Music as a language - Victor Wooten

Transcriber: Marcia de Brito Reviewer: Ariana Bleau Lugo

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

(Guitar music throughout)

( ဂစ်တာသံ တစ်လျှောက်လုံး)

Music is a language.

ဂီတဟာ ဘာသာစကားတစ်ခုပါ။

Both music and verbal languages serve the same purpose.

ဂီတနဲ့ အပြောဘာသာစကားတွေ နှစ်ခုလုံးဟာ တူညီတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို လုပ်ဆောင်တယ်။

They are both forms of expression.

နှစ်ခုစလုံးဟာ ထုတ်ဖော်ပြတဲ့ ပုံစံတွေပါ။

They can be used as a way to communicate with others.

အခြားသူတွေနဲ ဆက်သွယ်ဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် သုံးနိုင်တယ်။

They can be read and written.

ဖတ်လို့၊ ရေးလို့ရတယ်​။

They can make you laugh or cry,

သင့်ကို ငိုအောင်၊ ရယ်အောင်၊ တွေးအောင်၊

think or question,

မေးအောင် လုပ်နိုင်တယ်

and can speak to one or many.

တစ်ဦး(သို့) အများကို စကားပြောနိုင်တယ်။

And both can definitely make you move.

နှစ်ခုစလုံးက သင့်စိတ်ကို လှုပ်ရှားစေနိုင်တာ သေချာတယ်။

In some instances, music works better than the spoken word,

ဖြစ်စဉ်တစ်ချို့မှာ ဂီတဟာ အပြောစကားလုံး ထက် ပိုကောင်းအောင်လုပ်ဆောင်တယ်။

because it doesn't have to be understood to be effective.

အကြောင်းက ဒါကနားလည်ဖို့၊ ထိရောက်ဖို့ မလိုတာကြောင့်ပါ။

Although many musicians agree that music is a language,

ဂီတဟာ ဘာသာစကားတစ်ခုလို့ ဂီတပညာရှင်တွေ သဘောတူကြပေမဲ့

it is rarely treated as such.

အဲဒီလို ခံယူသဘောထားတာ ရှားတယ်။

Many of us treat it as something

ကျွမ်းကျင်တဲ့ ဆရာတစ်ဦးရဲ့

that can only be learned by following a strict regimen,

သင်ပြမှုအောက်မှာ တင်းကျပ်တဲ့ စည်းစနစ်တစ်ခုကို လိုက်နာရင်းနဲ့သာ

under the tutelage of a skilled teacher.

သင်ယူနိုင်တာလို့ အများက သဘေထားကြတာပါ။

This approach has been followed for hundreds of years

ဒီနည်းကို လိုက်နာခဲ့တာ နှစ်ရာချီနေပါပြီ၊

with proven success, but it takes a long time.

ပွဲတွေ့ အောင်မြင်မှုရှိပေမဲ့ အချိန်တော့ အတော်ကြာပါတယ်။

Too long.

တော်တော့ကို ကြာတာပါ။

Think about the first language you learn as a child.

ကလေးတုန်းက သင်ယူတဲ့ ပထမ ဘာသာစကားကို တွေးကြည့်ပါ။

More importantly, think about how you learned it.

ပိုအရေးကြီးတာက ဒါကို သင် သင်ယူခဲ့ပုံပါ။

You were a baby when you first started speaking,

ပထမဆုံး စကားစပြောချိန်မှာ သင်ဟာ ကလေးတစ်ယောက်ပါ၊

and even though you spoke the language incorrectly

ဘာသာစကားကို မှားယွင်းစာ ပြောခဲ့တာတောင်မှ

you were allowed to make mistakes.

အမှားတွေ လုပ်ခွင့်ရှိတယ်လေ။

And the more mistakes you made,

အမှားတွေ ပိုလုပ်လေ

the more your parents smiled.

သင့်မိဘတွေ ပြုံးလေပဲလေ။

Learning to speak was not something you were sent somewhere to do

စကားပြောဖို့ သင်ယူတာဟာ တစ်ပတ်ကို အကြိမ်အနည်းငယ်ပဲ လုပ်ဖို့

only a few times a week.

သင့်ကို တစ်နေရာရာကို ပိုခဲ့တာမဟုတ်ဘူး။

And the majority of the people you spoke to

သင်စကားပြောတဲ့ လူအများစုဟာ

were not beginners.

ဝါနုတဲ့သူတွေမဟုတ်ဘူး။

They were already proficient speakers.

ကျွမ်းကျင်ပြီးသား ပြောဆိုသူတွေပါ။

Imagine your parents forcing you to only speak to other babies

သင် စကားပြာဖို့ ကောင်းကောင်း မတတ်ခင်အထိ မိဘတွေက အခြားကလေးတွေကိုပဲ

until you were good enough to speak to them.

စကားပြောဖို့ အတင်း လုပ်နေတယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

You would probably be an adult before you could carry on a proper conversation.

သင့်တင့်တဲ့ စကားပြောကို မလုပ်နိုင်ခင်မှာ သင်ဟာ လူကြီးဖြစ်သွားလောက်တယ််။

To use a musical term,

ဂီတစကားရပ် တစ်ခုသုံးရမယ်ဆို

as a baby, you were allowed to jam with professionals.

ကလေးအဖြစ်နဲ့ ဝါရင့်ပညာရှင်တွေနဲ့ အလွတ်တီးမှုတ်ခွင့်ရှိတယ်။

If we approach music in the same natural way

ပထမ ဘာသာစကားကို ချဉ်းကပ်တဲ့ သဘာဝကျတဲ့နည်းအတိုင်း

we approached our first language,

ဂီတကို ချဉ်းကပ်ရင်၊

we will learn to speak it in the same short time

ပထမ ဘာသာစကားကို ပြောဆိုဖို့ကြာတဲ့

it took to speak our first language.

အလားတူ အချိန်တိုအတွင်းမှာ ပြောတတ်လိမ့်မယ်။

Proof of this could be seen in almost any family

ဒါရဲ့သက်သေကို မိသားစုထဲက အြခားဂီတပညာရှင်တွေနဲ့

where a child grows up with other musicians in the family.

ကြီးပြင်းလာတဲ့ ကလေးရှိရာ မိသားစုတိုင်းနီးပါးမှာ မြင်နိုင်ပါတယ်၊

Here are a few keys to follow in learning or teaching music.

ဒီမှာ ဂီတ သင်ယူတာ (သို့) သင်ကြားရာမှာ လုိက်နာဖို့ သော့ချက်အနည်းငယ်ပါ။

In the beginning, embrace mistakes, instead of correcting them.

အစမှာ အမှားတွေကို ပြင်ဆင်တာအစား ၎င်းတို့ကို ပွေ့ဖက်ပါ၊

Like a child playing air guitar, there are no wrong notes.

လေဂစ်တာတီးနေတဲဘ ကလေးတစ်ယောက်လိုပေါ့၊ မှားတဲ့အသံမရှိဘူးလေ။

Allow young musicians to play

ငယ်ရွယ်တဲ့ ဂီတပညာရှင်တွေကို

and perform with accomplished musicians

ပြောင်မြောက်တဲ့ ဂီတပညာရှင်တွေနဲ့ နေ့စဉ်

on a daily basis.

တီးခတ်ခွင့်ပေးပါ။

Encourage young musicians to play more than they practice.

ငယ်ရွယ်တဲ့ ဂီတပညာရှင်တွေကို လေ့ကျင်တာထက် တီးခတ်ဖို့ကို အားပေးပါ။

The more they play the more they will practice on their own.

သူတို့ ပိုတီးခတ်လေ ကိုယ်ပိုင်လေ့ကျင်တာ ပိုများပါလိမ့်မယ်။

Music comes from the musician, not the instrument.

ဂီတဟာ ဂီတပညာရှင်တွဆီကလာတာပါ၊ တူရိယာက မဟုတ်ပါဘူး။

And most importantly,

ပြီးတော့ ပိုအရေးကြီးဆုံးက

remember that a language works best

သင့်မှာ ပြောဆိုဖို့ စိတ်ဝင်စားစရာတစ်ခုခုရှိတဲ့အခါ

when we have something interesting to say.

ဘာသာစကားဟာအကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်တယ်ဆိုတာ သတိရပါ။

Many music teachers never find out what their students have to say.

ဂီတဆရာအများအပြားဟာ ကျောင်းသားတွေ ပြောဖို့ရှိတာကို ဘယ်တော့မှ မသိဘူး။

We only tell them what they are supposed to say.

ပြောဖို့သင့်တာတွေကိုပဲ သူတို့ကို ကျွန်တော်တို့ ပြောတာပါ။

A child speaks a language for years before they even learn the alphabet.

ကလေးတစ်ယောက်ဟာ အက္ခရာတောင် မတတ်ခင်ကကို နှစ်တွေချီပြီး စကားပြောတာပါ။

Too many rules at the onset, will actually slow them down.

အစမှာ များလွန်းတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေဟာ သူတို့ကို နှေးစေလိမ့်မယ်။

In my eyes, the approach to music should be the same.

ကျွန်တော့အမြင် ဂီတကိုချဉ်းကပ်တာလည်း အတူတူဖြစ်သင့်တယ်။

After all, music is a language too.

နောက်ဆုံးတော့ ဂီတဟာလည်း ဘာသာစကားတစ်ခုပဲလေ။