Did Shakespeare write his plays? - Natalya St. Clair and Aaron Williams

Արդյո՞ք Շեքսպիրն է գրել իր ստեղծագործությունները - Նատալյա Սենթ-Քլեյր և Աարոն Ուիլլիամս

999,762 views

2015-02-24 ・ TED-Ed


New videos

Did Shakespeare write his plays? - Natalya St. Clair and Aaron Williams

Արդյո՞ք Շեքսպիրն է գրել իր ստեղծագործությունները - Նատալյա Սենթ-Քլեյր և Աարոն Ուիլլիամս

999,762 views ・ 2015-02-24

TED-Ed


Խնդրում ենք կրկնակի սեղմել ստորև ներկայացված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ տեսանյութը նվագարկելու համար:

Translator: Sona Martirossian Reviewer: Kristine Sargsyan
«Ոմանք ծնվում են մեծ,
00:06
"Some are born great,
0
6833
1892
00:08
some achieve greatness,
1
8725
1895
ոմանք հասնում են մեծության,
00:10
and others have greatness thrust upon them", quoth William Shakespeare.
2
10620
5091
իսկ ոմանց վրա էլ մեծությունը շպրտում են » - գրում էր Շեքսպիրը:
Բայց արդյո՞ք այս տողերը հենց Շեքսպիրի գրչին են պատկանում:
00:15
Or did he?
3
15711
1590
00:17
Some people question whether Shakespeare really wrote the works that bear his name,
4
17301
4668
Ոմանք կասկածում են, որ Շեքսպիրի անունը կրող ստեղծագործությունները գրվել են մեծն բանաստեղծի կողմից
00:21
or whether he even existed at all.
5
21969
2920
և անգամ կասկածում են նրա գոյությանը:
00:24
They speculate that Shakespeare was a pseudonym for another writer,
6
24889
3920
Նրանք ենթադրում են, որ Շեքսպիրը մեկ այլ բանաստեղծի
00:28
or a group of writers.
7
28809
1427
կամ բանաստեղծական խմբակի կեղծանուն է:
00:30
Proposed candidates for the real Shakespeare
8
30236
2112
Իսկական Շեքսպիրի հավակնորդներ էին համարվում
00:32
include other famous playwrights, politicians and even some prominent women.
9
32348
5597
այլ ականավոր թատերգակներ, քաղաքական գործիչներ, այդ թվում նաև՝ նշանավոր կանայք:
00:37
Could it be true that the greatest writer in the English language
10
37945
3491
Հնարավո՞ր է, որ անգլիացի հռչակավոր բանաստեղծը
00:41
was as fictional as his plays?
11
41436
3505
իր ստեղծագործությունների նման վերացական է:
00:44
Most Shakespeare scholars dismiss these theories
12
44941
2926
Շեքսպիրի ստեղծագործությունները ուսումնասիրողների մեծամասնությունը հերքում են այս տեսակետները՝
00:47
based on historical and biographical evidence.
13
47867
3572
հիմնվելով պատմական և կենսագրական ապացույցների վրա:
00:51
But there is another way to test whether Shakespeare's famous lines
14
51439
4075
Սակայն, ևս մի տարբերակ կա ճշտելու թե արդյո՞ք շեքսպիրյան նշանավոր ստողծագործությունները
00:55
were actually written by someone else.
15
55514
2986
ուրիշի գրչին են պատկանում:
00:58
Linguistics, the study of language,
16
58500
2189
Լեզվի կազմվածքը ուսումնասիրող գիտության՝ լեզվաբանության,
01:00
can tell us a great deal about the way we speak and write
17
60689
3401
ինչպես նաև շարահյուսության, քերականության, իմաստաբանության և բառագիտության ուսումնասիրությունը
01:04
by examining syntax, grammar, semantics and vocabulary.
18
64090
5495
կարող է շատ բան ասել մեր խոսելաձևի ու գրելաձևի մասին:
01:09
And in the late 1800s,
19
69585
1831
Ուշ 1800-ականներին
01:11
a Polish philosopher named Wincenty Lutosławski
20
71416
4031
լեհ փիլիսոփա Վինսենթի Լութոշլավսկին
01:15
formalized a method known as stylometry,
21
75447
2779
առաջ քաշեց ոճագիտության եղանակը՝
01:18
applying this knowledge to investigate questions of literary authorship.
22
78226
5202
այս գիտելիքները օգտագործելով հեղինակային իրավունքին վերաբերող հարցերը լուսաբանելու համար:
01:23
So how does stylometry work?
23
83428
1967
Այսպիսով, ի՞նչ է ոճագիտությունը:
Հիմնական գաղափարը կայանում է նրանում, որ յուրաքանչյուր հեղինակի գրական ոճն ունի որոշակի առանձնահատկություններ,
01:25
The idea is that each writer's style has certain characteristics
24
85395
3884
01:29
that remain fairly uniform among individual works.
25
89279
4334
որոնք հիմնականում պահպանվում են հեղինակի բոլոր գործերում:
01:33
Examples of characteristics include average sentence length,
26
93613
3481
Այս առանձնահատկություններից են, օրինակ, նախադասությունների միջին երկարությունը,
01:37
the arrangement of words,
27
97094
1859
շարադասությունը,
01:38
and even the number of occurrences of a particular word.
28
98953
3534
անգամ միևնույն բառի օգտագործման հաճախականությունը:
01:42
Let's look at use of the word thee and visualize it as a dimension, or axis.
29
102487
5079
Դիտարկենք «thee» բառի օգտագործման հաճախականությունը և այն ներկայացնենք գրաֆիկի տեսքով:
01:47
Each of Shakespeare's works can be placed on that axis,
30
107566
2988
Շեքսպիրյան ստեղծագործությունները կարող են կետերի տեսքով տեղադրվել առանցքի վրա՝
01:50
like a data point, based on the number of occurrences of that word.
31
110554
4114
ըստ այս բառի օգտագործման հաճախականության:
01:54
In statistics, the tightness of these points
32
114668
2567
Վիճակագրության մեջ, այս կետերի իրար մոտ գտնվելը
01:57
gives us what is known as the variance, an expected range for our data.
33
117235
5263
խոսում է մեր տվյալների ակնկալված տարբերության կամ նրանց անհամատեղելիության մասին:
02:02
But, this is only a single characteristic in a very high-dimensional space.
34
122498
5497
Սակայն այս ամենը մեծ ուսումնասիրության միայն մի կողմն է:
02:07
With a clustering tool called Principal Component Analysis,
35
127995
3345
Հիմնական Կազմի Վերլուծության եղանակով
02:11
we can reduce the multidimensional space into simple principal components
36
131340
4791
մենք կարող ենք այս լայնածավալ ուսումնասիրությունը ներկայացնել հիմնական բաղադրիչների տեսքով,
02:16
that collectively measure the variance in Shakespeare's works.
37
136131
3774
որոնք հավաքականորեն կներկայացնեին շեքսպիրյան ստեղծագործությունների ոճական անհամատեղելիությունը:
02:19
We can then test the works of our candidates
38
139905
2491
Հետո մենք կհամեմատենք Շեքսպիրի հավակնորդների գրական ոճերը
02:22
against those principal components.
39
142396
2471
այս հիմնական բաղադրիչների հետ:
02:24
For example,
40
144867
1188
Օրինակ,
02:26
if enough works of Francis Bacon fall within the Shakespearean variance,
41
146055
4339
եթե Ֆրենսիս Բեկոնի որոշ աշխատանքները համընկնեն շեքսպիրյան գրական ոճի հետ,
02:30
that would be pretty strong evidence
42
150394
1869
ապա այս ամենը անքակտելիորեն կվկայի այն մասին,
02:32
that Francis Bacon and Shakespeare are actually the same person.
43
152263
4782
որ Ֆրենսիս Բեկոնը և Շեքսպիրը նույն մարդն են:
02:37
What did the results show?
44
157045
2116
Ի վերջո, այս ուսումնասիրությունը ի՞նչ արդյունքի հանգեցրեց:
02:39
Well, the stylometrists who carried this out have concluded
45
159161
3316
Այսպիսով, մասնագետները եկան այն եզրակացությանը,
02:42
that Shakespeare is none other than Shakespeare.
46
162477
4080
որ Շեքպիրը հենց ինքը Շեքսպիրն է:
02:46
The Bard is the Bard.
47
166557
2634
Մեծն Բարդը հենց ինքը Ուիլիամ Շեքսպիրն է:
02:49
The pretender's works just don't match up with Shakespeare's signature style.
48
169191
5179
Մեր հավակնորդներից և ոչ մի մեկի աշխատանքները չէին համապատասխանում շեքսպիրյան յուրահատուկ ոճին:
02:54
However, our intrepid statisticians did find
49
174370
3272
Այնուամենայնիվ, թերահավատ մասնագետները հայտնաբերեցին
02:57
some compelling evidence of collaborations.
50
177642
3242
այլ բանաստեղծների և գրողների հետ համագործակցության վկայություն:
03:00
For instance, one recent study concluded
51
180884
2254
Օրինակ, ըստ վերջին հետազոտության,
Շեքսպիրը «Հենրի VI»-ը ստեղծագործության առաջին և երկրորդ գլուխները գրելիս
03:03
that Shakespeare worked with playwright Christopher Marlowe on "Henry VI,"
52
183138
5078
համագործակցել է թատերգակ Քրիստոֆեր Մարլոուի հետ:
03:08
parts one and two.
53
188216
2408
Շեքսպիրի ինքնությունը այն մեծաքանակ առեղծվածների շարքին է պատկանում, որոնց ոճագիտություն կարող է լուծում գտնել:
03:10
Shakespeare's identity is only one of the many problems stylometry can resolve.
54
190624
5018
03:15
It can help us determine when a work was written,
55
195642
2666
Այն մեզ հնարավորություն է տալիս հասկանալ թե երբ է ստեղծագործությունը գրի առնվել,
իմանալ, թե արդյոք հնագույն մատյանը կեղծած չէ,
03:18
whether an ancient text is a forgery,
56
198308
2732
կամ թե արդյոք ուսանողը գրագողությամբ չի զբաղվել,
03:21
whether a student has committed plagiarism,
57
201040
2645
03:23
or if that email you just received is of a high priority or spam.
58
203685
5335
և, իհարկե, հասկանել թե արդյոք ձեր ստացած էլեկտրոնային նամակը խիստ կարևոր է, թե ուղղակի սպամ:
Սակայն, արդյոք Շեքսպիրի հավերժական պոեզիան
03:29
And does the timeless poetry of Shakespeare's lines
59
209020
2531
ենթարկվում է թվաբանությանն ու վիճակագրությանը:
03:31
just boil down to numbers and statistics?
60
211551
2924
Անշուշտ ոչ:
03:34
Not quite.
61
214475
1410
Ոճագիտական վերլուծությունը հնարավություն է տալիս բացահայտել Շեքսպիրի ստեղծագործությունների կազմվածքային առանձնահատկությունները,
03:35
Stylometric analysis may reveal what makes Shakespeare's works structurally distinct,
62
215885
5015
03:40
but it cannot capture the beauty of the sentiments and emotions they express,
63
220900
4625
սակայն այն չի կարող արտահայտել նրանց մեջ արտացոլված զգացմունքներն ու հույզերը,
03:45
or why they affect us the way they do.
64
225525
2984
չի կարող բացատրել, թե ինչու են նրանք մեր վրա այսպիսի խորը տպավորություն թողնում:
03:48
At least, not yet.
65
228509
2317
Համենայնդեպս, դեռ չեն կարող:
Այս կայքի մասին

Այս կայքը ձեզ կներկայացնի YouTube տեսանյութեր, որոնք օգտակար են անգլերեն սովորելու համար: Դուք կտեսնեք անգլերենի դասեր, որոնք դասավանդում են բարձրակարգ ուսուցիչներ ամբողջ աշխարհից: Կրկնակի սեղմեք յուրաքանչյուր տեսանյութի էջում ցուցադրված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ այնտեղից տեսանյութը նվագարկելու համար: Ենթագրերը պտտվում են տեսանյութի նվագարկման հետ համաժամանակյա: Եթե ունեք որևէ մեկնաբանություն կամ հարցում, խնդրում ենք կապվել մեզ հետ՝ օգտագործելով այս կոնտակտային ձևը:

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7