How does heart transplant surgery work? - Roni Shanoada

3,429,026 views ・ 2022-05-24

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Natalie Kam Korekta: Przemysław Kolber
00:07
Your heart beats more than 100,000 times a day.
0
7754
4170
Serce wykonuje ponad 100 000 uderzeń każdego dnia.
00:11
In just a minute, it pumps over five liters of blood throughout your body.
1
11924
4922
W ciągu jednej minuty przetacza ponad pięć litrów krwi.
00:17
But unlike skin and bones, the heart has a limited ability to repair itself.
2
17513
5339
Ale w odróżnieniu od skóry i kości, serce tak łatwo się nie regeneruje.
00:22
So if this organ is severely damaged,
3
22852
2753
Jeśli ulegnie poważnemu uszkodzeniu,
00:25
there’s often only one medical solution: replacing it.
4
25605
4087
często pozostaje jedyne medyczne rozwiązanie, przeszczep.
00:30
Today, nearly 3,500 heart transplants are performed each year
5
30610
5130
Obecnie co roku wykonuje się blisko 3500 przeszczepów serca,
00:35
in a complex and intricate procedure with no room for error.
6
35740
4671
a podczas skomplikowanej operacji nie ma miejsca na błąd.
00:40
The process begins by testing potential recipients
7
40995
3504
Najpierw bada się potencjalnych biorców
00:44
to ensure they’re healthy enough for this demanding operation.
8
44499
3878
żeby sprawdzić, czy stan zdrowia pozwoli im poddać się tej ciężkiej operacji.
00:49
Doctors are especially concerned with identifying immunocompromising illnesses
9
49087
5547
Lekarzy szczególnie interesują choroby obniżające odporność
00:54
or any other conditions that could compromise a patient's chance of survival.
10
54634
4671
czy inne stany mogące zmniejszyć szanse pacjenta na przeżycie.
00:59
The next step is to match an eligible recipient with a heart donor.
11
59931
4462
Następny krok to dopasowanie odpowiedniego biorcy do dawcy.
01:04
Donors are often comatose patients with no chance of being resuscitated
12
64852
4964
Dawcami są zwykle pacjenci w śpiączce, bez szans na wybudzenie,
01:09
or victims of a fatal event whose hearts are still healthy.
13
69816
4504
czy ofiary wypadków śmiertelnych, u których serce jest nieuszkodzone.
01:14
In both cases, these patients need to be registered as an organ donor
14
74612
4338
W obu przypadkach, tacy pacjenci muszą figurować jako dawcy organów
01:18
or have their families give consent.
15
78950
2377
albo ich rodzina musi wyrazić zgodę.
01:21
And even when a heart is available,
16
81702
2169
Nawet jeśli uda się znaleźć dawcę
01:23
surgeons can’t just pair any donor with any recipient.
17
83871
3837
chirurdzy nie mogą dokonać dowolnego wyboru.
01:27
The recipient’s immune system will view a transplanted heart
18
87959
3795
Układ odpornościowy biorcy rozpozna przeszczepione serce
01:31
as a foreign organism that must be attacked.
19
91754
3170
jako obcy organizm, który należy zaatakować.
01:35
So doctors need to match recipients with donors that share their blood type
20
95216
4838
Lekarze muszą dopasować biorców do dawców z tą samą grupą krwi
01:40
and have similar antigens.
21
100054
1960
i podobnymi antygenami.
01:42
If a match can be made, the surgery can begin.
22
102473
3003
Jeśli to się uda, można rozpocząć operację.
01:45
Once the donor's heart is confirmed to be healthy,
23
105852
3211
Po upewnieniu się, że serce dawcy jest zdrowe,
01:49
the organ is immersed in an ice slush
24
109063
2586
serce przechowuje się w topniejącym lodzie
01:51
and injected with a solution to induce cardiac arrest.
25
111649
4046
po wstrzyknięciu roztworu wywołującego zatrzymanie akcji serca.
01:56
These treatments stop the heart from pumping
26
116070
2544
To sprawia, że serce przestaje pompować krew,
01:58
to ensure it can be removed cleanly.
27
118614
2336
a wtedy można je precyzyjne pobrać.
02:01
Surgeons then place the organ in a mix of cold saline
28
121492
3712
Chirurdzy umieszczają serce w mieszaninie roztworu soli fizjologicznej
02:05
and preservation solution.
29
125204
1627
i roztworu konserwującego.
02:08
This is when the clock starts.
30
128040
2169
Wtedy rozpoczyna się odliczanie.
02:10
Disconnected from its blood supply,
31
130209
2211
Pozbawione dopływu krwi
02:12
the heart’s cells start taking on damage from lack of oxygen.
32
132420
3837
komórki serca zaczynają obumierać z powodu braku tlenu.
02:16
The organ will only remain viable outside the body for a few hours,
33
136465
4422
Poza ciałem organ może przetrwać jedynie kilka godzin,
02:20
so it needs to reach its recipient as fast as possible.
34
140887
3336
więc trzeba jak najszybciej dotrzeć do biorcy.
02:24
Once the heart arrives, the recipient is put under general anesthesia.
35
144932
4213
Po przywiezieniu serca, biorcy podaje się znieczulenie ogólne.
02:29
The surgeon makes an incision down the length of the chest,
36
149478
3546
Chirurg robi nacięcie wzdłuż klatki piersiowej,
02:33
cutting through the breastbone to separate the rib cage
37
153024
3211
przecinając mostek otwiera klatkę piersiową
02:36
and expose the heart.
38
156235
1460
i dociera do serca.
02:37
To keep blood flowing while they remove the damaged organ,
39
157695
3295
Żeby zapewnić przepływ krwi podczas usuwania uszkodzonego organu,
02:40
surgeons use a cardiopulmonary bypass machine.
40
160990
3921
chirurdzy używają urządzenia do krążenia pozaustrojowego.
02:44
This takes over the heart's job,
41
164911
1960
Zastępuje ono pracę serca,
02:46
generating enough force to push blood through the patient's circulatory system.
42
166871
4755
generując ciśnienie na tyle wysokie, żeby podtrzymać krążenie u pacjenta.
02:52
After the old heart is removed,
43
172251
2252
Po usunięciu chorego serca,
02:54
the surgeon begins sewing the donor heart into place.
44
174503
3796
chirurg na jego miejsce przyszywa serce dawcy.
02:58
This is an incredibly precise process, where each blood vessel and artery
45
178299
4630
Operacja wymaga niezwykłej precyzji, każde naczynie krwionośne i tętnica
03:02
must be carefully attached to avoid leaks.
46
182929
3211
muszą być ostrożnie połączone, żeby uniknąć przecieków.
03:07
The procedure can last several hours,
47
187099
2461
Może to potrwać kilka godzin
03:09
potentially longer if there’s scar tissue from previous surgeries.
48
189560
4129
albo dłużej, jeśli pacjent ma blizny z wcześniejszych operacji.
03:13
Once it’s finished, the bypass machine is turned off
49
193689
3170
Po operacji urządzenie omijające jest odłączane,
03:16
and blood is allowed to flow into the aorta.
50
196859
3253
a krew z powrotem wpływa do aorty.
03:20
Doctors carefully monitor the new heart to ensure it’s beating on its own
51
200112
4672
Lekarze bacznie obserwują nowe serce, sprawdzają, czy bije samodzielnie,
03:24
before sewing the recipient back up.
52
204784
2252
zanim zszyją ranę u biorcy.
03:27
Even after the procedure is complete, there's still work to be done.
53
207870
4004
Nawet po zakończeniu operacji, nie można obwieścić sukcesu.
03:31
Surgeons are unable to directly connect the heart
54
211874
2836
Nie da się bezpośrednio połączyć serca
03:34
to the recipient’s nervous system,
55
214710
2169
z układem nerwowym dawcy,
03:36
and it can take years for the body to fully innervate the new organ.
56
216879
4630
toteż pełne unerwienie nowego organu może trwać latami.
03:42
During this period, the transplanted organ has a higher resting heart rate
57
222802
4421
W tym czasie przeszczepione serce ma wyższe tętno spoczynkowe,
03:47
and risk of stroke, making exercise difficult and dangerous.
58
227223
4212
większe jest ryzyko udaru, ćwiczenia fizyczne są więc niebezpieczne.
03:51
And since it’s incredibly rare to find a perfect match
59
231686
3128
Niezwykle trudno jest znaleźć idealne dopasowanie
03:54
between donor and recipient,
60
234814
1877
pomiędzy dawcą a biorcą,
03:56
the immune system will also have some response to the new heart.
61
236691
3920
więc zawsze wystąpi pewna reakcja układu odpornościowego na obcy organ.
04:00
Immunosuppressive drugs can help manage the risk of rejection,
62
240611
4213
Żeby zmniejszyć ryzyko odrzucenia, podaje się leki immunosupresyjne,
04:04
but they also leave patients open to contracting dangerous infections.
63
244824
4588
ale oznacza to otwartą drogę do złapania poważnych infekcji.
04:09
It requires constant monitoring and testing to balance these two concerns.
64
249412
4838
Żeby zrównoważyć oba ryzyka, konieczne są częste badania i obserwacje.
04:14
Despite these challenges, about 70% of heart transplant recipients survive
65
254834
5130
Mimo tych wyzwań, około 70% biorców przeżywa
04:19
for at least five years after the operation,
66
259964
2753
co najmniej pięć lat po przeszczepie,
04:22
and just over 20% live another 20 years.
67
262717
3378
a nieco ponad 20% żyje kolejnych 20 lat.
04:26
So when this procedure is successful, it's truly lifesaving.
68
266095
4004
Kiedy operacja się powiedzie, to naprawdę oznacza uratowanie życia.
04:30
Unfortunately, people in developing countries are often unable
69
270099
3754
Niestety w krajach rozwijających się, ludzie często nie mają
04:33
to access this surgery,
70
273853
1751
dostępu do takiej szansy,
04:35
and many viable hearts can’t be donated due to legal and regulatory issues.
71
275604
5464
a wiele serc odpowiednich do przeszczepu nie można pobrać z powodów prawnych.
04:41
Thousands of people remain on waiting lists,
72
281527
2544
Tysiące ludzi figuruje na listach oczekujących,
04:44
and many are never able to find a suitable donor.
73
284071
3587
ale wielu z nich nigdy nie znajdzie właściwego dawcy.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7