The genes you don't get from your parents (but can't live without) - Devin Shuman

1,916,653 views ・ 2021-10-05

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: maria c Επιμέλεια: Chryssa Rapessi
00:07
Inside our cells, each of us has a second set of genes
0
7704
3500
Μέσα στα κύτταρά μας, καθένας από εμάς έχει ένα δεύτερο ζευγάρι από γονίδια
00:11
completely separate from the 23 pairs of chromosomes
1
11204
3375
που διαφοροποιείται εντελώς από τα 23 ζευγάρια από χρωμοσώματα
00:14
we inherit from our parents.
2
14579
1667
που κληρονομούμε από τους γονείς μας.
00:16
And this isn’t just the case for humans—
3
16413
2333
Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στους ανθρώπους -
00:18
it’s true of every animal, plant, and fungus,
4
18746
3417
ισχύει για κάθε ζώο, φυτό και μύκητας,
00:22
and nearly every multicellular organism on Earth.
5
22163
3583
και σχεδόν κάθε πολυκύτταρο οργανισμό στη Γη
00:26
This second genome belongs to our mitochondria,
6
26704
3375
Αυτό το δεύτερο γονιδίωμα ανήκει στα μιτοχόνδρία μας,
00:30
an organelle inside our cells.
7
30079
2250
ένα οργανίδιο μέσα στα κύτταρά μας.
00:32
They’re not fully a part of us, but they’re not separate either—
8
32329
3542
Δεν είναι εντελώς κομμάτι μας, αλλά δεν είναι ούτε ξεχωριστό -
00:35
so why are they so different from anything else in our bodies?
9
35871
3041
άρα γιατί είναι τόσο διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο στο σώμα μας;
00:39
Approximately 1.5 billion years ago,
10
39246
3000
Περίπου 1,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν,
00:42
scientists think a single-celled organism engulfed the mitochondria’s ancestor,
11
42246
5875
οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας μονοκυτταρικός οργανισμός
κάλυψε τον πρόγονο του μιτοχονδρίου
00:48
creating the predecessor of all multicellular organisms.
12
48246
3833
δημιουργώντας τον προκάτοχο όλων των πολυκυτταρικών οργανισμών.
00:52
Mitochondria play an essential role:
13
52412
2459
Τα μιτοχόνδρια παίζουν καίριο ρόλο:
00:54
they convert energy from the food we eat and oxygen we breathe
14
54871
3750
μετατρέπουν ενέργεια από το φαγητό που τρώμε και το οξυγόνο που αναπνέουμε
00:58
into a form of energy our cells can use, which is a molecule called ATP.
15
58621
5667
σε μια μορφή ενέργειας που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα κύτταρά μας,
που είναι ένα μόριο που ονομάζεται τριφωσφορική αδενοσίνη.
01:04
Without this energy, our cells start to die.
16
64663
3000
Χωρίς αυτή την ενέργεια, τα κύτταρά μας αρχίζουν να πεθαίνουν.
01:07
Humans have over 200 types of cells,
17
67829
2917
Οι άνθρωποι έχουν περισσότερα από 200 είδη κυττάρων,
01:10
and all except mature red blood cells have mitochondria.
18
70746
4542
και όλα εκτός από τα ώριμα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν μιτοχόνδρια.
01:15
That’s because a red blood cell’s job is to transport oxygen,
19
75288
4000
Αυτό συμβαίνει επειδή η δουλειά των ερυθρών αιμοσφαιρίων
είναι η μεταφορά οξυγόνου
01:19
which mitochondria would use up before it could reach its destination.
20
79288
4083
που θα χρησιμοποιούσαν τα μιτοχόνδρια πριν φτάσει στον προορισμό του.
01:23
So all mitochondria use oxygen and metabolites to create energy
21
83871
4917
Έτσι όλα τα μιτοχόνδρια χρησιμοποιούν οξυγόνο και μεταβολίτες
για να παράγουν ενέργεια
01:28
and have their own DNA,
22
88788
2333
και έχουν το δικό τους DNA,
01:31
but mitochondrial DNA varies more across species than other DNA.
23
91121
5333
αλλά το DNA των μιτοχονδρίων ποικίλει περισσότερο στα είδη από το άλλο DNA.
01:36
In mammals, mitochondria usually have 37 genes.
24
96829
4125
Στα θηλαστικά, τα μιτοχόνδρια συνήθως έχουν 37 γονίδια.
01:40
In some plants, like cucumbers, mitochondria have up to 65 genes,
25
100954
5334
Σε κάποια φυτά, όπως τα αγγούρια, τα μιτοχόνδρια έχουν πάνω από 65 γονίδια
01:46
and some fungal mitochondria have only 1.
26
106288
3041
και κάποια μυκητιακά μιτοχόνδρια έχουν μόνο ένα.
01:49
A few microbes that live in oxygen-poor environments
27
109579
3459
Κάποια μικρόβια που ζουν σε περιβάλλοντα με χαμηλό οξυγόνο
01:53
seem to be on the way to losing their mitochondria entirely,
28
113038
3791
φαίνεται να κινούνται προς το να χάσουν τα μιτοχόνδρια τους εντελώς
01:56
and one group, oxymonad monocercomonoides, already has.
29
116996
4792
και μία ομάδα, η oxymonad monocercomonoides, το έχει ήδη χάσει.
02:02
This variety exists because mitochondria are still evolving,
30
122288
4000
Αυτή η ποικιλία υπάρχει επειδή τα μιτοχόνδρια ακόμα εξελίσσονται
02:06
both in tandem with the organisms that contain them,
31
126288
2791
τόσο μαζί με τους οργανισμούς που τα περιέχουν
02:09
and separately, on their own timeline.
32
129079
2625
όσο και ξεχωριστά, με δικό τους χρονοδιάγραμμα.
02:11
To understand how that’s possible,
33
131871
2000
Για να κατανοήσουμε πώς αυτό είναι δυνατό
02:13
it helps to take a closer look at what the mitochondria inside us are doing,
34
133871
4458
βοηθάει να κοιτάξουμε προσεκτικά τι κάνουν τα μιτοχόνδρια μέσα μας,
02:18
starting from the moment we’re conceived.
35
138329
2584
ξεκινώντας από τη στιγμή της σύλληψής μας.
02:21
In almost all species, mitochondrial DNA is passed down from only one parent.
36
141288
5791
Σχεδόν σε όλα τα είδη, το DNA των μιτοχονδρίων περνάει από έναν μόνο γονέα.
02:27
In humans and most animals, that parent is the mother.
37
147121
3667
Στους ανθρώπους και τα περισσότερα ζώα αυτός ο γονέας είναι η μητέρα.
02:31
Sperm contain approximately 50 to 75 mitochondria in the tail,
38
151079
4709
Το σπέρμα περιέχει περίπου 50 με 75 μιτοχόνδρια στην ουρά του
02:35
to help them swim.
39
155788
1166
για να το βοηθήσει να κολυμπήσει.
02:37
These dissolve with the tail after conception.
40
157079
3042
Αυτά διαλύονται με την ουρά μετά τη σύλληψη.
02:40
Meanwhile, an egg contains thousands of mitochondria,
41
160413
3458
Παράλληλα, το αυγό περιέχει χιλιάδες μιτοχόνδρια,
02:43
each containing multiple copies of the mitochondrial DNA.
42
163871
3458
που το καθένα περιέχει πολλαπλά αντίγραφα του DNA των μιτοχονδρίων.
02:47
This translates to over 150,000 copies of mitochondrial DNA
43
167496
5042
Αυτό μεταφράζεται σε περισσότερα από 150.000 αντίγραφα μιτοχονδριακού DNA
02:52
that we inherit from our mothers,
44
172538
1875
που κληρονομούμε από τις μητέρες μας,
02:54
each of which is independent and could vary slightly from the others.
45
174413
4000
καθένα από τα οποία είναι ανεξάρτητο και μπορεί να διαφέρει ελαφρά από τα άλλα.
02:58
As a fertilized egg grows and divides,
46
178704
2542
Καθώς μεγαλώνει και διαιρείται ένα γονιμοποιημένο αυγό,
03:01
those thousands of mitochondria are divvied up into the cells
47
181246
3583
αυτά τα χιλιάδες μιτοχόνδρια μοιράζονται στα κύτταρα
03:04
of the developing embryo.
48
184829
1584
του αναπτυσσόμενου εμβρύου.
03:06
By the time we have differentiated tissues and organs,
49
186746
3167
Μέχρι τη στιγμή που έχουμε διακριτούς ιστούς και όργανα,
03:09
variations in the mitochondrial DNA are scattered at random throughout our bodies.
50
189913
5791
διαφοροποιήσεις στο DNA του μιτοχονδρίου διασκορπίζονται τυχαία στα σώματα μας.
03:15
To make matters even more complex,
51
195913
2166
Για να κάνουμε το ζήτημα πιο περίπλοκο,
03:18
mitochondria have a separate replication process from our cells.
52
198079
3959
τα μιτοχόνδρια έχουν ξεχωριστή διαδικασία αντιγραφής από τα κύτταρά μας.
03:22
So as our cells replicate by dividing, mitochondria end up in new cells,
53
202163
5041
Άρα ενώ τα κύτταρά μας αντιγράφονται με διαχωρισμό,
τα μιτοχόνδρια καταλήγουν σε νέα κύτταρα
03:27
and all the while they’re fusing and dividing themselves,
54
207204
3750
και ταυτόχρονα συγχωνεύονται και διαχωρίζονται
03:30
on their own timeline.
55
210954
1500
στον δικό τους χρόνο.
03:32
As mitochondria combine and separate,
56
212829
2584
Ενώ τα μιτοχόνδρια ενώνονται και διαχωρίζονται
03:35
they sequester faulty DNA or mitochondria that aren’t working properly for removal.
57
215413
5583
απομονώνουν ελαττωματικό DNA ή μιτοχόνδρια που δεν δουλεύουν σωστά για απομάκρυνση.
03:41
All this means that the random selection of your mother’s mitochondrial DNA
58
221204
4375
Αυτό σημαίνει ότι η τυχαία επιλογή του μιτοχονδριακού DNA της μητέρας μας
03:45
you inherit at birth
59
225579
1625
που κληρονομούμε στη γέννα
03:47
can change throughout your life and throughout your body.
60
227204
3667
μπορεί να αλλάξει κατά τη ζωή μας και σε όλο το σώμα μας.
03:52
So mitochondria are dynamic and, to a degree, independent,
61
232329
4125
Άρα τα μιτοχόνδρια είναι δυναμικά και σε ένα βαθμό ανεξάρτητα
03:56
but they’re also shaped by their environments: us.
62
236454
3209
αλλά επίσης διαμορφώνονται από το περιβάλλον τους: εμάς.
03:59
We think that long ago,
63
239871
1292
Πιστεύουμε ότι πολλά χρόνια πριν
04:01
some of their genes were transferred to their host’s genomes.
64
241163
3625
μερικά από τα γονίδια τους μεταφέρονται στα γονιδιώματα του ξενιστή.
04:04
So today, although mitochondria have their own genome
65
244788
3250
Άρα σήμερα, παρά το ότι τα μιτοχόνδρια έχουν το δικό τους γονιδίωμα
04:08
and replicate separately from the cells that contain them,
66
248038
3000
και αναπαράγονται ξεχωριστά από τα κύτταρα που τα περιέχουν,
04:11
they can't do this without instruction from our DNA.
67
251038
3791
δεν μπορούν να το κάνουν χωρίς οδηγίες από το DNA μας.
04:15
And though mitochondrial DNA is inherited from one parent,
68
255038
3708
Και παρά το ότι το DNA των μιτοχονδρίων κληρονομείται από τον ένα γονέα
04:18
the genes involved in building and regulating the mitochondria
69
258746
3333
τα γονίδια που συμμετέχουν στη διαμόρφωση και ρύθμιση των μιτοχονδρίων
04:22
come from both.
70
262079
1167
έρχονται και από τους δύο.
04:23
Mitochondria continue to defy tidy classification.
71
263746
3583
Τα μιτοχόνδρια συνεχίζουν να αψηφούν την τακτική ταξινόμηση.
04:27
Their story is still unfolding inside of each of our cells,
72
267454
3875
Η ιστορία τους ακόμα εξελίσσεται μέσα σε καθένα από τα κύτταρά μας,
04:31
simultaneously separate and inseparable from our own.
73
271329
3709
ταυτόχρονα ξεχωριστά και αδιαχώριστα από τα δικά μας.
Μαθαίνοντας περισσότερα γι′ αυτά μπορεί να μας δώσει τα εργαλεία
04:35
Learning more about them can both give us tools
74
275204
2292
04:37
to protect human health in the future, and teach us more about our history.
75
277496
4708
να προστατεύσουμε την ανθρώπινη υγεία στο μέλλον
και να μάθουμε περισσότερα για την ιστορία μας.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7