When are you actually an adult? - Shannon Odell

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Most countries recognize 18 as the start of adulthood

နိုင်ငံအများစုဟာ ၁၈ နှစ်ကို အမျိုးမျိုးသော လွတ်လပ်မှုတွေနဲ့

by granting various freedoms and privileges.

အခွင့်ထူးတွေ ပေးရင်းနဲ့ လူကြီးဘဝရဲ့ အစအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြတယ်။

But is age the best way to measure maturity?

ဒါပေမဲ့ အသက်အရွယ်က ရင့်ကျက်မှုကို တိုင်းတာဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းလား။

I was born 12:05 AM on November 6th—

ကျွန်မက နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်၊ မနက် ၁၂ နာရီ ၅ မိနစ်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး

5 minutes short of being eligible to vote in the election tomorrow.

မနက်ဖြန် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးဖို့ အရည်အချင်းမပြည့်မီဘူး။

Meanwhile, your big brother— yours truly—

(ဒီအချိန်မှာ) မင်းရဲ့ အစ်ကိုကြီး စစ်စစ်

was born 15 minutes earlier, so I can vote.

မင်းထက် ၁၅ မိနစ်စောပြီးမွေးခဲ့ တာဆိုတော့ ငါ မဲပေးလို့ရတယ်။

It’s arbitrary and unfair!

ဒါက ထင်ရာလုပ်တာ မတရားဘူး။

The voting age should be lowered to 16!

မဲပေးရမယ့် အသက်ကို ၁၆ နှစ်အထိ လျှော့ချသင့်တယ်။

I firmly disagree!

ငါ ပြတ်ပြတ်သားသား သဘောမတူဘူး။

No way 16-year-olds are mature enough to make decisions with national consequences.

၁၆ နှစ်က အမျိုးသားရေး အကျိုးဆက်ရှိတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်လောက်အောင်မရင့်ကျက်ဘူး။

I’m eligible and I don’t even know who’s running.

ငါ အရည်အချင်းပြည့်မီပေမဲ့ ဘယ်သူ ပြိုင်နေမှန်းတောင် မသိဘူး။

Meanwhile, I know the candidates inside and out.

(ဒီအချိန်မှာ) ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို ခရေစေ့တ္ငင်းကျ ငါ သိတယ်။

She's obsessed with politics.

သူက နိုင်ငံရေး စွဲလမ်းနေသူပါ။

Exactly! If 16-year-olds aren’t mature enough to vote,

အတိအကျပဲ၊ ၁၆ နှစ်သားတွေက မဲပေးရလောက်အောင် မရင့်ကျက်ရင်၊

then by that same logic, they shouldn’t be allowed to drive.

ဒီလို တွေးခေါ်မှုအရ သူတို့ကို ကားမောင်းဖို့ ခွင့်မပြုသင့်ဘူး။

I firmly disagree! I’m an excellent driver!

ငါ ပြတ်ပြတ်သားသား သဘောမတူဘူး! ငါက သိပ်တော်တဲ့ ကားသမားပါ။

And I’ve never gotten a ticket, unlike some people.

တစ်ချို့လူတွေနဲ့ မတူတာက ငါက တစ်ခါမှ ဒဏ်ရိုက်မခံရဘူး။

That’s so unfair! That stop sign was hidden by a tree.

ဒါက မတရားဘူး။အဲဒီမှတ်တိုင်ဆိုင်းဘုတ်က သစ်ပင်တစ်ပင်နဲ့ ကွယ်နေတယ်။

I think you both make valid points.

နှစ်ယောက်စလုံး အဓိပ္ပါယ်ရှိတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

And questioning the age limits of adulthood is well warranted.

လူကြီးဘဝရဲ့ အသက်ကန့်သတ်ချက်တွေကို မေးခွန်းထုတ်တာ ကောင်းပါတယ်။

Some countries have lowered the voting age to 16,

နိုင်ငံတချို့မှာ မဲပေးတဲ့အသက်ကို ၁၆ နှစ်အထိ လျှော့ထားပြီး

and cultural coming-of-age ceremonies are often celebrated at different ages.

ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အရွယ်ရောက် အခမ်းအနားတွေ ကို အရွယ်အမျိုးမျိုးမှာ ကျင်းပလေ့ရှိတယ်။

As there seems to be no consensus on exactly when we reach maturity,

ရင့်ကျက်မှုရောက်ရှိချိန်ကို အတိအကျ သဘောတူပုံမရတာကြောင့်၊

perhaps science can give us a clearer answer.

သိပ္ပံပညာက ပိုရှင်းလင်းတဲ့ အဖြေတစ်ခုပေးနိုင်လောက်တယ်။

One way neuroscientists have looked to define adulthood

အာရုံကြော သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အရွယ်ရောက်တာကို သတ်မှတ်ဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခုက

is by when the brain is fully grown.

ဦးနှောက်က အပြည့်အဝ ကြီးထွားလာချိန်ပါ။

Brain development involves two trajectories.

ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ လမ်းကြောင်းနှစ်ခု ပါဝင်တယ်။

First, there's a reduction in gray matter.

ပထမအချက်က မီးခိုးရောင်ဒြပ် လျော့ကျသွားတာပါ။

Gray matter consists of cells and connections

မီးခိုးရောင်ဒြပ်က တိုတောင်းတဲ့ အကွာအဝေးမှာ

that facilitate communication at short ranges,

ဆက်သွယ်မှု ချောမွေ့စေတဲ့ ဆဲလ်နဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ ပါ၀င်ပြီး

creating dense, information-processing hubs.

သိပ်သည်းပြီး အချက်အလက် စီမံပေးတဲ့ ဗဟိုတွေကို ဖန်တီးပေးတယ်။

While a reduction may seem like a bad thing,

လျော့ကျမှုက မကောင်းတာတစ်ခုလို့ ထင်ရပေမဲ့

what’s happening is a selective pruning.

ဖြစ်ပျက်နေတာက ရွေးချယ်ထားတဲ့ လျော့ကျမှုတစ်ခုပါ။

Connections that are used are kept and strengthened,

အသုံးပြုထားတဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေကို ထိန်းသိမ်းပြီး ခိုင်ခံ့စေကာ

while under-used ones are weeded away,

အသုံးနည်းတဲ့ အရာတွေကို ဖယ်ထုတ်ကာ

creating a brain that is both fine-tuned to its environment and energy efficient.

၎င်းရဲ့ ဝန်းကျင်နဲ့ စွမ်းအင် ထိရောက်အောင် ညှိပေးတဲ့ ဦးနှောက်တစ်ခုကို ဖန်တီးပေးတယ်။

This gray matter reduction coincides with an increase in white matter.

ဒီမီးခိုးရောင်ဒြပ် လျော့ကျတာက အဖြူရောင်ဒြပ် တိုးလာတာနဲ့ တိုက်ဆိုင်နေတယ်။

White matter refers to connections that are myelinated,

အဖြူရောင်ဒြပ်က သတင်းအချက်အလက် ဗဟိုတွေကြားမှာ လျင်မြန်တဲ့ အကွာအဝေး

coated in a layer of insulation,

ဆက်သွယ်မှု ဖြစ်စေတဲ့ လျှပ်ကာအလွှာထဲမှာ

allowing for fast far-range communication between information hubs.

ဖုံးအုပ်ထားတဲ့ အာရုံကြောအမျှင် ချိတ်ဆက်မှုတွေကို ရည်ညွှန်းတာပါ။

For example, these paths connect regions that signal

ဥပမာ ဒီလမ်းကြောင်းတွေက ကြိုတင်စီစဉ်ရာမှာ ကူညီတဲ့

the pleasure of immediate reward with regions that help us plan ahead,

နေရာတွေရှိတဲ့ လက်ငင်းဆုလာဘ်ရဲ့ပျော်ရွှင် မှုကို အချက်ပြတဲ့နေရာတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးကာ

allowing us to make more balanced, forward-thinking decisions.

ပိုဟန်ချက်ညီပြီး ရှေ့သို့တွေးခေါ်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ချနိုင်စေတာပါ။

Imaging studies show that white and gray matter volumes

ပုံရိပ်ဖော် လေ့လာမှုတွေက အဖြူနဲ့ မီးခိုးရောင် ပမာဏတွေက

undergo drastic changes during adolescence,

ကြီးကောင်ဝင်စမှာ သိသာတဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေ ကြုံရပြီး

and continuing through your twenties.

အသက် နှစ်ဆယ်ကျော်မှာ ဆက်ဖြစ်နေတာကို ပြသတယ်။

But the brain’s journey is far from finished,

ဒါပေမဲ့ အတွေ့အကြုံအမျိုးမျိုးက တစ်သက်တာလုံးမှာ

as various experiences continue to reshape its connections

ချိတ်ဆက်မှုတွေကို ဆက်လက်ပုံဖော်နေတာကြောင့်

throughout your lifetime.

ဦးနှောက်ရဲ့ခရီးက မပြီးသေးဘူး။

So brain structure alone may not give us our answer.

ဒါကြောင့် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံ တစ်ခုတည်းက အဖြေမပေးနိုင်ဘူး။

Another way scientists have tried to define adulthood

သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အရွယ်ရောက်တာကို သတ်မှတ်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့

is by measuring cognitive development—

နောက်ထပ်နည်းက သိမှတ်မှု ဖွံ့ဖြိုးမှုကိုတိုင်းတာပါ။

when are you able to learn and complete mental tasks

သင်ဟာ အသက်ပိုကြီးတဲ့ လူကြီးတွေလို အလားတူ ထိရောက်မှုမှာ

at the same efficiency as older adults?

စိတ်ပိုင်းအလုပ်တွေကို ဘယ်အချိန် သင်ယူ၊ ပြီးမြောက်နိုင်လဲ။

By this definition, adulthood may begin as early as 16,

ဒီအဓိပ္ပါယ်အရ ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ ဆင်ခြင်တာ၊ ပြဿနာဖြေရှင်းတာနဲ့

as teens perform just as well on tests

ဝေဖန်တွေးခေါ်တာကို အကဲဖြတ်တဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေကိုပါ

that assess reasoning, problem-solving and critical thinking.

လုပ်ဆောင်တာကြောင့် လူကြီးဘဝက အသက် ၁၆ နှစ်မှာ စတင်နိုင်လောက်တယ်။

Though capable of making smart, well-informed decisions,

ထက်မြက်ပြီး အကြားအမြင်မျာတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ချနိုင်ပေမဲ့

teens may be more susceptible to external pressures.

ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ ပြင်ပဖိအားတွေကို ပိုပြီးခံနိုင်ရည်မရှိလောက်ဘူး။

Studies show that when performing risk- taking and self-control related tasks,

လေ့လာမှုတွေက အရဲစွန့်တာနဲ့ ချုပ်တည်းမှု ဆိုင်ရာ အလုပ်တွေကို လုပ်ဆောင်တဲ့အခါ

18 to 21 year olds behave much like older adults.

၁၈ ကနေ ၂၁ နှစ် အရွယ်တွေဟာ ပိုအသက်ကြီးသူတွေလို ပြုမူတတ်တာကို ပြသတယ်။

But when these tests include an emotional element—

ဒါပေမဲ့ ဒီစမ်းသပ်မှုတွေမှာ ပါဝင်တာက စိတ်ပိုင်း အရိပ်အယောင်တစ်ခု-

such as utilizing self-control when identifying fearful faces—

ကြောက်စရာ မျက်နှာတွေကို ခွဲခြားရာမှာ မိမိကိုယ်ကိုယ် ထိန်းချုပ်မှု သုံးတာမျိုး၊

or a social element—

(သို့) လူမှုရေး အရိပ်အယောင်-

such as making a decision in the presence of a friend—

သူငယ်ချင်းရှေ့မှာ ဆုံးဖြတ်တာက

different patterns emerge.

မတူတဲ့ပုံစံတွေ ပေါ်လာတာမျိုးပါ။

Under these influences, 18 to 21 year olds tend to behave more like younger teens,

ဒီလွှမ်းမိုးမှုတွေအောက်မှာ ၁၈ ကနေ ၂၁ နှစ် အရွယ်တွေဟာ ဆယ်ကျော်သက်တွေလို ပြုမူပြီး

and their brains show younger-teen-like patterns of activity.

သူတို့ ဦးနှောက်တွေက ဆယ်ကျော်သက်တွေ လို လှုပ်ရှားမှုပုံစံတွေကို ပြသကြတယ်။

In other words, during your teens and early twenties,

တစ်နည်းပြောရရင် သင့်ဆယ်ကျော်သက်နဲ့ နှစ်ဆယ်ကျော်ကာလအတွင်းမှာ

your brain is wired to place more value and attention

ဦးနှောက်ဟာလူမှုရေးနဲ့ စိတ်ခံစားမှု အရိပ်အယောင်တွေအပေါ်

on social and emotional elements.

ပိုတန်ဖိုးထား၊ အာရုံစိုက်ဖို့ သွယ်ထားတယ်။

This allows emerging adults to better explore their identities

ဒါက လူကြီးဖြစ်စ အထောက်အထားတွေကို ပိုကောင်းကောင်း စူးစမ်းနိုင်ပြီး

and connect with others,

အခြားသူတွေနဲ့ ဆက်သွယ်စေပေမဲ့

but may also create more vulnerability to negative peer influence

အပျက်သဘော ရွယ်တူတွေရဲ့လွှမ်းမိုးမှုတွေနဲ့ အခိုက်အတန့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအတွက်

and rash heat of the moment decisions.

တရှူးထိုးဖြစ်တာကို ခံနိုင်ရည်မရှိတာကို ဖန်တီးနိုင်တယ်။

For this reason, many scientists argue that judicial systems

ဒါကြောင့်၊ လက်ရှိ စနစ်တွေက လူကြီးဖြစ်စလူတွေရဲ့ ဦးနှောက်က

should expand juvenile courts to include

ပြောင်းလဲနေဆဲဖြစ်တာကို အသိအမှတ်မပြုတာကြောင့်

those in their late teens and early twenties,

တရားစီရင်ရေးစနစ်တွေက ဆယ်ကျော်သက်နှောင်းနဲ့

as current systems fail to recognize

နှစ်ဆယ်ကျော်စတွေ ပါဝင်ဖို့

how the emerging adult brain is still changing.

လူငယ်တရားရုံးတွေတိုးချဲ့သင့်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်များစွာက စောဒကတက်တယ်။

So when are you actually an adult?

ဒါဆို သင် ဘယ်အချိန်မှာ လူကြီးဖြစ်တာလဲ။

As you can see, there is no exact age or moment

တွေ့မြင်တဲ့အတိုင်း ညွှန်ပြနိုင်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ

in development that we can point to.

တိကျတဲ့ အသက် သို့မဟုတ် အခိုက်အတန့်မရှိဘူး။

Instead, neuroscience suggests that there are waves of maturity.

ဒီအစား အာရုံကြောသိပ္ပံပညာက ရင့်ကျက်မှု လှိုင်းတွေရှိတာကို အကြံပြုတယ်။

As different brain regions and mental abilities mature at different times,

မတူတဲ့ ဦးနှောက်နယ်ပယ်တွေနဲ့ စိတ်စွမ်းရည်တွေ ရင့်ကျက်လာတာနဲ့အမျှ

so do different adult-like states and behaviors.

မတူတဲ့ လူကြီးတွေလို အခြေအနေတွေနဲ့ အပြုအမူတွေကို လုပ်ဆောင်တာပါ။

Not everyone will reach each wave of maturity at the same age.

လူတိုင်းဟာ တူညီတဲ့ အရွယ်မှာ ရင့်ကျက်မှု လှိုင်းတစ်ခုစီကို ရောက်မှာမဟုတ်ဘူး။

Each person’s journey to adulthood is unique,

တစ်ဦးစီရဲ့ လူကြီးဘဝ ခရီးလမ်းက မျိုးရိုးဗီဇ၊

influenced by genetics, environment, and experience.

ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ အတွေ့အကြုံတို့ကနေ လွှမ်းမိုးတဲ့ ထူးခြားမှုပါ။