How much of what you see is a hallucination? - Elizabeth Cox

Translator: Ayan Organization Reviewer: Aga Ismael

An elderly woman named Rosalie was sitting in her nursing home

ئافرەتێکی بەساڵاچوو بە ناوی ڕۆزالی لە نەخۆشخانەی چاودێری دەمایەوە

when her room suddenly burst to life with twirling fabrics.

کاتێك لە ناکاو ژوورەکەی دەستی کرد بە ژیان لەگەڵ سوڕانەوەی کوتاڵەکان.

Through the elaborate drapings,

لە ڕێگەی ئەو پەردە پڕ وردەکاریانە،

she could make out animals,

دەیتوانی وێنای ئاژەڵەکان،

children,

منداڵان،

and costumed characters.

و کەسایەتی بە جل و بەرگەوە بکات.

Rosalie was alarmed, not by the intrusion,

ڕۆزالی قەلەق بوو، بەهۆی خۆتێهەڵقورتانەکە نا،

but because she knew this entourage was an extremely detailed hallucination.

بەڵکو چونکە ئەو دەیزانی ئەو تێبینیانە ئەوپەڕی درێژەی وڕێنەکردنە.

Her cognitive function was excellent,

چالاکی توانای مێشکی نایاب بوو،

and she had not taken any medications that might cause hallucinations.

و ئەو هیچ دەرمانێکی بەکار نەهێنابوو کە هۆکار بوبێت بۆ وڕێنەکردن.

Strangest of all, had a real-life crowd of circus performers burst into her room,

نامۆترین، قەرەباڵغیەکی ڕاستەقینەی هەبوو لە ڕۆڵگێڕەکانی سێرک بەخێرای دەچێتە ژوورەکە،

she wouldn’t have been able to see them:

ئەو نەیدەتوانی ئەوان ببینێت:

she was completely blind.

ئەو بە تەواوەتی کوێر بوو.

Rosalie had developed a condition known as Charles Bonnet Syndrome,

ڕۆزالی نەخۆشییەکی گەشەکردووی هەبوو کە ناسراو بوو بە دیاردەی چارلیس بۆنێت،

in which patients with either impaired vision or total blindness

کە نەخۆشەکان لەم بارەدا توشی پەککەوتنی بینایی یاخود کوێرێتی تەواوەتی دەبن

suddenly hallucinate whole scenes in vivid color.

لەناکاو وڕێنەی هەموو دیمەنەکانی ڕەنگی ڕۆشن دەکەن.

These hallucinations appear suddenly,

ئەو وڕێنەکردنانە لەناکاو دەردەکەون،

and can last for mere minutes or recur for years.

دەکرێت تەنها چەند خولەکێک بمێنێتەوە یاخود ساڵانێك دووبارە ببێتەوە.

ئێمە تاکو ئێستا بەتەواوەتی تێنەگەشتووین کە چی دەبێتە هۆی ئەوەی بێن و بڕۆن، یان

We still don’t fully understand what causes them to come and go,

or why certain patients develop them when others don’t.

بۆچی هەندێك لە نەخۆشەکان تیایاندا ڕوودەدات لەهەندێکدا ڕوونادات.

We do know from fMRI studies that these hallucinations

ئێمە لە ڕێگەی پشکنینی چالاکی لەرەی موگناتیسیەوە دەزانین کە ئەو وڕێنەکردنانە

activate the same brain areas as sight,

هەمان ناوچەکانی مێشك چالاک دەکات وەك بینایی،

areas that are not activated by imagination.

ئەو ناوچانەی کە چالاك نین بە وێناکردن.

Many other hallucinations, including smells,

زۆربەی وڕێنەکردنەکانی دیکە لەگەڵییدا بۆنکردن،

sights,

وێناکردن،

and sounds,

و دەنگەکان،

also involve the same brain areas as real sensory experiences.

هەروەها بەشداری لە هەمان ناوچەی مێشکدا دەکەن وەك ئەزموونە هەستییە ڕاستەقینەکان.

Because of this, the cerebral cortex is thought to play a part in hallucinations.

لەبەر ئەوە، وا دادەنرێت کە توێژاڵی مێشک ڕۆڵێك دەگێڕێت لە وڕێنەکردن.

This thin layer of grey matter covers the entire cerebrum,

ئەو چینە تەنکە لە ماددەی خۆڵەمێشی تەواوی مێشك دادەپۆشێت،

with different areas processing information from each of our senses.

لەگەڵ ناوچە جیاوازەکانی چارەسەری زانیاریەکان لە هەریەک لە هەستەکانماندا.

But even in people with completely unimpaired senses,

بەڵام تەنانەت لەو کەسانەی هەستەکانیان بەتەواوەتی تەندروستن،

the brain constructs the world we perceive from incomplete information.

مێشك جیهانێك دروست دەکات لەو زانیارییە ناتەواوانەی کە ئێمە دەیزانین.

For example, our eyes have blind spots

بۆ نموونە، چاوەکانمان کوێرە پەڵەی هەیە

where the optic nerve blocks part of the retina.

لەوێدا دەمارەکانی بینین بەشێك لە تۆڕی چاو سڕدەکەن.

When the visual cortex processes light into coherent images,

کاتێك توێژاڵی بینایی کاردانەوەی ڕووناکی بۆ چەند وێنەیەکی یەکگرتوو دەکات،

it fills in these blind spots with information from the surrounding area.

ئەو کوێرە پەڵانە پڕ دەکات لە .زانیاری لە ناوچەکانی دەورووبەر

Occasionally, we might notice a glitch, but most of the time we’re none the wiser.

جاروبار لەوانەیە تێبینی کەمو کوڕیەك بکەین، بەڵام زۆربەی کات ئێمە درکی پێ ناکەین.

When the visual cortex is deprived of input from the eyes, even temporarily,

کاتێك توێژاڵی بینایی بێبەش دەبێت لە زانیاریە هاتووەکانی چاو، ئەگەر کاتیش بێت،

the brain still tries to create a coherent picture,

مێشك بەردەوام دەبێت لە هەوڵدان بۆ دروست کردنی وێنەیەکی یەکگرتوو،

but the limits of its abilities become a lot more obvious.

بەڵام سنوورەکان بۆ تواناکانی زۆر زیاتر ڕوون دەبن.

The full-blown hallucinations of Charles Bonnet Syndrome are one example.

وڕێنەکردنە تەواوەکان لە دیاردەی چارلیس بۆنێت نمونەیەکە.

Because Charles Bonnet Syndrome only occurs in people

چونکە دیاردەی چارلیس بۆنێت تەنها لەو کەسانە ڕوودەدات

who had normal vision and then lost their sight,

کە بینایی ئاساییان هەبووە و دواتر بیناییان لەدەست داوە،

not those who were born blind,

نەک ئەوانەی کە بە کوێری لە دایك بوون،

scientists think the brain uses remembered images

زاناکان بیر دەکەنەوە مێشك وێنە بیرهاتووەکان بەکار دەهێنێت

to compensate for the lack of new visual input.

بۆ قەرەبوو کردنەوەی کەمی لە زانیارییە تازە ھاتووەکونی بینایی.

And the same is true for other senses.

و هەمان شت ڕاستە بۆ هەستەکانی دیکە.

People with hearing loss often hallucinate music or voices,

ئەو کەسانەی بیستنیان لە دەست دەدەن بە زۆری وڕێنە بە مۆسیقا و دەنگەوە دەکەن،

sometimes as elaborate as the cacophony of an entire marching band.

هەندێك جار دەنگەکە درێژە پێدەری تەواوی باندێکی موزیکییە.

In addition to sensory deprivation,

سەرەڕای لەدەست دانی هەست،

recreational and therapeutic drugs,

دەرمانەکانی چارەسەری و ئاسوودەیی،

conditions like epilepsy and narcolepsy,

لە بارەکانی نەخۆشی وەك سەرئێشە و بەزۆر خەواندن،

and psychiatric disorders like schizophrenia,

و ناڕێکی لە دەرووندا وەکو شیزۆفرێنیا،

are a few of the many known causes of hallucinations,

نموونەی زۆربەی هۆکارە ناسراوەکانن لە وڕێنەکردن،

and we’re still finding new ones.

و ئێمە هەر بەردەوامین لە دۆزینەوەی هۆکاری نوێ.

Some of the most notorious hallucinations

هەندێك لە خراپترین وڕێنەکردنەکان

are associated with drugs like LSD and psilocybin.

ئەوانەن کە پەیوەستن بە دەرمانەوە وەکو دەرمانەکانی وڕێنە ' LSD' و سیلۆسیبین.

Their hallmark effects include the sensation that dry objects are wet

گرنگترین کاریگەریە لاوەکیەکانی ئەو هەستە لەخۆ دەگرێت کە هەموو شتێکی وشك تەڕە

and that surfaces are breathing.

و ڕووکەشەکان هەناسە دەدەن.

At higher doses, the visual world can appear to melt,

و لەکاتی وەرگرتنی دەرمانی زۆردا، جیهانی بەرچاو دەکرێت وا بێتە بەرچاو کە دەتوێتەوە،

dissolve into swirls,

دەتوێتەوە بۆ چەند گێژەڵۆکەیەک،

or burst into fractal-like patterns.

یاخود لە شێوەی پارچە پارچە دەتەقێتەوە.

Evidence suggests these drugs also act on the cerebral cortex.

بەڵگەکان ئەوە دەردەخەن کە ئەو دەرمانانە کاریگەریان لەسەر توێژاڵی مێشک هەیە.

But while visual impairment typically only causes visual hallucinations,

بەڵام کاتێك پەککەوتنی بینایی ئاساییانە دەبێتە تاکە هۆکار بۆ وڕێنەکردنە بینایەکان،

and hearing loss auditory ones,

و لەدەستدانی بیستن تەنها هۆکاری وڕێنەی بیستن، ماددەکانی

substances like LSD cause perceptual disturbances across all the senses.

وەك LSD کاریگەری دەکەنە سەر تێکچوونی درکپێکردنە هەستیەکان بەرامبەر بە هەستەکان.

That’s likely because they activate receptors in a broad range of brain areas,

ئەوەش لەوانەیە بەهۆی خستنەکاری پێشوازی وەرگرەکان بێت لە ناوچە مەودا فراوانەکانی

including the cortical regions for all the senses.

مێشك، کە ناوچەکانی توێکڵ دەگرێتەوە بۆ هەموو هەستەکان.

LSD and psilocybin both function like serotonin in the brain,

هەریەك لە LSD وpsilocybin لە مێشکدا وەك سیرۆتۆنین کار دەکەن،

binding directly to one type of serotonin receptor in particular.

ڕاستەوخۆ پێکەوە دەبەسترێن لە جۆرێکی پێشوازیکەری سیرۆتۆنین بە تایبەتی.

While serotonin’s role in the brain is complex and poorly understood,

کاتێك ڕۆڵی سیرۆتۆنین لە مێشکدا ئاڵۆز و ناڕوونە،

it likely plays an important part in integrating information

بە ئەگەری زۆرەوە ڕۆڵێکی گرنگ دەبینێت لە لێکدانی زانیاریەکان

from the eyes,

لە چاوەوە،

nose,

لووت،

ears,

and other sensory organs.

گوێچکەکان،

و لە هەستەوەرەکانی دیکەدا.

So one theory is that LSD and psilocybin cause hallucinations

کەواتە تاکە بیردۆز ئەوەیە کە LSD و psilocybin هۆکاری وڕێنە کردنن

by disrupting the signaling involved in sensory integration.

لەڕێی تێکدانی ئەو ئاماژەیەی بەستراوە بە کرداری تەواو کردنی هەستی.

Hallucinations associated with schizophrenia

وڕێنەکردن پێکەوە بەستراوە لەگەڵ شیزۆفرێنیا ڕەنگە

may share a similar mechanism with those caused by LSD and psilocybin.

بەشداری بە میکانیزمی چونیەك بکات لەگەڵ ئەوانەی بە LSD و psilocybin کاریگەرن.

Patients with schizophrenia

تووشبوو بە نەخۆشی شیزۆفرێنیا

often have elevated levels of serotonin in the brain.

زۆرجار ئاستی سیرۆتۆنینی بەرز لە مێشکیان هەیە.

And antipsychotic drugs relieve symptoms of schizophrenia

و دەرمانەکانی دژە نەخۆشی دەروونی نیشانەکانی شیزۆفرێنیا کەمدەکاتەوە

by blocking the same serotonin receptors LSD and psilocybin bind to.

بە وەستاندنی هەمان پێشوازیکەرەکانی سیرۆتۆنین لە LSD و psilocybin.

And, in some cases,

و، لە هەندێك حاڵەتدا،

these drugs can even relieve the hallucinations

ئەو دەرمانانە دەتوانن تەنانەت وڕێنەکردنیش کەم بکەنەوە

of patients with Charles Bonnet Syndrome.

.لەو نەخۆشانەی توشبوون بە دیاردەی چارلیس بۆنێتن.

We’re still a long way from understanding all the different causes

ئێمە هێشتا ڕێگەیەکی درێژمان ماوە لە تێگەشتنی هەموو هۆکارە جیاوازەکان

and interconnected mechanisms of hallucinations.

و میکانیزمە پەیوەندیدارە ناوەکیەکانی وڕێنەکردن.

But it’s clear that hallucinatory experiences

بەڵام ئەوە ڕوونە کە ئەزموونەکانی وڕێنە

are much more closely tied to ordinary perception than we once thought.

بڕواپێکراوانەتر بەستراوە بە توانای زانینی ئاسایی زیاتر لەوەی ئێمە بیرمان لێدەکردەوە.

And by studying hallucinations,

و بە لێکۆڵێنەوە لە وڕێنەکردن،

we stand to learn a great deal

دەستمان کرد بە فێربوونی زیاتر

about how our brains construct the world we see,

دەربارەی ئەوەی چۆن مێشکمان ئەو جیهانە ساز دەکات کە دەیبینین،

hear,

دەیبیستین،

smell,

and touch.

بۆنی دەکەین،

و دەستی لێدەدەین.

As we learn more,

تاکو زیاتر فێربین،

we’ll likely come to appreciate just how subjective and individual

ڕەنگە ئێمە زیاتر ڕێز بگرین لەوەی هەستی زانینی کەسی و تاکی

each person’s island universe of perception really is.

گەردوونی دوورگەی هەر کەسێك لە ڕاستیدا چۆنە.