Elizabeth Nyamayaro: An Invitation to Men Who Want a Better World for Women | TED

Tłumaczenie: M Hiro Racka Korekta: Rysia Wand

I will always remember

Zawsze będę pamiętać

the first time I met the girl in the blue uniform.

pierwsze spotkanie z dziewczynką w niebieskim mundurku.

I was eight at the time,

Miałam wtedy 8 lat,

living in the village with my grandmother,

mieszkałam w wiosce z babcią,

who was raising me and other children.

która wychowywała mnie i inne dzieci.

Famine had hit my country of Zimbabwe,

W moim kraju, Zimbabwe, panował głód

and we just didn't have enough to eat.

i nie mieliśmy dość jedzenia.

We were hungry.

Cierpieliśmy głód.

And that's when the girl in the blue uniform

Wtedy dziewczynka w niebieskim mundurku

przyjechała do mojej wioski wraz z ONZ,

came to my village with the United Nations

to feed the children.

żeby nakarmić głodne dzieci.

As she handed me my porridge,

Kiedy podała mi kaszkę,

I asked her why she was there,

zapytałam ją, co tu robi.

and without hesitation, she said,

Odpowiedziała bez wahania:

"As Africans, we must uplift all the people of Africa."

"Jako Afrykańczycy, musimy dodawać otuchy wszystkim ludziom Afryki".

I had absolutely no idea what she meant.

Nie miałam pojęcia, co to znaczy.

(Laughter)

(Śmiech)

But her words stuck with me.

Ale zapamiętałam jej słowa.

Two years later,

Dwa lata później

famine hit my country for the second time.

ponownie nastał okres głodu.

My grandmother had no choice but to send me to the city

Babcia, nie mając innego wyboru, wysłała mnie do miasta,

to live with an aunt I had never met before.

do ciotki, której nie znałam.

W wieku 10 lat

So at the age of 10,

po raz pierwszy poszłam do szkoły.

I found myself in school for the very first time.

And there, at the city school,

A tam, w miejskiej szkole,

I would experience what it was to be unequal.

miałam się przekonać, czym jest nierówne traktowanie.

You see, in the village,

Kiedy mieszkałam w wiosce,

we were all equal.

wszyscy byliśmy równi.

Ale w oczach i umysłach innych dzieci

But in the eyes and the minds of the other kids,

I was not their equal.

ja nie byłam im równa.

Nie potrafiłam mówić po angielsku,

I couldn't speak English,

and I was way behind in terms of reading and writing.

miałam duże zaległości w czytaniu i pisaniu.

But this feeling of inequality would get even more complex.

To poczucie niższości miało się jeszcze bardziej skomplikować.

Every school holiday

W każdy dzień wolny od szkoły,

spent back in the village with my grandmother

który spędzałam z babcią, w wiosce,

made me consciously aware

zdawałam sobie sprawę

of the inequalities this incredible opportunity

z nierówności społecznej, które ta niesamowita szansa

had created within my own family.

stworzyła w mojej własnej rodzinie.

Nagle miałam dużo więcej niż cała reszta mojej wioski.

Suddenly, I had much more than the rest of my village.

And in their eyes, I was no longer their equal.

I w ich oczach już nie byłam im równa.

I felt guilty.

Czułam się winna.

But I thought about the girl in the blue uniform,

Ale myślałam o dziewczynce w niebieskim mundurku

i pamiętam myśl:

and I remember thinking,

"That's who I want to be --

"Taka chcę być,

someone like her,

chcę być jak ona,

someone who uplifts other people."

podnosić ludzi na duchu".

This childhood experience led me to the United Nations,

To doświadczenie z dzieciństwa zaprowadziło mnie do ONZ

and to my current role with UN Women,

i mojej obecnej roli w ONZ Kobiety,

where we are addressing one of the greatest inequalities

gdzie poruszamy kwestię jednej z największych nierówności społecznych,

that affects more than half of the world's population --

która dotyka ponad połowę ziemskiej populacji:

women and girls.

kobiety i dziewczęta.

Today, I want to share with you

Dziś chcę się z wami podzielić

a simple idea that seeks to uplift all of us together.

prostym pomysłem, który może dodać nam wszystkim otuchy.

Osiem miesięcy temu,

Eight months ago,

under the visionary leadership of Phumzile Mlambo-Ngcuka,

pod przywództwem Phumzile Mlambo-Ngcuka,

dyrektorki podmiotu ONZ Kobiety,

head of UN Women,

we launched a groundbreaking initiative

rozpoczęłyśmy przełomową inicjatywę

called HeForShe,

nazwaną "HeForShe" (OnDlaNiej),

polegającą na zachęceniu mężczyzn i chłopców z całego świata

inviting men and boys from around the world

to stand in solidarity with each other and with women,

do solidarności ze sobą i z kobietami

to create a shared vision for gender equality.

w celu stworzenia wspólnej wizji równości płci.

To zaproszenie dla tych, którzy wierzą w równość

This is an invitation for those who believe in equality

for women and men,

kobiet i mężczyzn,

and those who don't yet know that they believe.

oraz tych, którzy jeszcze nie wiedzą, że wierzą.

The initiative is based on a simple idea:

Ta inicjatywa opiera się na prostej koncepcji,

that what we share is much more powerful

że to, co nas łączy, jest o wiele silniejsze

than what divides us.

niż to, co nas dzieli.

We all feel the same things.

Wszyscy odczuwamy tak samo.

We all want the same things,

Wszyscy chcemy tych samych rzeczy,

even when those things sometimes remain unspoken.

nawet gdy czasem się o nich nie mówi.

HeForShe is about uplifting all of us,

W "HeForShe" chodzi o dodawanie sobie nawzajem otuchy,

zarówno kobietom, jak i mężczyznom.

women and men together.

It's moving us towards an inflection point for gender equality.

To prowadzi do punktu zwrotnego w kwestii równości płci.

Imagine a blank page

Wyobraźcie sobie pustą kartkę

z jedną poziomą linią, która dzieli ją na pół.

with one horizontal line splitting it in half.

Now imagine that women are represented here,

Teraz wyobraźcie sobie, że kobiety są przedstawione tutaj,

and men are represented here.

a mężczyźni tutaj.

W naszej obecnej populacji

In our current population,

HeForShe is about moving the 3.2 billion men,

celem "HeForShe" jest przeniesienie około 3,2 miliarda mężczyzn,

one man at a time,

po jednym na raz,

across that line,

za tę linię,

so that ultimately, men can stand alongside women

żeby koniec końców mężczyźni mogli stać obok kobiet

and be on the right side of history,

i być po właściwej stronie historii,

making gender equality a reality in the 21st century.

dzięki czemu równość płci stanie się faktem w XXI wieku.

However, engaging men in the movement would prove quite controversial.

Jednak zaangażowanie mężczyzn w ten ruch może okazać się dość kontrowersyjne.

Why invite men? They are the problem.

Dlaczego ich zapraszać? Przecież to oni stanowią problem.

(Laughter)

(Śmiech)

Mężczyzn to podobno nie obchodzi.

In fact, men don't care, we were told.

But something incredible happened when we launched HeForShe.

Ale gdy uruchomiliśmy "HeForShe", stało się coś niesamowitego.

In just three days, more than 100,000 men

W ciągu zaledwie 3 dni ponad 100 tysięcy mężczyzn

had signed up and committed to be agents of change for equality.

zgłosiło się do nas, by pomóc zainicjować zmianę w kwestii równości.

Within that first week, at least one man in every single country in the world

W ciągu pierwszego tygodnia przynajmniej jeden mężczyzna w każdym kraju na świecie

stood up to be counted,

zgłosił się do nas jako ochotnik,

and within that same week,

a w ciągu tego samego tygodnia

HeForShe created more than 1.2 billion conversations on social media.

"HeForShe" stało się tematem ponad 1,2 miliarda rozmów w Internecie.

And that's when the emails started pouring in,

Wtedy zaczęły do nas napływać maile,

sometimes as many as a thousand a day.

czasem nawet 1000 dziennie.

We heard from a man out of Zimbabwe,

Napisał do nas mężczyzna z Zimbabwe,

who, after hearing about HeForShe,

który po usłyszeniu o "HeForShe"

created a "husband school."

utworzył "szkołę dla mężów".

(Laughter)

(Śmiech)

He literally went around his village,

Dosłownie przeszedł się po wiosce,

hand-picking all of the men that were abusive to their partners,

wybierając wszystkich mężczyzn, którzy znęcali się nad partnerkami

i poświęcił swój czas, żeby zmienić ich w lepszych mężów i ojców.

and committed to turn them into better husbands and fathers.

In Pune, India, a youth advocate organized an innovative bicycle rally,

W Indiach pewien rzecznik młodzieży zorganizował innowacyjny rajd rowerowy,

mobilizing 700 cyclists

zachęcając 700 rowerzystów,

to share the HeForShe messages within their own community.

aby podzielili się przesłaniem "HeForShe" w swoich społecznościach.

In another impact story,

W innej historii

a man sent a very personal note

mężczyzna przysłał bardzo osobisty zapis czegoś,

of something that had happened in his own community.

co wydarzyło się w jego społeczności.

He wrote,

Napisał tak:

"Dear Madam,

"Szanowna Pani,

I have lived all of my life

Przez całe życie

next door to a man who continuously beats up his wife.

mieszkałem tuż obok człowieka, który ciągle bił swoją żonę.

Two weeks ago,

Dwa tygodnie temu

słuchałem radia

I was listening to my radio,

and your voice came on,

i usłyszałem pani głos.

and you spoke about something called the HeForShe,

Opowiadała pani o jakimś "HeForShe"

and the need for men to play their role.

i potrzebie zaangażowania mężczyzn.

Po kilku godzinach usłyszałem krzyki kobiety z domu obok,

Within a few hours, I heard the woman cry again next door,

but for the first time,

ale tym razem, po raz pierwszy,

nie siedziałem już bezczynnie.

I didn't just sit there.

I felt compelled to do something,

Czułem, że muszę coś zrobić,

so I went over and I confronted the husband.

więc poszedłem tam i przeciwstawiłem się jej mężowi.

Madam, it has been two weeks,

To było dwa tygodnie temu,

a ta kobieta ani razu już nie krzyczała.

and the woman has not cried since.

Thank you for giving me a voice."

Dziękuję, że dała mi pani głos.

(Applause)

(Brawa)

Historie takie jak te pokazują,

Personal impact stories such as these

show that we are tapping into something within men,

że przemawiamy jakoś do tych mężczyzn.

but getting to a world where women and men are equal

Ale świat, w którym kobiety i mężczyźni są równi,

is not just a matter of bringing men to the cause.

to nie tylko kwestia pomocy ze strony mężczyzn.

We want concrete, systematic, structural change that can equalize

Chcemy konkretnych, systematycznych zmian strukturalnych, które mogą zrównać

the political, economic and social realities for women and men.

polityczny, ekonomiczny i socjalny status kobiet i mężczyzn.

We are asking men to make concrete actions,

Prosimy mężczyzn o wykonanie konkretnych działań,

calling them to intervene at a personal level,

o interwencję na poziomie personalnym,

to change their behavior.

o zmianę ich zachowania.

Wzywamy władze, przedsiębiorstwa, uniwersytety,

We are calling upon governments, businesses, universities,

to change their policies.

by zmieniły swoją politykę.

We want male leaders to become role models

Chcemy, by mężczyźni-przywódcy stali się wzorami do naśladowania

and change agents within their own institutions.

i zapoczątkowali zmiany we własnych instytucjach.

Already, a number of prominent men and leaders have stepped up

Wielu wybitnych ludzi i przywódców już zrobiło pierwszy krok

and made some concrete HeForShe commitments.

i zobowiązało się do działań na rzecz "HeForShe".

In a few early success stories,

W jednej z wczesnych historii

a leading French hospitality company, Accor,

wiodąca francuska firma hotelarska Accord

has committed to eliminate the pay gap

zobowiązała się zlikwidować różnicę w wynagrodzeniu

dla wszystkich swoich 180 000 pracowników do 2020 roku.

for all of its 180,000 employees by 2020.

(Applause)

(Brawa)

Władze Szwecji

The government of Sweden,

under its current feminist government,

pod obecnymi feministycznymi rządami

zobowiązały się polepszyć warunki zatrudnienia i wynagrodzenia

has committed to close both the employment and the pay gap

for all of its citizens within the current electoral term.

dla wszystkich swoich obywateli do końca bieżącej kadencji.

In Japan, the University of Nagoya

W Japonii, Uniwersytet w Nagoi

buduje jedno z największych w Japonii centrum Gender Studies

is building, as part of their HeForShe commitments,

what will become one of Japan's leading gender-research centers.

jako swój wkład w akcję "HeForShe".

Now, eight months later,

Teraz, osiem miesięcy później,

a movement is building.

powstaje ruch.

Przyłączają się do nas mężczyźni różnych profesji

We are seeing men sign up from every single walk of life,

and from every single corner in the world,

ze wszystkich zakątków świata,

from the United Nations' own Secretary-General Ban Ki-moon

poczynając od sekretarza generalnego ONZ, Ban Ki-moona,

to the Secretary-Generals of NATO and the EU Council,

poprzez sekretarzy generalnych NATO i Radę Europejską,

from the prime minister of Bhutan

premiera Bhutanu,

to the president of Sierra Leone.

a kończąc na prezydencie Sierra Leone.

W samej Europie wszyscy mężczyźni pośród członków Komisji Europejskiej,

In Europe alone, all the male EU Commissioners

and the members of Parliament of the Swedish and Iceland governments

Parlamentu Szwecji i rządu Islandii

have signed up to be HeForShe.

przyłączyli się do akcji "HeForShe".

In fact, one in 20 men in Iceland has joined the movement.

Na Islandii przyłączył się do nas 1 na 20 mężczyzn.

The rallying call of our passionate goodwill ambassador, Emma Watson,

Żarliwe wezwanie naszej ambasador dobrej woli, Emmy Watson,

has garnered more than five billion media impressions,

zebrało ponad 5 miliardów komentarzy w mediach,

mobilizing hundreds and thousands of students around the world

mobilizując tysiące studentów na świecie

to create more than a hundred HeForShe student associations.

do stworzenia ponad 100 stowarzyszeń studenckich na rzecz "HeForShe".

Oto początek wizji oferowanej przez "HeForShe",

Now this is the beginning of the vision that HeForShe has

for the world that we want to see.

którą chcemy pokazać światu.

Einstein powiedział kiedyś:

Einstein once said,

"A human being is part of the whole ...

"Człowiek jest częścią czegoś większego...

but he experiences himself,

ale odbiera siebie,

his thoughts and feelings,

swoje myśli i odczucia

as something separate from the rest ...

jako coś oddzielnego od całej reszty...

This delusion is a kind of prison for us ...

To złudzenie jest dla nas jak klatka...

Our task must be to free ourselves from this prison

Naszym zadaniem jest uwolnić się z tej klatki

by widening our circle of compassion."

poprzez poszerzanie naszego kręgu współczucia".

If women and men are part of a greater whole,

Jeżeli kobiety i mężczyźni są częścią czegoś większego,

as Einstein suggests,

jak sugeruje Einstein,

it is my hope that HeForShe can help free us to realize

mam nadzieję, że "HeForShe" pomoże nam zrozumieć,

that it is not our gender that defines us,

że to nie płeć nas definiuje,

but ultimately, our shared humanity.

ale nasze wspólne człowieczeństwo.

"HeForShe" czerpie z marzeń kobiet i mężczyzn,

HeForShe is tapping into women's and men's dreams,

the dreams that we have for ourselves,

z marzeń o nas samych

and the dreams that we have for our families, our children,

i tych dla naszych rodzin, dzieci,

friends, communities.

przyjaciół, społeczności.

O to właśnie chodzi.

So that's what it is about.

HeForShe is about uplifting all of us together.

Zadaniem "HeForShe" jest wspólne podnoszenie się na duchu.

Dziękuję.

Thank you.

(Applause)

(Brawa)