Myriam Sidibe: The simple power of handwashing

Translator: Tuya Bat Reviewer: Marla Munkh-Achit

So imagine that a plane is about to crash

250 бага насны хүүхэдтэй

with 250 children and babies,

онгоц осолдох гэж байна гээд төсөөл дөө.

and if you knew how to stop that, would you?

Танд үүнийг болиулах арга байсан бол та яах вэ?

Now imagine

Харин одоо

that 60 planes full of babies under five

таваас доош насны дүүрэн хүүхэдтэй 60 ширхэг онгоц

crash every single day.

өдөр бүр осолддог гээд төсөөл дөө.

That's the number of kids

Энэ бол таван нас хүрэхээсээ өмнө хорвоог орхидог

that never make it to their fifth birthday.

хүүхдийн тоо.

6.6 million children

6.6 сая хүүхэд

never make it to their fifth birthday.

таван насныхаа төрсөн өдрийг тэмдэглэж чаддагүй.

Эдгээр эндэгдлийн ихэнх нь урьдчилан сэргийлэх боломжтой.

Most of these deaths are preventable,

and that doesn't just make me sad,

Энэ бодол намайг сэтгэлээр унагах биш,

it makes me angry,

намайг уурлуулж,

and it makes me determined.

бас шийдэмгий болгодог.

Diarrhea and pneumonia

Суулгалт, хатгаа хоёр

are among the top two killers

таваас доош насны хүүхдүүдийн

of children under five,

хамгийн түгээмэл үхлийн шалтгаан байдаг.

and what we can do to prevent these diseases

Эдгээр өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх

isn't some smart,

арга нь ямар нэг ухаалаг,

new technological innovations.

шинэ технологийн нээлт биш,

It's one of the world's oldest inventions:

харин хүн төрөлхтөний хамгийн анхны нээлтүүдийн нэг болох

a bar of soap.

энгийн саван.

Washing hands with soap,

Гараа савандаж угаахыг

a habit we all take for granted,

бид төдийлөн тоодоггүй ч,

can reduce diarrhea by half,

суулга өвчнийг тавин хувь,

can reduce respiratory infections by one third.

амьсгалын замын өвчнийг гуравны нэгээр бууруулах боломжтой.

Handwashing with soap

Гараа савандаж угаах нь

can have an impact

ханиад томуу, нүдний халдварт өвчин,

on reducing flu, trachoma, SARS,

SARS-ын тохиолдлыг багасгахад нөлөөтэй.

and most recently in the case of cholera

Мөн сүүлийн үед тогтоосноор

and Ebola outbreak,

холер болон Эбола вирусын халдварыг

one of the key interventions

бууруулах гол хүчин зүйлийн нэг нь

is handwashing with soap.

гараа тогтмол савандаж угаах.

Handwashing with soap keeps kids in school.

Гараа савандаж угааснаар хүүхдүүд сургууль завсарддаггүй.

It stops babies from dying.

Нярай хүүхдийг эндэгдлээс сэргийлдэг.

Handwashing with soap

Гараа савандах нь

is one of the most cost-effective

хүүхдийн амийг аврах

ways of saving children's lives.

хамгийн хямд төсөр арга.

It can save over 600,000 children every year.

Ингэснээр жилд 600 мянга гаруй хүүхдийг аварна.

That's the equivalent of stopping

Энэ нь нялх, жоохон хүүхдүүдээр дүүрэн

10 jumbo jets

өдөрт 10 ширхэг

full of babies and children

зорчигч тээврийн онгоцыг

from crashing every single day.

осолдохоос аварна гэсэн үг.

I think you'll agree with me that that's a pretty

Үүнийг нийтийн эрүүл мэндийн

useful public health intervention.

маш хэрэгтэй санаачлага гэдэгтэй та санал нийлэх байх.

So now just take a minute.

Одоо ганцхан минутыг

өөрийнхөө хажууд байгаа хүнтэй танилцахад зарцуулахыг хүсье.

I think you need to get to know the person next to you.

Why don't you just shake their hands.

Зүгээр гар барьвал ямар вэ?

Please shake their hands.

Гар бариарай.

За, одоо нэг нэгэнтэйгээ танилцаарай.

All right, get to know each other.

They look really pretty.

Тэд үнэхээр хөөрхөн байна.

All right.

За.

So what if I told you

Харин одоо танд

that the person whose hands you just shook

дөнгөж гар барьсан хүн чинь

actually didn't wash their hands

угаалгын өрөө орсныхоо дараа

when they were coming out of the toilet? (Laughter)

гараа угаагаагүй гэвэл ямар байна? (Инээд)

They don't look so pretty anymore, right?

Тэд тийм ч хөөрхөн харагдахаа больчихсон уу?

Pretty yucky, you would agree with me.

Жаахан онцгүй гэдэгтэй та санал нийлэх байх.

Well, statistics are actually showing

Статистикийн үзүүлэлтээр

that four people out of five

дэлхий даяар таван хүн тутмын

don't wash their hands when they come out of the toilet,

дөрөв нь угаалгын өрөөнөөс гарахдаа

globally.

гараа угаадаггүй байна.

And the same way,

Мөн л адилхан,

we don't do it when we've got fancy toilets,

бидэнд тансаг угаалгын өрөө,

running water, and soap available,

крантны ус, саван байсан ч угаадаггүй.

it's the same thing in the countries

Хамгийн их хүүхдийн эндэгдэлтэй орнуудад

where child mortality is really high.

энэ үзэгдэл яг ижил.

What is it? Is there no soap?

Яагаад? Саван байхгүй гэж үү?

Actually, soap is available.

Үнэндээ саван байдаг.

In 90 percent of households in India,

Энэтхэг улсын айл өрхүүдийн 90 хувь,

94 percent of households in Kenya,

Кени улсын 94 хувьд нь

you will find soap.

саван байдаг.

Even in countries where soap is the lowest,

Тэр байтугай хамгийн бага савантай гэгдэх

like Ethiopia, we are at 50 percent.

Этиопт тал хувь нь савантай.

So why is it?

Тэгвэл яагаад?

Why aren't people washing their hands?

Хүмүүс яагаад гараа угаахгүй байна вэ?

Why is it that Mayank,

Яагаад миний Энэтхэгт танилцсан

this young boy that I met in India,

Маянк гэх энэ хүү

isn't washing his hands?

гараа угаахгүй байна вэ?

Well, in Mayank's family,

Маянк хүүгийн гэрт

soap is used for bathing,

саванг усанд ороход,

soap is used for laundry,

хувцсаа угаахад,

soap is used for washing dishes.

аяга тавгаа угаахад хэрэглэдэг.

His parents think sometimes

Аав, ээж хоёр нь заримдаа

it's a precious commodity,

үнэтэй хэрэглээ гэж бодоод

so they'll keep it in a cupboard.

шүүгээндээ хадгалдаг.

They'll keep it away from him so he doesn't waste it.

Савангаа дэмий үрэхгүйн тулд хүүгээс хол байлгадаг.

On average, in Mayank's family,

Дунджаар, Маянкийн гэр бүлд

they will use soap for washing hands

саванг хамгийн ихдээ өдөрт нэг удаа

once a day

гараа угаахад ашигладаг.

at the very best, and sometimes

Заримдаа бүр долоо хоногт

even once a week for washing hands with soap.

нэг удаа угаах нь ч бий.

What's the result of that?

Үүний үр дагавар ямар байна вэ?

Children pick up disease

Хүүхдүүд хамгийн их хайрлуулж,

in the place that's supposed to love them

and protect them the most, in their homes.

хамгаалагдах учиртай газар болох

гэртээ өвчин авч байна.

Think about where you learned to wash your hands.

Та хаанаас гараа угааж сурснаа сана.

Did you learn to wash your hands at home?

Гэртээ сурсан уу?

Did you learn to wash your hands in school?

Сургуульдаа юу?

I think behavioral scientists will tell you

Зан үйл судлаачид

that it's very difficult to change the habits

бага насандаа олж авсан дадлаа

that you have had early in life.

өөрчлөхөд маш хэцүү гэж хэлэх байх.

However, we all copy what everyone else does,

Гэвч бид бусдын хийж байгааг дуурайдаг.

and local cultural norms are something

Харин нийгмийн хэм хэмжээ

that shape how we change our behavior,

бидний үйл хөдлөлийг өөрчилж байдаг.

and this is where the private sector comes in.

Энд хувийн хэвшлийн оролцоо хэрэгтэй.

Every second in Asia and Africa,

Секунд тутам Ази болон Африкт

111 mothers

111 эх хүн

will buy this bar to protect their family.

энэ саванг гэр бүлээ хамгаалахаар авах болно.

Many women in India will tell you

Энэтхэгт олон эмэгтэй

they learned all about hygiene, diseases,

ариун цэвэр, өвчний талаар

from this bar of soap from Lifebuoy brand.

энэхүү Лайфбой брэндийн савангаас олж мэдсэн гэж хэлнэ.

Iconic brands like this one

Энэ шиг алдартай брэндүүд

have a responsibility to do good

бүтээгдэхүүнээ борлуулдаг газартаа

in the places where they sell their products.

сайн үйлс хийж байх үүрэгтэй.

It's that belief, plus the scale of Unilever,

Энэхүү итгэл үнэмшил, мөн Юнилевер компаний цар хүрээ

that allows us to keep talking about

гараа савангаар угаах, ариун цэвэр сахих талаар

handwashing with soap and hygiene to these mothers.

эдгээр ээжүүдэд заах боломжийг бидэнд олгодог.

Big businesses and brands can change

Том компаниуд, мөн брэндүүд

and shift those social norms

нийгмийн хэм хэмжээг өөрчилж,

and make a difference for those habits

"зөрүүд" дадал зуршлыг

that are so stubborn.

залруулж чадна.

Think about it:

Та бод доо.

Marketeers spend all their time

Маркетингийн мэргэжилтнүүд бүхий л цагаа

making us switch from one brand to the other.

биднийг нэг брэндээс нөгөө рүү шилжихийг ятгахад зарцуулдаг.

And actually, they know how to transform

Үнэндээ тэд шинжлэх ухаан, тоо баримтыг

science and facts into compelling messages.

маргахын аргагүй мэдээ болгож чаддаг.

Just for a minute, imagine

Тэднийг гараа савандаж угаах тухай

when they put all their forces behind

ийм хүчтэй мэдээг түгээхэд тэднийг бүх хүчээ

a message as powerful as handwashing with soap.

дайчилж байна гээд та нэг төсөөлөөд үзээрэй.

The profit motive is transforming health outcomes

Санхүүгийн ашиг олох зорилго нь дэлхийн эрүүл мэндийн

in this world.

үр нөлөөг өөрчилж байна.

But it's been happening for centuries:

Гэхдээ энэ хэдэн зууны турш болсоор ирсэн.

the Lifebuoy brand was launched in 1894

Лайфбой брэнд анх 1894 онд

in Victorian England

хатан хаан Викториягийн үеийн Англид

to actually combat cholera.

холер өвчинтэй тэмцэх зорилгоор үүсгэн байгуулсагдсан.

Last week, I was in Ghana

Өнгөрсөн долоо хоногт би эрүүл мэндийн сайдын хамт

with the minister of health,

Гана улсад очоод ирсэн.

because if you don't know,

Учир нь Ганад яг одоо

there's a cholera outbreak in Ghana at the moment.

холерийн халдвар дэгдээд байгаа.

A hundred and eighteen years later,

118 жилийн дараа

the solution is exactly the same:

асуудлын шийдэл яг хэвээрээ.

It's about ensuring that they have access

Тэдэнд энэ саванг

to this bar of soap,

хүрэлцээтэй байлгаж,

and that they're using it,

тэднийг хэрэглэж байгаа эсэхэд анхаарах.

because that's the number one way

Учир нь энэ бол холерийг

to actually stop cholera from spreading.

зогсоох шалгарсан арга.

I think this drive for profit

Миний бодлоор, энэхүү ашиг олох

is extremely powerful,

зорилго маш хүчтэй.

sometimes more powerful than

Заримдаа хамгийн сайн ажилладаг

the most committed charity or government.

сайн дурын эсвэл улсын байгууллагаас ч илүү хүчтэй.

Government is doing what they can,

Засгийн газар бүхий л чадлаараа

especially in terms of the pandemics

ялангуяа холер эсвэл

and epidemics such as cholera,

яг одоо тархаад байгаа Эбола вирус шиг

or Ebola at the moment,

тахалт өвчнүүдтэй

but with competing priorities.

эрэмбэ дарааллаар нь тэмцэж байна.

The budget is not always there.

Төсөв байнга олдоод байдаггүй.

And when you think about this,

Үүнийг сонсоод та

you think about what is required

гараа угаахыг өдөр тутмын дадал болгохын тулд

to make handwashing a daily habit,

яах ёстой юм бол гэж бодох байх.

it requires sustained funding

Ингэхийн тулд

to refine this behavior.

тогтмол санхүүжилт шаардлагатай.

In short, those that fight for public health

Товчхондоо, нийтийн эрүүл мэндийн төлөө ажилладаг газрууд

are actually dependent upon the soap companies

яг үнэндээ гараа савандаж угаахыг сурталчилдаг

to keep promoting handwashing with soap.

савангийн компаниудаас хамааралтай.

We have friends like USAID,

Бидэнд USAID,

Дэлхийн Гараа Савангаар Угаах Төр, Хувийн Хэвшлийн Түншлэл,

the Global Public-Private Partnership for Handwashing with Soap,

Лондонгийн Ариун Цэвэр болон Халуун Бүсийн Эрүүл мэндийн Сургууль,

London School of Hygiene and Tropical Medicine,

Plan, WaterAid,

Плэн, УотэрЭйд зэрэг олон найзууд бий.

that all believe

Тэд бүгд үүнийг

for a win-win-win partnership.

олон талын ашигтай хамтын ажиллагаа гэж итгэж байгаа.

Win for the public sector,

Төрийн байгууллагад

because we help them reach their targets.

зорилгодоо хүрэхэд нь тусална.

Win for the private sector,

Хувийн хэвшлийхэнд гараа угаадаг

because we build new generations

шинэ үеийн хүмүүсийг

of future handwashers.

бэлдэж өгнө.

And most importantly,

Хамгийн чухал нь,

win for the most vulnerable.

хамгийн эмзэг хэсэгт ашигтай.

On October 15,

10 сарын 15-нд

we will celebrate Global Handwashing Day.

Дэлхийн Гараа Угаах өдөр болно.

Schools, communities,

Сургуулиуд, байгууллагууд,

our friends in the public sector

төрийн болон

and our friends in the private sector —

хувийн хэвшлийн найзууд маань,

yes, on that day even our competitors,

өрсөлдөгч нар маань хүртэл

we all join hands to celebrate

гар нийлүүлэн

нийтийн эрүүл мэндийн дэлхийн хамгийн чухал

the world's most important

public health intervention.

аяныг тэмдэглэн өнгөрүүлэх болно.

What's required,

Ингэхийн тулд

and again where the private sector can make a huge difference,

нөгөө л хувийн хэвшлийнхэн өөрчлөлт хийх арга бол

is coming up with this big, creative thinking

бүтээлчээр сэтгэсэн, маш том

that drives advocacy.

ухуулга сурталчилгаа явуулах юм.

If you take our Help a Child Reach 5 campaign,

Жишээ нь, бид "Хүүхдүүдэд 5 нас хүрэхэд нь тусалъя"

we've created great films

сэдвийн дор хүн бүрт

that bring the message of handwashing with soap

аль болох ойр тусах аргаар

to the everyday person

гараа угааж байхыг сануулсан

in a way that can relate to them.

гайхалтай кинонуудыг бүтээсэн.

We've had over 30 million views.

30 сая гаруй хүн үүнийг үзсэн.

Most of these discussions are still happening online.

Энэ тухай яриа интернетэд одоо ч үргэлжилсээр байгаа.

I urge you to take five minutes

Би та бүхнээс тавхан минут зарцуулаад

and look at those films.

тэр кинонуудыг үзэхийг хүсч байна.

I come from Mali,

Би дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын нэг

one of the world's poorest countries.

Мали улсаас гаралтай.

I grew up in a family where every dinner conversation

Манай гэрт оройн хоол болгон дээр

was around social justice.

нийгмийн шударга ёсны тухай ярилцдаг байсан.

I trained in Europe's premier school of public health.

Би Европын нэр хүндтэй сургуульд нийтийн эрүүл мэндээр сурсан.

I think I'm probably one of the only women

Би улсдаа хэдхэн байдаг

in my country with this high degree in health,

эрүүл мэндийн чиглэлээр өндөр боловсрол эзэмшсэн эмэгтэйчүүдийн нэг байх.

and the only one

Бас гараа савангаар угаах сэдвээр

with a doctorate in handwashing with soap.

докторын зэрэг хамгаалсан ганц хүн.

(Laughter)

(Инээд)

(Applause)

(Алга ташилт)

Nine years ago, I decided,

Есөн жилийн өмнө

with a successful public health career in the making,

нийтийн эрүүл мэндээр амжилттай ажиллаж чадвал

that I could make the biggest impact coming,

дэлхий дээрх хамгийн хэрэгтэй бүтээл болох саванг зарж сурталчлан,

selling and promoting the world's best invention

хамгийн том хувь нэмрээ

in public health: soap.

оруулж чадахаа ойлгосон.

We run today the world's largest

Аль ч эрүүл мэндийн стандартаар

handwashing program

хамгийн томд тооцогдох

by any public health standards.

гар угаах хөтөлбөрийг бид хэрэгжүүлж байна.

We've reached over 183 million people

Үүнд нийт 16 орны

183 сая хүн хамрагдсан.

in 16 countries.

My team and I have the ambition

Манай багийнхан 2020 он гэхэд

to reach one billion by 2020.

нэг тэрбумд хүргэх зорилт тавьсан.

Over the last four years,

Сүүлийн 4 жилийн хугацаанд

business has grown double digits,

энэ бизнес 2 оронтой тоогоор нэмэгдсэн ба

whilst child mortality has reduced

савангийн хэрэглээ нэмэгдсэн бүх газарт

in all the places where soap use has increased.

хүүхдийн эндэгдэл буурсан.

It may be uncomfortable for some to hear —

Бизнесийн өсөлт, аварсан хүний тоо

business growth and lives saved

хоёрыг адилтгах нь

зарим хүмүүст таагүй сонсогдож магадгүй л дээ.

somehow equated in the same sentence —

but it is that business growth

Гэхдээ бизнесийн өсөлт л

that allows us to keep doing more.

бидэнд илүү ихийг хийх боломж олгож байна.

Without it, and without talking about it,

Бизнесийн өсөлт байхгүй бол, мөн үүний талаар ярихгүйгээр

we cannot achieve the change that we need.

бидний хүссэн өөрчлөлт ирэхгүй.

Last week, my team and I

Өнгөрсөн долоо хоногт би багийхантайгаа

spent time visiting mothers

дөнгөж төрсөн нялх үрсээ алдаж,

that have all experienced the same thing:

адилхан зовлон амссан

the death of a newborn.

ээж нартай уулзсан.

I'm a mom. I can't imagine anything more powerful

Би бол эх хүн. Би үүнээс илүү агуу мөртлөө,

and more painful.

үүнээс илүү уй гашууг төсөөлж чадахгүй.

This one is from Myanmar.

Энэ эмэгтэй Мьянмарых.

She had the most beautiful smile,

Түүний инээмсэглэл хамгийн үзэсгэлэнтэй нь.

the smile, I think, that life gives you

Амьдрал хоёр дахь боломж олгоход

when you've had a second chance.

ингэж инээмсэглэдэг гэж би боддог.

Her son, Myo, is her second one.

Хүү Мьо нь түүний хоёр дахь хүүхэд.

She had a daughter

Тэр охинтой байсан боловч

who passed away at three weeks,

охин нь гурвхан долоо хоногтойдоо нас барсан.

and we know that the majority

Эндсэн хүүхдүүдийн ихэнх нь

of children that actually die

амьдралынхаа эхний сард

die in the first month of their life,

энддэг гэдгийг бид мэддэг.

and we know that if we give a bar of soap

Хэрвээ туршлагатай эх баригч бүрт

to every skilled birth attendant,

саван өгч,

and that if soap is used before touching the babies,

хүүхдүүдэд хүрэхээсээ өмнө савангаар угаадаг болбол

we can reduce and make a change

энэ тоог багасгаж болно

in terms of those numbers.

гэдгийг бид бас мэднэ.

And that's what inspires me,

Энэ л намайг зоригжуулдаг.

inspires me to continue in this mission,

Энэ бодол намайг даалгавраа үргэлжлүүлж,

to know that I can equip her

тэр нэгэн эмэгтэйг

with what's needed

хэрэгтэй зүйлээр нь хангаж

so that she can do

дэлхий дээрх хамгийн гайхалтай ажил болох

the most beautiful job in the world:

дөнгөж мэндэлсэн үрээ асрах

nurturing her newborn.

боломж олгоход тусалдаг.

And next time you think of a gift

Дараагийн удаа та шинэхэн ээж болон

for a new mom and her family,

түүний гэр бүлд бэлэг авахдаа

don't look far: buy her soap.

удаан хайх хэрэггүй, саван бэлэглээрэй.

It's the most beautiful invention in public health.

Энэ бол нийтийн эрүүл мэндийн салбарын хамгийн гоё бүтээл.

I hope you will join us

Таныг бидэнтэй нэгдэж гар угаахыг

and make handwashing part of your daily lives

таны болон бидний өдөр тутмын амьдралын

and our daily lives

нэг хэсэг болгож,

Мьо шиг олон хүүхдэд таван насныхаа төрсөн өдрийг тэмдэглэхэд

and help more children like Myo

reach their fifth birthday.

туслана гэж найдаж байна.

Thank you.

Баярлалаа.

(Алга ташилт)

(Applause)