How does the Rorschach inkblot test work? - Damion Searls

Translator: Ngoc Nguyen Reviewer: Ân Phan

Hãy nhìn vào bức ảnh này.

Take a look at this image.

What might this be?

Liệu nó có thể là gì?

A frightening monster?

Một con quái vật đáng sợ?

Two friendly bears?

Hai chú gấu thân thiện?

Or something else entirely?

Hay thứ gì đó hoàn toàn khác?

For nearly a century,

Trong gần một thế kỷ,

ten inkblots like these have been used

mười vết mực như thế này đã được sử dụng

as what seems like an almost mystical personality test.

như những bài kiểm tra tính cách thần bí.

Long kept confidential for psychologists and their patients,

Luôn được các nhà tâm lý học giữ kín trước bệnh nhân,

the mysterious images were said to draw out the workings of a person’s mind.

những hình ảnh bí ẩn này được cho là sẽ thể hiện cách bộ não hoạt động.

Nhưng những vết mực này có thể cho ta biết những gì,

But what can inkblots really tell us,

and how does this test work?

và bài kiểm tra này hoạt động như thế nào?

Invented in the early 20th century by Swiss psychiatrist Hermann Rorschach,

Được phát minh vào đầu thế kỷ 20

bởi bác sĩ tâm lý người Thụy Sĩ Hermann Rorschach,

the Rorschach Test is actually less about the specific things we see,

bài kiểm tra Rorschach

không mấy liên quan đến những điều cụ thể ta thấy,

and more about our general approach to perception.

thay vào đó, là cách ta nhận thức về nó.

As an amateur artist

Là một nghệ sĩ nghiệp dư,

Hermann was fascinated by how visual perception varies from person to person.

Hermann bị mê hoặc bởi sự đa dạng trong nhận thức thị giác của con người.

He carried this interest to medical school,

Ông mang theo niềm say mê này vào trường y,

where he learned all our senses are deeply connected.

nơi ông học được rằng các giác quan có liên hệ mật thiết với nhau.

He studied how our process of perception doesn’t just register sensory inputs,

Ông nghiên cứu làm thế nào quá trình nhận thức

không chỉ ghi nhận các cảm giác đầu vào,

but transforms them.

mà còn biến đổi chúng.

And when he started working at a mental hospital in eastern Switzerland,

Và khi bắt đầu làm việc tại bệnh viện tâm thần ở Đông Thụy Sĩ,

he began designing a series of puzzling images

ông bắt đầu thiết kế một loạt các hình ảnh khó hiểu

to gain new insight into this enigmatic process.

để hiểu rõ hơn về quá trình bí ẩn này.

Using his inkblot paintings,

Sử dụng các bức vẽ này,

Rorschach began quizzing hundreds of healthy subjects

Rorschach bắt đầu hỏi hàng trăm người bình thường

and psychiatric patients with the same question:

và bệnh nhân tâm thần cùng một câu hỏi:

what might this be?

"Liệu đây có thể là gì?"

However, it wasn’t what the test subjects saw that was most important to Rorschach,

Nhưng với Rorschach điều quan trọng nhất không phải là đối tượng thấy gì,

but rather, how they approached the task.

mà là cách họ tiếp cận nó.

Which parts of the image did they focus on or ignore?

Họ tập trung và bỏ qua phần nào của hình ảnh ?

Did they see the image moving?

Liệu họ có thấy chúng chuyển động?

Did the color on some inkblots help them give better answers,

Liệu màu sắc trên một số vết mực có giúp họ đưa ra câu trả lời tốt hơn,

or distract and overwhelm them?

hay làm họ phân tâm và choáng ngợp?

He developed a system to code people’s responses,

Ông tạo ra hệ thống mã hóa các phản ứng của con người,

reducing the wide range of interpretations to a few manageable numbers.

thu hẹp phạm vi phân tích.

Now he had empirical measures to quantify all kinds of test takers:

Thế là ông đã có các biện pháp thực nghiệm để đánh giá mọi đối tượng:

the creative and imaginative,

người sáng tạo và giàu trí tưởng tượng,

the detail-oriented, the big-picture perceivers,

người tỉ mỉ, người nhìn xa trông rộng,

and flexible participants able to adapt their approach.

và người linh hoạt, dễ dàng thích nghi.

Một số người sẽ bị mắc kẹt,

Some people would get stuck,

offering the same answer for multiple blots.

đưa ra cùng một câu trả lời cho nhiều vết mực.

Others gave unusual and delightful descriptions.

Một số khác đưa ra những đáp án mới lạ cùng những mô tả thú vị.

Responses were as varied as the inkblots,

Các phản hồi cũng đa dạng như các vết mực,

which offered different kinds of perceptual problems–

cho thấy sự khác nhau trong nhận thức vấn đề,

tính cách của một số người sẽ dễ phân tích hơn số khác.

some easier to interpret than others.

But analyzing the test-taker’s overall approach

Nhưng phân tích tổng thể cách tiếp cận

yielded real insights into their psychology.

giúp đào sâu vào tâm lý của họ.

And as Rorschach tested more and more people,

Và khi Rorschach thử nghiệm trên nhiều người hơn,

patterns began to pile up.

các mẫu chung bắt đầu xuất hiện.

Healthy subjects with the same personalities

Những người bình thường có cùng tính cách

often took remarkably similar approaches.

thường có những cách tiếp cận khá giống nhau.

Patients suffering from the same mental illnesses

Các bệnh nhân mắc cùng một bệnh tâm thần

also performed similarly,

cũng có những cách tiếp cận như nhau,

making the test a reliable diagnostic tool.

bài kiểm tra, từ đó, trở thành công cụ chẩn đoán đáng tin cậy.

It could even diagnose some conditions

Nó thậm chí có thể chẩn đoán một số bệnh

difficult to pinpoint with other available methods.

khó thể xác định bằng các phương pháp sẵn có khác.

In 1921,

Năm 1921, Rorschach công bố hệ mã cùng với mười vết mực mà ông nhận thấy

Rorschach published his coding system alongside the ten blots he felt

có thể đưa ra bức tranh tổng quát nhất về cách tri giác hoạt động.

gave the most nuanced picture of people’s perceptual approach.

Over the next several decades,

Trong nhiều thập kỷ tiếp theo,

the test became wildly popular in countries around the world.

bài kiểm tra trở nên vô cùng phổ biến trên thế giới.

By the 1960s,

Đến những năm 1960,

it had been officially administered millions of times in the U.S. alone.

chỉ tính riêng ở Mỹ, nó đã được thực hiện hàng triệu lần.

Unfortunately, less than a year after publishing the test,

Thật không may, chưa đầy một năm sau xuất bản,

Hermann Rorschach had died suddenly.

Hermann Rorschach đột ngột qua đời.

Without its inventor to keep it on track,

Không còn nhà phát minh để giữ nó đi đúng hướng,

the test he had methodically gathered so much data to support

bài kiểm tra mà ông đã dày công nghiên cứu

began to be used in all sorts of speculative ways.

bắt đầu bị sử dung một cách thiếu khoa học.

Researchers gave the test to Nazi war criminals,

Các nhà nghiên cứu đưa nó cho tội phạm chiến tranh của Đức quốc xã,

hoping to unlock the psychological roots of mass murder.

hy vọng hiểu được nguyên nhân của các cuộc thảm sát.

Anthropologists showed the images to remote communities

Các nhà nhân chủng học đưa cho các cộng đồng xa xôi

as a sort of universal personality test.

như một bài kiểm tra tính cách phổ quát.

Employers made prejudiced hiring decisions based on reductive decoding charts.

Các nhà tuyển dụng đưa ra quyết định thiên lệch

dựa trên các biểu đồ giải mã rút gọn.

As the test left clinics and entered popular culture

Khi bài kiểm tra rời bệnh viện và đi vào đại chúng

its reputation among medical professionals plummeted,

danh tiếng của nó tuột dốc trong giới y học,

and the blots began to fall out of clinical use.

và không còn được sử dụng với mục đích lâm sàng nữa.

Ngày nay, bài kiểm tra này vẫn còn gây nhiều tranh cãi,

Today, the test is still controversial,

and many people assume it has been disproven.

và nhiều người cho rằng nó đã bị bác bỏ.

But a massive 2013 review of all the existing Rorschach research

Nhưng một bản đánh giá lớn năm 2013

về các nghiên cứu còn tồn tại của Rorschach

showed that when administered properly the test yields valid results,

cho thấy được thực hiện đúng cách các thử nghiệm sẽ cho các kết quả giá trị,

which can help diagnose mental illness

có thể giúp chẩn đoán bệnh tâm thần

or round out a patient’s psychological profile.

hay bổ khuyết hồ sơ tâm lý bệnh nhân.

Đứng riêng, nó khó thể là chìa khóa cho trí não con người,

It’s hardly a stand-alone key to the human mind–

no test is.

không một bài kiểm tra nào có thể.

But its visual approach and lack of any single right answer

Nhưng cách tiếp cận trực quan và việc không có câu trả lời cố định

continue to help psychologists paint a more nuanced picture

sẽ tiếp tục giúp các nhà tâm lý học vẽ ra bức tranh nhiều sắc thái

of how people see the world.

về cách con người nhìn nhận thế giới.

Bringing us one step closer

to understanding the patterns behind our perceptions.

Đưa ta đến gần hơn

để hiểu các mẫu chung đằng sau nhận thức của ta.