How does the Rorschach inkblot test work? - Damion Searls

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

Take a look at this image.

ဒီပုံကို ကြည့်ပါ။

What might this be?

ဒါက ဘာဖြစ်နိုင်လောက်လဲ။

A frightening monster?

ကြောက်စရာ သတ္တဝါကြီးလား။

Two friendly bears?

ဖော်ရွေတဲ့ ဝက်ဝံ နှစ်ကောင်လား။

Or something else entirely?

ဒါမှမဟုတ် တခြားအရာတစ်ခုခု လုံးလုံးလား။

For nearly a century,

လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်လုနီးပါး

ten inkblots like these have been used

ပင်ကိုစရိုက် စမ်းသပ်မှုတစ်ခုအဖြစ် မင်ကွက် ဆယ်ခုကို

as what seems like an almost mystical personality test.

အသုံးပြုခဲ့ကြတာ ရာစုနှစ်တစ်ခုနီးပါးရှိပါပြီ။

Long kept confidential for psychologists and their patients,

စိတ်ပညာရှင်တွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ လူနာတွေအတွက် ကြာမြင့်စွာ လျှို့ဝှက်ထားတဲ့၊

the mysterious images were said to draw out the workings of a person’s mind.

ဒီဆန်းကြယ်တဲ့ ပုံရိပ်တွေက လူတစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်အလုပ်တွေကို ဆွဲထုတ်ပေးတယ်လို့ဆိုတယ်။

But what can inkblots really tell us,

ဒါပေမဲ့ မင်ကွက်တွေက ကျွန်တော်တို့ကို ဘာပြောပြနိုင်လဲ၊

and how does this test work?

ဒီစမ်းသပ်မှု ဘယ်လို လုပ်ဆောင်တာလဲ။

Invented in the early 20th century by Swiss psychiatrist Hermann Rorschach,

၂၀ ရာစု အစောပိုင်းမှာ ဆွစ်ဇာလန် စိတ်ကု ဆရာဝန်၊ Hermann Rorschach တီထွင်ခဲ့တဲ့

the Rorschach Test is actually less about the specific things we see,

Rorschach စမ်းသပ်မှုက ကျွန်တော်တို့ မြင်ရတဲ့ သီးခြားအရာတွေနဲ့ သိပ်မဆိုင်ဘဲ၊

and more about our general approach to perception.

အသိအမြင်ကို ယေဘုယျ ချဉ်းကပ်မှုနဲ့ ပိုသက်ဆိုင်ပါတယ်။

As an amateur artist

အပျော်တမ်း အနုပညာရှင်အနေနဲ့၊

Hermann was fascinated by how visual perception varies from person to person.

Hermann ဟာ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အမြင်ပိုင်း သိမြင်မှု ကွာခြားပုံကို စိတ်ဝင်စားခဲ့တယ်။

He carried this interest to medical school,

သူက ဒီစိတ်ဝင်စားမှုကို ဆေးကျောင်းကို ယူဆောင်လာပြီး

where he learned all our senses are deeply connected.

အဲဒီမှာ အာရုံတွေအားလုံးဟာ နက်ရှိုင်းစွာ ဆက်နွယ်နေတာကို သူ သိလာခဲ့တယ်။

He studied how our process of perception doesn’t just register sensory inputs,

လူတွေရဲ့ အသိအမြင် ဖြစ်စဉ်က ဝင်လာတဲ့ အာရုံတွေကို မှတ်တမ်းတင်ရုံမက ဒါတွေကို

but transforms them.

အသွင်ပြောင်းပေးပုံကို သူ လေ့လာခဲ့တယ်။

And when he started working at a mental hospital in eastern Switzerland,

ဆွစ်ဇာလန် အရှေ့ပိုင်းက စိတ္တဇ ဆေးရုံတစ်ရုံမှာ သူ အလုပ်စလုပ်တုန်းက၊

he began designing a series of puzzling images

ဒီ ပဟေဠိဆန်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ထဲမှာ ထိုးထွင်းအမြင်အသစ် ရရှိဖို့

to gain new insight into this enigmatic process.

တွေးရခက်တဲ့ ပုံရိပ်အစဉ်အတန်း တစ်ခုကို စတင် ပုံစံထုတ်ခဲ့တယ်။

Using his inkblot paintings,

သူ့ရဲ့ မင်ကွက် ပန်းချီတွေကို အသုံးပြုရင်း၊

Rorschach began quizzing hundreds of healthy subjects

Rorschach က ရာနဲ့ချီတဲ့ ကျန်းမာတဲ့ အစမ်းသပ်ခံတွေနဲ့

and psychiatric patients with the same question:

စိတ်ကုဆရာဝန်တွေကို တူညီတဲ့ မေးခွန်းနဲ့ မေးမြန်းခဲ့တာက

what might this be?

ဒါက ဘာဖြစ်နိုင်လဲဆိုတာာပါ။

However, it wasn’t what the test subjects saw that was most important to Rorschach,

ဒါပေမဲ့၊ Rorschach အတွက် အရေးအပါဆုံးက အစမ်းသပ်ခံတွေ မြင်တာဟုတ်ဘဲ၊

but rather, how they approached the task.

တကယ်တော့ ဒီအလုပ်ကို သူတို့ ချဉ်းကပ် ခဲ့ပုံပါ။

Which parts of the image did they focus on or ignore?

ပုံရဲ့ ဘယ်အပိုင်းတွေကို သူတို့ အာရုံစိုက် ဒါမှမဟုတ် လျစ်လျူရှုခဲ့လဲ။

Did they see the image moving?

ရုပ်ပုံ ရွေ့လျားနေတာကို သူတို့ မြင်ခဲ့လား။

Did the color on some inkblots help them give better answers,

တချို့မင်ကွက်တွေပေါ်က အရောင်က ပိုကောင်း တဲ့ အဖြေတွေပေးဖို့ သူတို့ကိုကူညီလား၊

or distract and overwhelm them?

ဒါမှမဟုတ် သူတို့ကို အာရုံပျံ့လွင့်ပြီး ဖိစီးစေလား။

He developed a system to code people’s responses,

သူက ကျယ်ပြန့်တဲ့ အနက်ပြန်ကောက်မှုတွေကို ထိန်းသိမ်းလို့ရတဲ့ အရေအတွက် အနည်းငယ်အထိ

reducing the wide range of interpretations to a few manageable numbers.

လျှော့ချရင်း လူတွေရဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေကို တွက်ဆဖို့ စနစ်တစ်ခုကို တီထွင်ခဲ့တယ်။

Now he had empirical measures to quantify all kinds of test takers:

သူ့မှာ ဖြေဆိုသူတွေအားလုံးကို တိုင်းတာဖို့ လက်တွေ့အခြေခံတဲ့ အတိုင်းအတာတွေရှိခဲ့ပါပြီ။

the creative and imaginative,

ဖန်တီးတတ်သူတွေနဲ့ စိတ်ကူးဉာဏ်ရှိသူတွေ၊

the detail-oriented, the big-picture perceivers,

အသေးစိတ် ဦးစားပေးသူတွေ၊ ခြုံငုံ သိမြင်သူတွေနဲ့

and flexible participants able to adapt their approach.

ချဉ်းကပ်ပုံကို အလိုက်သင့်ပြုပြင်ဖို့ ပြောင်းသာလွှဲသာရှိတဲ့ ပါဝင်သူတွေပါ။

Some people would get stuck,

တချို့က အကွက်မျိုးစုံ အတွက်

offering the same answer for multiple blots.

အဖြေတူ ပေးရင်း အကျပ်ရိုက်နေတယ်။

Others gave unusual and delightful descriptions.

တခြားသူတွေကတော့ ထူးခြားပြီး ပျော်စရာ သရုပ်ဖော်ချက်တွေ ပေးခဲ့ကြတယ်။

Responses were as varied as the inkblots,

အဖြေတွေက မင်ကွက်တွေအတိုင်း ကွဲပြားနေပြီး၊

which offered different kinds of perceptual problems–

ဒါက အသိအမြင်ဆိုင်ရာ ပြဿနာအမျိုးမျိုးကို ပေးတာပါ။

some easier to interpret than others.

တချို့က အခြားသူတွေထက် အနက်ကောက်ဖို့ ပိုလွယ်နေတယ်။

But analyzing the test-taker’s overall approach

ဒါပေမဲ့ ဖြေဆိုသူရဲ့ ယျေဘုယျ ချဉ်းကပ်မှုကို ဆန်းစစ်တာက

yielded real insights into their psychology.

သူတို့ရဲ့ စိတ်ပညာအတွင်းမှာ ထိုးထွင်းအမြင်အစစ်တွေ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့တယ်။

And as Rorschach tested more and more people,

Rorschach က နောက်ထပ် လူတွေကို စမ်းသပ်ခဲ့တာကြောင့်၊

patterns began to pile up.

ပုံစံတွေ စုပုံလာတယ်။

Healthy subjects with the same personalities

တူညီတဲ့ ပင်ကိုစရိုက်တွေရှိနဲ့ ကျန်းမာတဲ့ အစမ်းသပ်ခံတွေဟာ

often took remarkably similar approaches.

ထူးထူးခြားခြား တူညီတဲ့ ချဉ်းကပ်နည်းတွေကို ယူလေ့ရှိတယ်။

Patients suffering from the same mental illnesses

တူညီတဲ့ စိတ်ရောဂါကို ခံစားနေရတဲ့ လူနာတွေကလည်း

also performed similarly,

အလားတူ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတာက

making the test a reliable diagnostic tool.

စမ်းသပ်မှုကို စိတ်ချရတဲ့ ရောဂါရှာဖွေရေး ကိရိယာတစ်ခု ဖြစ်လာစေတာပါ။

It could even diagnose some conditions

ဒါက အခြား ရနိုင်တဲ့ နည်းစနစ်တွေနဲ့

difficult to pinpoint with other available methods.

အတိအကျဖော်ထုတ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေ အချို့ကိုတောင် ဖော်ထုတ်ပေးနိုင်တယ်။

In 1921,

၁၉၂၁ ခုနှစ်မှာ၊

Rorschach published his coding system alongside the ten blots he felt

Rorschach က လူတွေရဲ့ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုရဲ့ မနီးယိုးစွဲအဖြစ်ဆုံး

gave the most nuanced picture of people’s perceptual approach.

ပုံရိပ်ကိုပေးတယ်လို့ သူ ခံစားရတဲ့ မင်ကွက် ဆယ်ခုနဲ့အတူ သူ့ရဲ့ကုတ်ခွဲစနစ်ကိုထုတ်ဝေတယ်။

Over the next several decades,

နောက်ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း၊

the test became wildly popular in countries around the world.

ဒီစမ်းသပ်မှုက ကမ္ဘာအနှံ့က နိုင်ငံတွေမှာ အထူးရေပန်းစားလာခဲ့တယ်။

By the 1960s,

၁၉၆၀ လွန်နှစ်တွေမှာ၊

it had been officially administered millions of times in the U.S. alone.

ဒါကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တစ်ခုတည်းမှာ အကြိမ် သန်းချီကာ တရားဝင် စမ်းသပ်ခဲ့တယ်။

Unfortunately, less than a year after publishing the test,

ဝမ်းနည်းစရာက၊ စမ်းသပ်မှု ထုတ်ဝေပြီးနောက် တစ်နှစ်မပြည့်ခင်မှာ

Hermann Rorschach had died suddenly.

Hermann Rorschach ရုတ်တရက် သေဆုံးသွားခဲ့တာပါ။

Without its inventor to keep it on track,

ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်ဖို့ တီထွင်သူမပါဘဲ၊

the test he had methodically gathered so much data to support

ဒေတာများစွာကို ထောက်ပံ့ပေးဖို့ သူ စနစ်တကျ စုဆောင်းခဲ့တဲ့ စမ်းသပ်မှုကို

began to be used in all sorts of speculative ways.

အယူအဆဆိုင်ရာ နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ စတင်အသုံးပြုခဲ့တယ်။

Researchers gave the test to Nazi war criminals,

အစုလိုက်သတ်ဖြတ်မှုရဲ့ စိတ်ပိုင်း ဇစ်မြစ်တွေကို ဖော်ထုတ်ဖို့

hoping to unlock the psychological roots of mass murder.

မျှော်လင့်ချက်နဲ့ သုတေသီတွေက နာဇီ စစ်ရာဇဝတ်သားတွေကို စမ်းသပ်မှုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။

Anthropologists showed the images to remote communities

မနုဿဗေဒပညာရှင်တွေက ကျယ်ပြန့်တဲ့ ပင်ကိုစရိုက် စမ်းသပ်မှုတစ်မျိုးအဖြစ်

as a sort of universal personality test.

ဝေးလံတဲ့ ရပ်ရွာတွေမှာ ပုံရိပ်တွေကို ပြသခဲ့တယ်။

Employers made prejudiced hiring decisions based on reductive decoding charts.

အလုပ်ရှင်တွေက ကုတ်ဇယားကို အခြေခံတဲ့ ဘက် လိုက်အလုပ်ခန့်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချတယ်။

As the test left clinics and entered popular culture

စမ်းသပ်မှုက ဆေးရုံတွေကနေ ထွက်ခွာကာ အများကြိုက် ယဉ်ကျေးမှုဆီ ဝင်လာတော့

its reputation among medical professionals plummeted,

ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်တွေကြားမှာ နာမည်ကျဆင်းလာပြီး

and the blots began to fall out of clinical use.

မင်ကွက်တွေက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အသုံးပြုမှုမှာ ကျဆင်းလာခဲ့တယ်။

Today, the test is still controversial,

ဒီနေ့မှာ ဒီစမ်းသပ်မှုက အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်နေဆဲဖြစ်ပြီး

လူအများက ဒါကို အတည်ပြုမထားဘူးလို့ ယူဆကြတယ်။

and many people assume it has been disproven.

But a massive 2013 review of all the existing Rorschach research

ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ Rorschach သုတေသနအားလုံးရဲ့ ၂၀၁၃ ခုနှစ် သုံးသပ်ချက်ကြီးတစ်ခုက

showed that when administered properly the test yields valid results,

စမ်းသပ်မှု ကို ကောင်းမွန်စွာ လုပ်တဲ့အခါ၊ ခိုင်လုံတဲ့ ရလဒ်တွေ ထွက်တာကို ပြသခဲ့တယ်၊

which can help diagnose mental illness

ဒါက စိတ်ရောဂါကို ရှာဖွေဖို့ ဒါမှမဟုတ်

or round out a patient’s psychological profile.

လူနာရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေ့တစောင်း လေ့လာချက်ကို ဖြည့်ပေးဖို့ ကူညီနိုင်တယ်။

It’s hardly a stand-alone key to the human mind–

ဒါက လူ့စိတ်အတွက် သီးခြားဖြစ်နေတဲ့ သော့ချက်တစ်ခုတော့ မဟုတ်ဘူး။

no test is.

ဘယ်စမ်းသပ်မှုမှ မဟုတ်တာပါ။

But its visual approach and lack of any single right answer

ဒါပေမဲ့ ၎င်းရဲ့ အမြင်ပိုင်းချဉ်းကပ်မှုနဲ့ အဖြေမှန် တစ်ခုတည်း မရှိတာက

continue to help psychologists paint a more nuanced picture

လူတွေ ကမ္ဘာကို ရှုမြင်ပုံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပိုမနီးယိုးစွဲဖြစ်တဲ့ ပုံရိပ်ကို

of how people see the world.

ဆေးခြယ်ဖို့ စိတ်ပညာရှင်တွေကို ဆက်ကူညီပေးတယ်။

Bringing us one step closer

လူတွေရဲ့ အမြင်တွေရဲ့နောက်ကွယ်က

to understanding the patterns behind our perceptions.

ပုံစံတွေကို နားလည်တာအတွက် ခြေလှမ်းတစ်လှမ်း ပိုနီးကပ်စေတာပါ။