How to read music - Tim Hansen

Πώς διαβάζουμε μουσική - Τιμ Χάνσεν

Μετάφραση: Toula Papapantou Επιμέλεια: Stefanos Reppas

Όταν παρακολουθούμε μια ταινία ή ένα θεατρικό έργο,

ξέρουμε ότι οι ηθοποιοί

πιθανότατα έμαθαν τα λόγια από ένα σενάριο,

το οποίο ουσιαστικά τους λέει

τι να πουν

και πότε να το πουν.

When we watch a film or a play,

Ένα κομμάτι γραπτής μουσικής

we know that the actors

λειτουργεί ακριβώς με την ίδια αρχή.

probably learned their lines from a script,

Κατά μια πολύ βασική έννοια,

which essentially tells them what to say and when to say it.

υποδεικνύει στον καλλιτέχνη τι να παίξει

και πότε.

A piece of written music operates on exactly the same principle.

Από αισθητική άποψη, υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά

In a very basic sense,

ανάμεσα στον Μπετόβεν, για παράδειγμα,

it tells a performer what to play and when to play it.

και στον Τζάστιν Μπίμπερ,

αλλά και οι δυο καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν τα ίδια θεμέλια

Aesthetically speaking, there's a world of difference

για να δημιουργήσουν τη μουσική τους: νότες

between, say, Beethoven and Justin Bieber,

Παρόλο που το τελικό αποτέλεσμα

μπορεί να ακούγεται αρκετά περίπλοκο,

η λογική πίσω από τις μουσικές νότες είναι πράγματι αρκετά ξεκάθαρη.

but both artists have used

the same building blocks to create their music:

Ας ρίξουμε μια ματιά

notes.

στα θεμελιακά στοιχεία της μουσικής σημειογραφίας

And although the end result can sound quite complicated,

και πώς αυτά αλληλεπιδρούν για να δημιουργήσουν ένα έργο τέχνης.

the logic behind musical notes is actually pretty straightforward.

Η μουσική γράφεται σε πέντε παράλληλες γραμμές

Let's take a look

at the foundational elements to music notation

που διασχίζουν τη σελίδα.

and how they interact to create a work of art.

Αυτές οι πέντε γραμμές ονομάζονται πεντάγραμμο,

και κάθε πεντάγραμμο λειτουργεί σε δυο άξονες:

Music is written on five parallel lines that go across the page.

πάνω-κάτω

και αριστερά προς δεξιά.

These five lines are called a staff,

Ο άξονας πάνω-κάτω δείχνει στον καλλιτέχνη

and a staff operates on two axes:

την ένταση της νότας

ή ποια νότα να παίξει,

και ο άξονας αριστερά προς δεξιά υπαγορεύει στον καλλιτέχνη

up and down

and left to right.

τον ρυθμό της νότας ή πότε να την παίξει.

The up-and-down axis tells the performer

the pitch of the note or what note to play,

Ας ξεκινήσουμε με την ένταση.

Για βοήθεια, θα χρησιμοποιήσουμε ένα πιάνο,

and the left-to-right axis

tells the performer the rhythm of the note

αλλά αυτό το σύστημα λειτουργεί

πολύ καλά για κάθε μουσικό όργανο.

or when to play it.

Στη μουσική παράδοση της Δύσης,

Let's start with pitch.

To help us out, we're going to use a piano,

οι εντάσεις παίρνουν ονόματα

από τα πρώτα εφτά γράμματα της αλφαβήτου,

but this system works for pretty much any instrument you can think of.

Εϊ, (Ντο)

Μπι, (Ρε)

Σι, (Μι)

Ντι, (Φα)

Ι, (Σολ)

Εφ, (Λα)

In the Western music tradition,

και Τζι, (Σι).

pitches are named after the first seven letters of the alphabet,

Μετά από αυτό ο κύκλος επαναλαμβάνεται:

Εϊ, (Ντο)

Μπι, (Ρε)

Σι, (Μι)

Ντι, (Φα)

Ι, (Σολ)

A, B, C,

Εφ, (Λα)

Τζι, (Σι)

Εϊ, (Ντο)

Μπι, (Ρε)

D, E, F, and G.

Σι, (Μι)

Ντι, (Φα)

Ι, (Σολ)

Εφ, (Λα)

Τζι, (Σι)

και ούτω καθεξής.

Πώς, όμως, απέκτησαν το όνομα τους αυτές οι εντάσεις;

After that, the cycle repeats itself:

Για παράδειγμα, αν παίζετε μια Εφ, (Φα)

A, B, C, D, E, F, G,

A, B, C, D, E, F, G,

και μετά άλλη μια Εφ, (Φα)

and so on.

σε υψηλότερη ή σε χαμηλότερη κλίμακα στο πιάνο,

But how do these pitches get their names?

θα παρατηρήσετε ότι ακούγονται το ίδιο περίπου

συγκρινόμενη με μια Μπι, (Σι) για παράδειγμα,

Well, for example, if you played an F

Πίσω πάλι στο πεντάγραμμο,

and then played another F

κάθε γραμμή και κάθε διάστημα ανάμεσα σε δυο γραμμές

higher or lower on the piano,

you'd notice that they sound pretty similar

αντιπροσωπεύει μια ξεχωριστή ένταση.

compared to, say, a B.

Αν βάλουμε μια νότα σε κάθε μια από αυτές τις γραμμές

Going back to the staff,

every line and every space between two lines

ή σε κάθε διάστημα

υπαγορεύουμε στον καλλιτέχνη να παίξει εκείνη την ένταση.

represents a separate pitch.

Όσο ψηλότερα είναι στο πεντάγραμμο μια νότα,

τόσο υψηλότερη η ένταση.

If we put a note on one of these lines or one of these spaces,

Ασφαλώς υπάρχουν πολλές, περισσότερες εντάσεις

we're telling a performer to play that pitch.

από τις εννέα που μας δίνουν αυτές οι γραμμές και τα διαστήματα.

The higher up on the staff a note is placed,

Λόγου χάρη, ένα μεγάλο πιάνο μπορεί να παίξει

the higher the pitch.

88 ξεχωριστές νότες.

But there are obviously many, many more pitches

Πώς λοιπόν συμπυκνώνουμε 88 νότες σε ένα απλό πεντάγραμμο;

than the nine that these lines and spaces gives us.

Χρησιμοποιούμε κάτι που λέγεται κλειδί.

A grand piano, for example,

can play 88 separate notes.

Ένα κλειδί είναι ένα παράξενο σύμβολο,

που τοποθετείται στην αρχή του πενταγράμμου

So how do we condense 88 notes onto a single staff?

και λειτουργεί ως σημείο αναφοράς,

λέγοντάς σας ότι μια συγκεκριμένη γραμμή ή διάστημα

We use something called a clef,

ανταποκρίνεται σε μια ειδική νότα στο μουσικό σας όργανο.

a weird-looking figure placed at the beginning of the staff,

Αν θέλουμε να παίξουμε νότες που δεν είναι στο πεντάγραμμο,

which acts like a reference point,

κάνουμε κάτι σαν απάτη και σχεδιάζουμε επιπλέον γραμμές

telling you that a particular line or space

που λέγονται βοηθητικές γραμμές

corresponds to a specific note on your instrument.

και τοποθετούμε τις νότες επάνω τους.

If we want to play notes that aren't on the staff,

Αν χρειάζεται να σχεδιάσουμε τόσο πολλές γραμμές

we kind of cheat and draw extra little lines

που μπορεί να μπερδευτούμε,

τότε είναι απαραίτητο να αλλάξουμε κλειδί.

called ledger lines

and place the notes on them.

Όσο για το πότε ένας καλλιτέχνης θα παίξει τις νότες,

If we have to draw so many ledger lines that it gets confusing,

δυο στοιχεία το καθορίζουν:

then we need to change to a different clef.

ο χτύπος

και ο ρυθμός.

Ο χτύπος ενός μουσικού κομματιού είναι,

As for telling a performer when to play the notes,

από μόνος του κάπως πληκτικός.

two main elements control this:

Ακούγεται κάπως έτσι.

the beat and the rhythm.

The beat of a piece of music is,

Σημειώστε ότι δεν αλλάζει,

συνεχίζει με ευχαρίστηση.

by itself, kind of boring.

Μπορεί να πάει αργά

It sounds like this.

(Ticking)

ή γρήγορα

Notice that it doesn't change,

ή όπως σας αρέσει.

it just plugs along quite happily.

Το θέμα είναι ότι όπως ακριβώς με τον δεύτερο δείκτη του ρολογιού

It can go slow

διαιρεί το ένα λεπτό σε εξήντα δεύτερα,

or fast

με κάθε λεπτό να έχει την ίδια διάρκεια όπως κάθε άλλο,

or whatever you like, really.

The point is that just like the second hand on a clock

ο χτύπος διαιρεί ένα κομμάτι μουσικής

σε μικρά κλάσματα του χρόνου

divides one minute into sixty seconds,

που έχουν την ίδια διάρκεια όλα,

with each second just as long as every other second,

χτύπους.

Έχοντας ως βάση ένα σταθερό χτύπημα,

the beat divides a piece of music

μπορούμε να προσθέτουμε ρυθμό στις εντάσεις μας,

into little fragments of time that are all the same length:

και τότε είναι που παράγεται πραγματική μουσική.

beats.

Έχουμε εδώ ένα τέταρτο της νότας.

With a steady beat as a foundation,

Είναι η στοιχειωδέστερη ρυθμική μονάδα,

we can add rhythm to our pitches,

και δημιουργείται από ένα χτύπο.

and that's when music really starts to happen.

Εδώ έχουμε μισή νότα και δημιουργείται από δυο χτύπους.

This is a quarter note.

Αυτή είναι μια ολόκληρη νότα και δημιουργείται από τέσσερις χτύπους,

It's the most basic unit of rhythm,

και αυτά τα τυπάκια εδώ είναι όγδοα της νότας

and it's worth one beat.

και δημιουργούνται από μισό χτύπο.

This is a half note, and it's worth two beats.

«Υπέροχα», λέτε, «τι σημαίνει αυτό;»

This whole note here is worth four beats,

Ίσως να παρατηρήσατε ότι κατά μήκος του πενταγράμμου,

and these little guys are eighth notes,

υπάρχουν γραμμούλες που το διαιρούν σε μικρά κομμάτια.

worth half a beat each.

"Great," you say, "what does that mean?"

Αυτές είναι γραμμές μέτρου

και κάθε κομμάτι ονομάζεται μέτρο.

You might have noticed that across the length of a staff,

Στην αρχή ενός μουσικού κομματιού,

there are little lines dividing it into small sections.

αμέσως μετά το κλειδί,

υπάρχει κάτι που ονομάζεται μετρητής χρόνου,

These are bar lines

and we refer to each section as a bar.

που υποδεικνύει στον καλλιτέχνη πόσα χτυπήματα σε κάθε μέτρο.

At the beginning of a piece of music,

Αυτό εδώ δείχνει δυο χτυπήματα σε κάθε μέτρο,

just after the clef,

is something called the time signature,

αυτό δείχνει τρία,

αυτό τέσσερα,

which tells a performer how many beats are in each bar.

και πάει λέγοντας.

Ο τελευταίος αριθμός μάς λέει τι είδους νότα

This says there are two beats in each bar,

πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως βασική μονάδα για το χτύπο.

this says there are three,

Το ένα αντιστοιχεί σε ολόκληρη νότα

this one four, and so on.

το δυο σε μισή,

The bottom number tells us what kind of note

το τέσσερα σε ένα τέταρτο,

is to be used as the basic unit for the beat.

και το οκτώ σε ένα όγδοο, και πάει λέγοντας.

Αυτός εδώ ο μετρητής χρόνου

One corresponds to a whole note,

μας λέει ότι υπάρχουν τέσσερις νότες τετάρτου σε κάθε μέτρο,

two to a half note,

four to a quarter note,

μία,

δύο,

and eight to an eighth note, and so on.

τρεις,

τέσσερις,

μία,

δύο,

τρεις,

So this time signature here

τέσσερις

και ούτω καθεξής.

Όπως ανάφερα και πριν,

tells us that there are four quarter notes in each bar,

αν μείνουμε προσκολλημένοι στον χτύπο, γίνεται κάπως πληκτικό,

one, two, three, four;

και έτσι θα αντικαταστήσουμε μερικές νότες τετάρτου

one, two, three, four,

and so on.

με διαφορετικούς ρυθμούς.

Προσέξτε ότι παρόλο που ο αριθμός από τις νότες

But like I said before,

if we just stick to the beat,

σε κάθε μέτρο έχει αλλάξει,

it gets kind of boring,

ο συνολικός αριθμός των χτύπων δεν έχει αλλάξει.

so we'll replace some quarter notes with different rhythms.

Πώς ακούγεται λοιπόν η μουσική μας δημιουργία;

Notice that even though the number of notes

in each bar has changed,

the total number of beats in each bar hasn't.

Ε, καλά ακούγεται, αλλά κάπως αδύναμα, έτσι;

So, what does our musical creation sound like?

Ας προσθέσουμε ένα άλλο μουσικό όργανο με τη δική του ένταση και ρυθμό.

(Music)

Τώρα ακούγεται σαν μουσική.

Eh, sounds okay, but maybe a bit thin, right?

Ασφαλώς, χρειάζεται άσκηση

Let's add another instrument with its own pitch and rhythm.

για να συνηθίσουμε να διαβάζουμε γρήγορα

και να παίζουμε αυτό που βλέπουμε στο μουσικό μας όργανο,

Now it's sounding like music.

αλλά με λίγο χρόνο και υπομονή,

θα μπορούσατε να είστε ο επόμενος Μπετόβεν

Sure, it takes some practice to get used to reading it quickly

ή

ο Τζάστιν Μπίμπερ.

and playing what we see on our instrument,

but, with a bit of time and patience,

you could be the next Beethoven

or Justin Bieber.