How does alcohol make you drunk? - Judy Grisel

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung

Ethanol: this molecule, made of little more than a few carbon atoms,

အီသနော ဆိုတဲ့ မော်လီကျူးကို သေးငယ်ကြတဲ့ ကာဗွန်အက်တမ် အနည်းငယ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး

is responsible for drunkenness.

အရက်မူးခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းပါ။

Often simply referred to as alcohol,

မကြာခဏဆိုသလို အရက်လို ခေါ်လေ့ရှိကြတဲ့

ethanol is the active ingredient in alcoholic beverages.

အီသနောဟာ အရက်ယမကာများထဲက အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းပါ။

၎င်းရဲ့ ရိုးရှင်းမှုကြောင့် အမြှေးပါးတွေထဲ စိမ့်ဝင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး

Its simplicity helps it sneak across membranes

and nestle into a many different nooks,

ချောင်ချိုချောင်ကြား အများအပြားထဲမှာ နေရာယူလျက်

producing a wide range of effects compared to other, clunkier molecules.

အခြားသော မော်လီကျူးများနဲ့ ယှဉ်ကြည့်ရင် ကျယ်ပြန့်တဲ့ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။

So how exactly does it cause drunkenness,

အရက်ဟာ ဘာဖြစ်လို့ မူးလာစေတာလဲ၊

and why does it have dramatically different effects on different people?

ပြီးတော့ လူအမျိုးမျိုးအပေါ် သက်ရောက်ပုံ ဘာဖြစ်လို့ များစွာမှ ကွဲပြားရတာလဲ။

အဲဒီလို မေးခွန်းတွေကို ဖြေပေးရန်၊

To answer these questions,

we’ll need to follow alcohol on its journey through the body.

ကျုပ်တို့ဟာ အရက်က ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ဖြတ်သန်း သွားပုံကို လေ့လာကြည့်ရပါမယ်။

Alcohol lands in the stomach and is absorbed into the blood

အရက်ဟာ အစာအိမ်ထဲ ရောက်တာနဲ့ အစာချေရေး လမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့်

through the digestive tract, especially the small intestine.

အထူးသဖြင့်အူသိမ်းမှတစ်ဆင့် သွေးထဲ ရောက်ရှိသွားပါတယ်။

ထမင်းစားပြီးသွားတာနဲ့ အစာအိမ်နဲ့ အူသိမ်းကို ပိုင်းခြားထားတဲ့

The contents of the stomach impact alcohol’s ability

to get into the blood because after eating, the pyloric sphincter,

pyloric sphincter က ပိတ်သွားတာမို့လို့၊ အစာအိမ်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ အရာတွေဟာ

which separates the stomach from the small intestine, closes.

အရက်ရဲ့ လုပ်နိုင်စွမ်းအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ထမင်းတဝကြီး စားပြီးလို့ အရက် သောက်လိုက်ရင် သွေးထဲပါဝင်မှုအဆင့်ဟာ

So the level of alcohol that reaches the blood after a big meal

might only be a quarter that from the same drink on an empty stomach.

ဘာမှမရှိတဲ့ အစာအိမ်ထဲ သောက်လိုက်တဲ့ အရက်နဲ့စာရင် လေးပုံတစ်ပုံမျှသာ ရှိမှာပါ။

From the blood, alcohol goes to the organs,

သွေးထဲမှနေပြီး အရက်ဟာ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများဆီသို့၊

especially those that get the most blood flow:

အထူးသဖြင့် သွေးအများဆုံး စီးဆင်းကြတဲ့

the liver and the brain.

အသည်းနှင့် ဦးနှောက်ဆီကို သွားပါတယ်။

It hits the liver first, and enzymes in the liver

၎င်းဟာ အသည်းဆီ ပထမဦးဆုံး ရောက်သွားပြီး အသည်းထဲက အင်ဇိုင်းတွေဟာ

break down the alcohol molecule in two steps.

အရက်မော်လီကျူးကို အဆင့်နှစ်ဆင့်ဖြင့် ဖြိုခွင်းပစ်ပါတယ်။

First, an enzyme called ADH turns alcohol into acetaldehyde, which is toxic.

ဦးစွာ ADH အင်ဇိုင်းက အရက်ကို acetaldehyde သို့ ပြောင်းပစ်ရာ အဆိပ်ဖြစ်ပါတယ်။

Then, an enzyme called ALDH converts the toxic acetaldehyde to non-toxic acetate.

ALDH အင်ဇိုင်းက အဆိပ် acetaldehyde မှ အဆိပ်မဟုတ်တဲ့ acetate သို့ ပြောင်းပေးတယ်။

As the blood circulates, the liver eliminates alcohol continuously—

သွေးဟာ ဆက်လည်ပတ်နေရာ အသည်းဟာ အရက်ကို ဆက်တိုက် ချေဖျက်ပါတယ်၊

but this first pass of elimination determines how much alcohol

ဒါပေမဲ့ ပထမအဆင့်မှ ချေဖျက်ခံလိုက်ရတဲ့ အရက်ကမှ

ဦးနှောက်နဲ့ အခြားကိုယ်တွင်း အင်္ဂါများဆီ ဘယ်လောက် ရောက်မှာကို ဆုံးဖြတ်ပေးပါတယ်။

reaches the brain and other organs.

Brain sensitivity is responsible for the emotional, cognitive,

ဦးနှောက်ရဲ့ ခံနိုင်စွမ်းကိုလိုက်ပြီး စိတ်ပိုင်း၊ သိမြင်မှု၊

and behavioral effects of alcohol— otherwise known as drunkenness.

ပြုမူပုံတို့အပေါ် အရက်ရဲ့ ဩဇာသက်ရောက် မှုကို အရက်မူးမှုလို့ ခေါ်ကြတာပါ။

Alcohol turns up the brain’s primary brake, the neurotransmitter GABA,

အရက်ဟာ ဦးနှောက်ရဲ့ အဓိက ဘရိတ်ဖြစ်တဲ့ neurotransmitter GABA ကို ဖွင့်ပေးလျက်

and turns down its primary gas, the neurotransmitter glutamate.

အဓိကဓာတ်ငွေ့ဖြစ်တဲ့ neurotransmitter glutamate ကို လျှော့ချပစ်ပါတယ်။

အဲဒီအချက်က အာရုံခံဆဲလ်တွေရဲ့ ဆက်သွယ် နိုင်စွမ်းကို နှိမ့်ချပစ်လို့

This makes neurons much less communicative,

and users feel relaxed at moderate doses, fall asleep at higher doses,

သုံးစွဲသူဟာ အသင့်အတင့် သောက်ထားရင် စိတ်ပြေလျော့သလို ခံစားရပြီး၊

and can impede the brain activity necessary for survival at toxic doses.

သောက်တာ များလွန်းရင် အသက်ရှင်မှုဆိုင်ရာ ဦးနှောက် လုပ်ငန်းကို တားဆီးနိုင်ပါတယ်။

Alcohol also stimulates a small group of neurons

အရက်ဟာ ဦးနှောက်အလယ်ပိုင်းမှ nucleus accumben များ

that extends from the midbrain to the nucleus accumbens,

အထိရှိကြတဲ့အာရုံခံဆဲလ် အုပ်စုလေးကို စေ့ဆော်ပေးတတ်ရာ

a region important for motivation.

လှုံ့ဆော်စိတ်အတွက် အရေးကြီးတဲ့ နေရာပါ။

Like all addictive drugs,

စွဲတတ်တဲ့ ဆေးဝါးတိုင်းလိုပဲ၊

it prompts a squirt of dopamine in the nucleus accumbens

အရက်ဟာ nucleus accumben များထဲကို dopamine ကို ပစ်သွင်းပေးတတ်ရာ

which gives users a surge of pleasure.

သုံးစွဲသူအား စိတ်ထဲ ပျော်ပါးသလို ခံစားစေပါတယ်။

Alcohol also causes some neurons to synthesize and release endorphins.

ထို့အပြင် အရက်ဟာ တချို့အာရုံခံဆဲလ်များကို endorphin များကို ထုတ်လုပ်လာစေပါတယ်။

Endorphins help us to calm down in response to stress or danger.

စိတ်ဖိစီးမှု ဒါမှမဟုတ် အန္တရာယ်ရှိချိန်မှာ Endorphin က ကျုပ်တို့ စိတ်ကိုငြိမ်စေပါတယ်။

Elevated levels of endorphins contribute to the euphoria

endorphin တွေရဲ့ အဆင့်မြင့်မားမှုက အရက်သောက်မှုနဲ့ ဆက်စပ်နေပြီး

and relaxation associated with alcohol consumption.

ဝမ်းသာပီတိ ဖြစ်မှုနဲ့ စိတ်ပြေလျော့မှုကို ခံစားရစေပါတယ်။

Finally,

as the liver’s breakdown of alcohol outpaces the brain’s absorption,

နောက်ဆုံးမှာတော့၊

အသည်းကနေပြီး အရက်အား ချေဖျက်မှု ပမာဏက ဦး နှောက်ရဲ့ စုပ်ယူမှုထက် နည်းလာတာနဲ့

drunkenness fades away.

အရက်မူးမှုဟာ လွင့်စင်သွားတတ်ပါတယ်။

အဲဒီခရီး တစ်လျှောက်အလိုက် ရှိနိုင်တဲ့ လူတစ်ဦးစီရဲ့ ကွဲပြားမှုက

Individual differences at any point in this journey

can cause people to act more or less drunk.

အရက်မူးမှုကို ပိုစေ ဒါမှမဟုတ် နည်းစေနိုင်ပါတယ်။

For example, a man and a woman who weigh the same and drink the same amount

ဥပမာ၊ အလေးချိန် တူတဲ့ အမျိုးသား တစ်ဦးနှင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦး တူညီတဲ့ ပမာဏကို သောက်ကြရင်

during an identical meal will still have different blood alcohol concentrations,

တူညီတဲ့ အစားအစာကို စားနေတောင်မှ သွေးထဲ အရက်ပျော်ဝင်မှု

or BACs.

တနည်းအားဖြင့် BAC ဟာ ကွဲပြားကြမယ်၊။

This is because women tend to have less blood—

အကြောင်းရင်းက အမျိုးသမီးတွေမှာ သွေးပမာဏ နည်းတတ်ပြီး

women generally have a higher percentage of fat,

အမျိုးသမီးတွေဆီမှာ အဆီပါဝင်မှုလည်း ပိုများတတ်လို့

which requires less blood than muscle.

ကြွက်သားနဲ့စာရင် သွေးကို လျော့ပြီး လိုအပ်လို့ပါ။

A smaller blood volume, carrying the same amount of alcohol,

သွေးပမာဏ နည်းပေမဲ့ ပါ၀င်တဲ့ အရက်ပမာဏက တူတယ်ဆိုတော့၊

means the concentration will be higher for women.

အမျိုးသမီးတွေဆီမှာ အရပ်ပျော်ဝင်မှု နှုန်းဟမျာ ပိုမြင့်မှာကို ဆိုလိုပါတယ်။

Genetic differences in the liver’s alcohol processing enzymes also influence BAC.

အရက်ကို ချေဖျက်ပေးတဲ့ အသည်း အင်ဇိုင်းများ ဆိုင်ရာ ဗီဇမတူမှုက BAC ကို သက်ရောက်တယ်။

And regular drinking can increase production of these enzymes,

ပုံမှန်သောက်သုံးသူဆီမှာ အရက်ကို ခံနိုင်ရည် ရှိလာလို့

contributing to tolerance.

အဲဒီအင်ဇိုင်းတွေကို တိုးပြီး ထုတ်လုပ်တတ်ပါတယ်။

On the other hand, those who drink excessively for a long time

ပြီးတော့ အရက်ကို အလွန်အကျွံ ရေရှည် သောက်လာသူတို့ဆီမှာ

may develop liver damage, which has the opposite effect.

အသည်းပျက်စီးလာနိုင်လို့ ဆန့်ကျင်ဘက် အကျိုးသက်ရောက်နိုင်တယ်။

Meanwhile, genetic differences in dopamine, GABA,

ယင်းအတောအတွင်းမှာ dopamine ထဲက မျိုးရိုးဗီဇကွဲပြားချက်တွေ၊ GABA နှင့်

and endorphin transmission may contribute to risk

endorphin စီးဆင်းမှုဟာ အရက်စွဲမှုဆိုင်ရာ

for developing an alcohol use disorder.

ပြဿနာတွေ ပေါ်ပေါက်လာမှာ စိုးရပါတယ်။

သဘာဝအလျောက် endorphin ဒါမှမဟုတ် dopamine နည်းပြီး ရှိကြသူတို့ဟာ အရက်ကို

Those with naturally low endorphin or dopamine levels may self-medicate

သောက်ရာတွင် မိမိကိုမိမိ ထိန်းချုပ်နိုင်ကြတယ်။

through drinking.

Some people have a higher risk for excessive drinking

တချို့လူတွေကျတော့ endorphin တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း မြင့်မားလို့

due to a sensitive endorphin response that increases the pleasurable effects

အရက်ကြောင့် စိတ်ထဲပျော်ရွှင်သလို ခံစားရမှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်တာမို့လို့

of alcohol.

အရက်ကို အလွန်အကျွံ စွဲလာမယ့် အန္တရာယ် ရှိပါတယ်။

Others have a variation in GABA transmission

တချို့သူတို့ရဲ့ GABA စီးဆင်းမှုဟာ တမျိုးဖြစ်တတ်လို့

that makes them especially sensitive to the sedative effects of alcohol,

သူတို့ဟာ အရက်ရဲ့ စိတ်ငြိမ်စေရေး သက်ရောက် မှုကို အထူးခံစားတတ်သူ ဖြစ်လာစေလို့

which decreases their risk of developing disordered drinking.

အရက်ကို စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ သောက်လာနိုင်မယ့် အန္တရာယ် ရှိလာမှာ စိုးရပါတယ်။

Meanwhile, the brain adapts to chronic alcohol consumption by reducing GABA,

တစ်ချိန်တည်းမှ ဦး နှောက်ဟာ ရေရှည် အရက်သောက်မှုကြောင့် GABA၊

dopamine, and endorphin transmission, and enhancing glutamate activity.

dopamine နဲ့ endorphin စီးဆင်းမှု နည်းလျက် glutamate လှုပ်ရှားမှုကို မြှင့်ပေးတယ်။

This means regular drinkers tend to be anxious, have trouble sleeping,

ပုံမှန်သောက်သူတို့ဟာ သောကများတတ်ပြီး အိပ်မပျော်မှု ပြဿနာ ရှိနိုင်ကာ

and experience less pleasure.

စိတ်ပျော်ရွှင်မှုကို ခံစားနိုင်စွမ်း နည်းလာနိုင်ကြတယ်။

These structural and functional changes can lead to disordered use

ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း ပြောင်း လဲမှုတွေက စည်းမဲ့ သောက်မှုဆီ တွန်းပို့လျက်

when drinking feels normal, but not drinking is uncomfortable,

အရက်သောက်မှ ပုံမှန်လို ခံစားရပြီး မသောက်ရရင် မနေတတ်မထိုင်တတ် ဖြစ်တတ်လျက်

establishing a vicious cycle.

အဲဒီ သံသရာထဲက ထွက်မရနိုင်တော့ပါ။

So both genetics and previous experience impact how a person experiences alcohol—

ဒီတော့ လူတစ်ဦးရဲ့ အရက်ဆိုင်ရာ ပြုမူပုံဟာ မျိုးရိုးဗီဇနဲ့ ဘဝအတွေ့အကြုံနဲ့ ဆက်စပ်လျက်

which means that some people are more prone

လူတချို့ဟာ အခြားသူတွေနဲ့ ယှဉ်ပြောရပါက

to certain patterns of drinking than others,

အရက်သောက်ပုံ သောက်နည်း မတူကွဲပြားနိုင်သလို

and a history of consumption leads to neural and behavioral changes.

ကြာရှည်စွာ သောက်သုံးမှုက အာရုံကြောဆိုင်ရာ နဲ့ ပြုမူပုံကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်ပါတယ်။