Myriam Sidibe: The simple power of handwashing

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Summer Ho

So imagine that a plane is about to crash

Hãy tưởng tượng một chiếc may bay sắp rơi

with 250 children and babies,

chở theo 250 trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh

and if you knew how to stop that, would you?

nếu biết cách ngăn nó, bạn có hành động không?

Now imagine

Giờ hãy tưởng tượng,

that 60 planes full of babies under five

có 60 chiếc máy bay

crash every single day.

chở đầy trẻ dưới 5 tuổi, rơi mỗi ngày

That's the number of kids

Đó là số trẻ em

that never make it to their fifth birthday.

không sống được đến sinh nhật lần thứ 5

6.6 million children

6.6 triệu trẻ em

never make it to their fifth birthday.

không bao giờ có được sinh nhật thứ 5

Most of these deaths are preventable,

Hầu hết những cái chết ấy có thể được ngăn chặn

and that doesn't just make me sad,

và điều đó không chỉ khiến tôi buồn

it makes me angry,

nó khiến tôi tức giận

and it makes me determined.

và làm tôi thêm quyết tâm

Diarrhea and pneumonia

Tiêu chảy và Viêm phổi là

are among the top two killers

hai nguyên nhân gây tử vong hàng đầu

of children under five,

cho trẻ dưới 5 tuổi,

and what we can do to prevent these diseases

và những gì có thể ngăn cản những bệnh dịch này

isn't some smart,

không phải công nghệ tiên tiến

new technological innovations.

thông minh nào

It's one of the world's oldest inventions:

Mà là một trong những phát mình lâu đời nhất

a bar of soap.

một bánh xà phòng

Washing hands with soap,

Rửa tay bằng xà phòng

a habit we all take for granted,

một thói quen chúng ta đã có từ lâu

can reduce diarrhea by half,

có thể giảm bệnh tiêu chảy đi một nửa

can reduce respiratory infections by one third.

có thể giảm một phần ba ảnh hưởng của viêm phế quản

Handwashing with soap

Rửa tay với xà phòng

can have an impact

có thể có tác dụng

on reducing flu, trachoma, SARS,

giảm cảm cúm, đau mắt hột, SARS

and most recently in the case of cholera

và gần đây nhất là trường hợp của dịch tả

and Ebola outbreak,

và sự bùng phát của dịch Ebola

one of the key interventions

một trong những cách can thiệp chính

is handwashing with soap.

là rửa tay với xà phòng

Handwashing with soap keeps kids in school.

Rửa tay bằng xà phòng giúp những đứa trẻ ở trường

It stops babies from dying.

và những trẻ sơ sinh tránh khỏi tử vong

Handwashing with soap

Rửa tay với xà phòng

is one of the most cost-effective

là một trong những cách hiệu quả nhất

ways of saving children's lives.

để cứu mạng những đứa trẻ

It can save over 600,000 children every year.

Nó có thể cứu hơn 600 triệu trẻ mỗi năm

That's the equivalent of stopping

Đồng nghĩa với việc ngăn chặn được

10 jumbo jets

10 máy bay phản lực cỡ lớn

full of babies and children

chở đầy trẻ em

from crashing every single day.

khỏi bị rơi mỗi ngày

I think you'll agree with me that that's a pretty

Tôi nghĩ bạn sẽ đồng ý với tôi rằng đó

useful public health intervention.

là biện pháp sức khỏe cộng đồng hữu ích

So now just take a minute.

Giờ hãy dành ra ít phút

I think you need to get to know the person next to you.

Tôi nghĩ bạn nên biêt về người bên cạnh

Why don't you just shake their hands.

Sao các bạn không bắt tay nhau

Please shake their hands.

Làm ơn hãy bắt tay nhau

All right, get to know each other.

Được rồi, hãy làm quen với nhau

They look really pretty.

Họ trông thật đẹp

All right.

Được rồi

So what if I told you

Vậy nếu tôi nói với các bạn

that the person whose hands you just shook

rằng người bạn vừa bắt tay

actually didn't wash their hands

thực ra chưa rửa tay

when they were coming out of the toilet? (Laughter)

sau khi đi vệ sinh? (Cười)

They don't look so pretty anymore, right?

Trông họ không còn đẹp nữa phải không?

Pretty yucky, you would agree with me.

Thật kinh, bạn sẽ đồng ý với tôi

Well, statistics are actually showing

Ồ, thông kê thực tế đã chỉ ra rằng

that four people out of five

cứ trong 5 người sẽ có 4 người

don't wash their hands when they come out of the toilet,

không rửa tay sau khi đi vệ sinh

globally.

trên toàn thế giới

And the same way,

Và như thế, chúng ta không rửa tay

we don't do it when we've got fancy toilets,

trong khi có những nhà vệ sinh sang trọng

running water, and soap available,

có sẵn vòi nước và xà phòng

it's the same thing in the countries

Điều tương tự cũng xảy ra ở các nước

where child mortality is really high.

có tỷ lệ tử vong ở trẻ em cao

What is it? Is there no soap?

Cái gì thế? Không có xà phòng sao?

Actually, soap is available.

Thực ra, xà phòng có sắn

In 90 percent of households in India,

Trong nhà của 90% hộ dân ở Ấn Độ

94 percent of households in Kenya,

94% hộ dân ở Kenya

you will find soap.

bạn có thể tìm thấy xà phòng

Even in countries where soap is the lowest,

Thậm chí ở những nước có tỷ lệ thấp nhất

like Ethiopia, we are at 50 percent.

như Ethiopia với 50%

So why is it?

Vậy nguyên do tại sao?

Why aren't people washing their hands?

Tại sao mọi người không rửa tay?

Why is it that Mayank,

Tại sao Manyak

this young boy that I met in India,

cậu bé mà tôi đã gặp ở Ấn Độ

isn't washing his hands?

không rửa tay?

Well, in Mayank's family,

Ồ, ở nhà Mayank

soap is used for bathing,

xà phòng dùng để tắm

soap is used for laundry,

xà phòng dùng để giặt giũ

soap is used for washing dishes.

xà phòng dùng để rửa bát.

His parents think sometimes

Bố mẹ cậu bé cho rằng

it's a precious commodity,

đó là một vật phẩm quý giá

so they'll keep it in a cupboard.

nên họ cất nó trong tủ.

They'll keep it away from him so he doesn't waste it.

Họ cất nó đi để cậu bé không lãng phí nó.

On average, in Mayank's family,

Trung bình, trong nhà Mayank

they will use soap for washing hands

họ dùng xà phòng rửa tay

once a day

một lần trong ngày

at the very best, and sometimes

Đó là lúc nhiều nhất, còn đôi lúc

even once a week for washing hands with soap.

cả tuần mới rửa tay với xà phòng một lần.

What's the result of that?

Vậy hậu quả là gì?

Children pick up disease

Trẻ em mắc bệnh

in the place that's supposed to love them

ở ngay nơi đáng lẽ chúng phải được

and protect them the most, in their homes.

yêu thương, bảo vệ nhất- nhà của chúng

Think about where you learned to wash your hands.

Nghĩ về nơi bạn đã học cách rửa tay.

Did you learn to wash your hands at home?

Bạn đã học cách rửa tay ở nhà ư?

Did you learn to wash your hands in school?

Hay bạn học cách rửa tay ở trường?

I think behavioral scientists will tell you

Tôi nghĩ nhà khoa học hành vi sẽ cho bạn biết

that it's very difficult to change the habits

là rất khó để thay đổi thói quen

that you have had early in life.

mà bạn sớm có trong đời.

However, we all copy what everyone else does,

Tuy nhiên, chúng ta bắt chước những điều người khác làm

and local cultural norms are something

và tập quán văn hóa địa phương

that shape how we change our behavior,

là thứ định hình cách chúng ta thay đổi hành vi

and this is where the private sector comes in.

Và đây là nơi khu vực tư hoạt động

Every second in Asia and Africa,

Mỗi giây ở Châu Á và Châu Phi

111 mothers

111 bà mẹ

will buy this bar to protect their family.

mua bánh xà phòng này để bảo vệ gia đình

Many women in India will tell you

Nhiều phụ nữ Ấn Độ sẽ nói với bạn rằng

they learned all about hygiene, diseases,

Họ đã học về vệ sinh, dịch bệnh

from this bar of soap from Lifebuoy brand.

từ những bánh xà phòng của hãng Lifebuoy

Iconic brands like this one

Những nhãn hàng như thế này

have a responsibility to do good

có trách nhiệm làm việc tốt

in the places where they sell their products.

ở nơi họ bán sản phẩm

It's that belief, plus the scale of Unilever,

Đó là niềm tin, và phạm vi của Unilever

that allows us to keep talking about

cho phép chúng ta tiếp tục nói về

handwashing with soap and hygiene to these mothers.

rửa tay với xà phòng và vệ sinh với các bà mẹ

Big businesses and brands can change

Các doanh nghiệp, nhãn hiệu lớn có thể thay đổi

and shift those social norms

và chuyển biến những tập quá xã hội

and make a difference for those habits

và tạo sự khác biệt trong các thói quen

that are so stubborn.

đã từng ăn sâu.

Think about it:

Hãy nghĩ về điều đó:

Marketeers spend all their time

Những người làm Marketing dành hết thời gian

making us switch from one brand to the other.

khiến ta đổi từ hãng này sang hãng khác

And actually, they know how to transform

Và thực thế, họ biết cách biến

science and facts into compelling messages.

khoa học và thông tin thành những thông điệp thuyết phục

Just for a minute, imagine

Chỉ một phút thôi, hãy tưởng tượng

when they put all their forces behind

khi họ tập trung mọi nguồn lực

a message as powerful as handwashing with soap.

vào thông điệp rửa tay bằng xà phòng

The profit motive is transforming health outcomes

Động lực vì lợi nhuận biến thành vì sức khỏe

in this world.

trên thế giới này

But it's been happening for centuries:

Nhưng nó đã từng diễn ra cách đây hàng thế kỷ

the Lifebuoy brand was launched in 1894

Lifebuoy đã ra đời năm 1894

in Victorian England

ở vùng Victoria nước Anh

to actually combat cholera.

để đấu tranh với dịch tả

Last week, I was in Ghana

Tuần trước, tôi ở Ghana

with the minister of health,

cùng với Bộ Y tế

because if you don't know,

Vì nếu bạn chưa biết

there's a cholera outbreak in Ghana at the moment.

Đang có đợt bùng phát dịch tả ở đó

A hundred and eighteen years later,

118 năm trước

the solution is exactly the same:

giải pháp cũng như vậy

It's about ensuring that they have access

là đảm báo họ có thể tiếp cận

to this bar of soap,

bánh xà phòng này

and that they're using it,

và họ dùng nó

because that's the number one way

vì đó là cách tốt nhất

to actually stop cholera from spreading.

để thực sự ngăn dịch tả lan rộng

I think this drive for profit

Tôi nghĩ động lực vì lợi nhuận

is extremely powerful,

là vô cùng mạnh mẽ

sometimes more powerful than

đôi khi còn mạnh hơn

the most committed charity or government.

chính phủ hay quỹ từ thiện nào

Government is doing what they can,

Chính phủ đang làm những gì họ có thể

especially in terms of the pandemics

đặc biệt là với các đại dịch

and epidemics such as cholera,

và nạn dịch như dịch tả.

or Ebola at the moment,

hay như Ebola vào lúc này

but with competing priorities.

nhưng với những ưu tiên cạnh tranh

The budget is not always there.

Ngân sách không phải lúc nào cũng có sẵn

And when you think about this,

Và khi bạn nghĩ về nó

you think about what is required

bạn nghĩ về những thứ cần

to make handwashing a daily habit,

để khiến việc rửa tay với xà phòng thành thói quen hàng ngày

it requires sustained funding

Nó yêu cầu nguồn tài trợ lâu bền

to refine this behavior.

để duy trì thói quen đó

In short, those that fight for public health

Tóm lại, đấu tranh cho sức khỏe cộng đồng

are actually dependent upon the soap companies

thực sự phụ thuộc vào các công ty xà phòng

to keep promoting handwashing with soap.

để thúc đẩy rửa tay với xà phòng.

We have friends like USAID,

Chúng tôi có những người bạn như USAID

the Global Public-Private Partnership for Handwashing with Soap,

đối tác toàn cầu về rửa tay với xà phòng

London School of Hygiene and Tropical Medicine,

trường Y học London về vệ sinh và thuốc nhiệt đới

Plan, WaterAid,

PLAN, WaterAid

that all believe

những người đều tin vào

for a win-win-win partnership.

mối quan hệ đôi bên đều có lợi

Win for the public sector,

Có lợi cho khu vực công

because we help them reach their targets.

vì chúng tôi đã giúp họ đạt mục tiêu

Win for the private sector,

Có lợi cho khu vực tư

because we build new generations

vì chúng tối xây dựng những thế hệ mới

of future handwashers.

của máy rửa tay trong tương lai

And most importantly,

Và điều quan trọng nhất

win for the most vulnerable.

là lợi ích cho những người tổn thưởng nhất

On October 15,

Vào ngày 15 tháng 10

we will celebrate Global Handwashing Day.

Chúng tôi sẽ kỷ niệm ngày Quốc tế rửa tay

Schools, communities,

Các trường học, cộng đồng

our friends in the public sector

bạn của chúng tôi ở khu vực công

and our friends in the private sector —

và bạn của chúng tôi ở khu vực tư

yes, on that day even our competitors,

vâng, vào hôm đó, thậm chí đối thủ của chúng tôi

we all join hands to celebrate

sẽ chung tay kỷ niệm

the world's most important

can thiệp tới sức khỏe cộng đồng

public health intervention.

quan trong nhất thế giới

What's required,

Việc cần thiết

and again where the private sector can make a huge difference,

và nơi khu vực tư có thể tạo sự khác biệt to lớn

is coming up with this big, creative thinking

là đưa ra những ý tưởng lớn, sáng tạo

that drives advocacy.

đem lại sự ủng hộ tích cực

If you take our Help a Child Reach 5 campaign,

Nếu bạn tham gia chiến dịch "Help a Child Reach 5"

we've created great films

chúng tôi đã tạo những thước phim

that bring the message of handwashing with soap

mang những thông điệp về rửa tay với xà phòng

to the everyday person

tới mọi người mỗi ngày

in a way that can relate to them.

theo cách họ thấy mình có liên quan

We've had over 30 million views.

Chúng tôi đã có hơn 30 triệu lượt xem

Most of these discussions are still happening online.

Phần lớn tranh luận vẫn diễn ra trên mạng

I urge you to take five minutes

Tôi mong các bạn dành 5 phút

and look at those films.

và xem những thước phim đó

I come from Mali,

Tôi tới từ Mali

one of the world's poorest countries.

một trong những nước nghèo nhất thế giới

I grew up in a family where every dinner conversation

tôi lớn lên trong gia đình nơi bữa tối mỗi ngày

was around social justice.

đều xoay quanh công lý xã hội

I trained in Europe's premier school of public health.

Tôi được đào tạo ở châu Âu về sức khỏe cộng đồng

I think I'm probably one of the only women

Tôi nghĩ mình là phụ nữ duy nhất

in my country with this high degree in health,

ở nước tôi có bằng cấp cao về y tế

and the only one

và là người duy nhất

with a doctorate in handwashing with soap.

với bằng tiến sĩ về rửa tay với xà phòng

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Nine years ago, I decided,

Chín năm trước, tôi quyết định,

with a successful public health career in the making,

với sự nghiệp y tế cộng đồng thành công,

that I could make the biggest impact coming,

tôi sẽ tạo ảnh hưởng lớn nhất

selling and promoting the world's best invention

để giới thiệu, bán và quảng bá phát minh vĩ đại nhất thế giới

in public health: soap.

với sức khỏe cộng đồng: xà phòng

We run today the world's largest

Chúng tôi tiến hành chương trình rửa tay

handwashing program

lớn nhất thế giới

by any public health standards.

với bất cứ tiêu chuẩn sức khỏe cộng đồng

We've reached over 183 million people

Chúng tôi đã đạt hơn 183 triệu người

in 16 countries.

ở 16 nước

My team and I have the ambition

Đội tôi và tôi có tham vọng

to reach one billion by 2020.

đạt được 1 tỷ người cho tới năm 2020

Over the last four years,

Trong 4 năm qua

business has grown double digits,

công việc phát triển theo cấp số nhân

whilst child mortality has reduced

tỷ lệ trẻ tử vong đã giảm

in all the places where soap use has increased.

ở những nơi dùng nhiều xà phòng hơn

It may be uncomfortable for some to hear —

Có thể một số không thoải mái khi nghe

business growth and lives saved

kinh doanh đi lên và cứu nhiều mạng sống

somehow equated in the same sentence —

được đặt ngang nhau

but it is that business growth

nhưng kinh doanh có phát triển

that allows us to keep doing more.

mới cho phép chúng ta làm được hơn thế

Without it, and without talking about it,

Không có nó, và không nói về nó

we cannot achieve the change that we need.

thì ta không thể có thay đổi mà mình cần

Last week, my team and I

Tuần trước, tôi và đồng đội

spent time visiting mothers

dành thời gian thăm các bà mẹ

that have all experienced the same thing:

đã đều phải trải qua

the death of a newborn.

cái chết của một đứa bé mới chào đời

I'm a mom. I can't imagine anything more powerful

Là một người mẹ, tôi không thể hình dung ra bất cứ thứ gì

and more painful.

tác động mạnh mẽ và đau đớn hơn thế

This one is from Myanmar.

Đây là một người Myanmar

She had the most beautiful smile,

Cô ấy có một nụ cười đẹp

the smile, I think, that life gives you

tôi nghĩ nụ cười là thứ cuộc đời ban tặng

when you've had a second chance.

khi bạn có cơ hôi thứ hai

Her son, Myo, is her second one.

Con trai cô ấy, Myo, là đứa con thứ hai

She had a daughter

Cô ấy có một cô con gái

who passed away at three weeks,

đã mất cách đây 3 tuần

and we know that the majority

và chúng ta biết, phần lớn

of children that actually die

trẻ em chết

die in the first month of their life,

trong tháng đầu tiên của cuộc đời

and we know that if we give a bar of soap

và ta biết nếu trao một bánh xà phòng

to every skilled birth attendant,

cho mỗi bà đỡ và nếu xà phòng được dùng

and that if soap is used before touching the babies,

trước khi họ chạm vào những đứa trẻ

we can reduce and make a change

chúng ta có thể giảm và thay đổi

in terms of those numbers.

số lượng đó

And that's what inspires me,

Và đó là điều đã thôi thúc tôi

inspires me to continue in this mission,

tạo cảm hứng cho tôi tiếp tục nhiệm vụ này

to know that I can equip her

để biết rằng tôi có thể trang bị cho cô ấy

with what's needed

với những gì cô ấy cần

so that she can do

để cô ấy có thể thực hiện

the most beautiful job in the world:

công việc cao cả nhất trên thế giới này:

nurturing her newborn.

nuôi nấng sinh linh mới chào đời của cô ấy

And next time you think of a gift

Và lần sau khi bạn nghĩ về một món quà

for a new mom and her family,

cho một bà mẹ trẻ và gia đình của co ấy

don't look far: buy her soap.

không đâu xa, hãy tặng cô ấy bánh xà phòng

It's the most beautiful invention in public health.

Đó là phát minh đẹp nhất lĩnh vực sức khỏe cộng đồng

I hope you will join us

Tôi hy vọng các bạn tham gia với chúng tôi

and make handwashing part of your daily lives

biến việc rửa tay thành một phần

and our daily lives

cuộc sống hàng ngày của chúng ta

and help more children like Myo

và giúp nhiều đứa trẻ như Myo có thể có

reach their fifth birthday.

sinh nhật thứ 5 trong đời

Thank you.

Cám ơn các bạn

(Applause)

(vỗ tay)