When are you actually an adult? - Shannon Odell

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Most countries recognize 18 as the start of adulthood

Większość krajów uznaje za początek dorosłości 18 lat.

by granting various freedoms and privileges.

To wtedy nadaje się różne swobody i przywileje.

But is age the best way to measure maturity?

Ale czy wiek to najlepszy miernik dojrzałości?

I was born 12:05 AM on November 6th—

Urodziłam się 6 listopada 5 minut po północy.

5 minutes short of being eligible to vote in the election tomorrow.

5 minut za późno, żeby móc głosować w jutrzejszych wyborach.

Meanwhile, your big brother— yours truly—

Tymczasem ja, twój starszy brat,

urodziłem się 15 minut wcześniej, więc mogę głosować.

was born 15 minutes earlier, so I can vote.

It’s arbitrary and unfair!

To niesprawiedliwe!

The voting age should be lowered to 16!

Wiek uprawniający do głosowania powinno się obniżyć do 16 lat!

Stanowczo się nie zgadzam!

I firmly disagree!

No way 16-year-olds are mature enough to make decisions with national consequences.

16-latkowie nie są dość dojrzali,

żeby podejmować decyzje mające konsekwencje dla kraju.

I’m eligible and I don’t even know who’s running.

Mam prawo głosu, a nawet nie wiem, kto startuje.

Meanwhile, I know the candidates inside and out.

A ja znam kandydatów na wylot.

Ona ma obsesję na punkcie polityki.

She's obsessed with politics.

Exactly! If 16-year-olds aren’t mature enough to vote,

Właśnie! Jeśli 16-latkowie nie są dość dojrzali, żeby głosować,

then by that same logic, they shouldn’t be allowed to drive.

to idąc tym tokiem, nie powinni mieć prawa kierować.

I firmly disagree! I’m an excellent driver!

Stanowczo się nie zgadzam! Jestem świetnym kierowcą!

And I’ve never gotten a ticket, unlike some people.

I w przeciwieństwie do niektórych nigdy nie dostałem mandatu.

That’s so unfair! That stop sign was hidden by a tree.

To niesprawiedliwe! Ten znak stopu był ukryty za drzewem.

I think you both make valid points.

Myślę, że oboje macie rację.

And questioning the age limits of adulthood is well warranted.

Kwestionowanie granic wieku dorosłości jest uzasadnione.

Some countries have lowered the voting age to 16,

Niektóre kraje obniżyły wiek uprawniający do głosowania do 16 lat,

and cultural coming-of-age ceremonies are often celebrated at different ages.

a kulturowe ceremonie dojrzewania są często obchodzone w różnym wieku.

As there seems to be no consensus on exactly when we reach maturity,

Nie ma zgody co do tego, kiedy dokładnie osiągamy dojrzałość.

perhaps science can give us a clearer answer.

Może nauka da nam jaśniejszą odpowiedź.

One way neuroscientists have looked to define adulthood

Neuronaukowcy próbowali zdefiniować dorosłość, określając na przykład,

is by when the brain is fully grown.

kiedy mózg jest w pełni rozwinięty.

Brain development involves two trajectories.

Rozwój mózgu ma dwie trajektorie.

First, there's a reduction in gray matter.

Najpierw następuje redukcja istoty szarej.

Gray matter consists of cells and connections

Istota szara składa się z komórek i połączeń

that facilitate communication at short ranges,

ułatwiających komunikację na krótkich dystansach,

creating dense, information-processing hubs.

które tworzą gęste węzły przetwarzania informacji.

While a reduction may seem like a bad thing,

Chociaż redukcja może wydawać się zła,

what’s happening is a selective pruning.

jest to tak naprawdę selektywne przycinanie.

Connections that are used are kept and strengthened,

Używane połączenia są utrzymywane i wzmacniane,

while under-used ones are weeded away,

a rzadko wykorzystywane - usuwane.

creating a brain that is both fine-tuned to its environment and energy efficient.

Tak powstaje mózg zarówno dostosowany do środowiska, jak i energooszczędny.

This gray matter reduction coincides with an increase in white matter.

Ta redukcja istoty szarej zbiega się ze wzrostem istoty białej.

White matter refers to connections that are myelinated,

Istota biała to pokryte warstwą ocieplenia mielinizowane połączenia

coated in a layer of insulation,

umożliwiające szybką komunikację

allowing for fast far-range communication between information hubs.

na dużych odległościach między węzłami informacyjnymi.

For example, these paths connect regions that signal

Na przykład ścieżki łączą regiony, które sygnalizują

the pleasure of immediate reward with regions that help us plan ahead,

natychmiastową nagrodę w postaci regionów, które pomagają planować z wyprzedzeniem,

allowing us to make more balanced, forward-thinking decisions.

co pozwala nam podejmować bardziej wyważone, przyszłościowe decyzje.

Imaging studies show that white and gray matter volumes

Badania obrazowe pokazują, że objętości istot białej i szarej

undergo drastic changes during adolescence,

ulegają drastycznym zmianom w okresie dojrzewania,

and continuing through your twenties.

co jest kontynuowane po dwudziestce.

But the brain’s journey is far from finished,

Ale podróż mózgu się nie kończy,

as various experiences continue to reshape its connections

bo różne doświadczenia przekształcają jego powiązania

throughout your lifetime.

przez całe życie.

So brain structure alone may not give us our answer.

Sama struktura mózgu może więc nie dać nam odpowiedzi.

Another way scientists have tried to define adulthood

Naukowcy próbowali też zdefiniować dorosłość

is by measuring cognitive development—

przez zmierzenie rozwoju poznawczego.

when are you able to learn and complete mental tasks

Kiedy jest się w stanie uczyć i wykonywać zadania umysłowe

at the same efficiency as older adults?

z taką samą wydajnością, jak starsi dorośli?

By this definition, adulthood may begin as early as 16,

Zgodnie z tą definicją dorosłość może rozpocząć się już w wieku 16 lat,

as teens perform just as well on tests

bo nastolatki równie dobrze wypadają w testach

that assess reasoning, problem-solving and critical thinking.

oceniających rozumowanie, rozwiązywanie problemów i krytyczne myślenie.

Though capable of making smart, well-informed decisions,

Mimo zdolności do podejmowania mądrych, dobrze uzasadnionych decyzji

teens may be more susceptible to external pressures.

nastolatki mogą być bardziej podatne na naciski z zewnątrz.

Studies show that when performing risk- taking and self-control related tasks,

Badania pokazują, że podczas wykonywania zadań

związanych z podejmowaniem ryzyka i samokontrolą

18 to 21 year olds behave much like older adults.

osoby w wieku 18-21 lat zachowują się podobnie jak dorośli.

But when these tests include an emotional element—

Ale kiedy pojawia się element emocjonalny,

such as utilizing self-control when identifying fearful faces—

jak wykorzystywanie samokontroli w trakcie identyfikowania przerażających twarzy,

or a social element—

czy element społeczny,

such as making a decision in the presence of a friend—

jak podjęcie decyzji w obecności przyjaciela,

different patterns emerge.

pojawiają się inne wzorce zachowań.

Under these influences, 18 to 21 year olds tend to behave more like younger teens,

Wtedy osoby w wieku od 18 do 21 lat zachowują się jak młodsze nastolatki,

and their brains show younger-teen-like patterns of activity.

a ich mózgi wykazują wzorce aktywności przypominające młodsze nastolatki.

In other words, during your teens and early twenties,

Innymi słowy: kiedy masz kilkanaście lat lub ponad dwadzieścia,

your brain is wired to place more value and attention

twój mózg jest zaprogramowany na przywiązywanie większej uwagi

on social and emotional elements.

do elementów społecznych i emocjonalnych.

This allows emerging adults to better explore their identities

Pozwala to młodym dorosłym lepiej odkrywać swoją tożsamość

and connect with others,

i łączyć się z innymi,

but may also create more vulnerability to negative peer influence

ale może też stwarzać większą podatność na negatywny wpływ rówieśników

and rash heat of the moment decisions.

i pochopnych decyzji podejmowanych pod wpływem chwili.

For this reason, many scientists argue that judicial systems

Z tego powodu wielu naukowców twierdzi,

should expand juvenile courts to include

że sądy dla nieletnich powinny dotyczyć też osób

those in their late teens and early twenties,

w późnych latach nastoletnich i wczesnych dwudziestych,

as current systems fail to recognize

bo obecny system sądownictwa pomija to,

how the emerging adult brain is still changing.

jak mózg dojrzewającego dorosłego wciąż się zmienia.

So when are you actually an adult?

Więc kiedy właściwie jest się dorosłym?

As you can see, there is no exact age or moment

Jak widać, nie ma dokładnego wieku ani momentu w rozwoju,

in development that we can point to.

który można wskazać.

Instead, neuroscience suggests that there are waves of maturity.

Neuronauka sugeruje, że istnieją fale dojrzałości.

As different brain regions and mental abilities mature at different times,

Różne regiony mózgu i zdolności umysłowe dojrzewają w różnym czasie,

so do different adult-like states and behaviors.

podobnie jak różne stany i zachowania u prawie dorosłych.

Not everyone will reach each wave of maturity at the same age.

Nie każdy dorasta w tym samym tempie.

Each person’s journey to adulthood is unique,

Droga każdego człowieka do dorosłości jest wyjątkowa,

influenced by genetics, environment, and experience.

a wpływ na to mają genetyka, środowisko i doświadczenia.