Paul Tudor Jones II: Why we need to rethink capitalism

Translator: Hồng Khánh Lê Reviewer: Phu M. Dinh

Đây là một câu chuyện về chủ nghĩa tư bản.

This is a story about capitalism.

It's a system I love

Đó là một hệ thống tôi rất yêu thích

because of the successes and opportunities it's afforded me and millions of others.

vì sự thành công và cơ hội nó mang đến cho tôi và hàng triệu người.

I started in my 20s trading commodities, cotton in particular, in the pits,

Tôi khởi nghiệp với việc buôn bán ở tuổi hai mươi, đặt biệt hàng cotton,

and if there was ever a free market free-for-all, this was it,

nếu có thị trường tự do cạnh tranh, thì chính là thị trường đó,

where men wearing ties but acting like gladiators

nơi các ông mang cà vạt nhưng làm việc như nô lệ

fought literally and physically for a profit.

chiến đấu theo nghĩa đen với cơ bắp để có lợi nhuận.

Fortunately, I was good enough that by the time I was 30,

Thậy may, tôi khá vững vàng ở tuổi 30,

I was able to move into the upstairs world of money management,

tôi có cơ hội leo lên những nấc thang của thế giới quản lý tiền bạc,

where I spent the next three decades as a global macro trader.

rồi tôi trải qua 3 thập niên như là một thương gia cấp toàn cầu.

And over that time, I've seen a lot of crazy things in the markets,

Hơn nữa, tôi còn thấy nhiều thứ kỳ lạ ở các thị trường,

and I've traded a lot of crazy manias.

và tôi buôn bán nhiều thứ rất điên khùng.

And unfortunately,

Và không may,

I'm sad to report that right now we might be in the grips

tôi rất buồn phải nói rằng bây giờ tôi mới hiểu được

of one of the most disastrous, certainly of my career,

một trong những vấn đề tồi tệ nhất trong sự nghiệp của tôi,

and one consistent takeaway is manias never end well.

và việc mua bán chụp giựt là điên khùng và không bao giờ kết có hậu.

Now, over the past 50 years,

Hơn 50 năm qua,

we as a society have come to view our companies and corporations

như một xã hội bình thường, chúng tôi gặp công ty và tập đoàn thuộc quyền

in a very narrow, almost monomaniacal fashion

trong nhóm đỉnh cao và dường như là đỉnh xã hội

with regard to how we value them,

với cách chúng tôi đánh giá họ,

and we have put so much emphasis on profits,

chúng tôi đã quá chú trọng đến lợi nhuận,

on short-term quarterly earnings and share prices,

đến thu nhập ngắn hạn theo quí và giá cổ phiếu,

at the exclusion of all else.

đến mức bỏ qua những giá trị khác.

It's like we've ripped the humanity out of our companies.

Như là chúng tôi hủy toàn bộ giá trị nhân văn khỏi những nơi đó.

Now, we don't do that -- conveniently reduce something

Bây giờ, chúng tôi không làm vậy nữa -- chúng tôi giảm những thứ đó

to a set of numbers that you can play with like Lego toys --

đến các con số mà các bạn có thể hiểu được như trò xếp Lego --

we don't do that in our individual life.

chúng tôi không làm thế trong đời sống cá nhân.

We don't treat somebody or value them

Chúng tôi không đối xử ai đó hay đánh giá họ

based on their monthly income or their credit score,

dựa trên thu nhập tháng hay số tiền trong tài khoản,

but we have this double standard

nhưng chúng tôi có tiêu chuẩn kép này

when it comes to the way that we value our businesses,

- khi nào đạt đến cách chúng tôi đánh giá kinh doanh?

and you know what?

- và bạn biết gì?

It's threatening the very underpinnings of our society.

Điều đó đe dọa chính cái nền tảng của công ty chúng tôi.

And here's how you'll see.

Và đây là cách để bạn nhìn thấy.

This chart is corporate profit margins going back 40 years

Đồ thị này là giá trị lợi nhuận của công ty ở 40 năm trước

as a percentage of revenues,

là một tỷ lệ phần trăm của doanh số

and you can see that we're at a 40-year high of 12.5 percent.

và bạn có thể thấy chúng tôi ở tầm cao của 40 năm là 12.5%.

Now, hooray if you're a shareholder,

Nếu bạn là một cổ đông, thì chúc mừng bạn

but if you're the other side of that, and you're the average American worker,

nhưng nếu bạn ở bên kia, và bạn là người Mỹ làm công trung bình,

then you can see it's not such a good thing.

thì bạn có thể thấy mình chẳng được gì.

["U.S. Share of Income Going to Labor vs. CEO-to-Worker Compensation Ratio"]

[Chứng khoán Mỹ cho người lao động, tỷ lệ thưởng từ CEO đến công nhân]

Now, higher profit margins do not increase societal wealth.

Vậy giá trị lợi nhuận cao hơn không làm xã hội giàu lên được.

What they actually do is they exacerbate income inequality,

Lợi nhuận đó chỉ làm phức tạp thêm vấn đề thu nhập mất cân đối,

and that's not a good thing.

và đó không phải là hay.

But intuitively, that makes sense, right?

Nhưng theo trực giác, nó gây ra những vấn đề ?

Because if the top 10 percent of American families

Vì nếu 10 % gia đình Mỹ

own 90 percent of the stocks,

sở hữu 90% thị trường chứng khoán,

as they take a greater share of corporate profits,

khi họ nhận phần lợi tức lớn hơn từ lợi nhuận của công ty,

then there's less wealth left for the rest of society.

thì phần còn lại cho xã hội lại quá nhỏ.

Again, income inequality is not a good thing.

Một lần nữa, thu nhập mất cân đối thì không hay ho gì.

This next chart, made by The Equality Trust,

Đồ thị kế tiếp, được vẽ bởi The Equality Trust,

shows 21 countries from Austria to Japan to New Zealand.

cho thấy 21 nước từ Úc đến Nhật qua New Zealand.

On the horizontal axis is income inequality.

Trên trục hoành là thu nhập không cân đối.

The further to the right you go, the greater the income inequality.

Càng lệch về bên phía phải các bạn, thu nhập mất cân đối càng lớn.

On the vertical axis are nine social and health metrics.

Trên trục tung là chín chỉ số xã hội và y tế.

The more you go up that, the worse the problems are,

Bạn càng đi lên, vấn đề càng trầm trọng,

and those metrics include life expectancy, teenage pregnancy, literacy,

chỉ số này nói về tuổi thọ mong đợi, có thai ở trẻ vị thành niên, xóa mù chữ,

social mobility, just to name a few.

dịch chuyển xã hội, trên đây chỉ là vài ví dụ.

Now, those of you in the audience who are Americans may wonder,

Bây giờ, những ai trong số quý vị là người Mỹ có thể tự hỏi,

well, where does the United States rank?

Hoa Kỳ được xếp ở đâu?

Where does it lie on that chart?

Mỹ ở đâu trên đồ thị đó?

And guess what?

Và đoán thử xem?

We're literally off the chart.

Chúng ta ở đỉnh trong đồ thị này.

Yes, that's us,

Vâng đó là chúng ta,

with the greatest income inequality

với sự mất cân đối thu nhập lớn nhất

and the greatest social problems, according to those metrics.

và vấn đề xã hội lớn nhất theo những chỉ số này.

Now, here's a macro forecast that's easy to make,

Ở đây là dự báo vĩ mô đơn giản,

and that's, that gap between the wealthiest and the poorest,

đó là khoảng cách ở giữa những người giàu nhất và nghèo nhất,

it will get closed.

nó sắp bị xóa rồi.

History always does it.

Lịch sử luôn như vậy.

It typically happens in one of three ways:

Nó xảy ra theo một trong 3 cách đặt trưng:

either through revolution, higher taxes, or wars.

thông qua cách mạng, thuế cao hơn hoặc chiến tranh.

None of those are on my bucket list.

Không có cái nào hay ho để tôi trăn trối cả.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now, there's another way to do it,

Thật ra có cách khác để làm,

and that's by increasing justness in corporate behavior,

và đó là công lý được nâng lên ngay trong thái độ của công ty,

but the way that we're operating right now,

nhưng cách mà chúng đang làm lúc này,

that would require a tremendous change in behavior,

nó đòi hỏi một thay đổi lớn trong thái độ,

and like an addict trying to kick a habit,

giống như một con nghiện cố bỏ đi một thói quen,

the first step is to acknowledge that you have a problem.

bước đầu là nhận biết bạn có vấn đề.

And let me just say, this profits mania that we're on

Cho phép tôi nói thế này, cơn khát lợi nhuận của chúng ta

is so deeply entrenched

đã trở thành mãn tính rồi

that we don't even realize how we're harming society.

chúng ta không ngờ đang làm hại xã hội đến mức này.

Here's a small but startling example of exactly how we're doing that:

Đây là một ví dụ gây kinh ngạc về cách mà chúng ta đang làm :

this chart shows corporate giving

đồ thị này mô tả việc từ thiện của công ty

as a percentage of profits, not revenues, over the last 30 years.

như là một phần trong lợi nhuận, không phải doanh thu, hơn 30 năm qua.

Juxtapose that to the earlier chart of corporate profit margins,

Hãy đặt đồi thị này cạnh đồ thì giá trị lợi nhuận của công ty lúc nảy,

and I ask you, does that feel right?

và tôi hỏi bạn, bạn cảm thấy thế có ổn không?

In all fairness, when I started writing this, I thought,

Thành thật, khi tôi bắt đầu viết điều này, tôi nghĩ,

"Oh wow, what does my company, what does Tudor do?"

"ôi, công ty Tudor của tôi làm gì vậy?"

And I realized we give one percent of corporate profits

Và tôi nhận thấy chúng ta cho môt phần trăm lợi nhuận của công ty

to charity every year.

để làm từ thiện mỗi năm.

And I'm supposed to be a philanthropist.

Và tôi tự hỏi mình có biết yêu người là gì không.

When I realized that, I literally wanted to throw up.

Khi nhận ra điều đó, tôi muốn ói theo nghĩa đen.

But the point is, this mania is so deeply entrenched

Nhưng vấn đề này, sự nghiện này đã quá nặng rồi

that well-intentioned people like myself don't even realize that we're part of it.

Thậm chí chính tôi, với thiện ý của mình, cũng không nhận ra mình tệ như vậy.

Now, we're not going to change corporate behavior

Chúng ta không thay đổi hành vi của công ty

by simply increasing corporate philanthropy or charitable contributions.

bằng cách tăng việc thiện nguyện của công ty hay đóng góp từ thiện.

And oh, by the way, we've since quadrupled that,

Ôi, với cách đó, chúng tôi đã tăng gấp bốn.

but -- (Applause) -- Please.

(Vỗ tay)

But we can do it by driving more just behavior.

Nhưng chúng tôi có thể làm điều đó bằng thái độ đúng mực hơn nữa.

And one way to do it is actually trusting

Một cách để làm điều đó là tin tưởng

the system that got us here in the first place,

vào hệ thống đã đặt chúng tôi vào vị trí ban đầu,

and that's the free market system.

đó là hệ thống thị trường tự do.

About a year ago, some friends of mine and I

Khoảng một năm trước, vài người bạn tôi và tôi

started a not-for-profit called Just Capital.

đã khởi đầu một công ty phi lợi nhận có tên là Just Capital.

Its mission is very simple:

Sứ mệnh rất đơn giản:

to help companies and corporations

giúp các công ty và tập đoàn

learn how to operate in a more just fashion by using the public's input

học cách điều hành trong môi trường chuẩn hơn với đóng góp cộng đồng

to define exactly what the criteria are for just corporate behavior.

để xác định chính xác cái gì là tiêu chuẩn cho hành vi chuẩn mực của công ty.

Now, right now, there's no widely accepted standard

Hiện tại chưa có chuẩn mực chung được chấp nhận rộng

that a company or corporation can follow, and that's where Just Capital comes in,

để một công ty hay tập đoàn có thể theo và đạt được điều Just Capital đề nghị,

because beginning this year and every year we'll be conducting a nationwide survey

vì từ đầu năm nay và mỗi năm chúng tôi thực hiện một khảo sát toàn quốc

of a representative sample of 20,000 Americans

trên 20.000 người Mỹ

to find out exactly what they think

để hiểu họ nghĩ gì

are the criteria for justness in corporate behavior.

về chuẩn mực của hành vi công ty.

Now, this is a model that's going to start in the United States

Đây là mô hình sẽ bắt đầu ở Mỹ

but can be expanded anywhere around the globe,

nhưng có thể lan tỏa bất cứ nơi nào trên hành tinh,

and maybe we'll find out

và có thể chúng ta sẽ tìm ra

that the most important thing for the public

điều quan trọng nhất cho cộng đồng

is that we create living wage jobs, or make healthy products,

là chúng ta tạo ra công việc đủ sống, hoặc làm những sản phẩm có lợi cho sức khỏe,

or help, not harm, the environment.

hoăc bảo vệ môi trường.

At Just Capital, we don't know, and it's not for us to decide.

Ở Just Capital, chúng tôi không biết, và không phải chúng tôi quyết định.

We're but messengers,

Chúng tôi chỉ là người đưa tin,

but we have 100 percent confidence and faith in the American public

nhưng chúng tôi có 100% sự tin tưởng và lòng tin vào cộng đồng Mỹ

to get it right.

để làm được điều đó.

So we'll release the findings this September for the first time,

Vì thế chúng tôi sẽ thông báo những kêt quả lần đầu vào tháng 9,

and then next year, we'll poll again,

và năm tới, chúng tôi sẽ thăm dò lại,

and we'll take the additive step this time

và chúng tôi sẽ làm những bước tiếp

of ranking the 1,000 largest U.S. companies

để xếp hạng 1.000 công ty Mỹ lớn nhất

from number one to number 1,000 and everything in between.

từ số 1 đến số 1.000 và những công ty ở giữa.

We're calling it the Just Index,

Chúng tôi sẽ gọi đó là chỉ số Just Index,

and remember, we're an independent not-for-profit with no bias,

và xin hãy nhớ, chúng tôi là một công ty phi lợi nhuận, độc lập và không chia phần,

and we will be giving the American public a voice.

và chúng tôi sẽ cho công chúng Mỹ một tiếng nói.

And maybe over time, we'll find out that as people come to know

và sau đó, chúng tôi sẽ chỉ ra cho mọi người biết

which companies are the most just,

công ty nào là đúng mực nhất,

human and economic resources will be driven towards them,

con người và nguồn lực kinh tế sẽ hướng theo các công ty đó,

and they'll become the most prosperous

họ sẽ trở nên thành đạt nhất

and help our country be the most prosperous.

và giúp đất nước chúng ta trở nên thịnh vượng.

Now, capitalism has been responsible for every major innovation

Chủ nghĩa tư bản có trách nhiệm đối với mỗi đổi mới quan trọng

that's made this world a more inspiring and wonderful place to live in.

để làm cho thế giới này trở nên đáng mơ ước và tuyệt vời cho cuộc sống.

Capitalism has to be based on justice.

Chủ nghĩa tư bản phải xây trên công lý.

It has to be, and now more than ever,

Hơn bao giờ hết, nó cần

with economic divisions growing wider every day.

phát triển mạnh hơn mỗi ngày với việc chia sẻ kinh tế.

It's estimated that 47 percent of American workers

Theo ước tính, 47% người lao động Mỹ

can be displaced in the next 20 years.

có thể bị mất chỗ ở trong 20 năm tới.

I'm not against progress.

Tôi không chống lại sự phát triển,

I want the driverless car and the jet pack just like everyone else.

Như mọi người, tôi muốn có xe không người lái và túi bay.

But I'm pleading for recognition that with increased wealth and profits

Nhưng tôi kêu gọi để mọi người nhận ra rằng với lợi nhuận và sự giàu có đăng tăng

has to come greater corporate social responsibility.

chúng ta phải có trách nhiệm lớn hơn nữa với xã hội.

"If justice is removed," said Adam Smith, the father of capitalism,

"Nếu công lý bị chà đạp" Adam Smith, cha đẻ của chủ nghĩa tư bản, nói

"the great, the immense fabric of human society must in a moment

"thì nền sản xuất to lớn và tuyệt vời của xã hội loài người trong chốc lát

crumble into atoms."

sẽ tan thành mây khói."

Now, when I was young, and there was a problem,

Khi tôi còn trẻ, và nếu tôi có một vấn đề gì,

my mama used to always sigh and shake her head and say,

thì mẹ tôi thường thở dài, lắc đầu và nói để xoa dịu,

"Have mercy, have mercy."

"Hãy xót thương, hãy xót thương"

Now's not the time for us, for the rest of us to show them mercy.

Bây giờ không phải lúc để chúng ta, một nhóm trong chúng ta thể hiện xót thương.

The time is now for us to show them fairness,

Bây giờ là thời gian để chúng ta thể hiện sự công lý,

and we can do that, you and I,

và chúng ta có thể làm điều đó, bạn và tôi,

by starting where we work, in the businesses that we operate in.

với ngay công việc của chính mình. trong công việc kinh doanh của mình.

And when we put justness on par with profits,

Và khi chúng ta đặt công lý ngang hàng với lợi nhuận,

we'll get the most wonderful thing in all the world.

thì chúng ta mang lại điều tuyệt vời nhất cho thế giới.

We'll take back our humanity.

Chúng ta sẽ lấy lại được phần nhân tính.

Thank you.

Cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)