An Ode to Envy | Parul Sehgal | TED Talks

Parul Sehgal: Áng văn ca ngợi lòng đố kỵ

192,914 views

2013-10-23 ・ TED


New videos

An Ode to Envy | Parul Sehgal | TED Talks

Parul Sehgal: Áng văn ca ngợi lòng đố kỵ

192,914 views ・ 2013-10-23

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Thanh Nguyen Cong Reviewer: An Nguyen Hoang
00:13
So when I was eight years old,
0
13617
1965
Lúc tôi tám tuổi,
00:15
a new girl came to join the class,
1
15582
2158
lớp tôi có một cô bạn mới nhập học,
00:17
and she was so impressive,
2
17740
3033
và cô ấy thật nổi bật,
00:20
as the new girl always seems to be.
3
20773
2282
các bạn nữ mới luôn gây ấn tượng như vậy.
00:23
She had vast quantities of very shiny hair
4
23055
2678
Cô ấy có mái tóc rất dày và mượt,
00:25
and a cute little pencil case,
5
25733
3040
và một hộp bút chì dễ thương,
00:28
super strong on state capitals,
6
28773
3588
rất giỏi nhớ tên thủ phủ các tiểu bang,
00:32
just a great speller.
7
32361
2492
và là một người đánh vần cực chuẩn.
00:34
And I just curdled with jealousy that year,
8
34853
4950
Và tôi tê tái vì ghen tức trong năm đó,
00:39
until I hatched my devious plan.
9
39803
3543
cho đến khi tôi nảy ra một kế hoạch ranh ma.
00:43
So one day I stayed a little late after school,
10
43346
4233
Một hôm, tôi ở lại sau giờ học,
00:47
a little too late, and I lurked in the girls' bathroom.
11
47579
4080
ở lại lâu, và tôi trốn trong nhà vệ sinh nữ.
00:51
When the coast was clear, I emerged,
12
51659
2335
Khi không còn ai nữa, tôi chui ra,
00:53
crept into the classroom,
13
53994
1739
rón rén đi vào lớp học,
00:55
and took from my teacher's desk the grade book.
14
55733
3857
và lấy cuốn sổ điểm từ bàn giáo viên.
00:59
And then I did it.
15
59590
2336
Và tôi đã làm việc đó.
01:01
I fiddled with my rival's grades,
16
61926
2367
Tôi sửa điểm số của đối thủ mình,
01:04
just a little, just demoted some of those A's.
17
64293
2830
chỉ sửa tí chút thôi chỉ cần hạ một số điểm A.
01:07
All of those A's. (Laughter)
18
67123
3099
Toàn là điểm A (Tiếng cười)
01:10
And I got ready to return the book to the drawer,
19
70222
3743
Tôi đang định trả cuốn sổ vào ngăn kéo,
01:13
when hang on, some of my other classmates
20
73965
3034
thì sững lại, vì một số bạn học khác của tôi
01:16
had appallingly good grades too.
21
76999
3493
cũng có điểm số rất cao.
01:20
So, in a frenzy,
22
80492
2048
Vậy là, trong cơn điên cuồng,
01:22
I corrected everybody's marks,
23
82540
1988
tôi đã sửa điểm của tất cả mọi người,
01:24
not imaginatively.
24
84528
1909
không suy nghĩ gì cả.
01:26
I gave everybody a row of D's
25
86437
2514
Tôi cho tất cả điểm D
01:28
and I gave myself a row of A's,
26
88951
2801
và tự cho mình toàn điểm A,
01:31
just because I was there, you know, might as well.
27
91752
2800
chỉ vì tiện thể, thấy tên mình trong đó.
01:34
And I am still baffled by my behavior.
28
94552
5610
Tới giờ tôi vẫn chưa thể hiểu nổi hành vi của tôi.
01:40
I don't understand where the idea came from.
29
100162
2412
Tôi không hiểu cái ý tưởng đó đến từ đâu.
01:42
I don't understand why I felt so great doing it.
30
102574
3329
Tôi không hiểu tại sao cảm thấy thật khoái cảm khi làm việc đó.
01:45
I felt great.
31
105903
1523
Tôi thấy thích thú.
01:47
I don't understand why I was never caught.
32
107426
2579
Tôi không hiểu tại sao tôi đã không bị tố giác.
01:50
I mean, it should have been so blatantly obvious.
33
110005
1596
Theo tôi, việc tôi đã làm là quá trắng trợn.
01:51
I was never caught.
34
111601
1313
Tôi không bị phát hiện.
01:52
But most of all, I am baffled by,
35
112914
2521
Nhưng vấn đề là, tôi không hiểu nổi,
01:55
why did it bother me so much
36
115435
1507
sao việc đó lại làm phiền tôi đến thế
01:56
that this little girl, this tiny little girl,
37
116942
1944
cái cô gái nhỏ này, đứa nhóc con này,
01:58
was so good at spelling?
38
118886
1714
lại đánh vần giỏi thế?
02:00
Jealousy baffles me.
39
120600
2110
Ghen tuông làm tôi rối trí.
02:02
It's so mysterious, and it's so pervasive.
40
122710
2924
Nó rất khó hiểu và nó thật lạ đời.
02:05
We know babies suffer from jealousy.
41
125634
2466
Chúng ta đều biết trẻ nhỏ khổ sở vì ganh tỵ.
02:08
We know primates do. Bluebirds are actually very prone.
42
128100
3650
Chúng ta biết loài linh trưởng cũng vậy. Chim sơn ca cũng vậy.
02:11
We know that jealousy is the number one cause
43
131750
3520
Chúng ta biết rằng ghen tuông là nguyên nhân số 1
02:15
of spousal murder in the United States.
44
135270
2916
khiến vợ chồng giết nhau tại Mỹ.
02:18
And yet, I have never read a study
45
138186
3104
Dầu vậy, tôi chưa bao giờ đọc một nghiên cứu
02:21
that can parse to me its loneliness
46
141290
2915
phân tích cho tôi về sự cô độc của nó
02:24
or its longevity or its grim thrill.
47
144205
4854
hoặc tuổi thọ của nó, hoặc sự đáng sợ của nó.
02:29
For that, we have to go to fiction,
48
149059
2847
Vì vậy, chúng ta phải đưa nó vào tiểu thuyết,
02:31
because the novel is the lab
49
151906
2340
bởi vì tiểu thuyết là phòng thí nghiệm
02:34
that has studied jealousy
50
154246
1574
nghiên cứu về sự ghen tuông
02:35
in every possible configuration.
51
155820
2074
trong mỗi trường hợp khả tồn.
02:37
In fact, I don't know if it's an exaggeration to say
52
157894
3324
Trong thực tế, tôi không biết liệu có cường điệu không khi nói
02:41
that if we didn't have jealousy,
53
161218
2032
rằng nếu chúng ta không ghen tuông đố kị
02:43
would we even have literature?
54
163250
2550
thì chẳng biết văn học còn có nữa hay không?
02:45
Well no faithless Helen, no "Odyssey."
55
165800
3590
Sẽ chẳng có Helen phản bội, không có "Cuộc phiêu lưu của Odyssey",
02:49
No jealous king, no "Arabian Nights."
56
169390
2838
không có vị vua ghen tuông, không có "Ngàn lẻ một đêm".
02:52
No Shakespeare.
57
172228
3137
Không có Shakespeare.
02:55
There goes high school reading lists,
58
175365
2190
Những tác phẩm ta học
02:57
because we're losing "Sound and the Fury,"
59
177555
1812
sẽ mất "Âm thanh và cuồng nộ",
02:59
we're losing "Gatsby," "Sun Also Rises,"
60
179367
2249
mất "Gatsby", mất "Mặt trời vẫn mọc",
03:01
we're losing "Madame Bovary," "Anna K."
61
181616
4127
mất "Bà Bovary," "Anna Ka-rê-ni-na."
03:05
No jealousy, no Proust. And now, I mean,
62
185743
2407
Không có ghen tuông, không có Proust.
03:08
I know it's fashionable to say that Proust
63
188150
1761
Ý tôi là, có 'mốt' nói rằng Proust
03:09
has the answers to everything,
64
189911
1607
có câu trả lời cho tất cả mọi thứ,
03:11
but in the case of jealousy,
65
191518
2706
và trong trường hợp ghen tuông đố kị,
03:14
he kind of does.
66
194224
2741
đúng là ông cho ta câu trả lời.
03:16
This year is the centennial of his masterpiece, "In Search of Lost Time,"
67
196965
3986
Năm nay là kỉ niệm trăm năm kiệt tác: "Đi tìm thời gian đã mất",
03:20
and it's the most exhaustive study of sexual jealousy
68
200951
4001
đây là nghiên cứu thấu đáo nhất về ghen tuông tình ái
03:24
and just regular competitiveness, my brand,
69
204952
2152
hay chỉ là cạnh tranh thông thường,
03:27
that we can hope to have. (Laughter)
70
207104
2585
mà ta thường mong có. (Tiếng cười)
03:29
And we think about Proust, we think
71
209689
2427
Khi nghĩ về Proust, chúng ta nghĩ
03:32
about the sentimental bits, right?
72
212116
1494
về những đoạn văn ủy mị?
03:33
We think about a little boy trying to get to sleep.
73
213610
1955
Ta nghĩ về một cậu bé đang cố ngủ,
03:35
We think about a madeleine moistened in lavender tea.
74
215565
4181
nghĩ về hương madeleine trong trà oải hương.
03:39
We forget how harsh his vision was.
75
219746
2026
Nhưng ta quên cách nhìn tàn nhẫn của ông,
03:41
We forget how pitiless he is.
76
221772
1840
quên rằng ông chả buồn thương hại ai.
03:43
I mean, these are books that Virginia Woolf said
77
223612
2321
Đây là những cuốn sách Virginia Woolf nói
03:45
were tough as cat gut.
78
225933
2336
sắc như dao, dai như dây cước,
03:48
I don't know what cat gut is,
79
228269
2048
Tôi không biết dây cước thì thế nào
03:50
but let's assume it's formidable.
80
230317
2901
nhưng chắc ghê gớm lắm.
03:53
Let's look at why they go so well together,
81
233218
3218
Hãy xem tại sao chúng lại liên quan đến nhau,
03:56
the novel and jealousy, jealousy and Proust.
82
236436
3678
tiểu thuyết và ghen tuông đố kị, ghen tuông đố kị và Proust.
04:00
Is it something as obvious as that jealousy,
83
240114
3231
Có phải rõ ràng là nỗi ghen tuông,
04:03
which boils down into person, desire, impediment,
84
243345
3383
sôi sục ở trong một con người, trong khao khát, trở ngại,
04:06
is such a solid narrative foundation?
85
246728
4668
là một nền tảng tự sự vững chắc?
04:11
I don't know. I think it cuts very close to the bone,
86
251396
2675
Tôi không biết. Tôi nghĩ nó hơi cợt nhả,
04:14
because let's think about what happens
87
254071
2049
bởi hãy suy nghĩ về những gì sẽ xảy ra
04:16
when we feel jealous.
88
256120
1778
khi cảm thấy ghen tuông.
04:17
When we feel jealous, we tell ourselves a story.
89
257898
3952
Khi ghen tuông, ta tự dựng lên một câu chuyện.
04:21
We tell ourselves a story about other people's lives,
90
261850
4283
Ta tự kể cho mình nghe câu chuyện về cuộc sống của người khác,
04:26
and these stories make us feel terrible
91
266133
2674
và những câu chuyện này làm cho ta cảm thấy khủng khiếp
04:28
because they're designed to make us feel terrible.
92
268807
2223
vì chúng được thiết kế nhằm khiến ta thấy thế
04:31
As the teller of the tale and the audience,
93
271030
2534
Là người kể chuyện và cũng là khán giả,
04:33
we know just what details to include,
94
273564
1974
ta biết phải thêm thắt những chi tiết gì
04:35
to dig that knife in. Right?
95
275538
3569
để xoáy sâu hơn con dao vào lồng ngực, phải không?
04:39
Jealousy makes us all amateur novelists,
96
279107
3355
Ghen tuông biến ta thành các tiểu thuyết gia nghiệp dư,
04:42
and this is something Proust understood.
97
282462
2016
và đây là điều Proust hiểu.
04:44
In the first volume, Swann's Way,
98
284478
3173
Trong tập đầu tiên, "Bên phía nhà Swann",
04:47
the series of books,
99
287651
1824
của bộ sách,
04:49
Swann, one of the main characters,
100
289475
1706
Swann, một trong các nhân vật chính,
04:51
is thinking very fondly of his mistress
101
291181
3228
đang trìu mến nghĩ về tình nhân của mình,
04:54
and how great she is in bed,
102
294409
1692
vẻ hoàn mỹ của nàng lúc trên giường.
04:56
and suddenly, in the course of a few sentences,
103
296101
3042
thì đột nhiên, trong chỉ vài câu,
04:59
and these are Proustian sentences,
104
299143
2041
và đây là những câu văn của Proust,
05:01
so they're long as rivers,
105
301184
1512
chúng dài như những dòng sông,
05:02
but in the course of a few sentences,
106
302696
2263
chỉ trong vài câu,
05:04
he suddenly recoils and he realizes,
107
304959
2407
ông đột nhiên giật lùi lại và nhận ra,
05:07
"Hang on, everything I love about this woman,
108
307366
3283
"Ôi, tất cả những gì tôi yêu ở người phụ nữ này,
05:10
somebody else would love about this woman.
109
310649
3771
người khác cũng yêu ở nàng.
05:14
Everything that she does that gives me pleasure
110
314420
3091
Tất cả những gì nàng làm khiến tôi khoái lạc
05:17
could be giving somebody else pleasure,
111
317511
1709
cũng có thể mang lại khoái lạc cho ai đó,
05:19
maybe right about now."
112
319220
2278
có lẽ vào chính lúc này."
05:21
And this is the story he starts to tell himself,
113
321498
2784
Và đây là câu chuyện ông ấy bắt đầu tự kể với mình,
05:24
and from then on, Proust writes that
114
324282
1863
và từ đó về sau, Proust viết rằng
05:26
every fresh charm Swann detects in his mistress,
115
326145
3047
mỗi nét quyến rũ tươi nguyên Swann nhìn thấy ở người tình,
05:29
he adds to his "collection of instruments
116
329192
2664
được ông thêm vào "bộ sưu tập nhục hình
05:31
in his private torture chamber."
117
331856
3622
trong căn phòng tra tấn chính mình."
05:35
Now Swann and Proust, we have to admit,
118
335478
2275
Bây giờ Swann và Proust, ta đã phải thừa nhận,
05:37
were notoriously jealous.
119
337753
1676
đã nổi tiếng là ghen tuông.
05:39
You know, Proust's boyfriends would have to leave
120
339429
1704
Bạn trai của Proust sẽ phải trốn
05:41
the country if they wanted to break up with him.
121
341133
2604
ra nước ngoài nếu muốn chia tay ông.
05:43
But you don't have to be that jealous
122
343737
2903
Nhưng bạn không cần phải ghen đến thế
05:46
to concede that it's hard work. Right?
123
346640
2911
mới thừa nhận rằng đó là công việc khó khăn, phải không?
05:49
Jealousy is exhausting.
124
349551
1609
Ghen tuông là kiệt quệ.
05:51
It's a hungry emotion. It must be fed.
125
351160
3647
Đó là cảm xúc luôn đói khát. Nó phải được cho ăn cho uống.
05:54
And what does jealousy like?
126
354807
2089
Và ghen tuông thích ăn gì?
05:56
Jealousy likes information.
127
356896
3090
Ghen tuông rất thích thông tin.
05:59
Jealousy likes details.
128
359986
2389
Ghen tuông thích chi tiết.
06:02
Jealousy likes the vast quantities of shiny hair,
129
362375
2823
Ghen tuông thích hàng ngàn sợi tóc óng ả,
06:05
the cute little pencil case.
130
365198
2466
chiếc hộp bút chì nhỏ nhắn dễ thương.
06:07
Jealousy likes photos.
131
367664
1542
Ghen tuông thích hình ảnh.
06:09
That's why Instagram is such a hit. (Laughter)
132
369206
3730
Đó là lý do tại sao Instagram nổi thế. (Tiếng cười)
06:12
Proust actually links the language of scholarship and jealousy.
133
372936
3961
Proust thực sự đã liên kết ngôn ngữ của tri thức và ghen tuông.
06:16
When Swann is in his jealous throes,
134
376897
2442
Khi Swann quằn quại ghen tuông,
06:19
and suddenly he's listening at doorways
135
379339
2171
ông bỗng nghe lén từ ngoài cửa
06:21
and bribing his mistress' servants,
136
381510
2023
và hối lộ người hầu của tình nhân,
06:23
he defends these behaviors.
137
383533
1452
bào chữa việc làm của mình.
06:24
He says, "You know, look, I know you think this is repugnant,
138
384985
2417
Ông nói, "Tôi biết, bạn nghĩ điều này đáng khinh,
06:27
but it is no different
139
387402
1806
nhưng nó cũng không khác mấy
06:29
from interpreting an ancient text
140
389208
2350
việc thông dịch một văn bản cổ đại
06:31
or looking at a monument."
141
391558
1667
hoặc nghiên cứu một tượng đài."
06:33
He says, "They are scientific investigations
142
393225
2597
Ông nói, "Đó là điều tra khoa học
06:35
with real intellectual value."
143
395822
3003
với giá trị trí tuệ thực thụ."
06:38
Proust is trying to show us that jealousy
144
398825
2112
Proust cố cho ta thấy nỗi ghen tuông đó
06:40
feels intolerable and makes us look absurd,
145
400937
2891
thật khó lòng chịu nổi và khiến ta trông thật lố bịch
06:43
but it is, at its crux, a quest for knowledge,
146
403828
4670
nhưng nó chính là mấu chốt, là sự truy tìm tri thức,
06:48
a quest for truth, painful truth,
147
408498
3401
truy tìm sự thật, sự thật đau đớn,
06:51
and actually, where Proust is concerned,
148
411899
1929
trên thực tế, theo Proust,
06:53
the more painful the truth, the better.
149
413828
2792
sự thật càng đau đớn, càng hay ho.
06:56
Grief, humiliation, loss:
150
416620
4737
Đau buồn, sự sỉ nhục, mất mát:
07:01
These were the avenues to wisdom for Proust.
151
421357
2956
Với Proust, đây là những đại lộ đến sự khôn ngoan minh triết.
07:04
He says, "A woman whom we need,
152
424313
3902
Ông nói, "Một người phụ nữ mà ta cần,
07:08
who makes us suffer, elicits from us
153
428215
2786
mà khiến ta chịu đựng, khiến dấy lên trong ta
07:11
a gamut of feelings far more profound and vital
154
431001
3505
ngàn cảm giác sâu sắc và sống động
07:14
than a man of genius who interests us."
155
434506
4439
thì còn hơn một ông thiên tài chỉ làm ta thích thú."
07:18
Is he telling us to just go and find cruel women?
156
438945
2875
Có phải ông bảo chúng ta hãy đi tìm những phụ nữ tàn ác?
07:21
No. I think he's trying to say
157
441820
2297
Không, tôi nghĩ rằng, ông muốn nói
07:24
that jealousy reveals us to ourselves.
158
444117
3169
ghen tuông bày tỏ cho ta biết con người thật của mình.
07:27
And does any other emotion crack us open
159
447286
2896
Có cảm xúc nào phô bày con người thật của ta ra
07:30
in this particular way?
160
450182
2328
giống thế này?
07:32
Does any other emotion reveal to us
161
452510
2080
Có cảm xúc nào khác tiết lộ cho ta về
07:34
our aggression and our hideous ambition
162
454590
3333
nỗi hiếu thắng của mình, và những tham vọng ghê tởm,
07:37
and our entitlement?
163
457923
2399
cùng quyền lợi riêng tư?
07:40
Does any other emotion teach us to look
164
460322
2650
Liệu có cảm xúc nào khác dạy cho chúng ta
07:42
with such peculiar intensity?
165
462972
3192
săm soi dị thường đến thế?
07:46
Freud would write about this later.
166
466164
2152
Về sau, Freud đã viết về điều này.
07:48
One day, Freud was visited
167
468316
2254
Một ngày, Freud có khách,
07:50
by this very anxious young man who was consumed
168
470570
2322
một thanh niên lòng đang như lửa đốt
07:52
with the thought of his wife cheating on him.
169
472892
2503
vì nghi vợ lừa dối mình
07:55
And Freud says, it's something strange about this guy,
170
475395
2077
Và Freud nói, anh này thật lạ
07:57
because he's not looking at what his wife is doing.
171
477472
2114
vì anh ta không xét đến những việc vợ làm.
07:59
Because she's blameless; everybody knows it.
172
479586
1971
Cô ấy vô tội, ai cũng thấy thế.
08:01
The poor creature is just
173
481557
1330
Anh chàng tội nghiệp
08:02
under suspicion for no cause.
174
482887
1998
cứ nghi ngờ mà không cần lí do.
08:04
But he's looking for things that his wife is doing
175
484885
2809
Nhưng anh ta săm soi những điều vợ làm
08:07
without noticing, unintentional behaviors.
176
487694
2500
một cách vô tình, không chủ ý.
08:10
Is she smiling too brightly here,
177
490194
2317
Đây là cô ấy cười tươi quá,
08:12
or did she accidentally brush up against a man there?
178
492511
3340
hay là vô tình đỏ mặt khi nhìn thấy thằng kia?
08:15
[Freud] says that the man is becoming
179
495851
2676
[Freud] nói rằng người đàn ông đó trở thành
08:18
the custodian of his wife's unconscious.
180
498527
4348
người chăm sóc cho sự vô thức của người vợ.
08:22
The novel is very good on this point.
181
502875
1821
Tiểu thuyết rất giỏi về mặt này.
08:24
The novel is very good at describing how jealousy
182
504696
2808
Tiểu thuyết là rất giỏi mô tả xem ghen tuông
08:27
trains us to look with intensity but not accuracy.
183
507504
3984
đào tạo ta săm soi chi tiết mà không nhìn nhận chính xác.
08:31
In fact, the more intensely jealous we are,
184
511488
4075
Trong thực tế, càng cuồng ghen,
08:35
the more we become residents of fantasy.
185
515563
2519
càng giàu tưởng tượng.
08:38
And this is why, I think, jealousy doesn't
186
518082
2920
Và đây là lý do, tôi nghĩ rằng, ghen tuông không chỉ
08:41
just provoke us to do violent things
187
521002
2816
kích động chúng ta làm những điều bạo lực
08:43
or illegal things.
188
523818
2000
hay phạm pháp.
08:45
Jealousy prompts us to behave in ways
189
525818
2282
Ghen tuông khiến ta hành xử theo cách
08:48
that are wildly inventive.
190
528100
2358
sáng tạo "dã man"!
08:50
Now I'm thinking of myself at eight, I concede,
191
530458
2443
Giờ nhớ lại hồi tám tuổi, tôi thừa nhận thế,
08:52
but I'm also thinking of this story I heard on the news.
192
532901
4019
nhưng tôi cũng suy nghĩ về câu chuyện tôi nghe được.
08:56
A 52-year-old Michigan woman was caught
193
536920
3908
Một người phụ nữ 52 tuổi ở Michigan bị phát hiện ra
09:00
creating a fake Facebook account
194
540828
2869
rằng đã tạo một tài khoản Facebook giả
09:03
from which she sent vile, hideous messages
195
543697
3723
để gửi những tin nhắn đê tiện và hèn hạ
09:07
to herself for a year.
196
547420
4225
cho chính mình trong suốt một năm.
09:11
For a year. A year.
197
551645
2125
Trong một năm. Một năm.
09:13
And she was trying to frame
198
553770
1875
Và cô đã cố gắng tưởng tượng về
09:15
her ex-boyfriend's new girlfriend,
199
555645
2157
bạn trai cũ của mình cùng cô bạn gái mới,
09:17
and I have to confess when I heard this,
200
557802
3641
và tôi phải thú nhận khi tôi nghe tin này,
09:21
I just reacted with admiration.
201
561443
1912
tôi thấy đầy ngưỡng mộ.
09:23
(Laughter)
202
563355
1577
(Tiếng cười)
09:24
Because, I mean, let's be real.
203
564932
2415
Bởi vì, ý tôi là, hãy thành thực đi.
09:27
What immense, if misplaced, creativity. Right?
204
567347
4317
Quả là một sự sáng tạo cừ khôi duy có điều sai chỗ, phải không ạ?
09:31
This is something from a novel.
205
571664
2420
Đây là điều rút ra từ tiểu thuyết.
09:34
This is something from a Patricia Highsmith novel.
206
574084
3401
Điều rút ra từ cuốn tiểu thuyết của Patricia Highsmith.
09:37
Now Highsmith is a particular favorite of mine.
207
577485
2170
Tôi rất thích Highsmith.
09:39
She is the very brilliant and bizarre woman of American letters.
208
579655
4052
Bà là người phụ nữ thông mình và hài hước với ngôn ngữ Mỹ.
09:43
She's the author of "Strangers on a Train"
209
583707
2193
Bà là tác giả của "Người lạ trên tàu" (Strangers on a train)
09:45
and "The Talented Mr. Ripley,"
210
585900
2048
và "Ngài Ripley tài năng" (The Talented Mr. Ripley)
09:47
books that are all about how jealousy,
211
587948
3065
những cuốn sách toàn về nỗi ghen tuông,
09:51
it muddles our minds,
212
591013
1875
làm rối tung đầu óc ta,
09:52
and once we're in the sphere, in that realm of jealousy,
213
592888
2994
và khi ta đang trong mớ bòng bong ấy trong nghẹt ngòi ghen tuông,
09:55
the membrane between what is and what could be
214
595882
5263
cái màng phân tách giữa điều thực xảy ra và điều có thể xảy đến
10:01
can be pierced in an instant.
215
601145
2893
có thể bị xuyên thủng trong nháy mắt.
10:04
Take Tom Ripley, her most famous character.
216
604038
2448
Ví dụ, Tom Ripley, nhân vật nổi tiếng nhất của bà.
10:06
Now, Tom Ripley goes from wanting you
217
606486
2839
Tom Ripley đi từ muốn bạn
10:09
or wanting what you have
218
609325
2176
hoặc muốn những gì bạn có
10:11
to being you and having what you once had,
219
611501
3428
tới việc trở thành là bạn và có những gì bạn từng có,
10:14
and you're under the floorboards,
220
614929
1533
và bạn phải bị đạp xuống đất,
10:16
he's answering to your name,
221
616462
1363
hắn ở trong vị trí của bạn,
10:17
he's wearing your rings,
222
617825
1692
đeo chiếc nhẫn của bạn,
10:19
emptying your bank account.
223
619517
2001
làm trống trơn tài khoản của bạn.
10:21
That's one way to go.
224
621518
1975
Phải đi đúng lộ trình như thế.
10:23
But what do we do? We can't go the Tom Ripley route.
225
623493
3664
Còn chúng ta? Không thể đi vào con đường của Tom Ripley.
10:27
I can't give the world D's,
226
627157
2037
Tôi không thể cho cả thế giới điểm D,
10:29
as much as I would really like to, some days.
227
629194
2847
thích cho ai điểm D thì cho.
10:32
And it's a pity, because we live in envious times.
228
632041
3498
Thật khốn khổ vì chúng ta phải sống những phút ghen tuông đố kị.
10:35
We live in jealous times.
229
635539
2907
Chúng ta đang sống trong thời đại đầy ghen tuông đố kị.
10:38
I mean, we're all good citizens of social media,
230
638446
2013
Chúng ta là công dân ngoan hiền
10:40
aren't we, where the currency is envy?
231
640459
3384
của truyền thông xã hội, luôn mang tính ganh đố?
10:43
Does the novel show us a way out? I'm not sure.
232
643843
4469
Có phải tiểu thuyết chỉ cho ta lối thoát?
10:48
So let's do what characters always do when they're not sure,
233
648312
3441
Không rõ. Vậy, hãy làm điều nhân vật luôn làm khi họ không biết chắc,
10:51
when they are in possession of a mystery.
234
651753
2176
khi họ đang sở hữu một bí ẩn.
10:53
Let's go to 221B Baker Street
235
653929
2274
Hãy đi đến số 221B Phố Baker,
10:56
and ask for Sherlock Holmes.
236
656203
2018
tìm Sherlock Holmes.
10:58
When people think of Holmes,
237
658221
2469
Khi mọi người nghĩ về Holmes,
11:00
they think of his nemesis being Professor Moriarty,
238
660690
3109
họ nghĩ về đối thủ của ông, giáo sư Moriarty,
11:03
right, this criminal mastermind.
239
663799
2207
vâng, kẻ toàn vạch ra tội ác.
11:06
But I've always preferred [Inspector] Lestrade,
240
666006
2463
Nhưng tôi thích nghĩ đến [thanh tra] Lestrade hơn,
11:08
who is the rat-faced head of Scotland Yard
241
668469
2905
người đứng đầu Scotland Yard,
11:11
who needs Holmes desperately,
242
671374
1730
người thực sự cần Holmes,
11:13
needs Holmes' genius, but resents him.
243
673104
2304
cần cái thiên tài của Holmes nhưng ghét anh ta.
11:15
Oh, it's so familiar to me.
244
675408
1857
Ôi, nó quá ư giống tôi.
11:17
So Lestrade needs his help, resents him,
245
677265
4017
Lestrade cần nhưng mà căm ghét Holmes,
11:21
and sort of seethes with bitterness over the course of the mysteries.
246
681282
3311
và luôi sôi sục nỗi căm hận trong suốt vụ án.
11:24
But as they work together, something starts to change,
247
684593
3877
Nhưng khi họ làm việc cùng nhau, một cái gì đó bắt đầu thay đổi,
11:28
and finally in "The Adventure of the Six Napoleons,"
248
688470
3043
và cuối cùng trong "Cuộc phiêu lưu của sáu pho tượng Napoleon",
11:31
once Holmes comes in, dazzles everybody with his solution,
249
691513
3930
khi Holmes bước vào, gây kinh ngạc qua lời giải của mình,
11:35
Lestrade turns to Holmes and he says,
250
695443
3441
Lestrade quay sang Holmes, nói:
11:38
"We're not jealous of you, Mr. Holmes.
251
698884
4281
"Thưa ông Homes, chúng tôi không ghen tị với ông đâu,
11:43
We're proud of you."
252
703165
3359
Chúng tôi tự hào về ông."
11:46
And he says that there's not a man at Scotland Yard
253
706524
2329
Và ông ấy nói rằng không có ai ở Scotland Yard
11:48
who wouldn't want to shake Sherlock Holmes' hand.
254
708853
2999
không muốn bắt tay Sherlock Holmes.
11:51
It's one of the few times we see Holmes moved
255
711852
2385
Đó là một trong ít lần ta thấy Holmes cảm động
11:54
in the mysteries, and I find it very moving,
256
714237
2095
trong một vụ án, tôi cũng thấy cảnh này cảm động
11:56
this little scene, but it's also mysterious, right?
257
716332
3064
nhưng cũng đầy bí ẩn, phải không ạ?
11:59
It seems to treat jealousy
258
719396
1913
Nó dường như đã coi cơn ghen tuông
12:01
as a problem of geometry, not emotion.
259
721309
2738
như một bài toán hình học, chứ không phải vấn đề cảm xúc.
12:04
You know, one minute Holmes is on the other side from Lestrade.
260
724047
2866
Bạn biết không, phút trước, Holmes là đối thủ của Lestrade,
12:06
The next minute they're on the same side.
261
726913
1923
mà phút sau, họ đã cùng chiến tuyến.
12:08
Suddenly, Lestrade is letting himself
262
728836
2147
Đột nhiên, Lestrade để cho mình
12:10
admire this mind that he's resented.
263
730983
2967
ngưỡng mộ trí óc mà ông từng căm ghét.
12:13
Could it be so simple though?
264
733950
1929
Có thể đơn giản như vậy sao?
12:15
What if jealousy really is a matter of geometry,
265
735879
2431
Sẽ thế nào nếu ganh tỵ thực sự là một bài toán hình,
12:18
just a matter of where we allow ourselves to stand
266
738310
3710
chỉ là vấn đề của việc ta cho phép bản thân đứng đâu
12:22
in relation to another?
267
742020
2330
trong quan hệ với người khác?
12:24
Well, maybe then we wouldn't have to resent
268
744350
1871
Vâng, có lẽ như thế, chúng ta sẽ không phải bực tức
12:26
somebody's excellence.
269
746221
2061
trước sự xuất sắc của ai đó.
12:28
We could align ourselves with it.
270
748282
3374
Chúng ta có thể đặt mình thẳng hàng với nó.
12:31
But I like contingency plans.
271
751656
2256
Nhưng tôi thích kế hoạch phòng hờ.
12:33
So while we wait for that to happen,
272
753912
2336
Vì vậy, trong khi chúng ta chờ nó xảy ra,
12:36
let us remember that we have fiction for consolation.
273
756248
2696
hãy nhớ rằng, chúng ta có tiểu thuyết an ủi mình.
12:38
Fiction alone demystifies jealousy.
274
758944
2451
Chính tiểu thuyết sẽ giải những bí ẩn về ghen ghét.
12:41
Fiction alone domesticates it,
275
761395
2083
Chính tiểu thuyết sẽ bạch hóa nó,
12:43
invites it to the table.
276
763478
1878
bắt nó phải lộ mình.
12:45
And look who it gathers:
277
765356
1873
Và hãy xem nó góp lại những ai:
12:47
sweet Lestrade, terrifying Tom Ripley,
278
767229
3836
Lestrade ngọt ngào, Tom Ripley ghê gớm,
12:51
crazy Swann, Marcel Proust himself.
279
771065
4469
Swann điên rồ, bản thân Marcel Proust.
12:55
We are in excellent company.
280
775534
2414
Chúng tôi rất thân với nhau!
12:57
Thank you.
281
777948
1420
Cảm ơn các bạn.
12:59
(Applause)
282
779368
4816
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7