Why should you read “The Master and Margarita”? - Alex Gendler

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Gözde Zülal Solak

The Devil has come to town.

Şeytan kasabaya geldi.

But don’t worry – all he wants to do is stage a magic show.

Ama endişelenmeyin, tek istediği bir sihirbazlık gösterisi sahnelemek.

This absurd premise forms the central plot

Bu absürt ön yazı Mihail Bulgakov’un başyapıtı olan “Usta ve Margarita”nın

of Mikhail Bulgakov’s masterpiece, "The Master and Margarita."

olay örgüsünün merkezini oluşturuyor.

1930'larda Moskova'da yazılıp siyasi hiciv, tarihi kurgu

Written in Moscow during the 1930s,

this surreal blend of political satire, historical fiction,

ve esrarengiz mistisizm ile gerçeküstü biçimde harmanlanan bu eser,

and occult mysticism

has earned a legacy as one of the 20th century’s greatest novels–

20. yüzyılın en iyi ve en tuhaf romanlarından biri olarak

and one of its strangest.

miras oluşturdu.

The story begins when a meeting between two members

Hikâye Moskova’nın edebi alandan iki elit üyesinin karşılaşmasının

of Moscow’s literary elite

is interrupted by a strange gentleman named Woland,

Woland adındaki yabancı bir beyefendi tarafından kesilmesiyle başlıyor.

who presents himself as a foreign scholar

Woland kendini kara büyü hakkında bir sunum yapmak için

invited to give a presentation on black magic.

davet edilen yabancı bir bilgin olarak tanıtıyor.

As the stranger engages the two companions in a philosophical debate

Bu yabancı, iki arkadaşı felsefi bir tartışmanın içine çekerken

and makes ominous predictions about their fates,

ve kaderleri hakkında kaygı verici tahminler yaparken

the reader is suddenly transported to 1st century Jerusalem.

okuyucu aniden birinci yüzyıl Kudüs'üne götürülüyor.

There a tormented Pontius Pilate

Orada, işkence görmüş Pontius Pilatus,

reluctantly sentences Jesus of Nazareth to death.

Nazaretli İsa'ya gönülsüzce ölüm cezası veriyor.

With the narrative shifting between the two settings,

İki mekân arasındaki anlatısal geçişle birlikte

Woland and his entourage– Azazello, Koroviev, Hella,

Woland'ın ve onun arkadaşları olan Azazello'nun, Koroviev'in, Hella'nın

and a giant cat named Behemoth–

ve Behemoth adındaki devasa kedinin

are seen to have uncanny magical powers,

olağanüstü sihirli güçleri olduğu görülüyor,

which they use to stage their performance

arkalarında da bir yıkıntı izi ile yas kargaşası bırakırken

while leaving a trail of havoc and confusion in their wake.

gösterilerini güç sergilemek için kullanıyorlar.

Much of the novel’s dark humor comes not only from this demonic mischief,

Romandaki birçok kara mizah ögesi sadece şeytani fesatlıktan ileri gelmiyor

but also the backdrop against which it occurs.

ayrıca kara mizaha karşı olarak gelişen olaylardan ileri geliyor.

Bulgakov’s story takes place in the same setting where it was written–

Bulgakov’un hikâyesi yazıldığı yerde geçiyor

the USSR at the height of the Stalinist period.

yani Stalin döneminin zirvesindeki Sovyetler Birliği'nde.

There, artists and authors worked under strict censorship,

Orada, ressamlar ve yazarlar katı sansür altında çalışıyorlardı,

subject to imprisonment, exile, or execution

eğer devlet ideolojisini dikkate almadıkları görülürse

if they were seen as undermining state ideology.

hapis cezasıyla, sürgünle ya da idamla karşı karşıya kalıyorlardı.

Even when approved, their work–

Onaylansalar bile

along with housing, travel, and everything else–

barınmaları, seyahatleri ve hatta her şeylerine ilaveten

was governed by a convoluted bureaucracy.

eserleri anlaşılması güç bir bürokrasiyle yönetiliyordu.

In the novel,

Romanda, Woland gerçekçilik dokusuyla birlikte gülünç sonuçlara ulaşarak

Woland manipulates this system along with the fabric of reality,

to hilarious results.

bu sistemi kendi çıkarı için kullanıyor.

As heads are separated from bodies and money rains from the sky,

Başlar vücuttan ayrıldığı ve gökten para yağdığı için

the citizens of Moscow react with petty-self interest,

Moskovalı vatandaşlar Sovyet toplumunun ülkülerine rağmen açgözlülüğü

illustrating how Soviet society bred greed and cynicism

ve sinizmi nasıl beslediğini göstererek düşük oranlı faizle buna tepki veriyorlar.

despite its ideals.

And the matter-of-fact narration

Böylece sıradan anlatım bilinçli olarak

deliberately blends the strangeness of the supernatural events

doğaüstü olayların tuhaflığı

with the everyday absurdity of Soviet life.

ve Sovyet yaşamının gündelik saçmalığıyla harmanlanıyor.

So how did Bulgakov manage to publish such a subversive novel

Peki Bulgakov böyle yıkıcı bir romanı baskıcı bir rejimin altındayken

under an oppressive regime?

yayımlamayı nasıl başardı?

Well… he didn’t.

Aslında bunu başaramadı.

He worked on "The Master and Margarita" for over ten years.

"Usta ile Margarita" üzerinde on yıldan fazla zaman çalıştı.

But while Stalin’s personal favor

Stalin’in kendisine yaptığı kişisel ayrımcılık,

may have kept Bulgakov safe from severe persecution,

Bulgakov’u şiddetli bir işkenceden korusa bile

many of his plays and writings were kept from production,

birçok oyunu ile kitabının üretimi yapılmadı,

leaving him safe but effectively silenced.

böylece güvende kalsa da bilfiil sessiz kaldı.

Upon the author’s death in 1940,

1940'ta yazarın ölümünün akabinde

the manuscript remained unpublished.

taslakları basılamadı.

A censored version was eventually printed in the 1960s,

Orijinal taslağın kopyaları

while copies of the unabridged manuscript

yeraltı edebiyat çevrelerinde yayılırken

continued to circulate among underground literary circles.

sonunda 1960'larda sansürlü bir baskısı çıktı.

The full text was only published in 1973,

Tamamlandıktan 30 yıldan uzun zaman sonra

over 30 years after its completion.

tüm metin sadece 1973'te yayımlandı.

Bulgakov’s experiences with censorship and artistic frustration

Bulgakov'un sanatsal hayal kırıklığı ve sansür deneyimleri

lend an autobiographical air to the second part of the novel,

romanın ikinci kısmına otobiyografik bir hava vermesine katkı sağladı,

when we are finally introduced to its namesake.

bu da nihayet biz aynı adlı romanla tanıştığımızda meydana geldi.

"The Master" is a nameless author who’s worked for years on a novel

"Usta", bir roman üzerinde yıllarca çalışan isimsiz bir yazar

but burned the manuscript after it was rejected by publishers–

ama yayıncılar tarafından geri çevrilince taslaklarını yakan bir yazar.

just as Bulgakov had done with his own work.

Tıpkı Bulgakov'un kendi eserine yaptığı gibi.

Yet the true protagonist is the Master’s mistress Margarita.

Ama hikâyenin asıl kahramanı Usta'nın metresi Margarita.

Her devotion to her lover’s abandoned dream

Margarita'nın, sevgilisinin yarıda kalmış hayaline olan bağlılığı,

bears a strange connection to the diabolical company’s escapades–

şeytani arkadaş grubunun maceraları ile arasında tuhaf bir bağlantı doğuruyor

and carries the story to its surreal climax.

ve hikâyeyi gerçeküstü bir doruk noktasına sürüklüyor.

Despite its dark humor and complex structure,

Kara mizah ögelerine ve karmaşık yapısına rağmen

"The Master and Margarita" is, at its heart,

"Usta ile Margarita" esasında sinizmin içinde asla kaybolmayan

a meditation on art, love, and redemption,

sanat, aşk ve günahlardan arınma hakkında bir meditasyon.

that never loses itself in cynicism.

And the book’s long overdue publication and survival against the odds

Kitabın uzun süre gecikmiş baskısı ve anlaşmazlıklara karşı hayatta kalması

is a testament to what Woland tells the Master:

aslında Woland'ın Ustaya dediği gibi bir vasiyet örneği:

“Manuscripts don’t burn.”

"Taslaklar yanmaz."