Paddy Ashdown: The global power shift

Paddy Ashdown: Sự chuyển dịch của sức mạnh toàn cầu

Translator: Ha Thu Hai Reviewer: Nhu PHAM

There's a poem written

Có một bài thơ

by a very famous English poet

của một nhà thơ nổi tiếng người Anh

at the end of the 19th century.

viết vào cuối thể kỷ 19

It was said to echo in Churchill's brain

Được cho là vang vọng trong tâm trí của Churchill

in the 1930s.

ở thập niên 1930

And the poem goes:

Bài thơ viết rằng:

"On the idle hill of summer,

"Ở một ngọn đồi mùa hè yên tĩnh,

lazy with the flow of streams,

biếng lười với suối dòng chảy tuôn

hark I hear a distant drummer,

nghe, tôi nghe thấy một tiếng trống xa

drumming like a sound in dreams,

tiếng trống như âm vang mơ ảo

far and near and low and louder on the roads of earth go by,

xa và gần và nhỏ và lớn hơn trên những con đường trần thế trải ra

dear to friend and food to powder,

cho những người bạn

soldiers marching,

những người lính hành quân

soon to die."

rồi sẽ chết."

Those who are interested in poetry,

Cho những ai thích thơ ca,

the poem is "A Shropshire Lad" written by A.E. Housman.

bài thơ này là "A Shropshire Lad" được viết bởi A.E.Housman.

But what Housman understood,

Nhưng cái mà Housman đã hiểu được

and you hear it in the symphonies of Nielsen too,

và cả cái bạn nghe thấy trong bản hòa phối Nielsen

was that the long, hot, silvan summers

là những mùa hè dài và nóng bỏng nơi thôn quê đó

of stability of the 19th century

của sự ổn định vào thế kỉ 19

were coming to a close,

đang đến gần

and that we were about to move

và chúng ta sắp đi đến

into one of those terrifying periods of history

một trong những thời kì đáng sợ đó của lịch sử

when power changes.

khi quyền lực thay đổi.

And these are always periods, ladies and gentlemen,

và thưa với quí vị, đó luôn là những thời kì

accompanied by turbulence,

đi kèm với sự náo loạn

and all too often by blood.

và tất cả thường bằng máu (chiến tranh)

And my message for you

và lời tôi muốn nhắn gửi là

is that I believe we are condemned, if you like,

tôi tin rằng chúng ta buộc phải

to live at just one of those moments in history

sống vào một trong những khoảnh khắc đó của lịch sử

when the gimbals upon which

khi mà trục quay

the established order of power is beginning to change

mà trên đó trật tự của quyền lực đang bắt đầu thay đổi

and the new look of the world,

và diện mạo mới của thế giới

the new powers that exist in the world,

những thế lực mới tồn tại trên thế giới

are beginning to take form.

đang bắt đầu hình thành.

And these are -- and we see it very clearly today --

và những thời kì này -- ngày nay chúng ta thấy rõ ràng rằng --

nearly always highly turbulent times, highly difficult times,

gần như lúc nào cũng rất hỗn loạn, rất khó khăn

and all too often very bloody times.

và tất cả đều thường đẫm máu

By the way, it happens about once every century.

và điều đó thường diễn ra khoảng một lần mỗi thế kỉ

You might argue that the last time it happened --

bạn có thể phản biện lại rằng đó là lần cuối điều đó xảy ra --

and that's what Housman felt coming and what Churchill felt too --

đó là cái mà Housman cảm thấy đang đến gần và cả Churchill cũng vậy

was that when power passed from the old nations,

Đó là khi quyền lực từ những quốc gia cũ,

the old powers of Europe,

những quyền lực cũ của Châu âu,

across the Atlantic to the new emerging power

trên suốt vùng đại tây dương chuyển sang cho những quyền lực mới

of the United States of America --

của nước Mĩ

the beginning of the American century.

thế kỉ của người Mỹ khởi đầu

And of course, into the vacuum

và tất nhiên, ở một nơi xa xôi

where the too-old European powers used to be

nơi mà quyền lực châu Âu cũ từng thống trị

were played the two bloody catastrophes

là hai cuộc chiến thảm hoạ đẫm máu

of the last century --

của thế kỉ vừa qua--

the one in the first part and the one in the second part: the two great World Wars.

một ở nửa đầu , một ở nửa sau:hai cuộc chiến tranh thế giới

Mao Zedong used to refer to them as the European civil wars,

Mao Zedong từng ví hai cuộc chiến như là cuộc nội chiến châu âu.

and it's probably a more accurate way of describing them.

và đó có lẽ là một cách chính xác hơn để miêu tả chúng

Well, ladies and gentlemen,

kính thưa quí ông quí bà,

we live at one of those times.

chúng ta sống trong một trong những thời điểm đó.

But for us, I want to talk about three factors today.

nhưng hôm nay tôi muốn nói về 3 yếu tố

And the first of these, the first two of these,

cái đầu tiên, hai cái đầu tiên

is about a shift in power.

là về sự chuyển nhượng quyền lực

And the second is about some new dimension which I want to refer to,

cái thứ hai là về một chiều hướng mới

which has never quite happened in the way it's happening now.

chưa bao giờ xảy ra theo cách mà nó đang xảy ra ngày nay.

But let's talk about the shifts of power that are occurring to the world.

Nhưng hãy để tôi nói về sự thay đổi quyền lực đang diễn ra với thế giới

And what is happening today

Cái đang diễn ra ngày nay

is, in one sense, frightening

ở một mặt nào đó thật đáng sợ

because it's never happened before.

bởi nó chưa bao giờ diễn ra trước đây

We have seen lateral shifts of power --

chúng ta đã chứng kiến những thay đổi quyền lực --

the power of Greece passed to Rome

quyền lực chuyển từ tay Hy Lạp sang tay Ý

and the power shifts that occurred

và sự thay đổi quyền lực đã xảy ra

during the European civilizations --

trong thời kì văn minh châu Ãu --

but we are seeing something slightly different.

nhưng chúng ta nhìn thấy một thứ gì đó hơi khác

For power is not just moving laterally

bởi quyền lực không di chuyển ngang

from nation to nation.

từ đất nước này sang đất nước khác

It's also moving vertically.

nó còn di chuyển dọc

What's happening today is that the power that was encased,

điều xảy ra hôm nay là quyền lực được đóng gói

held to accountability, held to the rule of law,

chuyển cho nơi có trách nhiệm, nơi cầm quyền

within the institution of the nation state

bên trong những tổ chức của quốc gia

has now migrated in very large measure onto the global stage.

giờ đang di chuyển lên tầm quốc tế

The globalization of power --

sức mạnh toàn cầu

we talk about the globalization of markets,

chúng ta nói về thị trường toàn cầu

but actually it's the globalization of real power.

nhưng thực tế đó là sức mạnh toàn cầu

And where, at the nation state level

và nơi tầng cấp quốc gia

that power is held to accountability

sức mạnh được chuyển cho nhà cầm quyền

subject to the rule of law,

tuân theo luật lệ

on the international stage it is not.

nhưng ở tầm quốc tế thì không

The international stage and the global stage where power now resides:

ở tầm quốc tế và toàn cầu nơi những quyền lực sau tồn tại

the power of the Internet, the power of the satellite broadcasters,

quyền lực của internet, quyền lực của phát sóng vệ tinh

the power of the money changers --

quyền lực của tiền tệ--

this vast money-go-round

vòng xoay chuyển tiền bạc này

that circulates now 32 times the amount of money necessary

đã xoay chuyển gấp 32 lần số lượng tiền cần thiết

for the trade it's supposed to be there to finance --

cho giao dịch mà nó nên làm để đầu tư --

the money changers, if you like,

những nhà luân chuyển tiền tệ, hay nếu bạn thích

the financial speculators

những nhà tài chính

that have brought us all to our knees quite recently,

khiến cho chúng ta phải khuỵ gối thường xuyên

the power of the multinational corporations

sức mạnh của những tập đoàn đa quốc gia

now developing budgets

đang phát triển vốn

often bigger than medium-sized countries.

thường lớn hơn những nước cỡ vừa.

These live in a global space

những tập đoàn này hoạt động trong không gian toàn cầu

which is largely unregulated,

nơi không được quản lý

not subject to the rule of law,

không có luật lệ

and in which people may act free of constraint.

và ở đó người ta không bị ràng buộc

Now that suits the powerful

việc này thích hợp với những nhà cầm quyền

up to a moment.

cho đến một thời điểm nào đó

It's always suitable for those who have the most power

nó luôn phù hợp cho những người quyền lực nhất

to operate in spaces without constraint,

hoạt động mà không bị kiềm chế

but the lesson of history is that, sooner or later,

nhưng bài học của lịch sử là, sớm hay muộn thì

unregulated space --

nơi không được quản lý--

space not subject to the rule of law --

nơi không có luật lệ

becomes populated, not just by the things you wanted --

trở nên tràn ngập, không phải chỉ bởi những thứ bạn muốn --

international trade, the Internet, etc. --

giao dịch quốc tế, interenet, v.v--

but also by the things you don't want --

nhưng còn bởi những thứ bạn không muốn --

international criminality, international terrorism.

tội phạm quốc tế , khủng bố quốc tế

The revelation of 9/11

sự kiện 9/11

is that even if you are the most powerful nation on earth,

cho chúng ta biết rằng ngay cả nếu bạn là quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới

nevertheless,

chăng nữa,

those who inhabit that space can attack you

những người chiếm định vùng đó có thể tấn công bạn

even in your most iconic of cities

ngay cả tại nơi là biểu tượng của những thành phố

one bright September morning.

vào một buổi sáng tháng 9 đẹp trời

It's said that something like 60 percent

người ta nói rằng 60%

of the four million dollars that was taken to fund 9/11

của 4 triệu đô la được đưa vào quĩ 9/11

actually passed through the institutions of the Twin Towers

đã thông qua luật lệ toà tháp đôi

which 9/11 destroyed.

mà 9/11 phá huỷ

You see, our enemies also use this space --

các bạn thấy đó, những kẻ thù của chúng ta dùng không gian này --

the space of mass travel, the Internet, satellite broadcasters --

không gian của du hành hàng loạt, mạng internet , phát sóng vệ tinh

to be able to get around their poison,

để đi xung quanh và rải chất độc của chúng

which is about destroying our systems and our ways.

huỷ hoại những hệ thống của chúng ta và cách làm của chúng ta

Sooner or later,

sớm hay muộn

sooner or later,

sớm hay muộn

the rule of history

quy luật của lịch sử

is that where power goes

là nơi mà sức mạnh đến

governance must follow.

là nơi mà sự thống trị theo sau

And if it is therefore the case, as I believe it is,

và nếu đó là trường hợp hiện nay, như tôi tin là thế

that one of the phenomenon of our time

thì một trong những hiện tượng của thời đại chúng ta

is the globalization of power,

là sức mạnh toàn cầu

then it follows that one of the challenges of our time

và nó dẫn theo một trong những thử thách của thời đại chúng ta

is to bring governance to the global space.

là mang sự thống trị lên tầng lớp toàn cầu

And I believe that the decades ahead of us now

và tôi tin rằng hàng thế kỉ trước chúng ta

will be to a greater or lesser extent turbulent

sẽ trở nên hỗn loạn hơn hay ít hỗn loạn hơn

the more or less we are able to achieve that aim:

phụ thuộc vào việc chúng ta có thể dành được mục tiêu hoặc không thể

to bring governance to the global space.

mang sự thống trị lên tầm toàn cầu.

Now notice, I'm not talking about government.

hãy chú ý, tôi không nói về chính phủ

I'm not talking about setting up

tôi không nói về việc thiết lập

some global democratic institution.

những điều khoản dân chủ toàn cầu

My own view, by the way, ladies and gentlemen,

cách nhìn riêng của tôi, thưa quí vị

is that this is unlikely to be done

là chúng ta không chỉ

by spawning more U.N. institutions.

tạo ra nhiều luật lệ

If we didn't have the U.N., we'd have to invent it.

nếu chúng ta không có U.N, chúng ta phải sáng tạo ra nó

The world needs an international forum.

thế giới cần một diễn đàn liên quốc gia

It needs a means by which you can legitimize international action.

thế giới cần một phương tiện hợp pháp hoá hành động liên quốc gia

But when it comes to governance of the global space,

nhưng khi nói đến vấn đề quản lý không gian toàn cầu

my guess is this won't happen

tôi đoán điều đó sẽ không xảy ra

through the creation of more U.N. institutions.

thông qua việc tạo ra những luật lệ liên bang

It will actually happen by the powerful coming together

nó thực ra xảy ra bằng cách những sức mạnh tập hợp lại với nhau

and making treaty-based systems,

và xây dựng một hệ thống dựa trên những thoả hiệp

treaty-based agreements,

những đồng ý dựa trên những hiệp ước

to govern that global space.

để quản lý không gian toàn cầu

And if you look, you can see them happening, already beginning to emerge.

và nếu bạn quan sát, bạn có thể thấy chúng đang xảy ra

The World Trade Organization: treaty-based organization,

tổ chức thương mại thế giới : một tổ chức dựa trên hiệp ước

entirely treaty-based,

toàn bộ dựa trên hiệp ước

and yet, powerful enough to hold even the most powerful, the United States,

và đủ mạnh để buộc nước Mĩ quốc gia hùng mạnh nhất

to account if necessary.

phải chịu trách nhiệm nếu cần thiết

Kyoto: the beginnings of struggling to create

Kyoto: những khởi đầu của sự cố gắng tạo ra

a treaty-based organization.

một tổ chức dựa trên hiệp ước

The G20:

hiệp hội G20

we know now that we have to put together an institution

giờ đây chúng ta biết rằng phải cùng tạo ra một tổ chức

which is capable of bringing governance

có khả năng mang sự cai quản

to that financial space for financial speculation.

đến khu vực tài chính để quản lý đầu tư tài chính

And that's what the G20 is, a treaty-based institution.

và đó là G20, một tổ chức dựa trên các hiệp ước

Now there's a problem there,

và có một vấn đề ở đây

and we'll come back to it in a minute,

chúng ta sẽ trở lại với nó ngay trong vài phút tới

which is that if you bring the most powerful together

điều đó nói lên rằng nếu bạn đưa những quyền lực mạnh nhất lại với nhau

to make the rules in treaty-based institutions,

để quyết định những luật lệ trong các tổ chức dựa hiệp ước

to fill that governance space,

để lấp đầy khoảng trống của sự cai quản đó

then what happens to the weak who are left out?

thì điều gì sẽ xảy đến với những nước yếu hơn ?

And that's a big problem,

đó chính là một vấn đề lớn

and we'll return to it in just a second.

và chúng ta sẽ quay lại với nó trong một vài giây tơi

So there's my first message,

vậy nên điều nhắn nhủ đầu tiên của tôi là

that if you are to pass through these turbulent times

nếu bạn sắp bước qua những thời kì hỗn loạn này

more or less turbulently,

hỗn loạn nhiều hay ít

then our success in doing that

thì sự thành công của chúng ta trong đó

will in large measure depend on our capacity

phần lớn sẽ phụ thuộc vào khả năng

to bring sensible governance

mang đến một sự cai quản hợp lý

to the global space.

cho không gian toàn cầu đó.

And watch that beginning to happen.

và quan sát sự cai quản đó bắt đầu diễn ra

My second point is,

điều thứ hai tôi muốn nói là

and I know I don't have to talk to an audience like this

và tôi biết mình không phải nói cho những khán giả thế này

about such a thing,

về một thứ như thế

but power is not just shifting vertically,

nhưng sức mạnh không chỉ di chuyển theo chiều dọc

it's also shifting horizontally.

mà nó cũng di chuyển theo chiều ngang

You might argue that the story, the history of civilizations,

bạn có thể tranh cãi rằng câu chuyện, lịch sử của những nền văn minh

has been civilizations gathered around seas --

là những nền văn minh được tạo nên quanh biển--

with the first ones around the Mediterranean,

với những nền văn minh đầu tiên xung quanh Địa Trung Hải

the more recent ones in the ascendents of Western power around the Atlantic.

những nền văn minh cận đại hơn theo sau sức mạnh phương tây quanh Đại Tây Dương

Well it seems to me

điều đó với tôi có vẻ

that we're now seeing a fundamental shift of power, broadly speaking,

là nhìn chung chúng ta đang nhận thấy sự chuyển dịch cơ bản về quyền lực

away from nations gathered around the Atlantic [seaboard]

ra khỏi những quốc gia xung quanh Đại Tây Dương

to the nations gathered around the Pacific rim.

đến những quốc gia quanh Thái Bình Dương

Now that begins with economic power,

Bây giờ, điều đó bắt đầu với sức mạnh kinh tế

but that's the way it always begins.

nhưng đó là cách mà nó luôn bắt đầu

You already begin to see the development of foreign policies,

bạn đã bắt đầu nhận thấy sự phát triển của những chính sách nước ngoài

the augmentation of military budgets

sự gia tăng ngân sách dành cho quân sự

occurring in the other growing powers in the world.

đang diễn ra ở các nước phát triển

I think actually

tôi nghĩ thực ra

this is not so much a shift from the West to the East;

đây chưa hẳn là sự chuyển dịch từ Tây sang Đông

something different is happening.

mà là một thứ gì khác đang diễn ra

My guess is, for what it's worth,

Tôi đoán là, vì nó đáng như thế

is that the United States will remain

nước Mỹ sẽ vẫn là

the most powerful nation on earth

đất nước hùng mạnh nhất

for the next 10 years, 15,

trong 10,15 năm tới

but the context in which she holds her power

nhưng bối cảnh mà nước Mỹ đang nắm giữ quyền lực

has now radically altered; it has radically changed.

giờ đây đang hoàn toàn chuyển mình; nó đang hoàn toàn thay đổi

We are coming out of 50 years,

chúng ta đang đi qua những 50 năm

most unusual years, of history

những năm bất thường nhất, của lịch sử

in which we have had a totally mono-polar world,

khi mà chúng ta có một thế giới thống trị một cực duy nhất

in which every compass needle

khi mà mỗi chiếc kim la bàn

for or against

quay ra hay quay vào

has to be referenced by its position to Washington --

đều phải xem vi trí của nó so với Washinton--

a world bestrode by a single colossus.

cả thế giới bị cai trị bởi một sức mạnh khổng lồ

But that's not a usual case in history.

nhưng đó không phải là một trường hợp bình thường trong lịch sử

In fact, what's now emerging

thực tế, cái đang nổi lên hiện nay

is the much more normal case of history.

là một hiện tượng lịch sử bình thường hơn rất nhiều

You're beginning to see the emergence

bạn đang bắt đầu nhận thấy sự xuất hiện

of a multi-polar world.

của thế giới đa cực

Up until now,

cho tới lúc này

the United States has been the dominant feature of our world.

nước Mỹ đang thống trị thế giới của chúng ta

They will remain the most powerful nation,

Họ sẽ vẫn là quốc gia hùng mạnh nhất

but they will be the most powerful nation

nhưng nước Mỹ sẽ là nước hùng mạnh nhất

in an increasingly multi-polar world.

trong một thế giới đang ngày càng trở nên đa cực

And you begin to see the alternative centers of power building up --

các bạn bắt đầu nhìn thấy những trung tâm quyền lực khác được xây dựng nên

in China, of course,

ở Trung Quốc, tất nhiên rồi

though my own guess is that China's ascent to greatness is not smooth.

dù dự đoán của tôi là con đường đi lên quyền lực của Trung Quốc không được thuận lợi cho lắm

It's going to be quite grumpy

nó sẽ diễn ra có vẻ là với nhiều vấp váp

as China begins to democratize her society

khi Trung Quốc bắt đầu dân chủ hóa xã hội

after liberalizing her economy.

sau khi tự do hóa nền kinh tế

But that's a subject of a different discussion.

nhưng đó là một vấn đề khác

You see India, you see Brazil.

các bạn thấy Ấn Độ, các bạn thấy Brazil

You see increasingly

bạn thấy càng ngày

that the world now looks actually, for us Europeans,

thế giới thực sự trông đối với những người Châu Âu như chúng ta

much more like Europe in the 19th century.

rất giống với Châu Âu hồi thế kỉ 19

Europe in the 19th century:

Châu Âu thế kỉ 19

a great British foreign secretary, Lord Canning,

được một tổng thư kí Anh, Ngài Canning

used to describe it as the "European concert of powers."

từng miêu tả là "buổi hòa nhạc quyền lực của châu Âu"

There was a balance, a five-sided balance.

Đó là một sự cân bằng, một sự cân bằng 5 phía

Britain always played to the balance.

nước Anh luôn đóng vai trò cân bằng

If Paris got together with Berlin,

nếu Pháp hợp sức với Đức

Britain got together with Vienna and Rome to provide a counterbalance.

Anh sẽ hợp sức với Áo và Ý để tạo ra thế cân bằng

Now notice,

Nào hãy chú ý

in a period which is dominated by a mono-polar world,

đến một thời kì mà thế giới là một cực

you have fixed alliances --

chúng ta có những phe đồng minh nhất định

NATO, the Warsaw Pact.

khối NATO,khối Warsaw

A fixed polarity of power

những cực quyền lực nhất định

means fixed alliances.

hàm nghĩa những đồng minh nhất định

But a multiple polarity of power

nhưng quyền lực đa cực

means shifting and changing alliances.

có nghĩa là sự dịch chuyển và thay đổi phe đồng minh

And that's the world we're coming into,

và đó là thế giới chúng ta đang tiến tới

in which we will increasingly see

nơi mà chúng ta sẽ càng ngày càng nhìn thấy

that our alliances are not fixed.

những đồng minh của mình không được cố định

Canning, the great British foreign secretary once said,

Canning,bộ trưởng bộ ngoại giao Anh từng nói

"Britain has a common interest,

"Nước Anh có chung quyền lợi

but no common allies."

nhưng không có chung đồng minh"

And we will see increasingly

và chúng ta sẽ thấy càng ngày

that even we in the West

ngay cả ở thế giới phương Tây

will reach out, have to reach out,

sẽ vươn ra ngoài, phải vươn ra ngoài

beyond the cozy circle of the Atlantic powers

ra khỏi vòng quyền lực Đại Tây Dương dễ chịu

to make alliances with others

để tìm đồng minh với những quốc gia khác

if we want to get things done in the world.

nếu chúng ta muốn đứng được trên thế giới

Note, that when we went into Libya,

Chú ý rằng, khi chúng ta vào Libya

it was not good enough for the West to do it alone;

sẽ là không an toàn khi là nước phương Tây duy nhất

we had to bring others in.

chúng ta phải đi cùng với các nước khác.

We had to bring, in this case, the Arab League in.

chúng ta phải mang theo , trong trường hợp này là Đội quân Ả rập

My guess is Iraq and Afghanistan are the last times

Tôi đoán rằng Iraq và Afganistan là trường hợp gần đây nhất

when the West has tried to do it themselves,

khi các nước phương Tây cố thử làm điều đó một mình

and we haven't succeeded.

và chúng ta đã không thành công.

My guess

tôi đoán rằng

is that we're reaching the beginning of the end of 400 years --

chúng ta đang đi đến thời kì đầu của việc kết thúc 400 năm --

I say 400 years because it's the end of the Ottoman Empire --

tôi nói 400 năm bởi vì đó là kết thúc của thời đại Ottoman --

of the hegemony of Western power,

của quyền bá chủ của thế lực phương Tây,

Western institutions and Western values.

những tập đoàn phương Tây và giá trị phương Tây.

You know, up until now, if the West got its act together,

các bạn biết đấy ,cho đến lúc này, nếu phương Tây cùng nhau ra tay

it could propose and dispose

nó có thể đề ra và bố trí lại

in every corner of the world.

trong từng ngõ nghách của thế giới

But that's no longer true.

Nhưng điều đó không còn đúng nữa

Take the last financial crisis

hãy xem vụ khủng hoảng tài chính gần đây nhất

after the Second World War.

sau chiến tranh thế giới thứ hai

The West got together --

các nước phương Tây đã hợp lại cùng nhau--

the Bretton Woods Institution, World Bank, International Monetary Fund --

hiệp hội Bretton Woods, Ngân hàng thế giới, quĩ tiền tệ thế giới --

the problem solved.

vấn đề được giải quyết

Now we have to call in others.

Giờ chúng ta phải gọi thêm những nước khác vào

Now we have to create the G20.

chúng ta phải tạo ra nhóm G20

Now we have to reach beyond the cozy circle

giờ chúng ta phải vượt ra khỏi vòng tròn lười biếng

of our Western friends.

của những người bạn phương Tây

Let me make a prediction for you,

Hãy để tôi cho các bạn một dự báo

which is probably even more startling.

điều sẽ làm các bạn kinh ngạc hơn nữa

I suspect we are now reaching the end

tôi nghi ngờ rằng ' chúng ta đang tiến đến kết thúc

of 400 years

của 400 năm

when Western power was enough.

khi quyền lực phía Tây đi đến giới hạn

People say to me, "The Chinese, of course,

người ta nói với tôi rằng "Dĩ nhiên Trung Quốc

they'll never get themselves involved

họ sẽ không bao giờ dính đến

in peace-making, multilateral peace-making around the world."

bảo vệ hoà bình thế giới, bảo vệ hoà bình giữa các cực trên thế giới

Oh yes? Why not?

Đúng thế ư? Tại sao không?

How many Chinese troops

Có bao nhiêu đội quân Trung Quốc

are serving under the blue beret, serving under the blue flag,

đang phục vụ dưới đội quân hòa bình , phục vụ dưới lá cờ hòa bình

serving under the U.N. command in the world today?

phục vụ cho Liên Hiệp Quốc trên thế giới ngày nay?

3,700.

3700

How many Americans? 11.

Có bao nhiêu người Mỹ? 11 người

What is the largest naval contingent

Đội hải quân lớn nhất đang làm gì

tackling the issue of Somali pirates?

để giải quyết vấn đề hải tặc Somali?

The Chinese naval contingent.

đội hải quân của trung quốc.

Of course they are, they are a mercantilist nation.

Và dĩ nhiên họ là một quốc gia hám lợi

They want to keep the sea lanes open.

họ muốn giữ đường biển mở

Increasingly, we are going to have to do business

Càng ngày, chúng ta càng phải làm việc

with people with whom we do not share values,

với những người mà chúng ta không có chung giá trị

but with whom, for the moment, we share common interests.

mà là với những người, chúng ta chia sẻ lợi ích chung trong một khoảng thời gian

It's a whole new different way

đó là một cách hoàn toàn khác

of looking at the world that is now emerging.

để nhìn thế giới, đang xuất hiện đó

And here's the third factor,

và đây là yếu tố thứ ba

which is totally different.

hoàn toàn khác

Today in our modern world,

Ngày nay ở thế giới hiện đại của chúng ta

because of the Internet,

nhờ internet

because of the kinds of things people have been talking about here,

nhờ những thứ mà người ta đang bàn tán tới, tại đây

everything is connected to everything.

mọi thứ đều được liên kết

We are now interdependent.

chúng ta phụ thuộc lẫn nhau

We are now interlocked,

chúng ta giờ được cài vào nhau

as nations, as individuals,

như những quốc gia, như những cá nhân

in a way which has never been the case before,

theo cách mà chưa bao giờ có trước đây

never been the case before.

chưa từng có

The interrelationship of nations,

Mối liên hệ giữa các quốc gia

well it's always existed.

luôn tồn tại

Diplomacy is about managing the interrelationship of nations.

Nền dân chủ là để quản lý mối liên hệ giữa các quốc gia

But now we are intimately locked together.

nhưng giờ chúng ta bị khoá mật thiết vào với nhau

You get swine flu in Mexico,

bạn bị mắc dịch cúm heo ở Mexico

it's a problem for Charles de Gaulle Airport

đó là một vấn đề lớn cho sân bay Charles de Gaulle

24 hours later.

24 tiếng sau

Lehman Brothers goes down, the whole lot collapses.

Lehman Brothers sụp đổ, tất cả đều sụp đổ

There are fires in the steppes of Russia,

cháy rừng ở thảo nguyên Nga

food riots in Africa.

khủng hoảng thực phẩm ở châu Phi

We are all now deeply, deeply, deeply interconnected.

chúng ta liên kết với nhau rất rất chặt chẽ

And what that means

và điều đó có nghĩa là

is the idea of a nation state acting alone,

ý tưởng về một quốc gia hành động một mình

not connected with others,

, không liên kết với những nước khác

not working with others,

, không làm việc cùng những nước khác

is no longer a viable proposition.

không còn là một đề nghị có thể thực hiện

Because the actions of a nation state

bởi những hành động của một quốc gia

are neither confined to itself,

không còn là của riêng nó nữa,

nor is it sufficient for the nation state itself

hay là đủ hiệu quả cho bản thân quốc gia đó

to control its own territory,

để kiểm soát lãnh thổ của mình

because the effects outside the nation state

bởi hiệu quả ảnh hưởng bên ngoài đất nước đó

are now beginning to affect what happens inside them.

đang bắt đầu ảnh hưởng tới những gì xảy ra bên trong

I was a young soldier

tôi đã từng là một người lính trẻ

in the last of the small empire wars of Britain.

vào thời kì cuối cuộc chiến đế chế ở Anh

At that time, the defense of my country

lúc đó, quốc phòng của đất nước tôi

was about one thing and one thing only:

đã chỉ dựa trên một và chỉ một thứ mà thôi:

how strong was our army, how strong was our air force,

đó là quân đội của chúng tôi mạnh như thế nào, không quân của chúng tôi mạnh như thế nào

how strong was our navy and how strong were our allies.

hải quân của chúng tôi mạnh như thế nào và đồng minh của chúng tôi mạnh như thế nào

That was when the enemy was outside the walls.

đó là khi quân địch ở ngoài bức tường

Now the enemy is inside the walls.

giờ đây quân địch là ở bên trong bức tường

Now if I want to talk about the defense of my country,

Giờ đây nếu tôi muốn nói về mức độ phòng thủ của đất nước mình

I have to speak to the Minister of Health

tôi phải nói với bộ sức khoẻ

because pandemic disease is a threat to my security,

bởi bệnh dịch là mối đe doạ đến sự an toàn của tôi

I have to speak to the Minister of Agriculture

tôi phải nói với bộ trưởng bộ Nông nghiệp

because food security is a threat to my security,

bởi sự an toàn thực phẩm là mối đe doạ

I have to speak to the Minister of Industry

tôi phải nói chuyện với bộ trưởng bộ Công nghiệp

because the fragility of our hi-tech infrastructure

bởi sự mong manh của hạ tầng công nghệ của chúng ta

is now a point of attack for our enemies --

chính là điểm tấn công của kẻ thù--

as we see from cyber warfare --

như chúng ta nhìn thấy từ cuộc chiến số

I have to speak to the Minister of Home Affairs

tôi phải nói chuyện với bộ trưởng bộ nội vụ

because who has entered my country,

bởi ai vào đất nước tôi

who lives in that terraced house in that inner city

ai sống trong ngôi nhà có sân thượng đó trong thành phố đó

has a direct effect on what happens in my country --

có ảnh hưởng trực tiếp đến những gì xảy ra trong đất nước tôi-

as we in London saw in the 7/7 bombings.

chúng ta đã thấy tại London 77 cuộc ném bom

It's no longer the case that the security of a country

không còn là vấn đề an ninh quốc gia nữa

is simply a matter for its soldiers and its ministry of defense.

chỉ đơn giản là vấn đề của quân đội và bộ quốc phòng

It's its capacity to lock together its institutions.

giờ vấn đề là khả năng khóa chặt với nhau của các tổ chức

And this tells you something very important.

và điều này nói lên một thứ rất quan trọng

It tells you that, in fact,

nó nói cho bạn rằng, trên thực tế,

our governments, vertically constructed,

chính phủ của chúng ta, được xây dựng theo cấu trúc dọc

constructed on the economic model of the Industrial Revolution --

được xây dựng trên mô hình kinh tế của cuộc cách mạng công nghiệp --

vertical hierarchy, specialization of tasks,

nhiều tầng theo chiều dọc, chuyên môn hoá

command structures --

những cấu trúc có sẵn--

have got the wrong structures completely.

hoàn toàn là những cấu trúc sai lầm

You in business know

các bạn biết trong thế giới kinh doanh

that the paradigm structure of our time, ladies and gentlemen,

cấu trúc điển hình của chúng ta, thưa quí vị,

is the network.

là mạng lưới

It's your capacity to network that matters,

khả năng tạo mạng lưới của bạn mới là quan trọng

both within your governments and externally.

cả trong và ngoài chính phủ

So here is Ashdown's third law.

đây là luật thứ ba của Ashdown

By the way, don't ask me about Ashdown's first law and second law

nhưng đừng hỏi tôi về luật thứ hai và ba của Ashdown

because I haven't invented those yet;

vì tôi chưa nghĩ ra chúng

it always sounds better if there's a third law, doesn't it?

lúc nào nói là định luật thứ ba nghe cũng hay hơn mà đúng không?

Ashdown's third law is that in the modern age,

Định luật thứ ba của Ashdown nói rằng trong thời hiện đại,

where everything is connected to everything,

nơi mà mọi thứ liên quan đến nhau

the most important thing about what you can do

điều quan trọng nhất về những gì bạn có thể làm

is what you can do with others.

là những gì bạn có thể làm với người khác,

The most important bit about your structure --

Mẩu quan trọng nhất về cấu trúc của bạn

whether you're a government, whether you're an army regiment,

dù là chính phủ hay quân đội

whether you're a business --

hay giới kinh doanh--

is your docking points, your interconnectors,

đó là những điểm dừng và các liên kết của bạn

your capacity to network with others.

khả năng bạn kết nối với người khác

You understand that in industry;

bạn hiểu điều đó

governments don't.

nhưng chính phủ thì không.

But now one final thing.

giờ còn một điều cuối cùng.

If it is the case, ladies and gentlemen -- and it is --

Nếu đó là trường hợp, thưa quý vị,

that we are now locked together

mà chúng ta giờ đang bị khoá lại với nhau

in a way that has never been quite the same before,

theo cách mà chưa từng có từ trước

then it's also the case that we share a destiny with each other.

thì đó cũng có nghĩa là chúng ta đang có chung một vận mệnh

Suddenly and for the very first time,

lần đầu tiên bất chợt

collective defense, the thing that has dominated us

hàng rào phòng thủ chung đã chiếm lĩnh chúng ta

as the concept of securing our nations,

khi mà khái niệm để bảo vệ riêng đất nước của mình,

is no longer enough.

không còn là đủ nữa.

It used to be the case

Từng có trường hợp

that if my tribe was more powerful than their tribe, I was safe;

nếu dân tộc tôi mạnh hơn dân tộc họ, chúng tôi sẽ an toàn

if my country was more powerful than their country, I was safe;

đất nước tôi mạnh hơn đất nước họ, chúng tôi sẽ an toàn

my alliance, like NATO, was more powerful than their alliance, I was safe.

hội đồng minh của tôi như NATO mạnh hơn hội đồng minh của họ, chúng tôi sẽ an toàn

It is no longer the case.

Nhưng không còn như thế nữa

The advent of the interconnectedness

Sự xuất hiện đầy quan trọng của sự liên kết lẫn nhau

and of the weapons of mass destruction

và của những vũ khí phá huỷ hàng loạt

means that, increasingly,

có nghĩa là càng ngày

I share a destiny with my enemy.

tôi càng có chung vận mệnh với kẻ địch của mình

When I was a diplomat

khi tôi là nhà ngoại giao

negotiating the disarmament treaties with the Soviet Union

việc thương lượng hiệp ước giải trừ quân bị với Hồng Quân Nga

in Geneva in the 1970s,

ở Geneva năm 1970s

we succeeded because we understood

chúng tôi đã thàng công vì chúng tôi hiểu được

we shared a destiny with them.

mình chia sẻ chung số phận với họ

Collective security is not enough.

An ninh tập thể là không đủ.

Peace has come to Northern Ireland

Hoà bình đến với Bắc Ireland

because both sides realized that the zero-sum game couldn't work.

bởi hai bên nhận ra rằng trò chơi một mất một còn không thể có hiệu quả

They shared a destiny with their enemies.

Họ cùng chung số phận với kẻ địch của họ

One of the great barriers to peace in the Middle East

Một trong những rào cản hoà bình ở Trung Đông

is that both sides, both Israel and, I think, the Palestinians,

là cả hai phía Israel và Palestine

do not understand

đều không hiểu

that they share a collective destiny.

là họ có chung một số phận

And so suddenly, ladies and gentlemen,

và bất chợt thưa quí vị

what has been the proposition

cái mà đã từng là lời đề nghịi

of visionaries and poets down the ages

của những nhà thơ hay những người người mơ mộng

becomes something we have to take seriously

trở thành cái mà chúng ta phải suy nghĩ nghiêm túc

as a matter of public policy.

như một vấn đề về chính sách quốc gia

I started with a poem, I'll end with one.

tôi đã bắt đầu với một bài thơ tôi sẽ kết thúc cũng bằng một bài thơ

The great poem of John Donne's.

bài thơ tuyệt vời của John Donne

"Send not for whom the bell tolls."

"Gửi cho những người còn sống"

The poem is called "No Man is an Island."

bài thơ tên là "Không ai là một hòn đảo cả"

And it goes:

và nó như thế này

"Every man's death affected me,

"mỗi cái chết của một con người ảnh hưởng đến tôi,

for I am involved in mankind,

bởi tôi thuộc về loài người,

send not to ask

gửi mà không báo

for whom the bell tolls,

cho những người đã khuất

it tolls for thee."

chuông rung ba hồi"

For John Donne, a recommendation of morality.

với John Donne, đó là một lời đề nghị luân lý

For us, I think,

Đối với chúng ta, tôi nghĩ rằng

part of the equation for our survival.

đó là một phần cho sự sống còn của mình

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(vỗ tay)