This Is What LGBT Life Is Like Around the World | Jenni Chang and Lisa Dazols | TED Talks

Translator: Linndy V Reviewer: Nick Nguyen

Jenni Chang: When I told my parents I was gay,

Jenni Chang: Khi tôi nói bố mẹ rằng tôi đồng tính

the first thing they said to me was,

điều đầu tiên họ nói với tôi là,

"We're bringing you back to Taiwan."

"Chúng ta sẽ đưa con quay trở về Đài Loan"

(Laughter)

(Tiếng cười)

In their minds, my sexual orientation was America's fault.

Trong suy nghĩ của họ, xu hướng tính dục của tôi là lỗi của nước Mỹ.

The West had corrupted me with divergent ideas,

Phương Tây đã làm hỏng tôi bằng những ý nghĩ lệch lạc

and if only my parents had never left Taiwan,

và giá như bố mẹ tôi không bao giờ rời khỏi Đài Loan,

this would not have happened to their only daughter.

điều này sẽ không xảy ra với con gái duy nhất của họ.

In truth, I wondered if they were right.

Thực ra, tôi cũng đã tự hỏi liệu họ có nói đúng không.

Of course, there are gay people in Asia,

Tất nhiên, có người đồng tính ở châu Á,

just as there are gay people in every part of the world.

cũng như có người đồng tính ở mọi nơi trên thế giới.

But is the idea of living an "out" life,

Nhưng có phải cái ý tưởng sống một cuộc sống "công khai"

in the "I'm gay, this is my spouse, and we're proud of our lives together"

kiểu "Tôi đồng tính, đây là chồng/vợ tôi và chúng tôi tự hào sống bên nhau"

kind of way just a Western idea?

chỉ là một tư tưởng kiểu phương Tây?

If I had grown up in Taiwan, or any place outside of the West,

Nếu tôi lớn lên ở Đài Loan, hay bất cứ nơi nào bên ngoài phương Tây,

would I have found models of happy, thriving LGBT people?

liệu tôi có tìm thấy hình mẫu những người LGBT hạnh phúc, mạnh mẽ?

Lisa Dazols: I had similar notions.

Lisa Dazols: Tôi cũng từng nghĩ vậy

As an HIV social worker in San Francisco,

Là một nhân viên xã hội HIV ở San Francisco,

I had met many gay immigrants.

tôi gặp rất nhiều dân nhập cư đồng tính.

They told me their stories of persecution in their home countries,

Họ kể cho tôi nghe chuyện họ bị ngược đãi ở chính quê hương mình,

just for being gay,

chỉ vì họ đồng tính,

and the reasons why they escaped to the US.

và lý do vì sao họ bỏ trốn sang Mỹ.

I saw how this had beaten them down.

Tôi thấy được điều đó gây nản lòng thế nào

After 10 years of doing this kind of work,

Sau 10 năm làm công việc này,

I needed better stories for myself.

tôi cần những câu chuyện tốt hơn cho bản thân mình.

I knew the world was far from perfect,

Tôi biết thế giới không hề hoàn hảo, nhưng

but surely not every gay story was tragic.

không phải chuyện đồng tính nào cũng bi kịch.

JC: So as a couple, we both had a need to find stories of hope.

JC: Là cặp đôi, 2 chúng tôi muốn tìm kiếm những câu chuyện đầy hy vọng.

So we set off on a mission to travel the world

Nên chúng tôi đã lên đường với sứ mệnh vòng quanh thế giới

and look for the people we finally termed as the "Supergays."

và tìm đến những con người mà cuối cùng chúng tôi đặt tên là "Siêu Đồng Tính".

(Laughter)

(Tiếng cười)

These would be the LGBT individuals

Đây sẽ là những cá nhân LGBT

who were doing something extraordinary in the world.

đang làm việc gì đó vô cùng lớn lao trên thế giới.

They would be courageous, resilient,

Họ can đảm, luôn kiên cường,

and most of all, proud of who they were.

và quan trọng hơn cả, tự hào về chính bản thân họ.

They would be the kind of person that I aspire to be.

Họ chính là kiểu người mà tôi khao khát được trở thành.

Our plan was to share their stories to the world through film.

Kế hoạch của chúng tôi là chia sẻ câu chuyện của họ với thế giới qua phim.

LD: There was just one problem.

LD: Nhưng có một vấn đề.

We had zero reporting and zero filmmaking experience.

Chúng tôi không có bất cứ kinh nghiệm làm phóng sự và phim nào.

(Laughter)

(Tiếng cười)

We didn't even know where to find the Supergays,

Thậm chí không biết người Siêu Đồng Tính ở đâu,

so we just had to trust that we'd figure it all out along the way.

vậy nên chúng tôi phải tin rằng sẽ tìm ra cách trên đường đi.

So we picked 15 countries in Asia, Africa and South America,

Nên chúng tôi đã chọn 15 quốc gia ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ,

countries outside the West that varied in terms of LGBT rights.

những quốc gia phía ngoài phương Tây với những quyền LGBT khác nhau.

We bought a camcorder,

Chúng tôi mua 1 máy quay,

ordered a book on how to make a documentary --

đặt mua một cuốn sách dạy cách phim tài liệu

(Laughter)

(Tiếng cười)

you can learn a lot these days --

bạn có thể học được rất nhiều vào thời buổi này

and set off on an around-the-world trip.

và bắt đầu hành trình vòng quanh thế giới.

JC: One of the first countries that we traveled to was Nepal.

JC: Một trong những đất nước đầu tiên chúng tôi đến là Nepal.

Despite widespread poverty, a decade-long civil war,

Mặc cho đói nghèo khắp nơi, nội chiến kéo dài một thập kỉ,

and now recently, a devastating earthquake,

và gần đây, một trận động đất kinh hoàng,

Nepal has made significant strides in the fight for equality.

Nepal đã làm nên những tiến bộ rõ rệt trong cuộc đấu tranh cho sự công bằng.

One of the key figures in the movement is Bhumika Shrestha.

Một trong những nhân vật then chốt của phong trào này là Bhumika Shrestha.

A beautiful, vibrant transgendered woman,

Một người phụ nữ chuyển giới đẹp, tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết,

Bhumika has had to overcome being expelled from school

Bhumika đã phải vượt qua việc bị đuổi học

and getting incarcerated because of her gender presentation.

và bị tống giam vì bài thuyết trình về giới tính của cô ấy.

But, in 2007, Bhumika and Nepal's LGBT rights organization

Tuy nhiên, năm 2007, Bhumika và tổ chức quyền LGBT của Nepal

successfully petitioned the Nepali Supreme Court

đã thành công trong việc đề xuất lên Tòa Án Tối Cao Nepali

to protect against LGBT discrimination.

để phản đối chống lại sự kỳ thị đối với cộng đồng LGBT.

Here's Bhumika:

Đây là Bhumika:

(Video) BS: What I'm most proud of?

(Phim) BS: Điều tôi tự hào nhất ư?

I'm a transgendered person.

Tôi là một người chuyển giới.

I'm so proud of my life.

Tôi rất tự hào về cuộc sống của mình.

On December 21, 2007,

Vào ngày 21/12/2007,

the supreme court gave the decision for the Nepal government

Tòa án Tối cao đã ra quyết định cho chính phủ Nepal

to give transgender identity cards

cấp thẻ căn cước cho người chuyển giới

and same-sex marriage.

và cho phép hôn nhân đồng giới.

LD: I can appreciate Bhumika's confidence on a daily basis.

LD: Tôi rất cảm kích trước sự tự tin của Bhumika thường ngày.

Something as simple as using a public restroom

Một thứ đơn giản như sử dụng nhà vệ sinh công cộng

can be a huge challenge when you don't fit in

có thể là một thách thức khi bạn thấy không phù hợp

to people's strict gender expectations.

với sự kỳ vọng về giới tính khắt khe của mọi người.

Traveling throughout Asia,

Đi khắp châu Á,

I tended to freak out women in public restrooms.

tôi hay khiến cho những người phụ nữ hoảng hốt trong toilet

They weren't used to seeing someone like me.

Họ không quen với việc nhìn thấy 1 người như tôi.

I had to come up with a strategy, so that I could just pee in peace.

Tôi đã nghĩ ra một kế sách, để chỉ có thể đi tè một cách tự nhiên

(Laughter)

(Tiếng cười)

So anytime I would enter a restroom,

Vậy nên mỗi lần vào nhà vệ sinh,

I would thrust out my chest to show my womanly parts,

Tôi thường ưỡn ngực ra để trưng ra những phần nữ tính của mình

and try to be as non-threatening as possible.

và cố tỏ ra ít đe dọa nhất có thể.

Putting out my hands and saying, "Hello",

Vẫy tay và nói, "Xin chào",

just so that people could hear my feminine voice.

chỉ để người ta có thể nghe giọng nói nữ tính của tôi.

This all gets pretty exhausting, but it's just who I am.

Những việc này khá nhọc nhằn nhưng đó chính là con người tôi.

I can't be anything else.

Tôi không thể là bất cứ thứ gì khác.

JC: After Nepal, we traveled to India.

JC: Sau Nepal, chúng tôi đến Ấn Độ.

On one hand, India is a Hindu society,

Một mặt thì, Ấn Độ là xã hội Hinđu giáo,

without a tradition of homophobia.

không có truyền thống định kiến với người đồng tính.

On the other hand, it is also a society with a deeply patriarchal system,

Mặt khác, đó cũng là một xã hội với chế độ phụ hệ sâu sắc,

which rejects anything that threatens the male-female order.

chối bỏ mọi thứ đe dọa trật tự nam-nữ.

When we spoke to activists,

Trò chuyện với các nhà hoạt động

they told us that empowerment begins with ensuring proper gender equality,

họ kể rằng sự trao quyền bắt đầu bằng việc đảm bảo công bằng giới,

where the women's status is established in society.

nơi mà địa vị của phụ nữ được xác lập trong xã hội.

And in that way, the status of LGBT people can be affirmed as well.

Và theo cách đó, địa vị của những người LGBT cũng sẽ được khẳng định.

LD: There we met Prince Manvendra.

LD: Ở đó chúng tôi gặp Hoàng tử Manvendra.

He's the world's first openly gay prince.

Anh ấy là hoàng tử đồng tính công khai đầu tiên của thế giới.

Prince Manvendra came out on the "Oprah Winfrey Show,"

Hoàng tử đã công khai trong show "Oprah Winfrey,"

very internationally.

được trình chiếu toàn cầu.

His parents disowned him

Cha mẹ anh chối bỏ anh,

and accused him of bringing great shame to the royal family.

và buộc tội anh làm nhục nhã gia đình hoàng gia.

We sat down with Prince Manvendra

Chúng tôi đã lắng nghe Hoàng tử

and talked to him about why he decided to come out so very publicly.

và trò chuyện với anh về việc lý do anh quyết định công khai giới tính.

Here he is:

Anh ấy nói rằng:

(Video) Prince Manvendra: I felt there was a lot of need

(Phim) Hoàng tử Manvendra: Tôi cảm thấy rất cần

to break this stigma and discrimination which is existing in our society.

phá bỏ sự sỉ nhục và kỳ thị đang tồn tại trong xã hội của chúng ta.

And that instigated me to come out openly and talk about myself.

Điều đó thôi thúc tôi công khai giới tính và nói về bản thân mình.

Whether we are gay, we are lesbian, we are transgender, bisexual

Dù ta là đồng tính nam hay nữ, ta là người chuyển giới, hay song tính

or whatever sexual minority we come from,

hay ta đến từ bất kỳ nhóm thiểu số giới tính nào,

we have to all unite and fight for our rights.

chúng ta phải cùng đoàn kết và đấu tranh cho quyền lợi của mình.

Gay rights cannot be won in the court rooms,

Quyền của người đồng giới không thể chiến thắng trong tòa án,

but in the hearts and the minds of the people.

nhưng có thể trong tim và trí óc của mọi người.

JC: While getting my hair cut,

JC: Khi đi cắt tóc,

the woman cutting my hair asked me,

người thợ cắt tóc đã hỏi tôi,

"Do you have a husband?"

"Cô có chồng không?"

Now, this was a dreaded question

Đây là một câu hỏi đáng sợ

that I got asked a lot by locals while traveling.

mà tôi bị dân địa phương hỏi rất nhiều khi đi du lịch.

When I explained to her that I was with a woman instead of a man,

Khi giải thích với bà ấy tôi ở bên 1 người phụ nữ thay vì 1 người đàn ông,

she was incredulous,

bà ấy đã hoài nghi,

and she asked me a lot of questions about my parents' reactions

và hỏi tôi rất nhiều về phản ứng của cha mẹ tôi

and whether I was sad that I'd never be able to have children.

và liệu tôi có buồn vì tôi sẽ không bao giờ có khả năng có con.

I told her that there are no limitations to my life

Tôi nói với bà ấy không có giới hạn nào cho cuộc sống của tôi

and that Lisa and I do plan to have a family some day.

và rằng Lisa và tôi định sẽ lập gia đình một ngày nào đó.

Now, this woman was ready to write me off

Tới đó, bà ấy đã như ngó lơ tôi

as yet another crazy Westerner.

và coi tôi như một người Tây điên rồ

She couldn't imagine that such a phenomenon

Bà ấy không thể tưởng tượng được điều đó

could happen in her own country.

lại có thể xảy ra ở chính đất nước mình.

That is, until I showed her the photos of the Supergays

Cho đến khi tôi cho bà xem ảnh của những Siêu Đồng tính

that we interviewed in India.

chúng tôi đã phỏng vấn ở Ấn Độ.

She recognized Prince Manvendra from television

Bà ấy nhận ra Hoàng tử Manvendra trên ti-vi

không lâu sau tôi có khán giả là những người thợ cắt tóc khác

and soon I had an audience of other hairdressers

interested in meeting me.

hứng thú gặp gỡ tôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And in that ordinary afternoon,

Và trong buổi chiều bình thường đó,

I had the chance to introduce an entire beauty salon

tôi đã có cơ hội giới thiệu tới cả tiệm làm đẹp

to the social changes that were happening in their own country.

những thay đổi trong xã hội đang diễn ra ngay chính trên đất nước họ.

LD: From India, we traveled to East Africa,

LD: Từ Ấn Độ, chúng tôi đến Đông Phi,

a region known for intolerance towards LGBT people.

vùng được biết đến là không khoan dung đối với người LGBT.

In Kenya, 89 percent of people who come out to their families

Ở Kenya, 89% số người nói ra giới tính thật của mình cho gia đình

are disowned.

bị ruồng bỏ.

Homosexual acts are a crime and can lead to incarceration.

Những hành vi đồng giới là tội ác và có thể dẫn tới bị tống giam.

In Kenya, we met the soft-spoken David Kuria.

Ở Kenya, chúng tôi gặp David Kuria, một người với giọng nói nhẹ nhàng.

David có một sứ mệnh lớn là khao khát hành động vì người nghèo

David had a huge mission of wanting to work for the poor

and improve his own government.

và cải thiện chính phủ của chính mình.

Vậy nên anh đã quyết định tranh cử vào thượng nghị viện.

So he decided to run for senate.

He became Kenya's first openly gay political candidate.

Anh ấy trở thành ứng cử viên chính trị đồng tính công khai đầu tiên của Kenya.

David wanted to run his campaign without denying the reality of who he was.

David muốn điều hành chiến dịch mà không phải chối bỏ hiện thực mình là ai.

But we were worried for his safety

Nhưng chúng tôi lo lắng cho sự an nguy của anh ấy

because he started to receive death threats.

bởi anh ấy bắt đầu nhận những lời đe dọa về cái chết.

(Video) David Kuria: At that point, I was really scared

(Video) David Kuria: Lúc đó, tôi đã thực sự sợ hãi

because they were actually asking for me to be killed.

bởi vì họ đã thực sự yêu cầu tôi bị giết.

And, yeah,

Và, phải rồi,

there are some people out there who do it

có một số người ngoài kia làm việc đó

and they feel that they are doing a religious obligation.

và họ cảm thấy như họ đang làm một nghĩa vụ tôn giáo.

JC: David wasn't ashamed of who he was.

JC: David không xấu hổ về việc anh là ai.

Even in the face of threats,

Thậm chí ngay cả khi đối mặt với sự đe dọa,

he stayed authentic.

anh ấy vẫn thành thật.

LD: At the opposite end of the spectrum is Argentina.

LD: Ở phía đối lập là Argentina.

Argentina's a country where 92 percent of the population identifies as Catholic.

Argentina là đất nước với 92% dân số được xác định là tín đồ Thiên chúa giáo.

Yet, Argentina has LGBT laws that are even more progressive

Ấy vậy mà, Argentina có bộ luật LGBT còn tiến bộ hơn

than here in the US.

so với ở đây - Hoa Kỳ.

In 2010, Argentina became the first country in Latin America

Năm 2010, Argentina trở thành quốc gia Mỹ La-tinh đầu tiên

and the 10th in the world to adopt marriage equality.

và thứ 10 trên thế giới thực hiện bình đẳng hôn nhân.

There, we met María Rachid.

Ở đó, chúng tôi gặp María Rachid.

María was a driving force behind that movement.

María là một động lực thúc đẩy đằng sau cuộc vận động đó.

María Rachid (Spanish): I always say that, in reality,

María Rachid (tiếng TBN): Tôi luôn nói rằng, trong thực tế,

the effects of marriage equality

những tác động của bình đẳng hôn nhân

are not only for those couples that get married.

không chỉ dành cho những cặp đôi sẽ kết hôn đó.

They are for a lot of people that, even though they may never get married,

mà còn dành cho nhiều người, ngay cả khi họ sẽ không bao giờ kết hôn,

will be perceived differently by their coworkers,

sẽ được nhìn nhận theo một cách khác bởi đồng nghiệp,

their families and neighbors,

gia đình và láng giềng của họ,

from the national state's message of equality.

từ thông điệp về sự bình đẳng của chính quyền nhà nước.

I feel very proud of Argentina

Tôi cảm thấy rất tự hào về Argentina

because Argentina today is a model of equality.

bởi Argentina ngày nay là một hình mẫu của sự bình đẳng.

And hopefully soon,

Và hi vọng không bao lâu nữa,

the whole world will have the same rights.

cả thế giới sẽ có những quyền như nhau.

JC: When we made the visit to my ancestral lands,

JC: Khi chúng tôi ghé thăm vùng đất của tổ tiên tôi,

I wish I could have shown my parents what we found there.

tôi ước tôi có thể chỉ cho bố mẹ thấy chúng tôi đã tìm thấy gì ở đó.

Because here is who we met:

Bởi đây là những người chúng tôi đã gặp:

(Video) One, two, three. Welcome gays to Shanghai!

(Video) Một, hai, ba. Chào mừng người đồng tính đến Thượng Hải.

(Laughter)

(Tiếng cười)

A whole community of young, beautiful Chinese LGBT people.

Cả một cộng đồng LGBT Trung Quốc trẻ, xinh đẹp.

Tất nhiên, họ đã đã phải vật lộn.

Sure, they had their struggles.

But they were fighting it out.

Nhưng họ đã đấu tranh để giải quyết vấn đề.

In Shanghai, I had the chance to speak to a local lesbian group

Ở Thượng Hải, tôi có cơ hội trò chuyện với một nhóm đồng tính nữ địa phương

and tell them our story in my broken Mandarin Chinese.

và kể họ nghe câu chuyện của chúng tôi, bằng Tiếng Trung Phổ Thông đứt đoạn.

In Taipei, each time we got onto the metro,

Ở Đài Bắc, mỗi lần chúng tôi lên tàu điện ngầm

we saw yet another lesbian couple holding hands.

đều trông thấy một cặp đồng tính nữ khác đang nắm tay.

And we learned that Asia's largest LGBT pride event

Và chúng tôi biết được rằng sự kiện tự hào LGBT lớn nhất của châu Á

happens just blocks away from where my grandparents live.

diễn ra chỉ cách nơi ông bà tôi sống có mấy khu nhà.

If only my parents knew.

Giá như bố mẹ tôi biết điều đó.

LD: By the time we finished our not-so-straight journey around the world,

LD: Khi chúng tôi kết thúc hành trình không-thẳng-cho-lắm vòng quanh thế giới,

(Laughter)

(Tiếng cười)

we had traveled 50,000 miles

chúng tôi đã đi được 50,000 dặm

and logged 120 hours of video footage.

và ghi lại 120 giờ dữ liệu ghi hình gốc.

We traveled to 15 countries

Chúng tôi đã đến 15 quốc gia

and interviewed 50 Supergays.

và phỏng vấn 50 Siêu Đồng tính.

Turns out, it wasn't hard to find them at all.

Hóa ra, tìm được họ không khó chút nào.

JC: Yes, there are still tragedies that happen

JC: Đúng vậy, vẫn có những bi kịch xảy đến

on the bumpy road to equality.

trên con đường chông gai đến với sự bình đẳng.

And let's not forget that 75 countries still criminalize homosexuality today.

Và đừng bỏ qua 75 quốc gia ngày nay vẫn coi đồng giới là trái pháp luật.

But there are also stories of hope and courage

Nhưng cũng có những câu chuyện về niềm tin và sự can đảm

in every corner of the world.

ở mọi nơi trên thế giới.

What we ultimately took away from our journey is,

Điều cuối cùng chúng tôi thu được từ cuộc hành trình là,

equality is not a Western invention.

sự bình đẳng không phải là một phát minh của phương Tây.

LD: One of the key factors in this equality movement is momentum,

LD: Một nhân tố then chốt trong cuộc vận động bình đẳng giới là đà phát triển,

momentum as more and more people embrace their full selves

thứ mà khi ngày càng nhiều người biết yêu quý chính bản thân họ

and use whatever opportunities they have

và sử dụng bất cứ cơ hội nào họ có

to change their part of the world,

để thay đổi phần thế giới của họ,

and momentum as more and more countries

và thứ mà mà ngày càng nhiều quốc gia

find models of equality in one another.

tìm được hình mẫu của sự công bằng ở một quốc gia khác.

When Nepal protected against LGBT discrimination,

Khi Nepal chống lại sự kỳ thị LGBT,

India pushed harder.

thì Ấn Độ thúc đẩy mạnh mẽ hơn.

When Argentina embraced marriage equality,

Khi Argentina ủng hộ bình đẳng hôn nhân,

Uruguay and Brazil followed.

Uruguay và Brazil thực hiện theo.

When Ireland said yes to equality,

Khi Ireland nói đồng ý với bình đẳng,

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

the world stopped to notice.

cả thế giới dừng lại để chú ý.

When the US Supreme Court makes a statement to the world

Khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đưa ra một lời tuyên bố với thế giới

that we can all be proud of.

tất cả chúng ta có thể cùng tự hào.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

JC: As we reviewed our footage,

JC: Khi chúng tôi xem lại dữ liệu gốc,

what we realized is that we were watching a love story.

điều chúng tôi nhận ra là chúng tôi đang theo dõi một câu chuyện tình yêu.

It wasn't a love story that was expected of me,

Đó không phải là câu chuyện tình yêu được trông đợi ở tôi

but it is one filled with more freedom, adventure and love

mà đó là câu chuyện chứa nhiều tự do, phiêu lưu và tình yêu

than I could have ever possibly imagined.

hơn tôi có thể tưởng tượng được.

One year after returning home from our trip,

Một năm sau khi trở về nhà từ chuyến đi,

marriage equality came to California.

bình đẳng hôn nhân đến được California.

And in the end, we believe, love will win out.

Và cuối cùng, chúng tôi tin tưởng rằng, tình yêu sẽ chiến thắng tất cả.

(Video) By the power vested in me,

(Video) Bằng quyền lực trao cho tôi,

by the state of California

bởi bang California

and by God Almighty,

và bởi Thượng Đế,

I now pronounce you spouses for life.

ta tuyên bố hai con là vợ chồng mãi mãi

You may kiss.

Hai con có thể hôn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)