Andrew Mwenda: Let's take a new look at African aid

Andrew Mwenda với góc nhìn mới về Phi Châu

Translator: Ngan Tran Reviewer: Ha Tran

I am very, very happy to be amidst some of the most --

Tôi rất rất hạnh phúc khi được có mặt ở đây --

the lights are really disturbing my eyes

những ánh đèn thực sự đang làm chói mắt tôi

and they're reflecting on my glasses.

và chúng đang phản chiếu qua kính của tôi.

I am very happy and honored to be amidst

Tôi rất hạnh phúc và vinh dự được ở đây, giữa những

very, very innovative and intelligent people.

con người rất rất sáng tạo và thông thái.

I have listened to the three previous speakers,

Tôi đã nghe 3 diễn giả trước nói,

and guess what happened?

và đoán xem chuyện gì đã xảy ra?

Every single thing I planned to say, they have said it here,

Từng điều tôi dự định nói, họ đều đã nói ở đây,

and it looks and sounds like I have nothing else to say.

có vẻ như tôi chả còn gì khác để nói nữa cả.

(Laughter)

(cuời)

But there is a saying in my culture

Tuy nhiên quê hương tôi có 1 câu nói

that if a bud leaves a tree without saying something,

"nếu 1 nụ hoa chưa nở đã rụng,

that bud is a young one.

nghĩa là nụ hoa đó còn quá non.

So, I will -- since I am not young and am very old,

Cho nên tôi sẽ -- bởi vì tôi không còn trẻ, tôi rất già rồi --

I still will say something.

vẫn sẽ nói vài điều.

We are hosting this conference at a very opportune moment,

Chúng ta tổ chức hội thảo này vào thời điểm rất thích hợp

because another conference is taking place in Berlin.

bởi vì cũng có 1 hội nghị khác đang được tổ chức ở Berlin.

It is the G8 Summit.

Đó là Hội nghị thượng định G8.

The G8 Summit proposes that the solution to Africa's problems

Hội nghị năm nay đề cập đến các giải pháp cho những vấn đề của Phi Châu:

should be a massive increase in aid,

Giải pháp đưa ra là tăng thêm nữa mức viện trợ,

something akin to the Marshall Plan.

gần giống với kế hoạch Marshall.

Unfortunately, I personally do not believe in the Marshall Plan.

Đáng tiếc, cá nhân tôi không tin vào kế hoạch Marshall.

One, because the benefits of the Marshall Plan have been overstated.

Thứ nhất, bởi vì những lợi ích từ kế hoạch Marshall đã bị phóng đại.

Its largest recipients were Germany and France,

Nước viện trợ chủ yếu cho dự án này là Pháp và Đức,

and it was only 2.5 percent of their GDP.

và mức viện trợ chỉ chiếm 2.5% trong GDP của họ.

An average African country receives foreign aid

1 nước Châu Phi trung bình nhận viện trợ nước ngoài

to the tune of 13, 15 percent of its GDP,

vào khoảng 13 - 15% GDP của 2 nước trên,

and that is an unprecedented transfer of financial resources

đây chính là sự thuyên chuyển nguồn tài chính chưa từng có

from rich countries to poor countries.

từ các nước giàu sang các nước nghèo.

But I want to say that there are two things we need to connect.

Tuy nhiên điều tôi muốn nói là: chúng ta cần kết nối 2 điều sau.

How the media covers Africa in the West, and the consequences of that.

Làm tn các phương tiện truyền thông (PTTT) có thể bao quát hết toàn bộ CPhi từ phg Tây và hậu quả của điều này.

By displaying despair, helplessness and hopelessness,

Bằng cách phô bày sự tuyệt vọng, không được trợ giúp ở đây,

the media is telling the truth about Africa, and nothing but the truth.

các PTTT đã truyền tải được sự thật về Phi Châu, và không gì hơn sự thật.

However, the media is not telling us the whole truth.

Tuy nhiên, nó lại không phải là bộ sự thật.

Because despair, civil war, hunger and famine,

Bởi vì, sự tuyệt vọng, nội chiến và nạn đói,

although they're part and parcel of our African reality,

mặc dù là 1 phần của thực tế tại Phi Châu,

they are not the only reality.

nhưng không chỉ có vậy.

And secondly, they are the smallest reality.

Tệ hơn nữa, những điều trên lại chỉ là thực tế của thiểu số.

Africa has 53 nations.

Châu Phi có 53 quốc gia.

We have civil wars only in six countries,

Chỉ có 6 nước là đang có nội chiến,

which means that the media are covering only six countries.

có nghĩa là các PTTT đang chỉ bao phủ được 6 quốc gia này.

Africa has immense opportunities that never navigate

Châu Phi có những tiềm năng rất lớn -- chưa bao giờ được đề cập.

through the web of despair and helplessness

Cái mà giới truyền thông đang truyền bá rộng khắp

that the Western media largely presents to its audience.

đến các khán thính giả của họ chỉ là sự tuyệt vọng và không được giúp đỡ.

But the effect of that presentation is, it appeals to sympathy.

Tác động của cách truyền thông này là lôi kéo được lòng cảm thông,

It appeals to pity. It appeals to something called charity.

sự thương hại và các hoạt động từ thiện.

And, as a consequence, the Western view

Như một hệ quả, cái nhìn của phương Tây

of Africa's economic dilemma is framed wrongly.

về sức phát triển của nền kinh tế CPhi bị đóng khung 1 cách sai lầm.

The wrong framing is a product of thinking

Cách nhìn sai lầm này là 1 sản phẩm của ý nghĩ

that Africa is a place of despair.

rằng Châu Phi là 1 vùng đất của sự tuyệt vọng.

What should we do with it? We should give food to the hungry.

Chúng ta nên làm gì trong hoàn cảnh đó? Hỗ trợ thực phẩm cho người đói.

We should deliver medicines to those who are ill.

Vận chuyển thuốc thang cho những ai bị ốm.

We should send peacekeeping troops

Gửi đến những đội quân gìn giữ hòa bình

to serve those who are facing a civil war.

cho những vùng đất đang phải gánh chịu nội chiến.

And in the process, Africa has been stripped of self-initiative.

Trong toàn bộ quá trình đó, Châu Phi bị tước mất thế chủ động.

I want to say that it is important to recognize

Tôi muốn nói rằng, vấn đề quan trọng là phải nhận ra:

that Africa has fundamental weaknesses.

đúng, châu Phi có những điểm yếu cơ bản.

But equally, it has opportunities and a lot of potential.

Nhưng, hơn nữa, họ lại có rất nhiều tiềm năng.

We need to reframe the challenge that is facing Africa,

Chúng ta cần định hình lại những thách thức mà CPhi đang phải đối mặt

from a challenge of despair,

từ thách thức về sự tuyệt vọng,

which is called poverty reduction,

(sự tuyệt vọng đến từ sự đói nghèo)

to a challenge of hope.

đến thách thức về sự hi vọng

We frame it as a challenge of hope, and that is worth creation.

Khi cta đinh hình các vđề của CPhi là thách thức về sự hi vọng, đó sẽ là cách nhìn mới đầy giá trị.

The challenge facing all those who are interested in Africa

Thách thức mà bất kì ai quan tâm đến CPhi phải đối mặt

is not the challenge of reducing poverty.

không phải là thách thức trong việc giảm sự đói nghèo.

It should be a challenge of creating wealth.

Mà nên là thách thức trong việc tạo ra sự giàu có.

Once we change those two things --

Khi chúng ta thay đổi 2 khái niệm này --

if you say the Africans are poor and they need poverty reduction,

nếu bạn nói người CPhi nghèo và cần phải xóa đói giảm nghèo,

you have the international cartel of good intentions

bạn có sự phối hợp của toàn thế giới vì mục đích của bạn là tốt.

moving onto the continent, with what?

Thực tế thực hiện ở châu lục này như thế nào?

Medicines for the poor, food relief for those who are hungry,

Thuốc cho người nghèo, thực phẩm cho người đói,

and peacekeepers for those who are facing civil war.

lính giữ hòa bình cho những vùng đất nội chiến.

And in the process, none of these things really are productive

Không có thứ nào trong những điều trên thực sự hữu ích

because you are treating the symptoms, not the causes

bởi vì bạn đang điều trị những triệu chứng chứ không phải nguyên nhân

of Africa's fundamental problems.

của các vấn đề cơ bản ở Phi Châu.

Sending somebody to school and giving them medicines,

Gửi đến những người hướng dẫn và hỗ trợ thuốc men,

ladies and gentlemen, does not create wealth for them.

thưa quý ông quý bà, ko có tác dụng tạo nên sự giàu có cho những người Phi Châu.

Wealth is a function of income, and income comes from you finding

Sự giàu có là 1 thành tố của thu nhập, và thu nhập thì đến từ những người

a profitable trading opportunity or a well-paying job.

đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh sinh lời hay 1 công việc được trả lương tốt.

Now, once we begin to talk about wealth creation in Africa,

Bây giờ, khi chúng ta bắt đầu nói về việc tạo ra sự giàu có ở Phi Châu,

our second challenge will be,

thách thức thứ 2 của chúng ta sẽ là,

who are the wealth-creating agents in any society?

ai sẽ đóng vai trò đại diện cho quá trình tạo ra sự giàu có ở mỗi xã hội?

They are entrepreneurs. [Unclear] told us they are always

Họ là những nhà doanh nghiệp (DN). [ko rõ] chỉ ra rằng các DN luôn luôn

about four percent of the population, but 16 percent are imitators.

chiếm khoảng 4% dân số TGiới, tuy nhiên có khoảng 16% trong số đó là DN ma.

But they also succeed at the job of entrepreneurship.

Nói chung nhóm người này thành công trong cviệc kinh doanh.

So, where should we be putting the money?

Như vậy, chúng ta nên đầu tư tiền vào đâu?

We need to put money where it can productively grow.

Chúng ta cần đặt tiền ở chỗ nó có thể sinh lời.

Support private investment in Africa, both domestic and foreign.

Hỗ trợ đầu tư tư nhân tong nước và ngoài nước tại Châu Phi.

Support research institutions,

Hỗ trợ các dự án nghiên cứu,

because knowledge is an important part of wealth creation.

bởi vì kiến thức là 1 trong những thành tố quan trọng tạo nên sự giàu có.

But what is the international aid community doing with Africa today?

Viện trợ thế giới hiện nay cho Châu Phi là gì?

They are throwing large sums of money for primary health,

Họ ném vào những khoản tiền lớn cho chăm sóc sức khỏe ban đầu,

for primary education, for food relief.

giáo dục tiểu học và cứu trợ lương thực.

The entire continent has been turned into

Toàn bộ TG đã chỉ tập trung chú ý

a place of despair, in need of charity.

vào vùng đất của sự tuyệt vọng và đang cần cứu trợ này.

Ladies and gentlemen, can any one of you tell me

Thưa quý ông, quý bà, ai có thể nói tôi biết

a neighbor, a friend, a relative that you know,

1 người bạn hay hàng xóm hay họ hàng mà bạn biết,

who became rich by receiving charity?

trở nên giàu có bằng cách nhận đồ từ thiện?

By holding the begging bowl and receiving alms?

Bằng cách cầm 1 cái bát ăn xin và nhận của bố thí?

Does any one of you in the audience have that person?

Có ai trong số các bạn ở đây biết người như vậy?

Does any one of you know a country that developed because of

Có ai trong số các biết 1 đất nước phát triển nhờ vào

the generosity and kindness of another?

sự hào phóng và tốt bụng của 1 nước khác?

Well, since I'm not seeing the hand,

Uhm, có vẻ không có cánh tay nào giơ lên,

it appears that what I'm stating is true.

điều đó cũng có nghĩa là tôi đang bắt đầu đúng.

(Bono: Yes!)

Bono: Tôi biết

Andrew Mwenda: I can see Bono says he knows the country.

Andrew Mwenda: Tôi thấy rằng Bono nói anh ấy biết 1 đất nước như vậy.

Which country is that?

Nước nào vậy?

(Bono: It's an Irish land.)

Bono: Đó là 1 cái tên Ailen

(Laughter)

(cười)

(Bono: [unclear])

(Người Ailen nổi tiếng là ki bo --> có giàu chỉ nhờ viện trợ cũng đúng thôi --> cười là phải)

AM: Thank you very much. But let me tell you this.

Cảm ơn rất nhiều. Nhưng để tôi nói anh nghe điều này.

External actors can only present to you an opportunity.

Người ngoài chỉ có thể chỉ cho bạn 1 cơ hội.

The ability to utilize that opportunity and turn it into an advantage

Năng lực tận dụng cơ hội đó và chuyển nó thành điểm mạnh

depends on your internal capacity.

phụ thuộc vào khả năng của người dân bản địa.

Africa has received many opportunities.

Châu Phi đã nhận được nhiều cơ hội,

Many of them we haven't benefited much.

nhưng rất nhiều trong số các cơ hội đó ko đem lại lợi ích cho họ.

Why? Because we lack the internal, institutional framework

Tại sao? Bởi vì chúng ta thiếu cơ cấu kinh doanh nội địa

and policy framework that can make it possible for us

và cơ cấu chính sách -- cái có thể giúp chúng ta

to benefit from our external relations. I'll give you an example.

hiện thức hóa các cơ hội. Tôi sẽ đưa ra 1 ví dụ.

Under the Cotonou Agreement,

Dưới thỏa thuận Cotonou,

formerly known as the Lome Convention,

còn được biết đến như Hiệp định Lome,

African countries have been given an opportunity by Europe

các nước Châu Phi được tạo cho 1 cơ hội từ Châu Âu

to export goods, duty-free, to the European Union market.

là xuất khẩu hàng hóa, miễn thuế, đến các siêu thị của LM Châu Âu.

My own country, Uganda, has a quota to export 50,000 metric tons

Đất nước của tôi, Uganda, có hạn ngạch xuất khẩu là 50.000 tấn đường

of sugar to the European Union market.

đến các siêu thị thuộc LM Châu Âu.

We haven't exported one kilogram yet.

Chúng tôi chưa xuất khẩu được bất kì kg nào hết.

We import 50,000 metric tons of sugar from Brazil and Cuba.

Chúng tôi nhập khẩu 50.000 tấn đường từ Brazil và Cuba!

Secondly, under the beef protocol of that agreement,

Thứ 2, theo thỏa thuận trong hiệp ước xuất khẩu thịt bò,

African countries that produce beef

Các bước Châu Phi có sản xuất thịt bò

have quotas to export beef duty-free to the European Union market.

sẽ có hạn ngạch xuất khẩu thịt bò miễn thuế đến các siêu thị thuộc LM Châu Âu

None of those countries, including Africa's most successful nation, Botswana,

Ko 1 nước nào trg những nc dc cho hạn ngạch kể trên, kể cả nc thành công nhất:

has ever met its quota.

Botswana, từng đạt được hạn ngạch được giao.

So, I want to argue today that the fundamental source of Africa's

Điều tôi muốn đưa ra ở đây: nguồn gốc sự bất lực của Châu Phi

inability to engage the rest of the world

trong việc lôi kéo phần còn lại của thế giới

in a more productive relationship

vào một mối quan hệ hữu ích hơn

is because it has a poor institutional and policy framework.

chính là do Phi Châu có khung chính sách và thể chế xã hội kém.

And all forms of intervention need support,

Tất cả các loại hình can thiệp đều cần sự hỗ trợ,

the evolution of the kinds of institutions that create wealth,

sự phát triển của các dạng thể chế sẽ giúp tạo ra sự giàu có,

the kinds of institutions that increase productivity.

nó cũng sẽ làm tăng năng suất lao động.

How do we begin to do that, and why is aid the bad instrument?

Cta phải bắt đầu như thế nào để làm điều đó và tại sao viện trợ lại là 1 công cụ tồi?

Aid is the bad instrument, and do you know why?

Viện trợ là 1 công cụ tồi, bạn biết tại sao không?

Because all governments across the world need money to survive.

Bởi vì mọi chính phủ trên thế giới đều cần tiền để tồn tại.

Money is needed for a simple thing like keeping law and order.

Tiền là không thể thiếu để duy trì 1 số thứ như luật pháp và hành pháp.

You have to pay the army and the police to show law and order.

Chính phủ phải trả tiền cho quân đội và công an để họ đại diện cho luật pháp.

And because many of our governments are quite dictatorial,

Và bởi vì có rất nhiều chính phủ ở Châu Phi là độc tài,

they need really to have the army clobber the opposition.

họ thực sự cần quân đội để đánh bại phe đối lập.

The second thing you need to do is pay your political hangers-on.

Điều thứ 2 Chính phủ (CP) cần làm là trả tiền cho cán bộ CNVC.

Why should people support their government?

Tại sao người dân ủng hộ Chính phủ của họ?

Well, because it gives them good, paying jobs,

Uhm, đó là do CP cho họ những việc làm được trả lương tốt

or, in many African countries, unofficial opportunities

Hoặc, tại nhiều nước Châu Phi, nguồn lợi không chính thức

to profit from corruption.

đến từ sự tham nhũng.

The fact is no government in the world,

Thực tế là, không có CP nào trên thế giới,

with the exception of a few, like that of Idi Amin,

là không có 1 ít tham nhũng

can seek to depend entirely on force as an instrument of rule.

với mức độ phụ thuộc hoàn toàn vào sự nghiêm minh của pháp luật.

Many countries in the [unclear], they need legitimacy.

Rất nhiều nước ở [ko rõ], họ cần tính hợp pháp.

To get legitimacy, governments often need to deliver things like primary education,

Để có được tính hợp pháp, các CP thường thực hiện 1 số điều như cung cấp giáo dục cơ bản,

primary health, roads, build hospitals and clinics.

chăm sóc sức khỏe ban đầu, đường xá, xây bệnh viện và phòng khám.

If the government's fiscal survival

Nếu ngân khố Chính phủ sống sót

depends on it having to raise money from its own people,

phụ thuộc vào việc nâng tiền thuế của nhân dân lên,

such a government is driven by self-interest

ví như 1 CP được điều hành bởi tính tư lợi

to govern in a more enlightened fashion.

để

It will sit with those who create wealth.

CP đó sẽ ngồi lại với những ai có thể tạo ra sự giàu có.

Talk to them about the kind of policies and institutions

Bàn bạn với họ về các dạng chính sách và thể chế

that are necessary for them to expand a scale and scope of business

cần thiết để họ mở rộng phạm vi và mức độ kinh doanh

so that it can collect more tax revenues from them.

để từ đó có thể thu được nhiều hơn thuế thu nhập từ người dân.

The problem with the African continent

Vấn đề của Phi Châu

and the problem with the aid industry

và vấn đề của ngành công nghiệp viện trợ

is that it has distorted the structure of incentives

là nó bóp méo cấu trúc của những động cơ thúc đẩy

facing the governments in Africa.

chính phủ các nước Phi Châu đối mặt với thách thức.

The productive margin in our governments' search for revenue

Lợi nhuận từ sản xuất mà chính phủ tìm kiếm cho ngân khố quốc gia

does not lie in the domestic economy,

không nằm trong nền kinh tế nội địa,

it lies with international donors.

mà thuộc về các nhà đầu tư nước ngoài

Rather than sit with Ugandan --

Thay vì ngồi xuống bàn luận với người Uganda

(Applause) --

(Vổ tay)

rather than sit with Ugandan entrepreneurs,

nói chuyện với các nhà kinh doanh Uganda,

Ghanaian businessmen, South African enterprising leaders,

Hay những doanh nhân Ghana (những nhà kinh doanh hàng đầu của Nam Phi)

our governments find it more productive

các CP lại thấy hữu ích hơn khi

to talk to the IMF and the World Bank.

nói chuyện với IMF hay ngân hàng thế giới

I can tell you, even if you have ten Ph.Ds.,

Tôi nói cho bạn hay, kể cả khi bạn có 10 bằng tiến sĩ,

you can never beat Bill Gates in understanding the computer industry.

bạn ko bao giờ có thể đánh bại Bill Gates nếu so về sự hiểu biết đối với ngành CN máy tính.

Why? Because the knowledge that is required for you to understand

Tại sao? Bởi vì kiến thức, tự thân nó đòi hỏi bạn phải hiểu

the incentives necessary to expand a business --

sự khuyến khích là cần thiết để mở rộng kinh doanh,

it requires that you listen to the people, the private sector actors in that industry.

nó đòi hỏi bạn phải lắng nghe những cá nhân độc lập trong thể chế công nghiệp.

Governments in Africa have therefore been given an opportunity,

CP các nước ở CPhi đã được trao cho 1 cơ hội

by the international community, to avoid building

bởi cộng đồng thế giới, để đổi lại CP các nước đã từ chối xây dựng

productive arrangements with your own citizens,

những thoả thuận về sản xuất với chính công dân của nước họ,

and therefore allowed to begin endless negotiations with the IMF

Nhờ vậy, cho phép các cuộc đàm phán với IMF và ngân hàng thế giới

and the World Bank, and then it is the IMF and the World Bank

liên tục được diễn ra, và rồi IMF và ngân hàng TG sẽ nói với

that tell them what its citizens need.

các CP điều mà nhân dân của họ muốn.

In the process, we, the African people, have been sidelined

Trong quá trình đó, chúng ta, những người Châu Phi, đã và đang nằm ngoài lề

from the policy-making, policy-orientation, and policy-

từ việc lập chính sách, định hướng chính sách đến quá trình

implementation process in our countries.

thực thi chính sách ở chính đất nước chúng ta.

We have limited input, because he who pays the piper calls the tune.

Chúng ta bị hạn chế ở đầu vào, bởi vì những người trả tiền như IMF,

The IMF, the World Bank, and the cartel of good intentions in the world

ngân hàng TG, và các tập đoàn xuyên quốc gia trên TG

has taken over our rights as citizens,

đã lấy đi quyền công dân của chúng ta,

and therefore what our governments are doing, because they depend on aid,

Điều mà các CP của chúng ta đang làm, (do họ phụ thuộc vào viện trợ),

is to listen to international creditors rather than their own citizens.

là lắng nghe người cho vay trên quốc tế hơn là bản thân người dân của mình.

But I want to put a caveat on my argument,

Tôi muốn đặt một điểm nhấn vào lập luận của mình,

and that caveat is that it is not true that aid is always destructive.

điểm nhấn đó là: sẽ không đúng nếu nói viện trợ luôn luôn chỉ đem lại tiêu cực.

Some aid may have built a hospital, fed a hungry village.

Một vài sự viện trợ có thể xây được 1 bênh viện, cứu đói cho 1 ngôi làng,

It may have built a road, and that road

Nó có thể xây 1 con đường, và con đường đó

may have served a very good role.

có thể phục vụ cho nhiều mục đích tốt.

The mistake of the international aid industry

Sai lầm của ngành công nghiệp viện trợ thế giới

is to pick these isolated incidents of success,

là nhặt lấy từng phần riêng biệt của sự thành công,

generalize them, pour billions and trillions of dollars into them,

khái quát chúng lên, đổ hàng tỉ và hàng tỉ dollar vào chúng,

and then spread them across the whole world,

và rồi đem chúng đi khắp thế giới,

ignoring the specific and unique circumstances in a given village,

từ chối nhìn nhận những hoàn cảnh riêng biệt, duy nhất ở mỗi nơi nhận viện trợ,

the skills, the practices, the norms and habits

từ chối nhìn nhận nhg kĩ năng, bài học thực tiễn, nhg quy tắc và thói quen

that allowed that small aid project to succeed --

làm cho 1 ctr viện trợ nhỏ vẫn thành công --

like in Sauri village, in Kenya, where Jeffrey Sachs is working --

như ở ngôi làng Sauri -Kenya nơi Jeffrey Sachs đang làm việc --

and therefore generalize this experience

và vì đã khái quát kinh nghiệm của số ít

as the experience of everybody.

thành kinh nghiệm của tất cả mọi người.

Aid increases the resources available to governments,

Các nguồn viện trợ tăng khả năng sử dụng các nguồn lực cho các CP,

and that makes working in a government the most profitable thing

và biến việc làm cho 1 CP trở thành việc đem lại lợi nhuận cao nhất

you can have, as a person in Africa seeking a career.

bạn có thể thấy 1 người Châu Phi đang cố gắng tìm 1 việc làm.

By increasing the political attractiveness of the state,

Bằng cách tăng sự thu hút của các công ty nhà nước,

especially in our ethnically fragmented societies in Africa,

đặc biệt là trong xã hội có xung đột sắc tộc sâu sắc như ở Phi Châu,

aid tends to accentuate ethnic tensions

cái mà viện trợ nhắm tới là nhấn mạnh xung đột sắc tộc

as every single ethnic group now begins struggling to enter the state

khi mà một nhóm nhỏ người nào đó bắt đầu có gắng vào được CP

in order to get access to the foreign aid pie.

để có thể tiếp cận miếng bánh viện trợ từ nước ngoài.

Ladies and gentlemen, the most enterprising people in Africa

Thưa quý ông quý bà, người kinh doanh giỏi nhất tại Phi Châu

cannot find opportunities to trade and to work in the private sector

không thể tìm ra nhg cơ hội để giao thương và làm việc với khu vực kinh tế tư nhân

because the institutional and policy environment is hostile to business.

vì môi trường tổ chức và chính sách ở đây là kẻ thù của kinh doanh.

Governments are not changing it. Why?

Chính Phủ sẽ không thay đổi nó. Tại sao?

Because they don't need to talk to their own citizens.

Bởi vì họ không cần nói chuyện với các công dân của mình.

They talk to international donors.

Họ nói với những nhà đầu tư quốc tế.

So, the most enterprising Africans end up going to work for government,

Do vậy, những người Phi kinh doanh giỏi nhất buộc phải làm việc cho CP,

and that has increased the political tensions in our countries

điều này lại làm tăng tình trạng căng thẳng chính trị ở các nước CPhi

precisely because we depend on aid.

đặc biệt là vì chúng ta phụ thuộc vào viện trợ.

I also want to say that it is important for us to

Tôi cũng muốn chỉ ra điều chú ý rất quan trọng với chúng ta là

note that, over the last 50 years, Africa has been receiving increasing aid

trong hơn 50 năm qua, Châu Phi đã và đang nhận viện nhiều hơn

from the international community,

từ cộng đồng thế giới

in the form of technical assistance, and financial aid,

dưới dạng hỗ trợ kỹ thuật, viện trợ tài chính,

and all other forms of aid.

và các dạng viện trợ khác.

Between 1960 and 2003, our continent received 600 billion dollars of aid,

Từ 1960 đến 2003, châu lục này nhận 600 tỉ đô viện trợ,

and we are still told that there is a lot of poverty in Africa.

vậy mà chúng ta vẫn đang nói về sự nghèo đói ở khắp Phi Châu.

Where has all the aid gone?

Tất cả những khoản viện trợ đó đi về đâu?

I want to use the example of my own country, called Uganda,

Tôi muốn sử dụng 1 ví dụ của chính đât nước tôi - Uganda

and the kind of structure of incentives that aid has brought there.

về dạng và cấu trúc của sự khích lệ mà viện trợ đã đem lại đất nước này.

In the 2006-2007 budget, expected revenue: 2.5 trillion shillings.

Mùa tài khóa 2006-2007, ngân khố quốc gia hi vọng thu 2.5 nghìn tỉ siling.

The expected foreign aid: 1.9 trillion.

Viện trợ nước ngoài kì vọng đạt 1.9 nghin tỉ

Uganda's recurrent expenditure -- by recurrent what do I mean?

Lượng tiêu dùng của Uganda -- tiêu dùng ý tôi là mua thực phẩm

Hand-to-mouth is 2.6 trillion.

vào khoảng 2.6 nghìn tỷ.

Why does the government of Uganda budget spend 110 percent

Tại sao quốc khố của Uganda chi quá 110%

of its own revenue?

vào chính nguồn thu thuế của nó?

It's because there's somebody there called foreign aid, who contributes for it.

Đó là do ở đây có 1 số người - những người đã kêu gọi viện trợ nước ngoài đóng góp vào

But this shows you that the government of Uganda

Nhưng điều này cũng chỉ ra rằng CP Uganda

is not committed to spending its own revenue

không được trao quyền tiêu dùng chính ngân sách quốc gia của mình

to invest in productive investments,

để đầu tư vốn vào sản xuất,

but rather it devotes this revenue

mà lại dung ngân sách quốc gia

to paying structure of public expenditure.

để chi trả cho việc xây dưng các cơ sở công cộng.

Public administration, which is largely patronage, takes 690 billion.

Quản trị công cộng, cái được bảo trợ lớn nhất, được chi 690 tỉ.

The military, 380 billion.

Cho quân đội, 380 tỉ.

Agriculture, which employs 18 percent of our poverty-stricken citizens,

Nông nghiệp, 18% những công dân nghèo nhất nước là nông dân,

takes only 18 billion.

chỉ được chi 18 tỉ.

Trade and industry takes 43 billion.

Thương mại và công nghiệp chiếm 43 tỉ.

And let me show you, what does public expenditure --

Hãy để tôi cho các bạn xem tiêu dùng của lĩnh vực công cộng ra sao

rather, public administration expenditure -- in Uganda constitute?

hay nói đúng hơn là tiêu dùng cho lực lượng quản lý trong thiết chế của Uganda

There you go. 70 cabinet ministers, 114 presidential advisers,

Đây, 70 bộ trưởng nội các, 114 cố vấn tổng thống --

by the way, who never see the president, except on television.

những người chẳng bao giờ thấy tổng thống, trừ phi là ở trên tivi.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

And when they see him physically, it is at public functions like this,

Và khi những cán bộ trên nhìn thấy ông bằng xương bằng thịt, đó sẽ là 1 buổi họp mặt công cộng

and even there, it is him who advises them.

như thế này, và ở đó, ông sẽ là người đưa ra nhg lời khuyên cho họ.

(Laughter)

(Cười)

We have 81 units of local government.

Chúng tôi có 81 chính phủ địa phương;

Each local government is organized like the central government --

mỗi cơ sở đều được sắp xếp giống như Chính phủ trung ương --

a bureaucracy, a cabinet, a parliament,

1 nghị viện, 1 nội các, 1 bộ máy hành chính,

and so many jobs for the political hangers-on.

và rất nhiều công việc thuộc về hành chính khác.

There were 56, and when our president wanted to

Trước đây có 56 quận, khi tổng thống của ctôi muốn

amend the constitution and remove term limits,

sửa đổi hiến pháp và xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ tổng thống,

he had to create 25 new districts, and now there are 81.

ông đã lập ra thêm 25 quận mới. Do đó, hiện nay chúng tôi có 81 quận.

Three hundred thirty-three members of parliament.

Nghị viện có 333 thành viên.

You need Wembley Stadium to host our parliament.

Bạn cần sân vận động Wembley để chứa hết các thành viên nghị viện

One hundred thirty-four commissions

134 ủy ban

and semi-autonomous government bodies,

và các chính phủ nửa tự trị,

all of which have directors and the cars. And the final thing,

tất cả đều có giám đốc và những chiếc xe ô tô

this is addressed to Mr. Bono. In his work, he may help us on this.

Báo cáo của ông Bono có thể giúp cta hiểu rõ vấn đề hơn.

A recent government of Uganda study found

Một nghiên cứu gần đây của CP Uganda chỉ ra rằng

that there are 3,000 four-wheel drive motor vehicles

có 3000 ô tô

at the Minister of Health headquarters.

ở các trụ sở cơ quan đầu não.

Uganda has 961 sub-counties, each of them with a dispensary,

Uganda có 961 xã, mỗi xã có 1 phòng khám cấp phát thuốc,

none of which has an ambulance.

không có phòng nào trg số trên có xe cấp cứu.

So, the four-wheel drive vehicles at the headquarters

Như vậy là những chiếc xe 4 bánh ở các cơ quan đầu não

drive the ministers, the permanent secretaries, the bureaucrats

chở các bộ trưởng, các đại sứ, các quan chức Nhà nước

and the international aid bureaucrats who work in aid projects,

và các quan chức làm việc cho các dự án viện trợ

while the poor die without ambulances and medicine.

trong khi những người nghèo chết vì không có xe cấp cứu và thuốc men.

Finally, I want to say that before I came to speak here,

Cuối cùng, tôi muốn nói rằng, trước khi tôi tới đây,

I was told that the principle of TEDGlobal

tôi đã được nhắc về nguyên tắc cơ bản của TEDGlobal:

is that the good speech should be like a miniskirt.

1 bài nói tốt nên giống như 1 chiếc duyp ngắn --

It should be short enough to arouse interest,

nó nên đủ ngắn để khơi gợi niềm hứng thú,

but long enough to cover the subject.

nhưng cũng đủ dài để bao phủ được vấn đề.

I hope I have achieved that.

Tôi hi vọng rằng tôi đã làm được điều đó.

(Laughter)

(Cười)

Thank you very much.

Cám ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)