How does heart transplant surgery work? - Roni Shanoada

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Your heart beats more than 100,000 times a day.

သင့်နှလုံးဟာ တစ်နေ့ကို အကြိမ် ၁၀၀,၀၀၀ ထက် ပိုခုန်တယ်။

In just a minute, it pumps over five liters of blood throughout your body.

တစ်မိနစ်အတွင်း သင့်ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ သွေး ငါးလီတာကျော်ကို စုပ်ထုတ်ပေးတယ်။

But unlike skin and bones, the heart has a limited ability to repair itself.

ဒါပေမဲ့ အရေ၊အရိုးတွေနဲ့မတူဘဲ နှလုံးက အကန့် သတ်ရှိတဲ့ အလိုလို ပြုပြင်နိုင်စွမ်းရှိတယ်။

So if this organ is severely damaged,

ဒါကြောင့် ဒီအင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းဟာ ပြင်းထန်စွာ ပျက်စီးရင်

there’s often only one medical solution: replacing it.

ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဖြေတစ်ခုသာရှိတတ်တယ်။ ၎င်းကို အစားထိုးတာပါ။

Today, nearly 3,500 heart transplants are performed each year

ယနေ့မှာ အမှားအယွင်းမရှိတဲ့ ရှုပ်ထွေး၊ အနုစိတ်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုနဲ့ နှစ်စဉ်

in a complex and intricate procedure with no room for error.

နှလုံးအစားထိုးကုသမှု ၃,၅၀၀ နီးပါးကို ပြုလုပ်နေပါတယ်။

The process begins by testing potential recipients

လုပ်ငန်းစဉ်က ဒီတောင်းဆိုနေတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်အတွက် အလုံအလောက် ကျန်းမာတာ

to ensure they’re healthy enough for this demanding operation.

သေချာစေဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော လက်ခံသူတွေကို စမ်းသပ်တာနဲ့ စတင်တယ်။

Doctors are especially concerned with identifying immunocompromising illnesses

ဆရာဝန်တွေဟာ ချို့ယွင်းတဲ့ ခုခံအားရှိတဲ့ ဖျားနာတာတွေ သို့မဟုတ် လူနာတစ်ဦးရဲ့

or any other conditions that could compromise a patient's chance of survival.

အသက်ရှင်နိုင်ခြေကို ထိခိုက်နိုင်တဲ့ အခြား အခြေအနေတွေကိုဖော်ထုတ်ရာမှာအထူးစိုးရိမ်တယ်။

The next step is to match an eligible recipient with a heart donor.

နောက်တစ်ဆင့်က နှလုံးအလှူရှင်ဟာ အရည်အချင်းမီတဲ့ လက်ခံသူနဲ့ ကိုက်ညီဖို့ပါ။

Donors are often comatose patients with no chance of being resuscitated

အလှူရှင်တွေက အသက်ပြန်ရှင်ဖို့ အခွင့်အလမ်း မရှိတဲ့ မေ့မြောနေတဲ့ဝေဒနာရှင်တွေ သို့မဟုတ်

or victims of a fatal event whose hearts are still healthy.

နှလုံးကျန်းမာနေဆဲ သေလောက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုရဲ့ သားကောင်တွေပါ။

In both cases, these patients need to be registered as an organ donor

ဖြစ်ရပ်နှစ်ခုစလုံးမှာ လူနာတွေကို အင်္ဂါ အလှူရှင်အဖြစ် မှတ်ပုံတင်ဖို့ သို့မဟုတ်

or have their families give consent.

သူတို့မိသားစုတွေက ခွင့်ပြုချက်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်။

And even when a heart is available,

နှလုံးရရှိနိုင်တာတောင်

surgeons can’t just pair any donor with any recipient.

ခွဲစိတ်ဆရာဝန်တွေဟာ အလှူရှင်တိုင်းကို လက်ခံသူတိုင်းနဲ့ တွဲမပေးနိုင်ဘူး။

The recipient’s immune system will view a transplanted heart

လက်ခံသူရဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်က အစားထိုးထားတဲ့ နှလုံးကို တိုက်ခိုက်ရမယ့်

as a foreign organism that must be attacked.

ပြင်ပ ဇီဝရုပ်အဖြစ် ရှုမြင်မှာပါ။

So doctors need to match recipients with donors that share their blood type

ဒါကြောင့် ဆရာဝန်တွေဟာ လက်ခံသူတွေနဲ့ သွေးအမျိုးအစားတူတဲ့ ပဋိဇာတ်တွေရှိတဲ့

and have similar antigens.

အလှူရှင်တွေနဲ့ တွဲပေးဖို့ လိုအပ်တယ်။

If a match can be made, the surgery can begin.

တွဲဖက်မှုဖြစ်နိုင်ရင် ခွဲစိတ်မှု စတင်နိုင်ပါပြီ။

Once the donor's heart is confirmed to be healthy,

အလှူရှင်ရဲ့နှလုံး ကျန်းမာကြောင်း အတည်ပြုတာနဲ့

the organ is immersed in an ice slush

အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းကို ရေခဲပြင်မှာ နှစ်မြှုပ်ပြီး

and injected with a solution to induce cardiac arrest.

နှလုံးရပ်သွားဖို့ ပျော်ရည်တစ်ခု ထိုးသွင်းတယ်။

These treatments stop the heart from pumping

ဒီကုသမှုတွေက သန့်ရှင်းစွာ ဖယ်ရှားနိုင်တာ သေချာစေဖို့

to ensure it can be removed cleanly.

နှလုံးညှစ်အားကို တားဆီးတယ်။

Surgeons then place the organ in a mix of cold saline

ဒီနောက် ခွဲစိတ်ဆရာဝန်တွေက အင်္ဂါ အစိတ်အပိုင်းကို ဆားရည်အေးနဲ့ တာရှည်ခံ

and preservation solution.

ပျော်ရည် အရောတစ်ခုမှာ ထားတယ်။

This is when the clock starts.

ဒါက နာရီစတင်ချိန်ပါ။

Disconnected from its blood supply,

၎င်းရဲ့သွေးထောက်ပံ့မှုကနေ အဆက်ပြတ်သွားတဲ့အခါ

the heart’s cells start taking on damage from lack of oxygen.

နှလုံးဆဲလ်တွေဟာ အောက်ဆီဂျင် မရှိတာကြောင့် စတင်ပျက်စီးလာတယ်။

The organ will only remain viable outside the body for a few hours,

အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းဟာ ခန္ဓာကိုယ်အပြင်မှာ နာရီအနည်းငယ်ပဲ ရှင်သန်ဖို့အလားအလာရှိတော့

so it needs to reach its recipient as fast as possible.

လက်ခံသူထံ အမြန်ဆုံးရောက်ရှိဖို့ လိုအပ်တယ်။

Once the heart arrives, the recipient is put under general anesthesia.

နှလုံး ရောက်လာတာနဲ့ လက်ခံသူကို သာမန် မေ့ဆေးပေးတယ်။

The surgeon makes an incision down the length of the chest,

ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ဟာ ရင်ဘတ်အလျားကို ဖြတ်ကာ

cutting through the breastbone to separate the rib cage

နံရိုးကို ခွဲထုတ်ပြီး နှလုံးကို ဖော်ထုတ်ဖို့

and expose the heart.

ရင်ညွန့်ရိုးကို ဖြတ်တောက်တယ်။

To keep blood flowing while they remove the damaged organ,

ပျက်စီးနေတဲ့ အင်္ဂါတွေကို ဖယ်ရှားစဉ် သွေးဆက်စီးဆင်းနေစေဖို့

surgeons use a cardiopulmonary bypass machine.

ခွဲစိတ်ဆရာဝန်တွေက နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းတာကို ရှောင်ကွင်းတဲ့စက်ကို အသုံးပြုတယ်။

This takes over the heart's job,

ဒါက လူနာရဲ့ သွေးလည်ပတ်မှုစနစ်ကနေ

generating enough force to push blood through the patient's circulatory system.

သွေးကို တွန်းပို့ဖို့ လုံလောက်တဲ့ စွမ်းအား ထွက်ရှိတဲ့ နှလုံးရဲ့တာဝန်ကိုယူတယ်။

After the old heart is removed,

နှလုံးဟောင်းကို ဖယ်ရှားပြီးနောက်မှာ

the surgeon begins sewing the donor heart into place.

ခွဲစိတ်ဆရာဝန်က အလှူရှင်ရဲ့ နှလုံးကို စချုပ်တယ်။

This is an incredibly precise process, where each blood vessel and artery

ဒါက ယိုပေါက်မဖြစ်ဖို့ သွေးကြောတစ်ခုစီနဲ့ သွေးလွှတ်ကြောတစ်ခုစီကို ဂရုတစိုက် တွဲရမယ့်

must be carefully attached to avoid leaks.

မယုံနိုင်အောင် တိကျတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုပါ။

The procedure can last several hours,

အရင်ခွဲစိတ်မှုတွေကနေ အမာရွတ်တစ်သျှူးတွေရှိနေရင်

potentially longer if there’s scar tissue from previous surgeries.

လုပ်ငန်းစဉ်က နာရီပေါင်းများစွာ ကြာရှည်နိုင်တယ်။

Once it’s finished, the bypass machine is turned off

ပြီးသွားတာနဲ့ ရှောင်ကွင်းစက်ကို ပိတ်လိုက်ပြီး

and blood is allowed to flow into the aorta.

သွေးတွေကို သွေးလွှတ်ကြော အတွင်းကို စီးဝင်စေတယ်။

Doctors carefully monitor the new heart to ensure it’s beating on its own

လက်ခံသူကို ပြန်မချုပ်မီ နှလုံးအသစ်ကို သူ့ဘာသာ ခုန်နေတာ သေချာစေဖို့

before sewing the recipient back up.

ဆရာဝန်တွေက ဂရုတစိုက် စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးတယ်။

Even after the procedure is complete, there's still work to be done.

လုပ်ငန်းစဥ် ပြီးသွားရင်တောင် လုပ်စရာတွေ ရှိပါသေးတယ်။

Surgeons are unable to directly connect the heart

ခွဲစိတ်ဆရာဝန်တွေဟာ လက်ခံရရှိသူရဲ့ အာရုံကြောစနစ်နှဲ့

to the recipient’s nervous system,

နှလုံးကို တိုက်ရိုက် မချိတ်ဆက်နိုင်တဲ့အပြင်

and it can take years for the body to fully innervate the new organ.

အင်္ဂါအသစ်ကို အပြည့်အ၀ အသက်သွင်းဖို့ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် နှစ််ျီ ကြာနိုင်တယ်။

During this period, the transplanted organ has a higher resting heart rate

ဒီကာလအတွင်း အစားထိုး အင်္ဂါဟာ အနားယူချိန် နှလုံးခုန်နှုန်းပိုမြင့်တာနဲ့

and risk of stroke, making exercise difficult and dangerous.

လေဖြတ်နိုင်ခြေရှိတာကြောင့် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်တာကို ခက်ခဲစေပြီး အန္တရာယ်ရှိတယ်။

And since it’s incredibly rare to find a perfect match

အလှူရှင်နှင့် လက်ခံသူကြား ပြီးပြည့်စုံတဲ့ ကိုက်ညီတာတစ်ခု

between donor and recipient,

ရှာတွေ့ဖို့ အလွန်ရှားပါးတာကြောင့်

the immune system will also have some response to the new heart.

ကိုယ်ခံအားစနစ်ဟာ နှလုံးအသစ်အတွက် တုံ့ပြန်မှုအချို့လည်း ရှိနေမှာပါ။

Immunosuppressive drugs can help manage the risk of rejection,

ခုခံအားချုပ်ထိန်းတဲ့ ဆေးတွေက ငြင်းပယ်ခံရ နိုင်ခြေကို စီမံရာမှာ ကူညီပေးနိုင်ပေမဲ့

but they also leave patients open to contracting dangerous infections.

၎င်းတို့ဟာ လူနာတွေကိ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ရောဂါ ပိုးတွေကူးစက်ခြင်းကိုလည်း ဖွင့်ပေးထားတယ်။

It requires constant monitoring and testing to balance these two concerns.

ဒီစိုးရိမ်မှုနှစ်ခုကို ဟန်ချက်ညီဖို့ မပြတ်စောင့်ကြည့်တာနဲ့ စမ်းသပ်မှုလိုအပ်တယ်။

Despite these challenges, about 70% of heart transplant recipients survive

ဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကြားကနေ နှလုံးအစားထိုး ကုသမှုခံယူသူတွေရဲ့ ၇၀% ခန့်ဟာ

for at least five years after the operation,

ခွဲစိတ်ပြီးနောက် အနည်းဆုံး ငါးနှစ်အထိ အသက်ရှင်ကြပြီး

and just over 20% live another 20 years.

၂၀% ကျော်က နောက်ထပ်အနှစ်၂၀ အသက်ရှင်ကြတယ်။

So when this procedure is successful, it's truly lifesaving.

ဒါကြောင့် ဒီလုပ်ငန်းစဥ် အောင်မြင်တဲ့အခါ တကယ် အသက်ကို ကယ်တင်တာပါ။

Unfortunately, people in developing countries are often unable

ကံမကောင်းစွာပဲ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေက လူတွေဟာ ဒီခွဲစိတ်မှုကို

to access this surgery,

မကြာခဏ ခံယူနိုင်ခွင့်မရှိဘဲ

and many viable hearts can’t be donated due to legal and regulatory issues.

ဥပဒေနဲ့ စည်းမျဥ်း ပြဿနာတွေကြောင့် အလား အလာရှိတဲ့ နှလုံးများစွာကို မလှူနိုင်ဘူး။

Thousands of people remain on waiting lists,

လူထောင်ချီဟာ စောင့်ဆိုင်းစာရင်းမှာ ရှိနေပြီး

and many are never able to find a suitable donor.

အများအပြားဟာ သင့်တော်တဲ့ အလှူရှင်ကို ရှာမတွေ့နိုင်ဘူး။