How much of what you see is a hallucination? - Elizabeth Cox

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

An elderly woman named Rosalie was sitting in her nursing home

Rosalie လို့ ခေါ်တဲ့ အဖွားအိုတစ်ဦးဟာ ပြုစုရေး ဂေဟာထဲမှာ ထိုင်နေတုန်း

when her room suddenly burst to life with twirling fabrics.

သူ့အခန်းဟာ ရုတ်ရက် လှည့်လည်နေတဲ့ အထည်စတွေနဲ့ ရုတ်ခြည်း အသက်ဝင်သွားတယ်။

Through the elaborate drapings,

အသေးစိတ် အဝတ်စတွေကနေ

she could make out animals,

သူဟာ တိရစ္ဆာန်တွေ၊ ကလေးတွေ၊

children,

အဝတ်ဝတ်ထားတဲ့

and costumed characters.

ဇာတ်ကောင်တွေကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်။

Rosalie was alarmed, not by the intrusion,

Rosalie တုန်လှုပ်တာက ချင်းနင်းဝင်ရောက်မှု ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ

but because she knew this entourage was an extremely detailed hallucination.

ဒီအခြွေအရံတွေက အလွန်အမင်း အသေးစိတ်တဲ့ စိတ်ချောက်ချားမှု တစ်ခုဆိုတာ သူ သိလို့ပါ။

Her cognitive function was excellent,

သူ့သိမှတ်မှု လုပ်ဆောင်ချက်က ထူးကဲပြီး

and she had not taken any medications that might cause hallucinations.

စိတ်ချောက်ချားမှုတွေ ဖြစ်စေလောက်တဲ့ ဘယ်ဆေးကိုမှာ သူ မသောက်ထားပါဘူး။

Strangest of all, had a real-life crowd of circus performers burst into her room,

အဆန်းဆုံးက ဆပ်ကပ် ဖျော်ဖြေသူတွေရဲ့ တကယ့် ဘဝ လူတစ်စု အခန်း ရုတ်တရက် ဝင်လာရင်

she wouldn’t have been able to see them:

သူတို့ကို မြင်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။

she was completely blind.

သူက လုံးဝကို ကန်းနေတာပါ။

Rosalie had developed a condition known as Charles Bonnet Syndrome,

Rosalie ဟာ Charles Bonnet Syndrome လို့ သိကြတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်။

in which patients with either impaired vision or total blindness

ဒီရောဂါမှာ အမြင် ချို့တဲ့တာ (သို့) လုံးလုံး ကန်းနေတတဲ့ လူနာတွေဟာ

suddenly hallucinate whole scenes in vivid color.

မြင်ကွင်းအားလုံးကို တောက်ပတဲ့အရောင်ထဲမှာ ရုတ်တရက် စိတ်ချောက်ခြားကြတယ်။

These hallucinations appear suddenly,

ဒီစိတ်ချောက်ချားမှုတွေဟာ ရုတ်တရက် ပေါ်လာပြီး

and can last for mere minutes or recur for years.

မိနစ်ပိုင်းမျှသာ ပေါ်ပြီး နှစ်တွေချီကာ ပြန်ပြန်ဖြစ်တယ်။

We still don’t fully understand what causes them to come and go,

ဘာက ဒါတွေ ပေါ်လာလိုက်၊ ပျောက်သွားလိုက် ဖြစ်စေလဲ၊ ဘာကြောင့် လူနာတချို့မှာ

or why certain patients develop them when others don’t.

ဒါတွေဖြစ်ပြီး တချိုမှာ မဖြသ်တာကို ကျွန်ုပ်တို့ နားမလည်ကြသေးပါ။

We do know from fMRI studies that these hallucinations

fMRI လေ့လာမှုတွေကနေ သိတာကတော့ ဒီစိတ်ချောက်ချားမှုတွေဟာ အမြင်အာရုံလိုပဲ

activate the same brain areas as sight,

စိတ်ကူးကနေ နှိုးဆော်မပေးတဲ့

areas that are not activated by imagination.

အလားတူ ဦးနှောက် ဧရိယာတွေကို နှိုးဆော်ပေးတာပါ။

Many other hallucinations, including smells,

အခြား များစွာသော စိတ်ချောက်ချားမှုတွေမှာ ပါဝင်တာက အနံ့တွေ၊

sights,

အမြင်အာရုံတွေနဲ့

and sounds,

အသံတွေကလည်း

also involve the same brain areas as real sensory experiences.

အာရုံခံ တွေ့ကြုံမှု အစစ်တွေလိုပဲ ဦးနှောက် ထဲက အလားတူ ဧရိယာတွေ ပါဝင်ပတ်သက်ပါတယ်။

Because of this, the cerebral cortex is thought to play a part in hallucinations.

ဒါကြောင့် အပြင်လွှာကို ချောက်ချားမှုတွေ ရဲ့ အပိုင်းမှာ ပါဝင်တယ်လို့ ထင်ကြတယ်။

This thin layer of grey matter covers the entire cerebrum,

ဒီမီးခိုးရောင် အရာရဲ့ အလွှာပါးဟာ အာရုံတစ်ခုချင်းစီက သတင်းအချက်အလက်

with different areas processing information from each of our senses.

ထုတ်ပေးတဲ့ ဧရိယာမျိုးစုံနဲ့အတူ ဦးနှောက်အရှေ့ပိုင်းကို ကာထားတယ်။

But even in people with completely unimpaired senses,

ဒါပေမဲ့ အာရုံ ချွတ်ယွင်းမှု လုံးဝ မရှိသူတွေမှာတောင်

the brain constructs the world we perceive from incomplete information.

ဦးနှောက်ဟာ မပြည့်စုံတဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကနေ ကျွန်ုပ်တို့ သတိမူမိတဲ့ ကမ္ဘာကို ဆောက်တယ်။

For example, our eyes have blind spots

ဥပမာ မျက်လုံးတွေမှာ မြင်လွှာအပိုင်းကိုတားဆီးတဲ့

where the optic nerve blocks part of the retina.

အလင်း အာရုံကြောရှိတဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့ အပိုင်းတွေရှိတယ်။

When the visual cortex processes light into coherent images,

အမြင်ပိုင်း အပြင်လွှာက အလင်းကို ဆီလျော်တဲ့ ပုံရိပ်တွေအဖြစ် ထုတ်ပေးတဲ့အခါ

it fills in these blind spots with information from the surrounding area.

၎င်းက ဒီမမြင်နိုင်တဲ့ နေရာတွေကို ဝန်းကျင် ဧရိယာက သတင်းအချက်အလက်နဲ ဖြည့်ပေးတယ်။

Occasionally, we might notice a glitch, but most of the time we’re none the wiser.

တစ်ခါတစ်ရံ ချွတ်ယွင်းချက်ကို သတိပြုနိုင် ပေမဲ့ အများစုမှာတော့ ပိုထူးပြီး သိမလာဘူး။

When the visual cortex is deprived of input from the eyes, even temporarily,

အမြင်ပိုင်း အလွှာဟာ ယာယီအနေနဲ့တောင် မျက်လုံးတွေကနေ ဖြည့်သွင်းမှု မရှိတဲ့အခါ

the brain still tries to create a coherent picture,

ဦးနှောက်ဟာ ဆီလျော်တဲ့ ရုပ်ပုံတွေ ဖန်တီးဖို့ ကြိုးစားဆဲဆိုပေမဲ့

but the limits of its abilities become a lot more obvious.

၎င်းရဲ့ စွမ်းရည် ကန့်သတ်ချက်တွေကို အများကြီး ပိုသိသာလာတယ်။

The full-blown hallucinations of Charles Bonnet Syndrome are one example.

Charles Bonnet Syndrome ရဲ့ ပီပီပြင်ပြင် စိတ်ချောက်ချားမှုတွေဟာ နမူနာတစ်ခုပါ။

Because Charles Bonnet Syndrome only occurs in people

အကြောင်းက Charles Bonnet Syndrome ဟာသာမန် အမြင်အာရုံ

who had normal vision and then lost their sight,

ရှိပြီး နောက်မှအမြင်ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ လူတွေမှာသာဖြစ်ပြီး

not those who were born blind,

မွေးရာပါ မျက်မမြင်တွေ မဟုတ်ပါ။

scientists think the brain uses remembered images

ဦးနှောက်ဟာမှတ်မိနေတဲ့ ပုံရိပ်များကို အမြင် ဖြည့်သွင်းမှုအသစ်

to compensate for the lack of new visual input.

ကင်းမဲမှုကို အစားထိုးဖို့ အသုံးပြုတယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ထင်ကြတယ်။

And the same is true for other senses.

အာရုံတွေအတွက်လည်း အလားတူ မှန်ပါတယ်။

People with hearing loss often hallucinate music or voices,

အကြားအာရုံ ပျောက်ဆုံးတဲ့ လူတွေဟာ မကြာခဏ ဂီတနဲ့ အသံတွေကို ချောက်ချားတယ်။

sometimes as elaborate as the cacophony of an entire marching band.

တစ်ခါတစ်ရံ စစ်ချီ တီးဝိုင်းတစ်လုံးရဲ့ ကျွတ်ကျွတ်ညံသံလို အသေးစိတ်တယ်။

In addition to sensory deprivation,

အာရုံခံ ကင်းမဲ့မှုအပြင်

recreational and therapeutic drugs,

အပန်းဖြေစရာ၊ ကုထုံးဆိုင်ရာ ဆေးဝါးတွေ၊

conditions like epilepsy and narcolepsy,

ဝက်ရူးပြန်ရောဂါ၊ အအိပ်လွန်ရောဂါနဲ့

and psychiatric disorders like schizophrenia,

စိတ်ကစဉ့်ကလျားရောဂါလို စိတ်ရောဂါ လက္ခဏာတွေဟာ

are a few of the many known causes of hallucinations,

စိတ်ချောက်ချားမှုရဲ့ အသိများတဲ့ အကြောင်းများစွာထဲက အနည်းငယ်ဖြစ်ပြီး

and we’re still finding new ones.

အသစ်တွေကို ရှာနေကြတုန်းပါ။

Some of the most notorious hallucinations

နာမည်ဆိုး ကျော်ကြားတဲ့ စိတ်ချောက်ချားမှု တချို့က

are associated with drugs like LSD and psilocybin.

LSD နဲ့ psilocybin လို ဆေးဝါးတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်။

Their hallmark effects include the sensation that dry objects are wet

၎င်းတို့ရဲ့ ဝိသေသ သက်ရောက်မှုတွေက ခြောက်သွေ့တဲ့ အရာဝတ္ထုတွေကို စိုတာနဲ့

and that surfaces are breathing.

မျက်နှာပြင်တွေက အသက်ရှူ တယ်ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ပါဝင်တယ်။

At higher doses, the visual world can appear to melt,

ပိုမြင့်တဲ့ အသုံးပြုမှုတွေမှာ အမြင်ပိုင်း ကမ္ဘာဟာ အရည်ပျော်ပြီး

dissolve into swirls,

ဝေ့လည်မှုတွေမှာ ပျော်ဝင်တယ်

or burst into fractal-like patterns.

(သို့) ကွေးကောက်တဲ့ အဆင်တွေအဖြစ် ပေါက်ကွဲသွားတယ်။

Evidence suggests these drugs also act on the cerebral cortex.

ဒီဆေးဝါးတွေဟာ ဦးနှောက် အပြင်လွှာကိုပါ သက်ရောက်တယ်လို့ အထောက်အထားတွေက ညွှန်းတယ်။

But while visual impairment typically only causes visual hallucinations,

ဒါပေမဲ့ ထုံးစံအရ အမြင် ချွတ်ယွင်းမှုက အမြင် စိတ်ချောက်ချားမှုတွေသာ ဖြစ်စေပေမဲ့

and hearing loss auditory ones,

LSD လို ဆေးတွေဖြစ်တဲ့

substances like LSD cause perceptual disturbances across all the senses.

အကြားချွတ်ယွင်းတာတွေက အာရုံအားလုံးအနှံ့ မရပ်မနား နှောင့်ယှက်မှုတွေ ဖြစ်စေတယ်။

That’s likely because they activate receptors in a broad range of brain areas,

ဖြစ်နိုင်တာက အာရုံအားလုံးအတွက် အပြင်လွှာ နေရာတွေ အပါအဝင် ဦးနှောက် ဧရိယာတွေရဲ့

including the cortical regions for all the senses.

ကျယ်ပြန့်တဲ့ အပိုင်းအခြာ။တစ်ခုထဲက အာရုံခံတွေကို နှိုးဆွပေးတာကြောင့်ပါ။

LSD and psilocybin both function like serotonin in the brain,

LSD နဲ့ psilocybin နှစ်ခုစလုံးဟာ ထူးခြားတဲ့ ဆီရိုတိုနင် အာရုံခံတစ်မျိုးကို

binding directly to one type of serotonin receptor in particular.

တိုက်ရိုက် စည်းနှောင်တဲ့ ဦးနှောက်ထဲက ဆီရိုတိုနင်လိုပဲလုပ်ဆောင်ပါတယ်။

While serotonin’s role in the brain is complex and poorly understood,

ဦးနှောက်ထဲက ဆီရိုတိုနင်ရဲ့ ကဏ္ဍဟာ ရှုပ်ထွေးပြီး အလုံအလောက် နားမလည်ပေမဲ့

it likely plays an important part in integrating information

မျက်စိ၊ နှာခေါင်း၊ နားတွေနဲ့ အခြား အာရုံခံ အင်္ဂါတွေက သတင်းအချက်အလက်ကို

from the eyes,

ပေါင်းစည်ရာမှာ

nose,

အရေးပါတဲ့

ears,

and other sensory organs.

ကဏ္ဍကနေ

ပါဝင်တယ်။

So one theory is that LSD and psilocybin cause hallucinations

ဒီတော့ အဆိုရှိတာက LSD နဲ့ psilocybin ဟာ အာရုံခံ ပေါင်းစည်းခြင်းမှာ ပါဝင်တဲ့

by disrupting the signaling involved in sensory integration.

အချက်ပြမှုတွေကို နှောင့်ယှက်ရင်း စိတ်ချောက်ချားမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေတယ်။

Hallucinations associated with schizophrenia

စိတ်ကစဉ့်ကလျား ရောဂါနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ စိတ်ချောက်ချားမှုတွေက

may share a similar mechanism with those caused by LSD and psilocybin.

LSD နဲ့ psilocybin ကြောင့် ဖြစ်တာတွေနဲ့ တူညီတဲ့ ယန္တရားတစ်ခုကို မျှဝေကြတယ်။

Patients with schizophrenia

စိတ်ကစဉ့်ကလျား ရောဂါသည်တွေဟာ

often have elevated levels of serotonin in the brain.

မကြာခဏ ဦးနှောက်ထဲက ဆီရိုတိုနင် အဆင့်တွေ မြင့်တက်ကြတယ်။

And antipsychotic drugs relieve symptoms of schizophrenia

စိတ်ရောဂါကု ဆေးဝါးတွေက LSD နဲ့ psilocybin က ပေါင်းစည်းတဲ့ အလားတူ ဆီရိုတိုနင်

by blocking the same serotonin receptors LSD and psilocybin bind to.

အာရုံခံတွေကို ပိတ်ပေးရင်း စိတ်ကစဉ့်ကလျား ရောဂါ လက္ခဏာတွေကို လျော့ကျစေတယ်။

And, in some cases,

တချို့အခြေအနေတွေမှာ

these drugs can even relieve the hallucinations

ဒီဆေးတွေက Charles Bonnet Syndrome ရောဂါသည်တွေကို

of patients with Charles Bonnet Syndrome.

စိတ်ချောက်ချားမှုတွေ ကိုတောင်လျော့ပါးစေနိုင်တယ်။

We’re still a long way from understanding all the different causes

ဒီမတူတဲ့ အကြောင်းရင်းအားလုံးနဲ့ စိတ်ချောက်ချားမှုတွေရဲ့

and interconnected mechanisms of hallucinations.

တုံ့လှယ်ဆက်နွယ်နေတဲ့ ယန္တရားတွေကို နားလည်ဖို့က အများကြီးလိုပါသေးတယ်။

But it’s clear that hallucinatory experiences

ဒါပေမဲ့ စိတ်ချောက်ချားမှု အတွေ့အကြုံတွေဟာ

are much more closely tied to ordinary perception than we once thought.

တစ်ခါက ထင်တာထက် သာမန် အမြင်နဲ့အများကြီး ပိုနီးကပ်စွာ ဆက်နွယ်နေတာက ရှင်းပါတယ်။

And by studying hallucinations,

စိတ်ချောက်ချားမှုတွေ လေ့လာရင်း

we stand to learn a great deal

ကျွန်ုပ်တို့ မြင်တဲ့၊ ကြားတဲ့၊

about how our brains construct the world we see,

အနံ့ရတဲ့၊ထိတွေ့တဲ့ ကမ္ဘာကို ဦးနှောက်က တည်ဆောက်ထားပုံအကြောင်း

hear,

အများကြီး

smell,

and touch.

လေ့လာဖို့

အခွင့်အလမ်းရှိပါတယ်။

As we learn more,

ပိုလေ့လာနိုင်ရင်

we’ll likely come to appreciate just how subjective and individual

တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ကျွန်း၊ သိမြင်မှု စကြာဝဠာဟာတကယ့်ကို ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်နဲ့

each person’s island universe of perception really is.

သီးခြားဖြစ်ပုံကို နားလည် သတိပြုမိနိုင်ခြေ ရှိလာမှာပါ။