøstårnet is niet helemaal van hout.

as it contains concrete slabs to reinforce the upper floors.

Er zitten betonplaten in om de bovenste verdiepingen te versterken.

Taken together, it’s unlikely that a purely wooden structure

Alles bij elkaar is het onwaarschijnlijk dat een 100% houten constructie

would be strong enough to support a 40-story building—

een gebouw van 40 verdiepingen kan dragen,

the minimum height for a formal skyscraper.

officieel de minimum hoogte van een wolkenkrabber.

But even if only buildings under 30 stories were built from wood,

Maar zelfs als gebouwen met minder dan 30 verdiepingen van hout werden gebouwd,

it would reduce the carbon footprint of those structures by more than 25%.

zou dat hun ecologische voetafdruk al met meer dan 25% verlagen.

So no matter how tall these wooden buildings rise,

Hoe hoog deze houten gebouwen ook gemaakt worden,

each one contributes to the health of our concrete jungles.

ze dragen allemaal bij aan de gezondheid van onze betonnen jungles.