8 traits of successful people - Richard St. John

Translator: mabbast chato Reviewer: Zhila Mawlood

Now, my subject is success,

ئێستا، بابەتەکەم سەرکەوتنە،

so people sometimes call me a "motivational speaker."

هەرچەندە هەندێک خەڵک پێم دەڵێن "قسەکەری هاندەر."

But I want you to know right up front I'm not a motivational speaker.

بەڵام دەمەوێت لەبەردەم ئێوە ڕایبگەیەنم کەوا قسەکەری هاندەر نیم.

I couldn't pass the height requirement.

تەنانەت باڵاشم به‌پێی پێویست درێژ نییه‌.

(Laughter)

(پێکەنین)

And I couldn't motivate anybody.

و ناتوانم هانی هیچ کەس بدەم.

My employees actually call me a de-motivational speaker.

لەڕاستیدا فەرمانبەرەکانم پێم دەڵێن قسەکەری ناهاندەر.

(Laughter)

(پێکەنین)

What I try to be is an informational speaker.

تەنها هەوڵدەدەم ببەم بە قسەکەری زانیاری.

I went out and found out some information about success,

سەفەرم کردوە و هەندێک زانیاریم لەبارەی سەرکەوتنەوە دەستکەوتووە

and I'm just here to pass it on.

و لێرەشم تا زانیاریەکان ئاشکرای بکەم.

And my story started over ten years ago, on a plane.

و چیرۆکەکەم دە ساڵ پێش ئێستا لەناو فرۆکەیەک دەستیپێکرد.

I was on my way to the TED conference in California,

لەڕێگابووم بۆ کۆنفڕانسی تێد لە کالیفۆرنیا،

and in the seat next to me was a teenage girl,

و لە کورسیەکەی تەنیشتم کچێکی لاو دانیشتبوو،

and she came from a really poor family, but she wanted to get somewhere in life.

و لە خێزانێکی هەژار لە دایکبووبوو، بەڵام دەیویست لە ژیان بە شوێنێک بگات.

And as I tapped away on my computer, she kept asking me questions,

و هەرکە کۆمپیوتەرەکەم خستەکار، دەستیکرد بە پرسیارلێکردنم،

and then out of the blue, she asked, "Are you successful?"

و دواتر لەناکاو، پرسیاریکرد."ئایە سەرکەوتوویت؟"

I said, "No, I'm not successful."

منیش گووتم،"نەخێر سەرکەوتوو نیم."

Terry Fox, my hero, now there's a big success.

تێری فۆکس، قارەمانەکەم ئێستا سەرکەوتنێکی مەزن هەیە.

He lost a leg to cancer, then ran thousands of miles

بەهۆی نه‌خۆشی شێرپەنجەوە لاقێکی لەدەستداوە، دواتر هەزارەها میل ڕایکردوە

and raised millions for cancer research.

ملیۆنەها دۆلاری کۆکردۆتەوە بۆ توێژینەوەی نه‌خۆشی شێرپەنجە.

Or Bill Gates, a guy who owns his own plane

یان بیل گەیتس، ئەو پیاوەی خاوەنی فرۆکەی خۆیەتی

and doesn't have to sit next to some kid asking him questions.

و پێویست ناکات لە تەنیشت منداڵێك دانیشێت و پرسیاری لێبکات.

(Laughter)

(پێکەنین)

But then I told her about some of the stuff I'd done.

بەڵام دواتر لەبارەی چەند کارێک کە کردبووم پێم گووت.

I love communications, and I've won lots of awards in marketing.

زۆر حه‌زم له‌ پەیوەندیکردنه‌، و چه‌ند خەڵاتێکم لە بازاڕی کڕین و فرۆشت بردۆتەوە.

I love running, and I still sometimes win my age group,

حەزم بە ڕاکردنە و هێشتا هەندێک کات لە ڕاکردن لە کەسانی تەمەنی خۆم ده‌بەمەوە،

old farts over 60.

کە تەمەنیان لەسەرو شەستەوەیە.

(Laughter)

(پێکەنین)

My fastest marathon is two hours and 43 minutes

خێراترین مارەسۆنم دوو کاتژمێر و ٤٣ خوله‌ک بوو

to run the 26 miles, or 42 kilometers.

بەدرێژای ٢٦ میل یان ٤٣ کیلۆمەتر ڕامکرد.

I've run over 50 marathons, in all 7 continents.

بەژداریم له‌ زیاتر لە ٥٠ ماراسۆن لە هەر ٧ کیشوەرەکه‌ کردوە.

This was a run my wife and I did up the Inca trail to Machu Picchu in Peru.

ئه‌مه‌ ڕاکردنێک بوو له‌ ئینکا تڕه‌یل بۆ ماچوپیچۆ لە پیرۆ خۆم و هاوژینەکەم

And to qualify for the 7 continents,

به‌ژداریمان كرد. و تا بۆ ڕاکردنی ٧ کیشوه‌رەکە ئامادەبین

we had to run a marathon in Antarctica.

پێویستبوو ماراسۆنێک لەو پەڕی جەمسەری باشور ئەنجام بدەین.

But when we got there, it didn't look nice and calm like this,

بەڵام کاتێک گەیشتینە ئەوێ، بەم شێوەیە جوان و هێمن نەبوو،

it looked like this.

بەم شێوەیە بوو.

The waves were so high, we couldn't get to shore.

شەپۆلەکان زۆر بەرزبوون نەمانتوانی بە کەنارەکە بگەین.

So we sailed 200 miles further south to where the seas were calm

هەربۆیە ٢٠٠ میل زیاتربۆ باشور ڕۆشتین بۆئەو شوێنەی دەریا هێمنە

and ran the entire 26-mile marathon

و تەواوی ٢٠٠ میلی ماراسۆنەکە

on the boat.

لەسەر بەلەمەکە ڕامانکرد.

422 laps around the deck of that little boat.

٤٢٢ جار لەسەر ڕووی ئەم بەلەمە بچووکە سوڕاینەوە.

My wife and I have also climbed two of the world's seven summits,

هاوژینەکەم و خۆم بەسەر دوو لوتکە لە حەوت لوتکە بەرزەکەی جیهان سەرکەوتووین،

the highest mountains on each continent.

بەرزترین چیاکان لەهەریەک لە کیشوەرەکان.

We climbed Aconcagua, the highest mountain on the American continent,

بەسەر ئەکونکاگوادا سەرکەوتووین، بەرزترین چیایە لە کیشوەری ئەمریکا،

and Kilimanjaro, the highest mountain in Africa.

و کیلیمانجارۆ، بەرزترین چیایە لە ئەفریقا.

Well, to be honest, I puked my way to the top of Kilimanjaro,

باشە، با ڕاستگۆبم لەگەڵتان، لە لوتکەی کیلیمانجارۆ ڕشاومەتەوە،

توشی نه‌خۆشی به‌رزایی بووم.

I got altitude sickness.

I got no sympathy from my wife.

هاوژینەکەشم هیچ بەلایەوە گرینگ نەبوو چیم بەسەرداهاتووە.

She passed me and did a lap around the top

لە من تێپەڕیوو بە دەوری لوتکەکە سوڕایەوە

while I was still struggling up there.

لەکاتێکدا هێشتا پەلەقاژەم دەکرد.

In spite of that, we're still together and have been for over 35 years.

سەرەڕای ئەمەش، هێشتا بەیەکەوەین و بۆماوەی ٣٥ ساڵ دەبێت.

(Applause)

(چەپڵەڕێزان)

I'd say that's a success these days.

بەم ڕۆژانە دەڵێم سەرکەوتن.

So I said to the girl,

هەربۆیە بە کچەکەم گووت،

"Well, you know, I guess I have had some success."

باشە، دەزانیت، پێموایە هەندێک سەرکەوتنم هەییە.

And then she said, "Okay, so are you a millionaire?"

و پاشان ئەو گووتی، "باشە، کەواتە تۆ ملیۆنەریت؟"

(Laughter)

(پێکەنین)

Now, I didn't know what to say,

ئیستا، نه‌مده‌زانی چی بڵێم،

چونکە کاتێک کە گەرورەبووم، ڕەوشتێکی خراپبوو لەبارەی پارەوە قسە بکەیت.

because when I grew up, it was bad manners to talk about money.

But I figured I'd better be honest,

بەڵام بیرمکردەوە واباشترە ڕاستگۆبم،

and I said, "Yeah. I'm a millionaire.

و گووتم، "بەڵی، ملیۆنەرم.

But I don't know how it happened.

بەڵام نازانم چۆن ڕوویداوە.

I never went after the money, and it's not that important to me."

هەرگیز بەدوای پارە نەکەوتووم، و بەلاشمەوە گرینگ نەبووە."

She said, "Maybe not to you, but it is to me.

ئەویش گووتی"لەوانەیە بەلای تۆوە گرینگ نەبێت به‌ڵام بۆ من گرینگە.

I don't want to be poor all my life.

نامەوێت لە تەواوی ژیانم هەژاربم.

I want to get somewhere, but it's never going to happen."

دەمەوێت بگەم بە شوێنێک، بەڵام ئەم هەرگیز ڕوونادات."

I said, "Well, why not?"

گووتم، باشە، بۆچی نا؟

She said, "Well, you know, I'm not very smart.

گووتی،"باشە دەزانیت، من زیرەک نیم.

I'm not doing great in school."

لە خوێندنگاش باش نیم.

I said, "So what? I'm not smart. I barely passed high school.

گووتم،"کەواتە چی؟ منیش زیرەک نیم. بە ئاسته‌م خوێندنی ئامادەیم تەواوکرد.

I had absolutely nothing going for me.

بەدلنیایشەوە هیچ بەهرەیەکی تایبەتیشم نییە.

I was never voted most popular or most likely to succeed.

هەرگیز ویستی بەناوبانگترین بوون یان سەرکەوتووترینم نەبووە،

I started a whole new category -- most likely to fail.

هەموو ڕێگایەکی نوێم تاقیکردەوە-- شکستم هێنا.

But in the end, I did okay. So if I can do it, you can do it."

بەڵام لە کۆتایەکەی، توانیم شتێک بکەم. هەربۆیە گەرمن بتوانم بیکەم، تۆش دەتوانیت."

And then she asked me the big question:

و دواتر پرسیارەکی گەورەی لێکردم:

"Okay, so what really leads to success?"

"باشە، بەڕاستی چی بەرەو سەکەوتنی بردیت؟"

I said, "Jeez, sorry. I don't know.

گووتم، عیسا، ببوورە، نازانم.

I guess somehow I did it. I don't know how I did it."

پێموایە شێوەیەک لە شێوەکان کردوومه‌. بەڵام نازانم چۆن کردوومە"

So I get off the plane and go to the TED conference,

لە فرۆکەکە دابەزیم و بۆ کۆنفرانسەکەی تێد ڕۆشتم،

and I'm standing in a room full of extraordinarily successful people

و لە ژوورێکبووم پڕ لە کەسی سەرکەوتووی تایبەت

in many fields -- business, science, arts,

لە زۆربەی بوارەکان-- بازرگانی، زانست، هونەر،

health, technology, the environment --

تەندروستی، تەکنەلۆجیا، ژینگە--

when it hit me:

لەناکاو بیرۆکەیەک بە مێشکمداهات:

Why don't I ask them what helped them succeed,

بۆچی پرسیاریان لێنەکەم چی هاوکاریکردن لە سەرکەوتنیان،

and find out what really leads to success for everyone?

و بزانم بەڕاستی چ شتێک هەمووکەسێک بەرەو سەرکەوتن دەبات؟

So I was all excited to get out there and start talking to these great people,

هەربۆیە زۆر بەپەرۆشبووم بچمە دەرەوەو چاوپێکەوتن لەگەڵ ئەوکەسە مەزنانە بکەم،

when the self-doubt set in.

لەناکاو هەستی دوودڵیم بۆ پەیدابوو.

I mean, why would people want to talk to me?

مەبەستم، بۆچی ئەو کەسانە دەیانەوێت لەگەڵ من قسەبکەن؟

I'm not a famous journalist. I'm not even a journalist.

ڕۆژنامەنووسێکی بەناوبانگیش نیم. تەنانەت ڕۆژنامەنوسیش نیم.

So I was ready to stop the project before it even began,

هەربۆیە ئامادەبووم واز لە پڕۆژەیەک بینم هێشتا دەستیشم پێنەکردبوو،

when who comes walking towards me but Ben Cohen,

کاتێک کەسی بەرووڕووم هات دەبێت کێ بێت جگەلە بێن کۆهین

the famous co-founder of Ben and Jerry's ice cream.

هاودامەزرێنەری بەناوبانگی ئایس کرێمی بێن و جێری.

I figured it was now or never.

بیرمکردەوە ئێستا دەبێت یاخود هەرگیز.

I pushed through the self-doubt,

هەستی دوودڵیم وەلانا،

jumped out in front of him, and said,

چوومە بەردەمی و گووتم،

"Ben, I'm working on this project.

"بێن، کار لەم پڕۆژەیە دەکەم.

I don't even know what to ask you,

تەنانەت نازانم چی لە تۆ بپرسم،

but can you tell me what helped you succeed?"

بەڵام دەتوانیت پێمبڵێیت چی هاوکارتبوو لە سەرکەوتنت؟

He said, "Yeah, sure, come on. Let's go for a coffee."

گووتی،"بەڵێ، بێگومان، دەی. با بڕۆین قاوەیەک بخۆینەوە."

And over coffee and ice cream, Ben told me his story.

و دوای خواردنەوەی قاوە و ئایس کرێمەکە بێن چیرۆکەکەی خۆی بۆ گێڕامەوە.

Now here we are over 10 years later,

ئێستا ئەمەتا ئێمە دوای دە ساڵ،

and I've interviewed over 500 successful people

و چاوپێکەوتنم لەگەڵ زیاتر لە ٥٠٠ کەسی سەرکەوتوو کردوە

face-to-face, and collected thousands of other success stories.

ڕووبەڕوو و هەزارەها چیرۆکی سەرکەوتنم کۆکردۆتەوە.

I wanted to find the common factors for success in all fields,

دەمەویست هاوکۆڵکەی هاوبەشی سەرکەوتن لە هەموو بوارەکان بدۆزمەوە،

so I had to interview people in careers ranging from A to Z.

هەربۆیە پێویستبوو بەگوێرەی زنجیرەی کاری ئەی تا زی چاوپێکەوتن لەگەڵ خەڵک بکەم.

These are just the careers I interviewed beginning with the letter A,

چەند کارێک هەیە تەنها بە پیتی ئەی دەست پێدەکەن چاوپێکەوتنم کردوون،

and in most cases more than one person.

و لە زۆر باردا زیاترن لە یەک کەس.

I interviewed six successful accountants,

چاوپێکەوتم لەگەڵ شەش ژمێریاری سەرکەتوو کردوە،

پێنج ووردبین، پێنج ئاسمانه‌وان گەشتیان بۆ بۆشای ئاسمان کردوە،

five corporate auditors, five astronauts who had been into space,

four actors who had won the Academy Award for Best Actor,

چوار ئه‌کتەر کەوا خه‌ڵاتی باشترین ئەکتەریان لە ئۆسکار بردۆتەوە،

three of the world's top astrophysicists,

سێ لە گرینگترین زاناکانی فیزیای ئه‌ستێره‌ناسی،

six of the world's leading architects

شەش تەلارسازی پێشەنگی جیهان

and, oh yeah, four Nobel Prize winners.

و ئۆ بەڵێ، چوار براوەی خەڵاتی نۆبڵ.

Yeah, I know it doesn't start with A, but it's kind of cool.

بەڵێ، دەزانم ئەم بە ئەی دەست پێناکات بەڵام جۆرێکی نایابە.

(Laughter)

(پێکەنین)

And I want to say a sincere thanks

و دەمەوێت لە ناخی دڵمەوە سوپاسی

to all the great people that I've interviewed over the years.

هەموو ئەو کەسە مەزنانە بکەم کەوا چاوپێکەوتنم لەگەڵ کردوون.

This really is their story; I'm just the messenger.

بەڕاستی ئەمه‌ چیرۆکی ئەمانە: من تەنها پەیامبەرێکم.

The really big job was taking all the interviews

بەڕاستی کارێکی گەورەبوو ئەنجامدانی ئەو هەموو چاوپێکەوتنە

and analyzing them, word by word, line by line,

و شیکردنەوەیان وشە بە وشە، هێڵ بە هێڵ،

and sorting them into all the factors that people said helped them succeed.

و ڕێزکردنیان بۆ ئەو هاوکۆڵکانەی كه‌ خەڵکی دەڵێن لە سەرکەوتنیان هاوکاری کردوون.

And then you start to see the big factors that are common to most people's success.

و دواتر هاوکۆڵکە گەورەکان دەبینیت کەوا باون لە سەرکەوتنی زۆرترین کەس.

Altogether, I analyzed and sorted millions of words.

بەیەکەوە، ملیۆنەها وشەم شیکردەوە و ڕیزکرد.

Do you know how much work that is?

دەزانن ئەمه‌ چەند کارێکی زۆره‌؟

That's all I do, day and night -- sort and analyze.

بە ڕۆژ و شەو-- ڕیزکە و شیبکەوە.

I'll tell you, if I ever get my hands on that kid on the plane --

پێتان دەڵێم، ئەگەر دەستم بەو کچەی ناو فرۆکەکە بگات---

(Laughter)

(پێکەنین)

Actually, if I do, I'll thank her.

لەڕاستیدا، ئەگەر دەستم پێبگات سوپاسی دەکەم.

Because I've never had so much fun and met so many interesting people.

چونکە هەرگیز ئەوەندە کاتە خۆشەم بەسەر نه‌ده‌برد و ئەو خەڵکە مەزنانەشم نەدەناسی.

And now, I can answer her question.

و ئێستا دەتوانم وه‌ڵامی پرسیارەکەی بدەمەوە.

I discovered the 8 traits successful people have in common,

هەشت سیفەتی هاوبەشی کەسی سەرکەوتووم دۆزیوەتەوە،

or the 8 to be great:

یان هەشت تا مەزن بن:

Love what you do; work really hard;

حەزت له‌وکارەبێت کە دەیکەیت: بە جددی کاربکە:

focus on one thing, not everything;

سەرنج بخە سەر یەک شت، نەک هەمووشتێک:

keep pushing yourself; come up with good ideas;

زەخت لەخۆت بکە: بیرۆکەی جوانی دابڕێژە:

keep improving yourself and what you do;

لەو کارەی دەیکەیت بەرووپێشچوونی تیا بکە:

serve others something of value, because success isn't just about me, me, me;

خزمەتی شتە به‌هادارەکانی دیکە بکە، چونکە سەرکەوتن تەنها لەبارەی من، من، نیە:

and persist, because there's no overnight success.

و بەردەوامبە، چونکە سەرکەوتن لە یەک شەو بەدەستنایەت.

Why did I pick these?

بۆچی ئەمانه‌م هەڵبژاردووە؟

Because when I added up all the comments in my interviews,

چونکە کاتیک هەموو کۆمێنتەکانم بۆ چاوپێکەوتنەکانم زیات دەکرد،

more people said those 8 things helped them

خەڵکی زۆر گووتبووی ئەم هەشت سیفەتە یارمەتی داون

than anything else.

زیاتر لە هەمووشتێک.

The eight traits are really the heart of success, the foundation,

بەڕاستی ئەم هەشت سیفەتە دڵی سەرکەوتنن، دامەزراوەکەین،

and then on top we build the specific skills

و دواتر لە لوتکەکەی کارامای تایبەتمان بنیاتناوە

that we need for our particular field or career.

کەوا بۆ بوار و کارە تایبەتەکانمان پێویستمانن.

Technical skills, analytical skills, people skills, creative skills --

کارامەی تەکنیکی، کارامەی شیکاری کارامەی کەسی. کارامەی دروستکاری---

lots of other skills we can add on top,

زۆر کارامەی دیکە هەیە دەتوانن زیادیان بکەین،

depending on our field.

بەگوێرەی بوارەکەت.

But no matter what field we're in,

بەڵام گرینگ نیە لە چ بوارەکین،

these eight traits will be at the heart of our success.

ئەم هەشت سیفەتە دەبن بە دڵی سەرکەوتنەکەمان.

(Applause)