Did Shakespeare write his plays? - Natalya St. Clair and Aaron Williams

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

"Some are born great,

"တချို့က မွေးရာပါ ထူးချွန်ကြတယ်၊

some achieve greatness,

တချို့က ထူးချွန်မှုကို ဖန်တီးပြီး

and others have greatness thrust upon them", quoth William Shakespeare.

အခြားသူတွေက စိုင်ကော်လို့ ချုံပေါ် ရောက် ကြတယ်"လို့ ရှိတ်စပီးယားက ဆိုထားတယ်။

Or did he?

ဒါမှမဟုတ် သူ ဖြစ်ခဲ့လား။

Some people question whether Shakespeare really wrote the works that bear his name,

ရှိတ်စပီးယားဟာ သူ့အမည်ပါရှိတဲ့ လက်ရာတွေကို တကယ်ရေးခဲ့သလား၊

or whether he even existed at all.

(သို့) ရှိတောင်ရှိခဲ့လို့လားဆိုပြီး တချို့က မေးခွန်းထုတ်တယ်။

They speculate that Shakespeare was a pseudonym for another writer,

ရှိတ်စပီးယားဟာ အခြား စာရေးဆရာ တစ်ယောက်(သို့) စာရေးဆရာ တစ်စုအတွက်

or a group of writers.

ကလောင်ခွဲလို့ ထင်ကြေးပေးတယ်။

Proposed candidates for the real Shakespeare

ရှိတ်စပီးယားအစစ်အတွက် တင်ပြတဲ့ အမည်စာရင်းမှာ

include other famous playwrights, politicians and even some prominent women.

နာမည်ကျော် ပြဇာတ်ဆရာတွေ၊ နိုင်ငံရေးသမား တွေနဲ့ ထင်ရှားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေတောင်ပါတယ်။

Could it be true that the greatest writer in the English language

အင်္ဂလိပ်စာပေမှာ အကြီးကျယ်ဆုံး စာရေးဆရာကြီးဟာ သူ့ပြဇာတ်တွေအတိုင်းပဲ

was as fictional as his plays?

စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ခဲ့တာက မှန်နိုင်လား။

Most Shakespeare scholars dismiss these theories

ရှိတ်စပီးယား ပညာရှင် အများစုက သမိုင်းနဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိဆိုင်ရာ

based on historical and biographical evidence.

အထောက်အထားကို အခြေခံပြီး ဒီအဆိုတွေကို ပယ်ချခဲ့တယ်။

But there is another way to test whether Shakespeare's famous lines

ဒါပေမဲ့ ရှိတ်စပီးယားရဲ့နာမည်ကျော် စာကြောင်းတွေကို အခြားတစ်ဦးက ရေးခဲ့လားဆိုတာ

were actually written by someone else.

စစ်ဆေးဖို့ အခြားနည်းလမ်းတစ်ခုရှိပါတယ်။

Linguistics, the study of language,

Linguistics ဘာသာစကားလေ့လာမှုက

can tell us a great deal about the way we speak and write

ဝါကျဖွဲ့ထုံး၊ သဒ္ဒါဝေါဟာရတ္ထနဲ့ ဝေါဟာရတို့ကို စစ်ဆေးရင်း

by examining syntax, grammar, semantics and vocabulary.

ကျွန်ုပ်တို့ ပြောဆို၊ ရေးသားပုံအကြောင်း အများကြီး ပြောပြနိုင်ပါတယ်။

And in the late 1800s,

၁၈၀၀ နှောင်းပိုင်းမှာ

a Polish philosopher named Wincenty Lutosławski

Wincenty Lutosławski လို့ခေါ်တဲ့ ပိုလန်သား ဒဿနပညာရှင်က stylometry လို့ခေါ်တဲ့

formalized a method known as stylometry,

နည်းစနစ်တစ်ခုကို တရားဝင်ဖြစ်စေခဲ့တယ်။

applying this knowledge to investigate questions of literary authorship.

စာပေလက်ရာရှင် မေးခွန်းတွေကို လေ့လာဖို့ ဒီအသိသုတကို အသုံးချခြင်းပါ။

So how does stylometry work?

ဒီတော့ stylometry က ဘယ်လို လုပ်ဆောင်လဲ။

The idea is that each writer's style has certain characteristics

သဘော သဘာဝကတော့ စာရေးဆရာတိုင်းရဲ့ဟန်မှာ လက်ရာတစ်ခုချင်းကြားမှာ

that remain fairly uniform among individual works.

အတော်လေးတူညီနေတဲ့ ပင်ကိုလက္ခဏာ တချို့ ကျန်ရှိနေတယ်ဆိုတာပါ။

Examples of characteristics include average sentence length,

ပင်ကိုလက္ခဏာ နမူနာတွေမှာ ပျမ်းမျှ ဝါကျ အရှည်၊

the arrangement of words,

စကားလုံး စီစဉ်မှုနဲ့ အထူး စကားလုံးရဲ့

and even the number of occurrences of a particular word.

တစ်လုံးရဲ့ ပါဝင်မှုအရေအတွက်တောင် ပါဝင်တယ်။

Let's look at use of the word thee and visualize it as a dimension, or axis.

thee ဆိုတဲ့ စကား သေုံးကို ကြည့်ပြီး ပမာဏ (သို့) ဝင်ရိုးတစ်ခုအဖြစ် မြင်ကြည့်ရအောင်။

Each of Shakespeare's works can be placed on that axis,

ရှိတ်စပီးယားရဲ့ လက်ရာတွေတိုင်းကို ဒီစကားလုံး ပါရှိမှု

like a data point, based on the number of occurrences of that word.

အရေအတွက်ကို အခြေခံထားတဲ့ ဒေတာ အမှတ်တစ်ခုလို ဒီဝင်ရိုးမှာ ထားနိုင်တယ်။

In statistics, the tightness of these points

ကိန်းဂဏန်းတွအရ ဒီအမှတ်တွေရဲ့ ကျပ်ခဲမှုက

gives us what is known as the variance, an expected range for our data.

ဒေတာအတွက် ခန့်မှန်း အစဉ်၊ ကွဲလွဲချက်လို့ သိကြတာကို ပေးတယ်။

But, this is only a single characteristic in a very high-dimensional space.

ဒါပေမဲ့ ဒါက အင်မတန်မြင့်တဲ့ ပမာဏပြနေရာလပ် တစ်ခုထဲက တစ်ခုတည်းသော ပင်ကိုလက္ခဏာတစ်ခုပါ။

With a clustering tool called Principal Component Analysis,

Principal Component Analysis လို့ခေါ်တဲ့ စုပြုံပေးတဲ့ ကိရိယာတစ်ခုနဲ့ဆို

we can reduce the multidimensional space into simple principal components

ပမာဏအစုံပါတဲ့ နေရာလပ်ကို ရှိတ်စပီးယား လက်ရာတွေထဲက ကွဲလွဲချက်ကို

that collectively measure the variance in Shakespeare's works.

တစ်စုတည်း တိုင်းတာပေးတဲ့ ရိုးရိုး ပင်မ အစိတ်အပိုင်းတွေအဖြစ်လျှော့ချလို့ရတယ်။

We can then test the works of our candidates

ဒီနောက်မှာ ဒီပင်မ အစိတ်အပိုင်းတွေနဲ့ ယှဉ်ကာ

against those principal components.

အမည်စာရင်းရှင်တွေရဲ့လက်ရာတွေကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။

For example,

ဥပမာ အနေနဲ့

if enough works of Francis Bacon fall within the Shakespearean variance,

ဖရန်စစ် ဘေကွန်ရဲ့ လက်ရာတွေဟာ ရှိတ်စပီးယား ကွဲလွဲချက်ထဲမှာ ရောက်သွားလောက်ရင်

that would be pretty strong evidence

ဖရန်စစ် ဘေကွန်နဲ့ ရှိတ်စပီးယားဟာ

that Francis Bacon and Shakespeare are actually the same person.

တကယ့် တစ်ယောက်တည်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ အတော် ခိုင်မာတဲ့ အထောက်အထားဖြစ်လိမ့်မယ်။

What did the results show?

ရလဒ်တွေက ဘာကို ပြသခဲ့လဲ။

Well, the stylometrists who carried this out have concluded

ကောင်းပြီ၊ ဒါကို လုပ်ဆောင်တဲ့ stylometry ပညာရှင်တွေ ကောက်ချက်ချထားတာက

that Shakespeare is none other than Shakespeare.

ရှိတ်စပီးယားဟာ အခြားသူမဟုတ် ရှိတ်စပီးယားပဲ ဖြစ်တယ်ဆိုတာပါ။

The Bard is the Bard.

ကဗျာစာဆိုကြီးက ကဗျာစာဆိုပါ။

The pretender's works just don't match up with Shakespeare's signature style.

အရေးဆိုသူတွေရဲ့ လက်ရာတွေဟာ ရှိတ်စပီးယားရဲ့ ကိုယ်ပိုင် လက္ခဏာနဲ့ကိုက်ညီမှုကို မရှိပါ။

However, our intrepid statisticians did find

သို့ပေမည့် ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ သတ္တိပြောင်တဲ့ စာရင်းအင်း ပညာရှိတွေကတော့

some compelling evidence of collaborations.

ပူးပေါင်းမှုတွေရဲ့ လက်ခံရမည်ဖြစ်တဲ့ အထောက်အထားတချို့ကို တွေ့ခဲ့တယ်။

For instance, one recent study concluded

ဥပမာအားဖြင့် မကြာခင်က လေ့လာမှုတစ်ခုက

that Shakespeare worked with playwright Christopher Marlowe on "Henry VI,"

ရှိတ်စပီးယားဟာ Henry VI မှာ အပိုင်းတစ်နဲ့ နှစ်ကို ပြဇာတ်ဆရာ ခရစ်စတိုဗာ မာလိုးနဲ့

parts one and two.

တွဲဖက်ရေးခဲ့တယ်လို့ ကောက်ချက်ချခဲ့တယ်။

Shakespeare's identity is only one of the many problems stylometry can resolve.

ရှိတ်စပီးယား ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာဟာ stylometry ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ ပုစ္ဆာများစွာထဲက တစ်ခုပဲ။

It can help us determine when a work was written,

လက်ရာတစ်ခု ရေးသားတဲ့အခါ ရှေးဟောင်း စာတစ်ပိုဒ်ဟာ အတုလား၊

whether an ancient text is a forgery,

ကျောင်သားတစ်ယောက်ဟာ ခိုးကူးတာလား၊

whether a student has committed plagiarism,

(သို့) သင် လက်ခံရရှိတဲ့ အီးမေးလ်ဟာ

or if that email you just received is of a high priority or spam.

အထူးဦးစားပေ(သို့) အနှောက်အယှက်လားဆို တာကို ဒါက ကူညီဆုံးဖြစ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

And does the timeless poetry of Shakespeare's lines

ရှိတ်စပီးယား စာကြောင်းတွေရဲ့ ထာဝရ ကဗျာစာပေဟာ

just boil down to numbers and statistics?

ကိန်းဂဏန်းတွေ၊ စာရင်းဇယားတွေအဖြစ် အကျဉ်းချုံးလိုက်တာလား။

Not quite.

လုံးဝ မဟုတ်ပါ။

Stylometric analysis may reveal what makes Shakespeare's works structurally distinct,

Stylometric စိစစ်မှုတွေက ရှိတ်စပီးယား လက်ရာတွေကို တည်ဆောက်ပုံအရ ထင်ရှားစေတာကို

but it cannot capture the beauty of the sentiments and emotions they express,

ပြနိုင်ပေမဲ့ 
၎င်းတို့က ဖော်ပြတဲ့ သဘောထား တွေ၊စိတ်ခံစားမှုတွေရဲ့ အလှအပ(သို့)

or why they affect us the way they do.

ဘာကြောင့် ဒီနည်းနဲ့ လူတွေကို ထိခိုက်စေ တာကို ဖမ်းမယူနိုင်ဘူး။

At least, not yet.

အနည်းဆုံးတော့ မဖြစ်မသေးဘူးလေ။