On time and water | Andri Snær Magnason

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Mirjana Čutura

Translator: TED Translators Admin Reviewer: Cao Tú Bùi

Xin chào, tôi là Andri Snær Magnason,

từ Iceland.

(Tiếng nước chảy xiết)

Hi, my name is Andri Snær Magnason,

Năm 2019, ta đã mất sông băng đầu tiên do biến đổi khí hậu:

talking from Iceland.

Okjökull, sông băng Ok,

(Water rushing)

giờ đã không còn ổn nữa.

In 2019, we had lost our first glacier to climate change:

Và trong 200 năm tới,

dự đoán ta sẽ mất tất cả sông băng theo cách tương tự.

the Okjökull, the Ok glacier,

that is not OK anymore.

Sông băng này là một ví dụ.

And in the next 200 years,

we expect all our glaciers to follow the same path.

Sólheimajökull, nằm ở bờ biển phía nam Iceland.

(Tiếng nước chảy xiết)

This glacier here is one of them:

Sólheimajökull, in the south coast of Iceland.

Tôi đã viết một bài thơ cho một đài kỷ niệm trên ngọn núi

nơi Okjökull từng tồn tại.

(Water rushing)

Một lá thư gửi tương lai,

viết rằng:

“Tượng đài này để ghi nhận chúng tôi biết điều gì đang xảy ra

I wrote a poem for a plaque that was placed on the mountain

where Okjökull once stood.

và cần phải làm gì.

Chỉ bạn mới biết liệu chúng tôi có thành công”.

It was a letter to the future,

and it says,

"This monument is to acknowledge that we know what is happening

and what needs to be done.

Only you know if we did it."

Ông bà tôi là những nhà thám hiểm sông băng nghiệp dư,

khi những sông băng trông có vẻ vĩnh cửu.

My grandparents, they were glacier explorers at times,

Họ đi hưởng trăng mật trên sông băng vào năm 1956.

when the glaciers seemed eternal.

Trong ba tuần, họ lên kế hoạch và đi đến Vatnajökull,

They went on a glacial honeymoon in the year 1956.

sông băng lớn nhất Châu Âu,

ngủ trong lều dưới nhiệt độ khắc nghiệt.

For three weeks, they were mapping and traveling Vatnajökull,

Có lần tôi hỏi họ: “Ông bà không lạnh sao?”

Họ trả lời: “Lạnh ư?

Europe's biggest glacier,

Ông bà mới cưới mà."

sleeping in tents in extreme temperatures.

And I asked them once, "Weren't you cold?"

And they said, "Cold?

Bà tôi vừa tròn 96 tuổi,

We were just married."

và giờ, chúng tôi biết nhiều sông băng nữa sẽ biến mất

trong quãng thời gian mà ai đó ra đời hôm nay và già đi đến tuổi bà tôi.

My grandmother just turned 96,

and now we know that many glaciers will be gone

Ta cần bắt đầu kết nối với tương lai theo một cách mật thiết và khẩn cấp.

within the time someone born today becomes as old as my grandmother is now.

Bà tôi sinh vào năm 1924.

We need to start connecting to the future in an intimate and urgent way.

Và nếu tôi có cháu,

những người tôi sẽ yêu nhất trên đời, sẽ vẫn còn sống vào năm 2150.

My grandmother, she was born in the year 1924.

And if I have grandchildren,

Vì thời đại chúng ta là thời đại của những người ta biết và yêu thương,

the people I will love the most in my life will still be alive in the year 2150.

thời đại tạo ra chúng ta,

và cũng là thời đại của những người ta sẽ biết và yêu thương,

Because our time is the time of the people that we know and love,

thời đại chúng ta tạo ra.

Chúng ta có thể dễ dàng chinh phục 230 năm,

the time that created us,

and our time is also the time of the people that we will know and love,

với nhiều thế hệ nối tiếp

the time that we create.

Khi nhà khoa học nào đó nói năm 2100, ta nhún vai; không cảm thấy liên quan.

We can easily span 230 years --

the handshake of generations.

When a scientist says 2100, we just shrug; we don't feel connected.

Nhưng tôi hỏi bà mình: “100 năm là dài hay ngắn?”

Và câu trả lời của bà khiến tôi bất ngờ:

But I asked my grandmother, "Are 100 years a long time or short time?"

"Rất ngắn.

Bà cảm thấy như bà mới vừa đi trên sông băng hôm qua.”

And she said, to my surprise,

(Tiếng nước chảy xiết)

"It's a short time.

I feel like I was traveling the glaciers yesterday."

Vậy 2100 không phải tương lai xa.

(Water rushing)

Đơn giản là ngày mai,

vì trong suy nghĩ của những người đó,

2020 sẽ là ngày hôm qua.

So 2100 is not a distant future.

It's basically tomorrow,

Và tôi khá chắc rằng chúng ta muốn họ nhìn lại thời đại này

because in the mind of those people,

2020 will be yesterday.

với lòng tự hào và biết ơn,

vì ta biết chuyện gì đang diễn ra

và ta biết mình phải làm gì,

And I'm quite sure that we want them to look at our time

và cuối cùng, ta thật sự đã làm được điều đúng đắn.

with pride and gratitude,

because we knew what was happening

Xin cảm ơn.

and we know what needs to be done,

and we actually, eventually, did the right thing.

Thank you.