Elizabeth Nyamayaro: An Invitation to Men Who Want a Better World for Women | TED

Translator: Nguyen Trang Reviewer: Chi Nguyen

I will always remember

Tôi sẽ luôn nhớ mãi

the first time I met the girl in the blue uniform.

lần đầu tiên tôi gặp cô gái trong đồng phục màu xanh.

I was eight at the time,

Lúc đó tôi tám tuổi,

living in the village with my grandmother,

sống ở làng quê cùng với bà ngoại,

who was raising me and other children.

bà nuôi nấng tôi và những đứa trẻ khác.

Famine had hit my country of Zimbabwe,

Nạn đói càn quét quê hương Zimbabwe của tôi,

and we just didn't have enough to eat.

và chúng tôi không có đủ thức ăn.

We were hungry.

Chúng tôi rất đói.

And that's when the girl in the blue uniform

Rồi có một cô gái mặc đồng phục màu xanh

came to my village with the United Nations

cùng phái đoàn Liên Hợp Quốc đến làng tôi

to feed the children.

để cho bọn trẻ ăn.

As she handed me my porridge,

Lúc chị đưa cháo yến mạch cho tôi,

I asked her why she was there,

tôi hỏi tại sao chị ở đây,

and without hesitation, she said,

không chút lưỡng lự, chị đáp,

"As Africans, we must uplift all the people of Africa."

"Là người châu Phi, chúng ta phải nâng đỡ đồng bào châu Phi."

I had absolutely no idea what she meant.

Tôi chẳng hiểu chị đang nói gì.

(Laughter)

(Cười)

But her words stuck with me.

Nhưng lời chị ám ảnh tôi.

Two years later,

Hai năm sau,

famine hit my country for the second time.

nạn đói trở lại đất nước tôi lần thứ hai,

My grandmother had no choice but to send me to the city

Bà ngoại buộc phải gửi tôi lên thành phố

to live with an aunt I had never met before.

ở với người dì mà tôi chưa từng gặp.

So at the age of 10,

Và nhờ thế lúc 10 tuổi,

I found myself in school for the very first time.

tôi được đến trường lần đầu tiên.

And there, at the city school,

Ở đó, tại ngôi trường thành phố,

I would experience what it was to be unequal.

tôi được trải nghiệm bất bình đẳng là như thế nào.

You see, in the village,

Bạn xem, ở làng quê

we were all equal.

chúng tôi đều bình đẳng.

But in the eyes and the minds of the other kids,

Nhưng trong mắt và trong tâm trí những đứa trẻ khác,

I was not their equal.

tôi không bằng họ.

I couldn't speak English,

Tôi không thể nói tiếng Anh,

and I was way behind in terms of reading and writing.

tôi hay đọc chậm, viết chậm hơn.

But this feeling of inequality would get even more complex.

Nhưng cảm giác bất bình đẳng càng trở nên phức tạp hơn.

Every school holiday

Mỗi ngày nghỉ,

spent back in the village with my grandmother

trở về làng với ngoại,

made me consciously aware

làm tôi dần thấm thía về

of the inequalities this incredible opportunity

bất bình đẳng mà cơ hội quý giá này

had created within my own family.

gây nên trong gia đình tôi.

Suddenly, I had much more than the rest of my village.

Bỗng nhiên, tôi có nhiều thứ hơn mọi người trong làng.

And in their eyes, I was no longer their equal.

Và trong mắt họ, tôi không còn giống họ nữa.

I felt guilty.

Tôi cảm thấy tội lỗi.

But I thought about the girl in the blue uniform,

Nhưng tôi nghĩ đến cô gái trong đồng phục xanh,

and I remember thinking,

và tôi nhớ ý nghĩ,

"That's who I want to be --

"Đó là người mình muốn trở thành --

someone like her,

một người giống chị,

someone who uplifts other people."

nâng đỡ những người khác."

This childhood experience led me to the United Nations,

Kỷ niệm thơ ấu đã đưa tôi tới Liên Hợp Quốc,

and to my current role with UN Women,

công việc của tôi ở Cơ quan Phụ nữ LHQ (UN Women),

where we are addressing one of the greatest inequalities

chúng tôi đang nói lên một trong những bất bình đẳng lớn nhất

that affects more than half of the world's population --

ảnh hưởng đến hơn một nửa dân số thế giới --

women and girls.

phụ nữ và trẻ em gái.

Today, I want to share with you

Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn

a simple idea that seeks to uplift all of us together.

một ý tưởng đơn giản giúp chúng ta nâng đỡ lẫn nhau.

Eight months ago,

Cách đây tám tháng,

under the visionary leadership of Phumzile Mlambo-Ngcuka,

dưới sự lãnh đạo tài tình của Phumzile Mlambo-Ngcuka,

head of UN Women,

giám đốc điều hành UN Women,

we launched a groundbreaking initiative

chúng tôi phát động một sáng kiến đột phá

called HeForShe,

với tên gọi HeForShe (Vì những người phụ nữ quanh ta)

inviting men and boys from around the world

mời gọi nam giới khắp thế giới

to stand in solidarity with each other and with women,

cùng đứng lên sát cánh cùng với phụ nữ,

to create a shared vision for gender equality.

để tạo nên quan điểm chung về bình đẳng giới.

This is an invitation for those who believe in equality

Đây là lời hiệu triệu với những ai tin tưởng bình đẳng

for women and men,

dành cho cả nữ giới và nam giới,

and those who don't yet know that they believe.

và những ai chưa biết rằng họ tin tưởng điều đó.

The initiative is based on a simple idea:

Phong trào dựa trên một ý nghĩ đơn giản:

that what we share is much more powerful

những điều chúng ta chia sẻ, mạnh mẽ hơn

than what divides us.

thứ ngăn cách chúng ta.

We all feel the same things.

Chúng ta đều có chung cảm nhận.

We all want the same things,

Chúng ta đều có chung mong muốn,

even when those things sometimes remain unspoken.

thậm chí cả những điều không thể nói nên bằng lời.

HeForShe is about uplifting all of us,

HeForShe nhằm mục đích nâng đỡ tất cả chúng ta,

women and men together.

cả nam và nữ giới.

It's moving us towards an inflection point for gender equality.

Nó hướng chúng ta tới điểm cong bình đẳng giới tính.

Imagine a blank page

Hãy tưởng tượng một tờ giấy trắng

with one horizontal line splitting it in half.

có đường kẻ ngang ngăn đôi.

Now imagine that women are represented here,

Giờ hãy tưởng tượng đây là nữ giới

and men are represented here.

và đây là nam giới.

In our current population,

Với dân số hiện nay,

HeForShe is about moving the 3.2 billion men,

HeForShe hướng đến 3.2 triệu nam giới,

one man at a time,

từng người

across that line,

vượt qua đường ngăn cách,

so that ultimately, men can stand alongside women

đến cuối cùng, nam giới có thể đứng sát cánh cùng nữ giới

and be on the right side of history,

và ngay bên cạnh lịch sử,

making gender equality a reality in the 21st century.

bình đẳng giới trở thành hiện thực trong thế kỷ 21.

However, engaging men in the movement would prove quite controversial.

Tuy nhiên, việc vận động nam giới vào phong trào gây ra nhiều tranh cãi.

Why invite men? They are the problem.

Sao lại mời nam giới? Chính họ là vấn đề.

(Laughter)

(Cười)

In fact, men don't care, we were told.

Thực tế, bọn họ không quan tâm đâu, người ta bảo thế.

But something incredible happened when we launched HeForShe.

Nhưng điều kỳ diệu xảy ra khi phát động phong trào HeForShe.

In just three days, more than 100,000 men

Chỉ trong 3 ngày, hơn 100,000 đàn ông

had signed up and committed to be agents of change for equality.

đã ký và cam kết trở thành đại sứ thay đổi vì bình đẳng.

Within that first week, at least one man in every single country in the world

Trong tuần đầu tiên, mỗi quốc gia trên thế giới đều có ít nhất một người nam

stood up to be counted,

đứng lên ghi danh,

and within that same week,

và cũng trong tuần đó,

HeForShe created more than 1.2 billion conversations on social media.

HeForShe tạo nên hơn 1,2 triệu cuộc tranh luận trên các phương tiện xã hội.

And that's when the emails started pouring in,

Và đó là lúc các email bắt đầu đổ dồn về,

sometimes as many as a thousand a day.

đôi khi đến hàng ngàn mỗi ngày.

We heard from a man out of Zimbabwe,

Chúng tôi nghe nói về một người đàn ông ở Zimbabwe,

who, after hearing about HeForShe,

sau khi nghe biết về HeForShe,

created a "husband school."

đã thành lập "trường các ông chồng."

(Laughter)

(Cười)

He literally went around his village,

Thật vậy, anh đi khắp thôn làng,

hand-picking all of the men that were abusive to their partners,

bắt tay tất cả những người đàn ông đã xúc phạm người bạn đời họ,

and committed to turn them into better husbands and fathers.

và cam kết giúp họ trở thành người chồng, người cha tốt hơn.

In Pune, India, a youth advocate organized an innovative bicycle rally,

Ở Pune, Ấn độ, thanh niên tình nguyện tổ chức đạp xe,

mobilizing 700 cyclists

huy động 700 người đạp xe,

to share the HeForShe messages within their own community.

tuyên truyền thông điệp của HeForShe đến với cộng đồng.

In another impact story,

Một câu chuyện cảm động khác,

a man sent a very personal note

một người đàn ông gửi thư cá nhân

of something that had happened in his own community.

về việc xảy ra quanh anh.

He wrote,

Anh viết,

"Dear Madam,

'Chào chị em,

I have lived all of my life

Tôi sống nhiều năm

next door to a man who continuously beats up his wife.

cạnh nhà một ông hàng xóm thường xuyên đánh vợ.

Two weeks ago,

Hai tuần trước,

I was listening to my radio,

tôi đang nghe đài,

and your voice came on,

và thông điệp của các bạn vang lên,

and you spoke about something called the HeForShe,

bạn nói về điều gì đó gọi là HeForShe,

and the need for men to play their role.

và kêu gọi nam giới thực thi vai trò của mình.

Within a few hours, I heard the woman cry again next door,

Vài tiếng sau, tôi nghe thấy chị hàng xóm lại khóc,

but for the first time,

nhưng đó lần đầu tiên,

I didn't just sit there.

tôi không ngồi yên nữa.

I felt compelled to do something,

Tôi cảm thấy thôi thúc mình cần phải làm gì đó,

so I went over and I confronted the husband.

nên tôi đi sang bên đó, và ngăn cản ông chồng.

Madam, it has been two weeks,

Các chị em, đã hai tuần qua,

and the woman has not cried since.

chị vợ không còn khóc nữa.

Thank you for giving me a voice."

Cảm ơn đã cảnh tỉnh tôi."

(Applause)

(Vỗ tay)

Personal impact stories such as these

Những câu chuyện riêng tư cảm động như thế này

show that we are tapping into something within men,

cho thấy rằng chúng ta đã phần nào thức tỉnh nam giới.

but getting to a world where women and men are equal

Nhưng để đạt tới một thế giới nơi phụ nữ và nam giới đều bình đẳng,

is not just a matter of bringing men to the cause.

thì vấn đề không chỉ là chi ra nguyên nhân cho nam giới.

We want concrete, systematic, structural change that can equalize

Chúng tôi muốn sự thay đổi cương quyết, có hệ thống,

có tổ chức có khả năng bình đẳng hóa

the political, economic and social realities for women and men.

thực trạng kinh tế, xã hội, chính trị cho nữ giới và nam giới.

We are asking men to make concrete actions,

Chúng tôi đòi hỏi nam giới thực hiện hành động cương quyết,

calling them to intervene at a personal level,

kêu gọi họ tham gia ở mức độ cá nhân,

to change their behavior.

bằng cách thay đổihành vi của mình.

We are calling upon governments, businesses, universities,

Chúng tôi cũng kêu gọi chính phủ, doanh nghiệp, trường học,

to change their policies.

thay đổi chính sách của họ.

We want male leaders to become role models

Chúng tôi mong muốn lãnh đạo nam đóng vai trò gương mẫu

and change agents within their own institutions.

và thay đổi trong nội bộ tổ chức.

Already, a number of prominent men and leaders have stepped up

Đã có rất nhiều lãnh đạo nam uy tín đứng lên

and made some concrete HeForShe commitments.

và thực thi cam kết HeForShe.

In a few early success stories,

Trong một vài câu chyện thành công đầu tiên,

a leading French hospitality company, Accor,

có Accor, khách sạn hàng đầu nước Pháp,

has committed to eliminate the pay gap

cam kết loại bỏ chênh lệch lương

for all of its 180,000 employees by 2020.

cho 180,000 nhân viên đến năm 2020.

(Applause)

(Vỗ tay)

The government of Sweden,

Nội các Thụy Điển,

under its current feminist government,

dưới chính sách nam nữ bình quyền,

has committed to close both the employment and the pay gap

đã cam kết xóa chênh lệch lương và việc làm

for all of its citizens within the current electoral term.

cho tất cả công dân trong nhiệm kỳ bầu cử.

In Japan, the University of Nagoya

Tại Nhật Bản, trường ĐH Nagoya

is building, as part of their HeForShe commitments,

một phần trong cam kết HeForShe của họ, là đang xây dựng,

what will become one of Japan's leading gender-research centers.

trung tâm nghiên cứu về giới tính hàng đầu Nhật Bản.

Now, eight months later,

Tám tháng sau đó,

a movement is building.

hành động là xây dựng.

We are seeing men sign up from every single walk of life,

Chúng ta đang thấy nhiều nam giới khắp nơi tham gia,

and from every single corner in the world,

từ mọi ngõ nẻo trên thế giới,

from the United Nations' own Secretary-General Ban Ki-moon

từ Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon,

to the Secretary-Generals of NATO and the EU Council,

đến Tổng thư ký NATO và Hội đồng Châu Âu,

from the prime minister of Bhutan

từ Thủ tướng Bhutan,

to the president of Sierra Leone.

đến tổng thống Sierra Leone.

In Europe alone, all the male EU Commissioners

Riêng ở Châu Âu, tất cả Ủy viên châu Âu,

and the members of Parliament of the Swedish and Iceland governments

và thành viên Nghị viện Thụy Điển, và quan chức Ai-len,

have signed up to be HeForShe.

đều đăng ký trở thành đại sứ HeForShe.

In fact, one in 20 men in Iceland has joined the movement.

Thực tế, cứ 20 nam ở Ai-len sẽ có 1 người tham gia chiến dịch.

The rallying call of our passionate goodwill ambassador, Emma Watson,

Lời hiệu triệu từ đại sứ thiện chí Emma Waston của chúng tôi

has garnered more than five billion media impressions,

giành được ấn tượng tốt đẹp trên hơn 5 triệu bài báo,

mobilizing hundreds and thousands of students around the world

huy động hàng trăm hàng ngàn sinh viên trên thế giới,

to create more than a hundred HeForShe student associations.

thành lập hơn 100 Hội sinh viên HeForShe.

Now this is the beginning of the vision that HeForShe has

Vâng, đây là khởi đầu của tương lai mà HeForShe

for the world that we want to see.

mang đến một thế giới chúng ta mong đợi.

Einstein once said,

Anhxtanh từng nói,

"A human being is part of the whole ...

"Con người là một phần của một tổng thể...

but he experiences himself,

nhưng mỗi người tự trải nghiệm

his thoughts and feelings,

có suy nghĩ và cảm xúc

as something separate from the rest ...

tách biệt với người khác...

This delusion is a kind of prison for us ...

Ảo tưởng này là một loại nhà giam chúng ta...

Our task must be to free ourselves from this prison

Nhiệm vụ của chúng ta là giải thoát bản thân ra khỏi nhà tù này

by widening our circle of compassion."

bằng cách mở rộng vòng tròn thương yêu."

If women and men are part of a greater whole,

Nếu nữ giới và nam giới là một phần của tổng thể,

as Einstein suggests,

như Anhxtanh nói,

it is my hope that HeForShe can help free us to realize

thì hy vọng của tôi là HeForShe có thể giúp giải thoát chúng ta nhận ra

that it is not our gender that defines us,

rằng không phải giới tính làm nên con người,

but ultimately, our shared humanity.

mà là bản chất con người chúng ta chia sẻ.

HeForShe is tapping into women's and men's dreams,

HeForShe đang dùng ước mơ của nam và nữ,

the dreams that we have for ourselves,

ước mơ cho bản thân,

and the dreams that we have for our families, our children,

ước mơ cho gia đình, con cái,

friends, communities.

cho bạn bè, xã hội.

So that's what it is about.

Đó chính là mục đích của phong trào.

HeForShe is about uplifting all of us together.

Mục đích của HeForShe là nâng đỡ tất cả mọi người chúng ta.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)