How we can end sexual harassment at work | Gretchen Carlson

Translator: Trang Pham Reviewer: TOM HARDY

"All I wanted was a much-deserved promotion,

"Tất cả những gì tôi muốn là một sự thăng tiến xứng đáng

and he told me to 'Get up on the desk

và anh ta bảo tôi: 'Nằm lên bàn, dang hai chân ra.' "

and spread 'em.'"

"All the men in my office wrote down on a piece of paper

"Tất cả đàn ông ở cơ quan tôi cùng viết vào một mảnh giấy

the sexual favors that I could do for them.

những hành vi đồi bại họ muốn tôi làm.

All I had asked for was an office with a window."

trong khi tôi chỉ hỏi xin một văn phòng có cửa sổ."

"I asked for his advice about how I could get a bill out of committee;

"Tôi xin lời khuyên của anh ta cho công việc của mình

he asked me if I brought my kneepads."

Anh ta hỏi liệu tôi có mang theo miếng đệm đầu gối."

Đó chỉ là vài trong số những câu chuyện kinh khủng

Those are just a few of the horrific stories

that I heard from women over the last year,

mà tôi đã nghe từ nhiều phụ nữ khác vào năm ngoái

as I've been investigating workplace sexual harassment.

khi điều tra về quấy rối tình dục nơi công sở.

And what I found out

Và tôi phát hiện ra rằng, đó là một nạn dịch toàn cầu.

is that it's an epidemic across the world.

Đó là một thực tế kinh tởm với hàng triệu phụ nữ

It's a horrifying reality for millions of women,

when all they want to do every day

khi tất cả những gì họ muốn là được đi làm hàng ngày.

is go to work.

Sexual harassment doesn't discriminate.

Quấy rối tình dục không phân biệt bạn là ai.

You can wear a skirt,

Bạn có thể mặc váy,

hospital scrubs,

đồng phục công nhân, hay quân phục.

army fatigues.

You can be young or old,

Bạn có thể trẻ hay già, đã kết hôn hoặc độc thân

married or single,

da trắng hay da màu.

black or white.

You can be a Republican, a Democrat or an Independent.

Bạn có thể là người ủng hộ Đảng dân chủ, cộng hòa hay trung lập

I heard from so many women:

Tôi đã nghe được từ rất nhiều phụ nữ

nhân viên cảnh sát, thành viên trong quân đội,

police officers,

members of our military,

financial assistants,

trợ lý tài chính, diễn viên, kỹ sư, luật sư

actors, engineers, lawyers,

bankers, accountants, teachers ...

nhân viên ngân hàng, kế toán, giáo viên...

journalists.

phóng viên.

Quấy rối tình dục, hóa ra không phải về tình dục.

Sexual harassment, it turns out,

is not about sex.

Nó là về quyền lực,

It's about power,

and about what somebody does to you

và về điều mà ai đó đã làm với bạn để tước đi quyền của bạn.

to try and take away your power.

And I'm here today

Và tôi ở đây ngày hôm nay để nói với các bạn rằng

to encourage you to know that you can take that power back.

bạn hoàn toàn có thể đòi lại quyền lực đó.

(Vỗ tay)

(Applause)

On July 6, 2016,

Vào ngày 6 tháng 7, 2016

Tôi đã nhảy khỏi vách đá.

I jumped off a cliff all by myself.

It was the scariest moment of my life;

Đó là khoảng khắc đáng sợ nhất trong đời tôi

an excruciating choice to make.

khi phải đưa ra một lựa chọn hết sức đau đớn.

Tôi đã rơi vào vực thẳm, trơ trọi,

I fell into an abyss all alone,

not knowing what would be below.

không biết có những gì dưới đó.

But then, something miraculous started to happen.

Nhưng sau đó, điều kỳ diệu đã xảy ra

Thousands of women started reaching out to me

Hàng nghìn phụ nữ đã liên lạc với tôi

to share their own stories of pain and agony and shame.

chia sẻ những câu chuyện đau lòng, tủi nhục của họ.

Họ nói rằng tôi trở thành tiếng nói của họ

They told me that I became their voice --

they were voiceless.

vì họ không có tiếng nói.

And suddenly, I realized that even in the 21st century,

Đột nhiên, tôi nhận ra rằng, thậm chí ở thế kỳ 21 này

every woman still has a story.

phụ nữ nào cũng có một câu chuyện chưa từng kể.

Like Joyce,

Giống như Joyce, một giám sát phi hành đoàn,

a flight attendant supervisor

whose boss, in meetings every day,

có ông chủ mà trong buổi họp hàng ngày

would tell her about the porn that he'd watched the night before

sẽ nói với cô về phim khiêu dâm hắn đã xem tối qua

while drawing penises on his notepad.

trong khi vẽ dương vật vào notepad của hắn.

She went to complain.

She was called "crazy" and fired.

Cô ấy đi khiếu nại Cô bị gọi là " điên rồ" và bị sa thải.

Like Joanne, Wall Street banker.

Hay như Joanne, nhân viên ngân hàng Wall Street.

Her male colleagues would call her that vile c-word every day.

Đồng nghiệp nam gọi cô bằng những từ hèn hạ mỗi ngày.

She complained --

Cô ấy đã than phiền và bị cho là gây rối,

labeled a troublemaker,

never to do another Wall Street deal again.

và không bao giờ được làm ở Wall Street nữa.

Like Elizabeth, an army officer.

Như Elizabeth, một nhân viên quân đội.

Her male subordinates would wave one-dollar bills in her face,

Cấp dưới của cô đã vung vẩy những tờ 1 đô trước mặt

and say, "Dance for me!"

và nói: "Nhảy cho tôi xem!"

Và khi cô khiếu nại với ngài thiếu tá

And when she went to complain to a major,

he said, "What? Only one dollar?

anh ta nói: "Sao? Chỉ có 1 đô thôi sao?

You're worth at least five or ten!"

Giá của cô ít nhất cũng 5 hay 10 đô."

Sau khi đọc và trả lời tất cả

After reading,

replying to all

và khóc sau những email đó,

and crying over all of these emails,

I realized I had so much work to do.

tôi nhận ra rằng mình có rất nhiều việc phải làm.

Here are the startling facts:

Một sự thật gây sửng sốt là:

one in three women -- that we know of --

1/3 phụ nữ - mà ta biết -

have been sexually harassed in the workplace.

đã và đang bị quấy rối tình dục ở công sở.

Seventy-one percent of those incidences never get reported.

71% trong số đó không bao giờ được báo cáo lại.

Why?

Tại sao?

Because when women come forward,

Bởi khi làm thế, phụ nữ luôn bị cho là kẻ nói dối, kẻ gây rối,

they're still called liars and troublemakers

and demeaned and trashed

là người không có giá trị, hay đồ rác rưởi,

and demoted and blacklisted

bị hạ chức, liệt vào danh sách đen hay bị đuổi việc.

and fired.

Reporting sexual harassment can be, in many cases, career-ending.

Việc thông báo quấy rối tình dục cũng có thể là kết thúc sự nghiệp.

Trong rất nhiều phụ nữ đã liêc lạc với tôi,

Of all the women that reached out to me,

almost none are still today working in their chosen profession,

hầu hết đang không làm đúng nghề nghiệp của họ.

and that is outrageous.

và đó là một điều xúc phạm.

Tôi, ở những lúc đầu, cũng đã im lặng.

I, too, was silent in the beginning.

Nó xảy đến với tôi vào cuối năm khi tôi đăng quang Hoa hậu Mỹ,

It happened to me at the end of my year as Miss America,

when I was meeting with a very high-ranking TV executive

tôi gặp một giám đốc điều hành của kênh TV nổi tiếng ở New York.

in New York City.

I thought he was helping me throughout the day,

Tôi nghĩ là hắn ta sẽ giúp tôi gọi điện cả ngày.

making a lot of phone calls.

We went to dinner,

Chúng tôi đã đi ăn tối, và trên băng ghế sau, hắn bất ngờ lao vào tôi

and in the back seat of a car, he suddenly lunged on top of me

và đưa lưỡi vào miệng tôi.

and stuck his tongue down my throat.

I didn't realize that to "get into the business" -- silly me --

Tôi đã không nhận ra rằng để giúp tôi "vào được trong giới "

he also intended to get into my pants.

hắn cũng định cho tay vào quần tôi.

Và chỉ 1 tuần sau,

And just a week later,

when I was in Los Angeles meeting with a high-ranking publicist,

khi tôi tham gia cuộc họp ở Los Angeles với một nhà xuất bản cấp cao,

it happened again.

chuyện đó xảy ra một lần nữa, cũng trên xe hơi.

Again, in a car.

And he took my neck in his hand,

Tay hắn giữ cổ tôi, và hắn mạnh bạo cố đẩy đầu tôi vào giữa hai chân hắn.

and he shoved my head so hard into his crotch,

I couldn't breathe.

Tôi đã không thở được.

Những sự kiện đó đã làm tôi mất đi sự tự tin trong cuộc sống

These are the events that suck the life out of all of your self-confidence.

Những sự kiện đó, mà mãi cho đến gần đây,

These are the events that, until recently,

I didn't even call assault.

tôi cũng không dám gọi là những cuộc công kích.

And this is why we have so much work to do.

Và đó là lý do chúng ta có rất nhiều việc cần làm.

Sau khi đăng quang Miss America,

After my year as Miss America,

I continued to meet a lot of well-known people,

tôi đã liên tục gặp rất nhiều người nổi tiếng

including Donald Trump.

trong đó, có cả Donald Trump.

When this picture was taken in 1988,

Khi bức ảnh này được chụp vào năm 1988,

nobody could have ever predicted where we'd be today.

không ai có thể đoán được chúng tôi của ngày hôm nay

(Laughter)

(Cười)

Me, fighting to end sexual harassment in the workplace;

Tôi, chiến đấu để chấm dứt nạn quấy rối tình dục nơi công sở

he, president of the United States

ông ấy, Tổng thống Hoa Kỳ phớt lờ nó.

in spite of it.

Sau đó, tôi đã có buổi xuất hiện đầu tiên trên TV ở Richmond, Virginia.

And shortly thereafter, I got my first gig in television news

in Richmond, Virginia.

Check out that confident smile with the bright pink jacket.

Hãy nhìn nụ cười đầy tự tin đó và chiếc áo hồng sáng.

Not so much the hair.

Đừng để ý đến mái tóc nhé. (Cười)

(Laughter)

I was working so hard to prove that blondes have a lot of brains.

Tôi đã làm việc chăm chỉ để chứng minh rằng phụ nữ tóc vàng cũng rất thông minh.

Trớ trêu thay, một trong những tin đầu tiên mà tôi đưa,

But ironically, one of the first stories I covered

was the Anita Hill hearings in Washington, DC.

lại là phiên toà về Anita Hill ở Washington, DC.

And shortly thereafter,

Và ngay sau đó, tôi cũng lại bị quấy rối tình dục ở nơi làm việc.

I, too, was sexually harassed in the workplace.

Tôi đưa tin ở vùng quê Virginia,

I was covering a story in rural Virginia,

and when we got back into the car,

khi trở lại xe người quay phim hỏi rằng

my cameraman started saying to me,

wondering how much I had enjoyed when he touched my breasts

tôi thích thú thế nào khi anh ta chạm vào ngực lúc cài micro.

when he put the microphone on me.

Từ khoảnh khắc đó, sự việc chỉ trở nên tồi tệ hơn.

And it went downhill from there.

I was bracing myself against the passenger door --

Tôi ôm lấy cơ thể mình, tựa hẳn vào cửa xe.

this was before cellphones.

Đó là trước khi có điện thoại di động. Tôi đã bị hóa đá.

I was petrified.

I actually envisioned myself rolling outside of that door

Tôi thậm chí đã tưởng tượng mình lao ra khỏi xe

as the car was going 50 miles per hour like I'd seen in the movies,

khi xe đang chạy 80km/h, như trên phim

and wondering how much it would hurt.

và tự hỏi liệu sẽ đau đớn lắm không.

When the story about Harvey Weinstein came to light --

Khi câu chuyện về Harvey Weinstein được đưa ra ánh sáng

one the most well-known movie moguls in all of Hollywood --

- một trong những ông trùm phim nổi tiếng nhất Hollywood-

the allegations were horrific.

những cáo buộc thật kinh khủng.

But so many women came forward,

Nhưng rất nhiều phụ nữ cũng đã lên tiếng

and it made me realize what I had done meant something.

và tôi nhận ra những việc mình làm thật sự có ý nghĩa.

(Applause)

(Vỗ tay)

Hắn đưa ra lời thoái thác thật nghèo nàn.

He had such a lame excuse.

He said he was a product of the '60s and '70s,

Hắn bảo rằng hắn lớn lên trong thập niên 60 và 70

and that that was the culture then.

và chuyện này khi đó là bình thường. Phải, khi đó là bình thường

Yeah, that was the culture then,

and unfortunately, it still is.

và, thật không may, bây giờ vẫn vậy.

Why?

Tại sao?

Because of all the myths

Vì những suy nghĩ lệch lạc về nạn quấy rối tình dục.

that are still associated with sexual harassment.

"Phụ nữ chỉ cần kiếm việc khác, một ngành nghề khác".

"Women should just take another job and find another career."

Phải rồi. Hãy nói vậy với những người mẹ đơn thân làm hai việc,

Yeah, right.

Tell that to the single mom working two jobs,

trying to make ends meet,

Cố để nuôi sống bản thân, và cũng bị quấy rối tình dục.

who's also being sexually harassed.

"Phụ nữ - họ tự gây ra chuyện này cho mình."

"Women --

they bring it on themselves."

Chính quần áo họ mặc, chính những lớp trang điểm của họ.

By the clothes that we wear

and the makeup that we put on.

Yeah, I guess those hoodies that Uber engineers wear in Silicon Valley

Phải rồi, tôi đoán áo len của kĩ sư Uber ở thung lũng Silicon nhìn thật gợi tình.

are just so provocative.

"Phụ nữ tự bịa ra chuyện."

"Women make it up."

Yeah, because it's so fun and rewarding

Phải rồi, vì bị xem rẻ và hạ bệ thì thật là hài hước và xứng đáng.

to be demeaned and taken down.

Tôi biết.

I would know.

"Phụ nữ đưa ra những cáo buộc này vì họ muốn nổi tiếng và giàu có."

"Women bring these claims because they want to be famous and rich."

Our own president said that.

Tổng thống chúng ta nói vậy đấy.

I bet Taylor Swift,

Tôi cá rằng Taylor Swift,

one of the most well-known and richest singers in the world,

một trong những ca sĩ nổi tiếng và giàu có nhất thế giới,

didn't need more money or fame

đã không cần tiền hay sự nổi tiếng

when she came forward with her groping case

khi cô ấy lên tiếng về việc bị đụng chạm và đòi bồi thường một đô la.

for one dollar.

And I'm so glad she did.

Và tôi rất mừng vì cô ấy đã làm vậy.

Tin nóng hổi:

Breaking news:

the untold story about women and sexual harassment in the workplace:

những câu chuyện chưa kể về phụ nữ và nạn quấy rối tình dục:

phụ nữ chỉ muốn một môi trường làm việc

women just want a safe, welcoming

and harass-free environment.

an toàn và lành mạnh.

That's it.

Chỉ thế thôi.

(Applause)

(Vỗ tay)

So how do we go about getting our power back?

Vậy chúng ta lấy lại quyền lực như thế nào?

I have three solutions.

Tôi có ba cách giải quyết.

Number one:

Thứ nhất:

we need to turn bystanders and enablers into allies.

ta phải biến những người vô can thành đồng minh

Ninety-eight percent of United States corporations right now

98% tập đoàn Hoa Kì hiện nay có những chính sách đào tạo

have sexual harassment training policies.

ngăn chặn quấy rối tình dục nơi công sở.

Seventy percent have prevention programs.

70% có những chương trình ngăn chặn nạn quấy rối.

But still, overwhelmingly,

Dù vậy, rất nhiều người không liên can

bystanders and witnesses don't come forward.

hay những nhân chứng đã không lên tiếng.

Năm 2016,

In 2016,

the Harvard Business Review called it the "bystander effect."

báo Harvard Business gọi đó là "hiệu ứng người đứng nhìn".

And yet -- remember 9/11.

Và, hãy nhớ lại sự kiện 9/11,

chúng ta đã nghe cả triệu lần.

Millions of times we've heard,

"If you see something,

"Nếu như bạn thấy gì đó, hãy lên tiếng."

say something."

Imagine how impactful that would be if we carried that through

Hãy tưởng tượng việc ấy ý nghĩa đến thế nào nếu ta thuyết phục

to bystanders in the workplace regarding sexual harassment --

những người vô can chỉ điểm và ngăn chặn những vụ quấy rối,

to recognize and interrupt these incidences;

đối mặt với kẻ phạm tội,

to confront the perpetrators to their face;

to help and protect the victims.

giúp đỡ và bảo vệ nạn nhân.

Đây là những gì tôi muốn nói với đàn ông:

This is my shout-out to men:

we need you in this fight.

chúng tôi cần các anh trong trận chiến này

And to women, too --

Và cả với phụ nữ -

enablers to allies.

Hãy trở thành đồng minh.

Number two:

Thứ hai:

change the laws.

Hãy đổi luật.

Bao nhiêu người trong các bạn biết,

How many of you out there know

whether or not you have a forced arbitration clause

liệu có điều khoản phân xử bắt buộc

in your employment contract?

trong hợp đồng làm việc của mình?

Không nhiều lắm.

Not a lot of hands.

And if you don't know, you should,

Nếu không biết, thì bạn nên biết

and here's why.

Đây là lí do:

TIME Magazine calls it,

Tạp chí TIME đề cập ngay đây trên màn hình,

right there on the screen,

"The teeny tiny little print in contracts

"Chính dòng in nhỏ này trong hợp đồng

that keeps sexual harassment claims unheard."

đã giấu kín các cáo buộc quấy rối tình dục.

Here's what it is.

Chính nó đây:

Xét xử cưỡng chế đã lấy đi Quyền cơ bản thứ bảy của bạn

Forced arbitration takes away your Seventh Amendment right

to an open jury process.

quyền yêu cầu mở phiên tòa xét xử.

It's secret.

Không ai biết cả.

You don't get the same witnesses or depositions.

Bạn không có nhân chứng và lời cung giống nhau.

In many cases, the company picks the arbitrator for you.

Trong nhiều vụ, công ty chọn thẩm phán cho bạn.

There are no appeals,

Và sẽ không có kháng cáo,

and only 20 percent of the time does the employee win.

và chỉ 20% người làm công thắng kiện.

But again, it's secret,

Một lần nữa, không ai biết,

so nobody ever knows what happened to you.

nên sẽ không ai biết điều gì xảy ra với bạn.

This is why I've been working so diligently

Đây là lý do tôi kiên trì làm việc ở Capitol Hill, Washington, DC

on Capitol Hill in Washington, DC

to change the laws.

để thay đổi điều luật.

And here's what I tell the Senators:

Tôi nói với các Thượng nghị sĩ: Quấy rối tình dục là phi chính trị.

sexual harassment is apolitical.

Before somebody harasses you,

Trước khi ai đó quấy rối bạn,

they don't ask you if you're a Republican or Democrat first.

chúng không hỏi liệu bạn theo phe Dân chủ hay Cộng hòa.

They just do it.

Chúng cứ thế mà làm.

And this is why we should all care.

Và đây là lý do chúng ta phải quan tâm.

Number three:

Thứ ba:

be fierce.

hãy mãnh liệt hơn.

It starts when we stand tall,

Nó sẽ bắt đầu khi chúng ta dám đứng lên,

and we build that self-confidence.

và cho bản thân sự tự tin.

And we stand up and we speak up,

Chúng ta đứng dậy, cất tiếng nói, cho cả thế giới biết điều gì đang diễn ra.

and we tell the world what happened to us.

I know it's scary,

Tôi biết nó đáng sợ,

but let's do it for our kids.

nhưng hãy làm vì con trẻ của ta.

Let's stop this for the next generations.

Hãy chấm dứt điều này vì thế hệ tương lai.

I know that I did it for my children.

Tôi biết tôi đã làm vì con cháu tôi.

They were paramount in my decision-making

Chúng là ưu tiên hàng đầu trong mọi quyết định,

about whether or not I would come forward.

mỗi khi tôi phân vân liệu có nên tiến bước.

My beautiful children,

Những đứa con xinh đẹp của tôi,

my 12-year-old son, Christian,

con trai Christian, 12 Kaia, con gái, 14.

my 14-year-old daughter, Kaia.

And boy, did I underestimate them.

Con trai, tôi đã đánh giá thấp thằng bé.

Ngày khai trường năm ngoái,

The first day of school last year

happened to be the day my resolution was announced,

chính là ngày quyết định của tôi được thông báo,

and I was so anxious about what they would face.

và tôi lo sợ điều có thể xảy đến với lũ trẻ.

My daughter came home from school and she said,

Con gái tôi đi học về và nói:

"Mommy, so many people asked me what happened to you over the summer."

"Mẹ ơi, nhiều người hỏi điều gì xảy ra với con suốt mùa hè."

Then she looked at me in the eyes

Và nó nhìn vào mắt tôi và nói: "Mẹ, con vô cùng tự hào

and she said, "And mommy,

I was so proud

to say that you were my mom."

khi mẹ là mẹ của con."

And two weeks later,

Hai tuần sau, cuối cùng,

when she finally found the courage to stand up to two kids

con bé cũng đủ dũng khí để đứng lên chống lại

hai đứa trẻ người đã khiến con bé khổ sở,

who had been making her life miserable,

she came home to me and she said,

lúc về nhà, con gái tôi nói:

"Mommy, I found the courage to do it

"Me, cuối cùng, con cũng đủ can đảm để làm

because I saw you do it."

vì con thấy mẹ cũng làm thế."

(Applause)

(Vỗ tay)

Bạn thấy đấy, trao món quà là lòng dũng cảm có sức lan tỏa mạnh mẽ.

You see, giving the gift of courage is contagious.

Và tôi mong rằng hành trình của mình cũng truyền cảm hứng cho bạn,

And I hope that my journey has inspired you,

because right now, it's the tipping point.

bởi ngay lúc này, điểm bùng phát, ta đang thấy lịch sử diễn ra.

We are watching history happen.

Ngày càng có nhiều phụ nữ đứng lên và nói:

More and more women are coming forward and saying,

"Enough is enough."

"Thế là quá đủ."

(Vỗ tay)

(Applause)

Và đây là lời yêu cầu cuối cùng cho các công ty.

Here's my one last plea to companies.

Let's hire back all those women whose careers were lost

Hãy tuyển lại những phụ nữ mà đã đánh mất sự nghiệp

because of some random jerk.

vì những kẻ xuẩn ngốc.

Bởi đây mới là điều tôi biết về phụ nữ:

Because here's what I know about women:

Chúng tôi sẽ không bao giờ để bản thân bị coi rẻ, thị uy hay tụt hậu;

we will not longer be underestimated, intimidated or set back;

we will not be silenced by the ways of the establishment

chúng tôi sẽ không im lặng bởi những điều cổ hủ

or the relics of the past.

hay vết tích của quá khứ.

No.

Không.

We will stand up and speak up

Chúng tôi sẽ đứng lên và cất tiếng nói

and have our voices heard.

để được lắng nghe.

We will be the women we were meant to be.

Chúng tôi sẽ trở thành những phụ nữ mà chúng tôi xứng đáng.

And above all,

Và hơn tất cả,

we will always be fierce.

chúng tôi sẽ luôn quyết liệt.

Thank you.

Xin cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)