Why should you read “The Master and Margarita”? - Alex Gendler

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

The Devil has come to town.

မာရ်နတ်က မြိုထဲကိုရောက်နေပြီ။

But don’t worry – all he wants to do is stage a magic show.

ဒါပေမဲ့ စိတ်မပူကြပါနဲ့၊ သူလုပ်ချင်တာက မျက်လှည့်ပြပွဲတစ်ခု တင်ဆက်ဖို့ပါပဲ။

This absurd premise forms the central plot

ဒီအဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့ အကြောင်းပြချက်က Mikhail Bulgakov ရဲ့The Master and Margarita"

of Mikhail Bulgakov’s masterpiece, "The Master and Margarita."

ရဲ့ အဓိဇာတ်ကွက်ကို ပုံဖော်တယ်။

Written in Moscow during the 1930s,

၁၉၃၀ နှစ်တွေအတွက် မော်စကိုမှာ ရေးသားခဲ့တဲ့

this surreal blend of political satire, historical fiction,

နိုင်ငံရေး သရော်စာ၊သမိုင်း ထိုးဇာတ်နဲ့ ဂန္ဓာရီ ဉာဏ်ထူးယုံကြည်မှု သဘာဝလွန် အရောက

and occult mysticism

has earned a legacy as one of the 20th century’s greatest novels–

၂၀ ရာစုရဲ့ အကြီးကျယ်ဆုံး ဝတ္ထုရှည်တွေထဲက တစ်အုပ်အဖြစ် အမွေတစ်ခု ရထားတယ်။

and one of its strangest.

၎င်းရဲ့ အားအကာင်းဆုံး လက်ရာပါ။

The story begins when a meeting between two members

ဇာတ်လမ်းက မော်စကိုရဲ့ စာပေ ထိပ်တန်း အသင်းဝင်နှစ်ဦးကြားက ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို

of Moscow’s literary elite

is interrupted by a strange gentleman named Woland,

Woland လို့ခေါ်တဲ့ သူစိမ်း လူကုံတစ်ဦးက ဝင်ရောက်နှောင့်ယှက်တဲ့အခါမှာပါ။

who presents himself as a foreign scholar

မှော်ပညာအကြောင်း မိတ်ဆက်တင်ပြဖို့ အဖိတ်ခံရတဲ့

invited to give a presentation on black magic.

နိုင်ငံခြား ပညာရှိလို့ သူ့ကိုယ်သူ မိတ်ဆက်သူပါ။

As the stranger engages the two companions in a philosophical debate

သူစိမ်းက အဖော်နှစ်ဦးရဲ့ ဒဿနာဆိုင်ရာ စကားစစ်ထိုးပွဲထဲမှာ ပါဝင်ပြီး

and makes ominous predictions about their fates,

သူတို့ကံကြမ္မာတွေအကြောင်း မကောင်းတဲ့ ဟောကိန်းထုတ်ခိုက်မှာ

the reader is suddenly transported to 1st century Jerusalem.

စာဖတ်သူဟာ ရုတ်တရက်ပဲ ပထမ ရာစု ဂျေရုစလင်ကို အပို့ခံလိုက်ရတယ်။

There a tormented Pontius Pilate

နှိပ်စက်ခံနေရတဲ့ Pontius Pilate ဆိုသူက

reluctantly sentences Jesus of Nazareth to death.

Nazareth က Jesus ကို ချီတုံချတုံနဲ့ သေဒဏ်စီရင်တယ်။

With the narrative shifting between the two settings,

ဝန်းကျင်နှစ်ခုကြားမှာ ရွေ့နေတဲ့ ဇာတ်လမ်းနဲ့အတူ

Woland and his entourage– Azazello, Koroviev, Hella,

Woland နဲ့ သူ့နောက်တော်ပါး Azazello Koroviev၊ Hella နဲ့

and a giant cat named Behemoth–

Behemoth လို့ခေါ်တဲ့ ဧရာမကြောင်ကြီးတစ်ကောင်ဟာ

are seen to have uncanny magical powers,

မယုံနိုင်စရာ မှော်အစွမ်းတွေရှိတယ်လို့ သိရတယ်။

which they use to stage their performance

ဒါကို ဖျော်ဖြေမှု တင်ဆက်ဖို့ သုံးပေမဲ့

while leaving a trail of havoc and confusion in their wake.

သူတို့နိုးထချိန်မှာ ကသောင်းကနင်းနဲ့ ဝရုန်းသုန်းကား အရိပ်အယောက် ဖြစ်ကျန်ခဲ့တယ်။

Much of the novel’s dark humor comes not only from this demonic mischief,

ဝတ္ထုရဲ့ ဆိုးယုတ်တဲ့ ဟာသ အတော်များများက ဘီလူးစီးနေတဲ့ ဒုက္ခပေးတာတွေကနေတင်မက

but also the backdrop against which it occurs.

ဖြစ်ပွားတာကိုဆန့်ကျင်တဲ့ နောက်ခံ ဖြစ်ရပ်ကပါ လာတာပါ။

Bulgakov’s story takes place in the same setting where it was written–

Bulgakov ရဲ့ဇာတ်လမ်းဟာ ရေးခဲ့တဲ့ တူညီတဲ့နောက်ခံဝန်းကျင်မှာပဲ ဖြစ်ပျက်တယ်၊

the USSR at the height of the Stalinist period.

Stalin ခေတ်ရဲ့အထွတ်အထိပ် USSR မှာပါ။

There, artists and authors worked under strict censorship,

ဒီမှာ အနုအညာရှင်တွေ၊ စာရေးဆရာတွေဟာ တင်းကျပ်တဲ့ စိစစ်မှာအောက်မှာ လုပ်ရတယ်၊

subject to imprisonment, exile, or execution

နိုင်ငံတော် သဘောတရားကို သေးသိမ် စေတယ်လို့ အမြင်ခံရရင်

if they were seen as undermining state ideology.

ထောင်ချမှု၊ ပြည်နှင်မှုနဲ့ ကွပ်မျက်မှု ခံရနိုင်တယ်။

Even when approved, their work–

အတည်ပြုပြီးတဲ့အခါတောင် သူ့တို့ရဲ့လက်ရာကို

along with housing, travel, and everything else–

နေအိမ်၊ ခရီးသွားတာနဲ့ ဒိပြင်အရာတွေနဲ့အတူ

was governed by a convoluted bureaucracy.

သပွတ်အူလိုက်နေတဲ့ ဗျူရိုကရေစီတစ်ခုနဲ ထိန်းချုပ်ထားတယ်။

In the novel,

ဒီဝတ္ထုရှည်ထဲမှာ Woland ဟာ ဒီစနစ်ကို ဒီဌဖြစ်မှုရဲ့အစိတ်အပိုင်းနဲ့ ခြယ်လှယ်တယ်၊

Woland manipulates this system along with the fabric of reality,

to hilarious results.

ရံ်စရာကောင်းတဲ့ အကျိုးဆက်တွေထိပါ။

As heads are separated from bodies and money rains from the sky,

ခေါင်းတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွေကနေ ကွဲသွားပြီး ကောင်းကင်က ငွေမိုးရွာစဉ်မှာ

the citizens of Moscow react with petty-self interest,

မော်စကိုမြို့သူမြို့သားတွေက သိမ်ဖျင်းတဲ့ ကိုယ်ကျိုးကြည့်မှုနဲ့ တုံ့ပြန်တယ်။

illustrating how Soviet society bred greed and cynicism

စံတွေရှိပေမဲ့ ဆိုဗီယက် လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ လောဘနဲ့အတ္တဆန်မှု ပေါက်ဖွားစေပုံကိုပြတာပါ။

despite its ideals.

And the matter-of-fact narration

အရှိအတိုင်းဇတ်ကြောင်းက သဘာဝလွန် အဖြစ်တွေရဲ့

deliberately blends the strangeness of the supernatural events

ဆန်းပြားမှုကို ဆိုဗီယက် ဘဝရဲ့ နေ့စဉ်

with the everyday absurdity of Soviet life.

ရယ်စရာကောင်းမှုနဲ့ တမင်တကာ ရောစပ်တာပါ။

So how did Bulgakov manage to publish such a subversive novel

ဒီတော့ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်တဲ့ အစိုးရစနစ် အောက်မှာ ဒီလို တော်လှန်တဲ့ဝတ္ထုရှည်ကို

under an oppressive regime?

ထုတ်ဝေဖို့ Bulgakov ဘယ်လို စီမံခဲ့လဲ။

Well… he didn’t.

ကောင်းပြီ၊ သူမထုတ်ခဲ့ပါဘူး။

He worked on "The Master and Margarita" for over ten years.

"The Master and Margarita"ကို ဆယ်နှစ်ကျော် သူရေးသားခဲ့ပေမဲ့

But while Stalin’s personal favor

Stalin ရဲ့ပုဂ္ဂိုလ်ရေးထောက်ခံမှုက

may have kept Bulgakov safe from severe persecution,

Bulgakov ကို ရက်စက်တဲ့ကွပ်မျက်မှုကနေ ကယ်နိုင်လောက်ခဲ့ပေမဲ့

many of his plays and writings were kept from production,

များစွာသော သူ့ပြဇာတ်တွေ၊ အရေးအသာတွေကတော့ ထုတ်ဝေမှု အပိတ်ခံခဲ့ရတယ်။

leaving him safe but effectively silenced.

သူကို ဘေးကင်းစေခဲ့ပေမဲ့ ထိရောက်စွာ နှုတ်ဆိတ်နေစေတယ်။

Upon the author’s death in 1940,

၁၉၄၀ စာရေးဆရာ သေချိန်အထိ

the manuscript remained unpublished.

စာမူဟာ ထုတ်ဝေမှုမရှိပဲ ကျန်ရှိနေခဲ့တယ်။

A censored version was eventually printed in the 1960s,

နောက်ဆုံး စိစစ်ဖြတ်တောက်ထားတဲ့ မူတစ်ခုကို ၁၉၆၀ နှစ်လွန်တွေမှာ ပုံနှိပ်ခဲ့ပေမဲ့

while copies of the unabridged manuscript

မူရင်းစာမူရဲ့စာအုပ်တွေကတော့ မြေအောက် စာပေ အသိုင်းအဝိုင်းတွေကြားမှာ

continued to circulate among underground literary circles.

ဆက်လက် ဖြန့်ဝေခဲ့တယ်။

The full text was only published in 1973,

စာအပြည့်အစုံက ၎င်းရဲ့ အပြီးသတ်မှုနောက် နှစ် ၃၀ ကျော်ကြာ

over 30 years after its completion.

၁၉၇၃ ကျမှ ထုတ်ဝေခဲ့တာပါ။

Bulgakov’s experiences with censorship and artistic frustration

စိစစ်မှုနဲ့ အနုပညာပိုင်း အားမရဖြစ်မှုနဲ့ Bulgakov ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေက

lend an autobiographical air to the second part of the novel,

ဒီဝတ္ထုရှည်ရဲ့ ဒုတိယပိုင်းကို ပင်ကိုရေး အတ္ထုပ္ပတ္တိဟန်တစ်ခုကို ထောက်ကူပေးတယ်။

when we are finally introduced to its namesake.

နောက်ဆုံး ၎င်းရဲ့နာမည်တူကို မိတ်ဆက်ပေးတဲ့ အခါပါ။

"The Master" is a nameless author who’s worked for years on a novel

Master ဟာ ဝတ္ထုရှည်တစ်ပုဒ်ကို နှစ်တွေချီ ရေးခဲ့သူ အမည်မဖော် စာရေးဆရာပါ

but burned the manuscript after it was rejected by publishers–

ဒါပေမဲ့ ထုတ်ဝေသူတွေက ပယ်ချခံရပြီးနောက် စာမူကို မီးရှို့ခဲ့တယ်၊

just as Bulgakov had done with his own work.

Bulgakov က သူ့လက်ရာကို လုပ်ခဲ့သလိုပေါ့။

Yet the true protagonist is the Master’s mistress Margarita.

ဒါပေမဲ့ ဇာတ်လိုက်အစစ်က Master ရဲ့ အပျော်မယား Margarita ပါ။

Her devotion to her lover’s abandoned dream

ချစ်သူရဲ့ ပစ်ပယ်ခဲ့တဲ့ အိပ်မက်အတွက် သူ့စွဲလမ်းမှုဟာ ဆိုးယုတ်တဲ့ အပေါင်းအပါရဲ့

bears a strange connection to the diabolical company’s escapades–

ဟောရမ်းမှုတွေနဲ့ ထူးဆန်းတဲ့ ဆက်သွယ်မှုတစ်ခုပါရှိပြီး

and carries the story to its surreal climax.

ဇာတ်လမ်းကို ၎င်းရဲ့ သဘာဝလွန် အထွတ်အထိပ်ကိုသယ်ဆောင်ပေးတယ်။

Despite its dark humor and complex structure,

ဆိုးယုတ်တဲ့ ဟာသနဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုဆိုပေမဲ့

"The Master and Margarita" is, at its heart,

The Master and Margarita ဟာ ပင်ကိုက အနုပညာ အချစ်နဲ့ပေးဆပ်ခြင်းအပေါ်သုံးသပ်ချက်ပါ၊

a meditation on art, love, and redemption,

that never loses itself in cynicism.

အတ္တဆန်မှုမှာ ၎င်းဘာသာ မပျောက်သွားဘူး။

And the book’s long overdue publication and survival against the odds

ဒီစာအုပ်ရဲ့ ရှည်ကြာနှောင်းတဲ့ ထုတ်ဝေမှု နဲ့ သဘောကွဲမှုကို ဆန့်ကျင် ရှင်ကျန်မှုဟာ

is a testament to what Woland tells the Master:

Woland က Masterကို ပြောပြာတာထဲက သက်သေတစ်ခုပါ၊

“Manuscripts don’t burn.”

"စာမူဆိုတာ မီးလောင်မသွားနိုင်ပါဘူး။"