Ugly History: Witch Hunts - Brian A. Pavlac

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

In the German town of Nördlingen in 1593,

၁၅၉၃ ခုနှစ်မှာ ဂျာမန် မြို့ Nördlingen မှာ

an innkeeper named Maria Höll found herself accused of witchcraft.

Maria Höll  လို့ အမည်ရတဲ့ တည်းခိုခန်း ပိုင်ရှင်ဟာ စုန်းလို့ စွပ်စွဲခံခဲ့ရတယ်။

She was arrested for questioning, and denied the charges.

သူဟာ စစ်ဆေးမေးမြန်းဖို့ ဖမ်းဆီးခံရပြီး စွဲချက်တွေကို ငြင်းဆိုခဲ့တယ်။

She continued to insist she wasn’t a witch through 62 rounds of torture

သူ့ကို သူက စုန်းမမဟုတ်ဘူးလို့ အခိုင်အမာ ဆက်ပြောဆိုခဲ့ပြီး နောက်ဆုံး စွပ်စွဲသူတွေက

before her accusers finally released her.

လွှတ်မပေးခင်၊ ၆၂ ကြိမ်တိုင်တိုင် နှိပ်စက်ခံခဲ့ရတယ်။

Rebekka Lemp, accused a few years earlier in the same town, faced a worse fate.

အစောပိုင်းနှစ်တွေကဒီမြို့မှာစွပ်စွဲခံရတဲ့ Rebekka Lemp က ပိုဆိုးတဲ့ကြမ္မာကိုကြုံတယ်။

She wrote to her husband from jail

သူ့မှာ အပြစ်မရှိတောင်၊

worrying that she would confess under torture,

နှိပ်စက်မှုကြောင့် ဝန်ခံမိမှာကို စိုးရိမ်ရင်း

even though she was innocent.

ထောင်ကနေ ခင်ပွန်းဆီ စာရေးခဲ့တယ်။

After giving a false confession,

မှားယွင်း ဝန်ခံပြီးနောက်မှာ၊

she was burned at the stake in front of her family.

သူဟာ မိသားစုရှေ့က တိုင်မှာ မီးရှို့သတ်ခံရတယ်။

Höll and Lemp were both victims of the witch hunts

Höll နဲ့ Lemp တို့ဟာ ၁၅ ရာစု နှောင်းကနေ ၁၈ ရာစု အစောပိုင်းအထိ

that occurred in Europe and the American colonies

ဥရောပနဲ့ အမေရိကန် ကိုလိုနီတွေမှာ

from the late 15th century until the early 18th century.

ဖြစ်ခဲ့တဲ့ စုန်းဖမ်းတာတွေရဲ့ သားကောင်တွေပါ။

These witch hunts were not a unified initiative by a single authority,

ဒီစုန်းလိုက်ဖမ်းတာတွေကို အာဏာပိုင် တစ်ခုတည်းက ပေါင်းစည်း မလုပ်ဆောင်ပေမဲ့၊

but rather a phenomenon that occurred sporadically

ကြိုးကြားကြိုးကြား ဖြစ်ပေါ်ပြီး

and followed a similar pattern each time.

အကြိမ်တိုင်း ပုံစံတူ လုပ်ဆောင်တဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။

“စုန်း” ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရက အဓိပ္ပါယ်များစွာ ယူလို့ရပေမဲ့၊

The term “witch” has taken on many meanings,

but in these hunts, a witch was someone who allegedly gained magical powers

ဒီလိုက်ဖမ်းတာတွေမှာ၊ စုန်းက ဘုရားသခင်ထက် စာတန်ကို နာခံတာကနေ

by obeying Satan rather than God.

မှော်အစွမ်း ရရှိခဲ့သူလို့ ဆိုကြတယ်။

This definition of witchcraft spread through churches in Western Europe

စုန်းအတတ်ဆိုင်ရာ ဒီအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်က ၁၅ ရာစု နှောင်းပိုင်းကနေ စတင်ကာ

starting at the end of the 15th century.

အနောက်ဥရောပက  အသင်းတော်တွေကတစ်ဆင့် ပျံ့နှံ့ခဲ့တယ်။

It really gained traction after the pope gave a friar and professor of theology

၁၄၈၅ ခုနှစ်မှာ စုန်းတွေကို ရှာဖွေရာမှာ စုံစမ်းမှု လုပ်ဆောင်ဖို့ ပုပ်ရဟန်းမင်း

named Heinrich Kraemer

Heinrich Kraemer အမည်ရှိတဲ့

permission to conduct inquisitions in search of witches in 1485.

ဘုန်းကြီးနဲ့ ဓမ္မပညာ ပါမောက္ခတစ်ဦးကို ခွင့်ပြုပြီးနောက်မှာ၊ အောင်မြင်လာခဲ့တယ်။ 

His first, in the town of Innsbruck,

Innsbruck မြို့မှာ သူရဲ့ ပထမဆုံးက

didn’t gain much traction with the local authorities,

ဒေသတွင်း ဂုဏ်သရေရှိ နိုင်ငံသားတွေကို အပြင်းအထန် 

who disapproved of his harsh questioning of respectable citizens

မေးခွန်းထုတ်တာကိုသဘောမတူတဲ့ အာဏာပိုင်တွေကြောင့် သိပ်မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ၊

and shut down his trials.

သူ့စစ်ဆေးမှုတွေကို  ပိတ်ပစ်ခဲ့တယ်။

Undeterred, he wrote a book called the "Malleus Maleficarum," or "Hammer of Witches."

သူက မမှုဘဲ၊“Malleus Maleficarum” “Hammer of Witches” ဆိုတဲ့ စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့တယ်။

The text argued for the existence of witches

စာက စုန်းတွေ ရှိနေမှုအတွက် စောဒကတက်ကာ သူတို့ကို

ရှာဖွေပြီး တရားစွဲတာအတွက် ကြမ်းတမ်းတဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို အကြံပြုထားတယ်။

and suggested ruthless tactics for hunting and prosecuting them.

He singled out women as easier targets for the devil’s influence,

ယောက်ျားတွေကလည်း စုန်းတွေဖြစ်နိုင်ပေမဲ့၊ နတ်ဆိုး လွှမ်းမိုးမှု

ပိုလွယ်တဲ့ ပစ်မှတ်တွေအဖြစ် အမျိုးသမီးတွေကို သီးခြားရွေးခဲ့တယ်။

though men could also be witches.

Kraemer’s book spurred others to write their own books

Kraemer ရဲ့ စာအုပ်က အခြားသူတွေကို ကိုယ်ပိုင်စာအုပ်တွေ ရေးသားဖို့နဲ့

and give sermons on the dangers of witchcraft.

စုန်းအတတ်ရဲ့ အန္တရာယ်တွေ အကြောင်း တရားဟောဖို့ လှုံ့ဆော်ခဲ့တယ်။

According to these texts,

ဒီစာတွေအရ၊

witches practiced rituals including kissing the Devil’s anus

စုန်းတွေဟာ နတ်ဆိုးရဲ့ စအိုကို နမ်းတာ၊ ဒုက္ခပေးဖို့ နတ်ဆိုးက ရွေးထားတဲ့

and poisoning or bewitching targets the devil singled out for harm.

ပစ်မှတ်တွေကို အဆိပ်ခတ်တာ၊  ပြုစားတာ အပါအဝင် ထုံးတမ်းတွေကို ကျင့်သုံးကြတယ်။

Though there was no evidence to support any of these claims,

ဒီအဆိုတွေကို ထောက်ခံဖို့ အထောက်အထားမရှိပေမဲ့၊

belief in witches became widespread.

စုန်းတွေကို ယုံကြည်မှုက ကျယ်ပြန့်လာခဲ့တယ်။

A witch hunt often began with a misfortune:

စုန်းလိုက်ဖမ်းတာက မကြာခဏ ကံဆိုးမှုတစ်ခုနဲ့ စတင်လေ့ရှိတယ်၊

a failed harvest, a sick cow, or a stillborn child.

သီးနှံအထွက် မအောင်မြင်တာ၊ နာနေတဲ့ နွားမ ဒါမဟုတ် အသေမွေးတဲ့ ကလေး။

Community members blamed witchcraft, and accused each other of being witches.

ရပ်သူရွာသားတွေက စုန်းအတတ်ကို အပြစ်တင်ပြီး အချင်းချင်း စုန်းတွေလို့ စွပ်စွဲကြတယ်။

Many of the accused were people on the fringes of society:

စွပ်စွဲခံရသူအများစုဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အစွန်အဖျားက လူတွေပါ၊

the elderly, the poor, or social outcasts,

သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ၊ ဆင်းရဲသားတွေ ဒါမှမဟုတ် လူမှုရေးအရ အပယ်ခံတွေဆိုပေမဲ့၊

but any member of the community could be targeted,

ရပ်သူရွာသားတိုင်း၊ တစ်ခါတစ်ရံ ကလေးငယ် တွေတောင်၊

even occasionally children.

ပစ်မှတ်ထားခံရနိုင်တယ်။

While religious authorities encouraged witch hunts,

ဘာသာရေးအာဏာပိုင်တွေက စုန်းလိုက်ဖမ်းတာကို အားပေးစဉ်မှာ၊

local secular governments usually carried out the detainment

ဒေသတွင်း အစိုးရတွေက အများအားဖြင့် စုန်းတွေကို ထိန်းသိမ်းတာနဲ့

and punishment of accused witches.

အပြစ်ပေးတာကို လုပ်ဆောင်လေ့ရှိတယ်။

Those suspected of witchcraft were questioned and often tortured—

စုန်းအတတ်လို့ သံသယဖြစ်ခံရသူတွေဟာ မေးခွန်းထုတ်ခံ၊ မကြာခဏ နှိပ်စက်ခံရကာ

and under torture, thousands of innocent people confessed to witchcraft

နှိပ်စက်မှုအောက်မှာ ထောင်ချီတဲ့ အပြစ်မဲ့သူတွေဟာ စုန်းအတတ်ကို ဝန်ခံပြီး

အခြားသူတွေကို ပြန်ငြိစွန်းစေခဲ့တယ်။

and implicated others in turn.

Because these witch hunts occurred sporadically over centuries and continents

စုန်းဖမ်းတာတွေက ရာစုနှစ်များစွာတိုက်ကြီး တွေမှာ ကြိုးကြားကြိုးကြား ဖြစ်ခဲ့တော့

the specifics varied considerably.

အသေးစိပ်အချက်တွေက သိသိသာသာ ကွဲပြားတယ်။

Punishments for convicted witches ranged from small fines to burning at the stake.

ပြစ်ဒဏ်ချခံရတဲ့ စုန်းတွေအတွက် ပြစ်ဒဏ်တွေက ဒဏ်ငွေကနေ မီးရှို့သတ်တာအထိ အမျိုးမျိုးပါ။

Höll နဲ့ Lemp တို့ စွပ်စွဲခံရတာကို ၉ နှစ်ကြာ အချိန်ဆွဲခဲ့ပြီး

The hunt in which Höll and Lemp were accused dragged on for nine years,

while others lasted just months.

အခြားသူတွေက လအနည်းငယ်သာ ကြာခဲ့တယ်။

They could have anywhere from a few to a few hundred victims.

သူတို့မှာ သားကောင်အနည်းငယ်ကနေ ရာဂဏန်းအထိ နေရာတိုင်းမှာ ရှိနိုင်တယ်။

The motivations of the witch hunters probably varied as well,

စုန်းလိုက်သူတွေရဲ့ အရင်းခံအကြောင်းတွေကလည်း အမျိုးမျိုးဖြစ်နိုင်ပေမဲ့၊

but it seems likely that many weren’t consciously looking for scapegoats—

အတော်များများကတော့ ကြားကဒဏ်ခံရသူတွေကို သတိရှိရှိ ရှာဖွေနေပုံမရဘဲ၊

instead, they sincerely believed in witchcraft,

ယင်းအစား စုန်းအတတ်ကို စိတ်ရင်းအတိုင်း ယုံကြည်ကြပြီး

and thought they were doing good by rooting it out in their communities.

ဒီအသိုင်းအဝန်းတွေကို အမြစ်ဖြတ်တာက ကောင်းကျိုးလုပ်တာလို့ ယူဆခဲ့ကြတယ်။

Institutions of power enabled real harm to be done on the basis of these beliefs.

အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက ဒီယုံကြည်ချက်တွေ အပေါ် အခြေခံကာ  နစ်နာအောင်လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။

ဒါပေမဲ့၊တစ်လျှောက်လုံး သဘောထားကွဲလွဲသူတွေရှိတယ်၊

But there were dissenters all along–

jurists, scholars, and physicians countered books

ဥပဒေပညာရှင်တွေ၊ ပညာရှင်တွေနဲ့ သမားတော်တွေက Kraemer ရဲ့ “Hammer of Witches” လို

like Kraemer’s "Hammer of Witches"

စာအုပ်တွေကို လိုက်ဖမ်းမှုတွေရဲ့

with texts objecting to the cruelty of the hunts,

ကြမ်းကြုတ်မှု၊ အတင်းအကျပ် ဝန်ခံမှုတွေကို အသုံးပြုတာနဲ့

the use of forced confessions, and the lack of evidence of witchcraft.

စုန်းအတတ် အထောက်အထားမရှိတာတွေကို ကန့်ကွက်တဲ့ စာတွေနဲ့ တန်ပြန်ခဲ့ကြတယ်။

၁၇ ရာစု နှောင်းပိုင်းကနေ ၁၈ ရာစု အလယ်ပိုင်းအထိ၊

From the late 17th through the mid-18th century,

their arguments gained force with the rise of stronger central governments

ပိုခိုင်မာတဲ့ဗဟိုအစိုးရတွေနဲ့ လျော်ကန်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်လို တရားရေး စံနှုန်းတွေ

and legal norms like due process.

ပေါ်လာတာနဲ့အတူ အငြင်းပွားမှုတွေက ပြင်းထန်လာတယ်။

Witch hunting slowly declined until it disappeared altogether.

စုန်းလိုက်ဖမ်းတာက လုံးဝပျောက်ကွယ်တဲ့အထိ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာခဲ့တယ်။

Both the onset and demise of these atrocities came gradually,

ဒီရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေရဲ့ အစနဲ့ အဆုံး နှစ်ခုစလုံးက သာမန်လို့ ထင်ရတဲ့

out of seemingly ordinary circumstances.

အခြေအနေတွေကနေ တဖြည်းဖြည်း ဖြစ်လာတာပါ။

The potential for similar situations,

လူ့အဖွဲ့အစည်းကို မှားယွင်းတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုနဲ့ ဆော်ဩဖို့

in which authorities use their powers to mobilize society against a false threat,

အာဏာပိုင်တွေက သူတို့ရဲ့ အာဏာတွေကို အသုံးချတဲ့ အလားတူ အခြေအနေတွေအတွက်

still exists today—

အလားအလာက ဒီနေ့တိုင် ရှိနေဆဲပါ။

but so does the capacity of reasoned dissent to combat those false beliefs.

ဒါပေမဲ့၊ဒီယုံကြည်ချက်မှုအမှားတွေကို တိုက် ဖျက်ဖို့ သဘောထားကွဲလွဲနိုင်စွမ်းရောပါ၊