Why Can't We See Evidence of Alien Life?

Ինչո՞ւ մենք չենք տեսնում այլմոլորակային կյանքի ապացույցը

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Arpiné Grigoryan

(Երաժշտություն)

Հսկայական տիեզերքում ինչ-որ մի տեղ

Somewhere out there in that vast universe,

պիտի որ անթիվ այլ մոլորակներ լինեն, որոնց վրա կյանք կա,

there must surely be countless other planets teeming with life,

բայց ինչո՞ւ մենք չենք տեսնում դրա ապացույցը:

but why don't we see any evidence of it?

Դե, սա 1950թ.-ին Էնրիկո Ֆերմիի հայտնի հարցադրումն է.

Well, this is the famous question asked by Enrico Fermi in 1950:

"Where is everybody?"

«Որտե՞ղ են բոլորը»:

Conspiracy theorists claim that UFOs are visiting all the time

Դավադրություն տեսաբանները պնդում են, որ չբացահայտված թռչող օբյեկտները (ՉԹՕ) միշտ այցելում են մեզ,

and the reports are just being covered up,

ու դրանց մասին զեկույցները թաքցվում են մեզանից,

but honestly, they aren't very convincing.

բայց անկեղծ ասած, դա շատ համոզիչ չի հնչում:

But that leaves a real riddle.

Բայց հանելուկը մնում է:

In the past year, the Kepler space observatory

Վերջին տարվա ընթացքում Կեպլերի տիեզերական աստղադիտարանը հայտնաբերել է, որ

has found hundreds of planets just around nearby stars,

միայն մեզ մոտիկ գտնվող աստղերն ունեն հարյուրավոր մոլորակներ,

և եթե դուք արտարկեք այդ տվյալները,

and if you extrapolate that data,

it looks like there could be half a trillion planets

ստացվում է, որ մեկ ու կես տրիլիոն մոլորակ կա

միայն մեր գալակտիկայում:

just in our own galaxy.

If any one in 10,000 has conditions that might support a form of life,

Եթե 10,000-ից մեկն ունի

կյանքի համար բարենպաստ պայմաններ,

that's still 50 million possible life-harboring planets

ստացվում է, որ կա 50 միլիոն այդպիսի մոլորակ,

right here in the Milky Way.

հենց այստեղ` Ծիր Կաթին գալակտիկայում:

Հանելուկը հետևյալն է.

So here's the riddle.

Our Earth didn't form

Մեր մոլորակը ձևավորվել է Մեծ պայթյունից միայն 9 միլիարդ տարի հետո:

until about 9 billion years after the Big Bang.

Մեր գալակտիկայում անթիվ այլ մոլորակներ

Countless other planets in our galaxy should have formed earlier

պիտի որ ավելի վաղ ձևավորված լինեին և հնարավորություն ստեղծեին, որ այնտեղ կյանք առաջանա,

and given life a chance to get underway

միլիարդավոր, կամ մի քանի միլիոնավոր տարիներ

billions or certainly many millions of years

earlier than happened on Earth.

ավելի վաղ քան Երկրի վրա:

If just a few of them had spawned intelligent life

Եթե դրանցից միայն մի քանիսն են գիտակից կյանք

and started creating technologies,

և տեխնոլոգիաներ ստեղծել,

այդ տեխնոլոգիաները զարգացնելու համար

those technologies would have had millions of years

նրանք կունենային միլիոնավոր տարիներ:

to grow in complexity and power.

Երկրի վրա

On Earth,

մենք տեսել ենք, թե որքան արագ

we've seen how dramatically technology can accelerate

կարող է զարգանալ տեխնոլոգիան միայն 100 տարում:

in just 100 years.

Միլիոնավոր տարիների ընթացքում, գիտակից այլմոլորակային քաղաքակրթությունը

In millions of years, an intelligent alien civilization

could easily have spread out across the galaxy,

հեշտությամբ կարող էր տարածվել ողջ գալակտիկայով մեկ,

perhaps creating giant energy-harvesting artifacts,

թերևս ստեղծելով էներգիայի հսկայական և տեսանելի կուտակումներ

or fleets of colonizing spaceships,

կամ գաղութացված տիեզերանավերի նավատորմեր,

or glorious works of art that fill the night sky.

կամ արվեստի փառապանծ աշխատանքներ, որոնք զարդարում են գիշերային երկինքը:

Առնվազն, նրանք կարող էին բացահայտել իրենց ներկայությունը

At the very least, you'd think they'd be revealing their presence,

գիտակցաբար կամ պատահական

deliberately or otherwise,

այս կամ այն էլեկտրամագնիսական ազդանշանների միջոցով:

through electromagnetic signals of one kind or another.

Եվ չնայած այդ ամենին, մենք չունենք դրա որևէ համոզիչ ապացույց:

And yet we see no convincing evidence of any of it.

Ինչո՞ւ:

Why?

Well, there are numerous possible answers,

Դե, շատ հնարավոր պատասխաններ կան,

some of them quite dark.

դրանցից ոմանք` բավականին մռայլ:

Maybe a single, superintelligent civilization

Միգուցե մեկ, չափազանգ գիտակից քաղաքակրթություն

իսկապես գրավել է գալակտիկան,

has indeed taken over the galaxy,

and has imposed strict radio silence

և պարտադրել է խստագույն ռադիո լռություն,

because it's paranoid of any potential competitors.

որովհետև այն վախենում է պոտենցիալ մրցակցությունից:

It's just sitting there ready to obliterate

Այն պարզապես պատրաստ է ոչնչացնել

anything that becomes a threat.

յուրաքանչյուր բան, որ վտանգ է ներկայացնում:

Or maybe they're not that intelligent.

Կամ միգուցե նրանք այնքան էլ գիտակից չեն,

Or perhaps, the evolution of an intelligence

կամ միգուցե գիտակցության էվոլյուցիան

capable of creating sophisticated technology

որն ընդունակ է բարդ տեխնոլոգիա ստեղծել,

is far rarer than we've assumed.

շատ ավելի հազվադեպ է, քան մենք կարծում ենք:

After all,

Չե՞ որ այն մեկ անգամ է պատահել Երկիր մոլորակի վրա, 4 միլիարդ տարում:

it's only happened once on Earth

in 4 billion years.

Maybe even that was incredibly lucky.

Միգուցե մենք շատ բախտավոր էինք:

Maybe we are the first such civilization in our galaxy.

Միգուցե մենք առաջին այսպիսի քաղաքակրթությունն ենք գալակտիկայում:

Կամ միգուցե քաղաքակրթությունն իր հետ միասին բերում է

Or, perhaps, civilization carries with it

the seeds of its own destruction

իր իսկ ոչնչացման սաղմեր`

through the inability to control the technologies it creates.

չկարողանալով վերահսկել իր իսկ ստեղծած տեխնոլոգիան:

Բայց կան նաև շատ հուսադրող պատասխաններ:

But there are numerous more hopeful answers.

For a start, we're not looking that hard,

Նախ և առաջ, մենք շատ մեծ ջանք չենք թափում: Եվ մենք այդ ամենի վրա ծախսում ենք խղճահարույց գումար:

and we're spending a pitiful amount of money on it.

Մեր գալակտիկայում աստղերի միայն չնչին տոկոսն է,

Only a tiny fraction of the stars in our galaxy

have really been looked at closely for signs of interesting signals.

որտեղ հետաքրքիր ազդանշաններ են որոնվել:

Եվ միգուցե մենք սխալ ուղղությամբ ենք նայում:

And perhaps, we're not looking the right way.

Միգուցե, մինչ քաղաքակրթությունը զարգանում է,

Maybe as civilizations develop,

they quickly discover communication technologies

նրանք բացահայտում են հաղորդակցման տեխնոլոգիաներ,

far more sophisticated and useful than electromagnetic waves.

որոնք շատ ավելի բարդ և օգտակար են քան էլեկտրամագնիսական ալիքները:

Միգուցե ամեն ինչ տեղի է ունենում

Maybe all the action takes place

inside the mysterious recently discovered dark matter,

վերջերս բացահայտված առեղծվածային մութ մատերիայի

or dark energy,

կամ մութ էներգիայի ներսում, որը կարծես թե կազմում է տիեզերքի մեծամասնությունը:

that appear to account for most of the universe's mass.

Կամ միգուցե մենք նայում ենք սխալ անկյունից::

Or maybe we're looking at the wrong scale.

Միգուցե գիտակից քաղաքակրթությունները հասկացել են,

Perhaps intelligent civilizations come to realize

that life is ultimately just complex patterns of information

որ կյանքը վերջին հաշվով կազմված է տեղեկատվության բարդ ձևանմուշներից,

interacting with each other in a beautiful way,

որոնք փոխազդեցության մեջ են մտնում մեկի մյուսի հետ,

and that can happen more efficiently at a small scale.

և որ այն կարող է ավելի արդյունավետ լինել փոքր մասշտաբով:

So just as on Earth, clunky stereo systems have shrunk to beautiful, tiny iPods,

Այսպիսով, ինչպես Երկրի մեծ ու ծանր մագնիտոֆոնները

փոքրացել, դարձել են գեղեցիկ, փոքր iPod, միգուցե գիտակից կյանքը`

maybe intelligent life itself,

նվազեցնելու համար բնության վրա իր ազդեցությունը,

in order to reduce its footprint on the environment,

has turned itself microscopic,

դարձել է միկրոսկոպիկ չափի,

so the Solar System might be teeming with aliens,

այնպես որ, միգուցե Արեգակնային համակարգը լեփ լեցուն է այլմոլորակայիններով, իսկ մենք պարզապես չե՞նք նկատում:

and we're just not noticing them.

Միգուցե մեր գլխում, մեր սեփական գաղափարներն այլմոլորակային կյանքի տեսակ են:

Maybe the very ideas in our heads are a form of alien life.

Well, okay, that's a crazy thought.

Լավ, դա մի քիչ խելառ միտք էր:

The aliens made me say it.

Այլմոլորակայինները ստիպեցին ինձ դա ասել:

But it is cool that ideas do seem to have a life all of their own,

Բայց հավես է, որ գաղափարները կարծես իրենք իրենց կյանքն ունենան,

և որ նրանք ավելի երկար կյանք ունեն քան իրենց արարիչները:

and that they outlive their creators.

Միգուցե կենսաբանական կյանքը անցողիկ փուլ է:

Maybe biological life is just a passing phase.

Դե, հաջորդ 15 տարիների ընթացքում

Well, within the next 15 years,

we could start seeing real spectroscopic information

մենք կարող ենք սկսել տեսնել սպեկտրոսկոպիկ տեղեկատվություն

from promising nearby planets

մերձավոր մոլորակներից, ինչը ցույց կտա, թե որքան պատրաստ են նրանք կյանքին:

that will reveal just how life-friendly they might be.

Իսկ մինչ այդ, SETI Արտերկրային Քաղաքակրթությունների որոնման ծրագիրը

And meanwhile SETI,

the Search for Extra-Terrestrial Intelligence,

այժմ հրապարակում է իր տվյալները,

is now releasing its data to the public

so that millions of citizen scientists, maybe including you,

այնպես որ միլիոնավոր քաղաքացի գիտնականներ, միգուցե դուք նույնպես,

can bring the power of the crowd to join the search.

կմիավորեք ուժերը հանուն որոնման:

Իսկ Երկիր մոլորակի վրա զրոյից կյանք ստեղծելու

And here on Earth, amazing experiments are being done

փորձեր են արվում.

to try to create life from scratch,

life that might be very different from the DNA forms we know.

կյանք, որը շատ տարբեր կարող է լինել մեր իմացած ԴՆԹ-ից:

All of this will help us understand

Այս ամենը կօգնի մեզ հասկանալ

արդյո՞ք տիեզերքը լեփ-լեցուն է կյանքով,

whether the universe is teeming with life

or, whether indeed,

թե իրականում միայն մենք կանք:

it's just us.

Այս պատասխաններից յուրաքանչյուրն իր ձևով

Either answer, in its own way,

is awe-inspiring,

ապշեցուցիչ է,

because even if we are alone,

որովհետև նույնիսկ եթե մենք մենակ ենք,

the fact that we think and dream,

այն փաստը, որ մենք մտածում և երազում, և անում ենք այս հարցադրումները

and ask these questions

կարող է դառնալ տիեզերքի մասին ամենակարևոր փաստերից մեկը:

might yet turn out to be one of the most important facts

about the universe.

Ես ևս մեկ ուրախալի լուր ունեմ ձեզ համար:

And I have one more piece of good news for you.

The quest for knowledge and understanding never gets dull.

Գիտելիքի և ըմբռնման որոնումը երբեք ձանձրալի չի դառնում:

It doesn't. It's actually the opposite.

Ընդհակառակը: Որքան շատ դուք գիտեք,

The more you know,

the more amazing the world seems.

այդքան աշխարն ավելի զարմանահրաշ է թվում:

And it's the crazy possibilities, the unanswered questions,

Խենթ հնարավորությունները, անպատասխան հարցերն են

that pull us forward.

որ մեզ առաջ են տանում: Ուստի հետաքրքրասեր եղեք:

So, stay curious.