Colin Powell: Kids need structure | TED

Colin Powell: Con trẻ cần tính tổ chức.

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: An Nguyen Hoang Reviewer: Thanh Nguyen Cong

What I want to do this afternoon

Điều tôi muốn làm chiều nay

is something a little different than what's scheduled.

khác một chút so với dự định.

Foreign policy, you can figure that out

Về chính sách ngoại giao, quý vị có thể biết

by watching, I don't know, Rachel Maddow or somebody,

qua show truyền hình, của Rachel Maddow hoặc ai đó,

but — (Laughter) —

nhưng - (Cười) -

I want to talk about young people and structure,

tôi muốn nói về những người trẻ tuổi và tính tổ chức,

young people and structure.

những người trẻ tuổi và tính tổ chức.

This was last Wednesday afternoon

Chiều thứ tư tuần trước

at a school in Brooklyn, New York,

tại một ngôi trường ở Brooklyn, New York,

at Cristo Rey High School, run by the Jesuits.

trường Trung học Cristo Rey, của những người theo dòng Jesuits.

And I was talking to this group of students, and take a look at them.

Tôi đã nói chuyện với học sinh ở đây, và quan sát chúng.

They were around me in three directions.

Chúng ngồi quanh tôi từ ba hướng.

You'll noticed that almost all of them are minority.

Phần lớn trong số đó là trẻ vị thành niên.

You'll notice that the building is rather austere.

Bạn sẽ để ý thấy rằng tòa nhà khá là giản dị.

It's an old New York school building, nothing fancy.

Một ngôi trường cũ ở New York, không có gì đặc biệt.

They still have old blackboards and whatnot.

Họ vẫn sử dụng bảng đen và một vài thứ tương tự.

And there are about 300 kids in this school,

Có khoảng 300 đứa trẻ trong ngôi trường này,

and the school's been going now for four years,

ngôi trường đã hoạt động được 4 năm,

and they're about to graduate their first class.

và sắp có khóa học sinh tốt nghiệp đầu tiên.

Twenty-two people are graduating,

22 học sinh sẽ tốt nghiệp,

and all 22 are going to college.

và cả 22 em sẽ vào đại học.

They all come from homes where there is, for the most part,

Phần lớn đều đến từ những gia đình,

just one person in the home,

chỉ có một người trong nhà,

usually the mother or the grandmother, and that's it,

thường là mẹ hoặc bà, và chỉ vậy thôi,

and they come here for their education

chúng đến đây để nhận sự giáo dục

and for their structure.

và cả tính tổ chức.

Now I had this picture taken, and it was put up

Tôi có một bức ảnh đăng

on my Facebook page last week,

trên Facebook của tôi tuần trước,

and somebody wrote in,

có một bình luận,

"Huh, why does he have him standing at attention like that?"

"Huh, sao ông ta bắt cậu bé đứng nghiêm như vậy?"

And then they said, "But he looks good." (Laughter)

Và rồi họ nói, "Nhưng trông cậu ta hay quá." (Cười)

He does look good, because kids need structure,

Trông cậu ta quả là hay, vì trẻ cần có tính tổ chức,

and the trick I play in all of my school appearances

một mẹo tôi hay dùng khi đến thăm các trường học

is that when I get through with my little homily to the kids,

là sau khi kết thúc bài học nho nhỏ cho tụi trẻ,

I then invite them to ask questions,

tôi mời chúng nêu ra một vài câu hỏi,

and when they raise their hands, I say, "Come up,"

và khi chúng giơ tay, tôi nói, "Hãy lên đây,"

and I make them come up and stand in front of me.

tôi mời chúng bước lên và đứng trước mặt tôi.

I make them stand at attention like a soldier.

Tôi yêu cầu chúng đứng nghiêm như một quân nhân.

Put your arms straight down at your side,

Hai tay buông thẳng xuống hai bên,

look up, open your eyes, stare straight ahead,

ngẩng lên, mắt mở to, nhìn thẳng về phía trước,

and speak out your question loudly so everybody can hear.

và nói rõ ràng câu hỏi để mọi người cùng nghe.

No slouching, no pants hanging down, none of that stuff.

Không chùng chân, không xộc xệch, không cái gì đại loại thế.

(Laughter)

(Cười)

And this young man, his name is -- his last name Cruz --

Chàng trẻ tuổi này, tên là -- anh ta mang họ Cruz --

he loved it. That's all over his Facebook page and it's gone viral.

anh ta thích điều đó. Ảnh này truyền trên Facebook của anh ta như virus.

(Laughter)

(Cười)

So people think I'm being unkind to this kid.

Vài người cho rằng tôi đối xử không tốt với đứa trẻ này.

No, we're having a little fun.

Không, thực ra chúng tôi đang vui vẻ.

And the thing about it, I've done this for years,

Điều đáng nói ở đây là, tôi đã chơi trò này nhiều năm,

the younger they are, the more fun it is.

người tham gia càng trẻ, thì lại càng vui nhộn.

When I get six- and seven-year-olds in a group,

Khi tôi có những đứa trẻ sáu hay bảy tuổi trong nhóm,

I have to figure out how to keep them quiet.

tôi phải tìm ra cách giữ cho chúng im lặng.

You know that they'll always start yakking.

Bạn biết đấy chúng luôn ngọ nguậy và ồn ào.

And so I play a little game with them

Nên tôi có một trò chơi nhỏ

before I make them stand at attention.

trước khi yêu cầu chúng đứng trong tư thế nghiêm.

I say, "Now listen. In the army,

Tôi nói, "Nào hãy nghe đây. Trong quân đội,

when we want you to pay attention,

khi chúng tôi muốn ai chú ý,

we have a command. It's called 'at ease.'

chúng tôi có một mệnh lệnh. Đó là 'nghiêm.'

It means everybody be quiet and pay attention. Listen up.

Nghĩa là mọi người giữ yên lặng và tập trung chú ý. Hãy nghe đây.

Do you understand?"

Các cháu hiểu chứ?"

"Uh-huh, uh-huh, uh-huh.""Let's practice. Everybody start chatting."

"uh-huh, uh-huh, uh-huh." "Ta cùng tập. Tất cả bắt đầu nói chuyện."

And I let them go for about 10 seconds, then I go, "At ease!"

Và tôi cho chúng tự do 10 giây, sau đó tôi ra lệnh, "Nghiêm!"

"Huh!" (Laughter)

"Huh!" (Cười)

"Yes, General. Yes, General."

"Vâng, thưa tướng quân. Vâng, thưa tướng quân."

Try it with your kids. See if it works. (Laughter)

Thử với lũ trẻ của bạn. Xem có tác dụng không. (Cười)

I don't think so.

Tôi không nghĩ là có.

But anyway, it's a game I play, and it comes obviously

Dù sao, đó là trò của tôi, đương nhiên nó bắt nguồn

from my military experience.

từ những trải nghiệm trong quân đội.

Because for the majority of my adult life,

Trong đa phần cuộc sống từ khi tôi lớn lên,

I worked with young kids, teenagers with guns, I call them.

tôi đã làm việc với trẻ, chúng là trẻ vị thành niên mang súng.

And we would bring them into the army,

Chúng tôi gọi chúng nhập ngũ,

and the first thing we would do is to put them

và điều đầu tiên chúng tôi làm là đưa chúng

in an environment of structure, put them in ranks,

vào môi trường có tổ chức, có cấp bậc,

make them all wear the same clothes,

tất cả đều mặc quân phục,

cut all their hair off so they look alike,

cắt tóc ngắn đồng loạt giống nhau,

make sure that they are standing in ranks.

tất cả đứng theo cấp bậc.

We teach them how to go right face, left face,

Chúng tôi dạy chúng cách nhìn phải, nhìn trái,

so they can obey instructions and know

để chúng tuân theo chỉ dẫn và hiểu

the consequences of not obeying instructions.

hậu quả của việc không chấp hành mệnh lệnh.

It gives them structure.

Điều này mang lại cho chúng tính tổ chức.

And then we introduce them to somebody who they come to hate immediately, the drill sergeant.

Chúng tôi giới thiệu với bọn trẻ người hạ sĩ quan huấn luyện.

And they hate him.

Và chúng ngay lập tức ghét anh ta.

And the drill sergeant starts screaming at them,

Viên hạ sĩ quan huấn luyện bắt đầu hét vào mặt chúng,

and telling them to do all kinds of awful things.

và yêu cầu chúng làm đủ mọi việc kinh khủng.

But then the most amazing thing happens over time.

Nhưng sau một thời gian, điều kinh ngạc nhất đã xảy ra.

Once that structure is developed,

Khi tính tổ chức đã được xây dựng,

once they understand the reason for something,

khi chúng đã hiểu được lý do của sự việc,

once they understand, "Mama ain't here, son.

một khi chúng hiểu rằng, "Mẹ không ở đây, con trai.

I'm your worst nightmare. I'm your daddy and your mommy.

Tôi là ác mộng của cậu. Tôi là cha và là mẹ cậu.

And that's just the way it is. You got that, son?

Mọi việc ở đây diễn ra như vậy. Cậu hiểu không, con trai?

Yeah, and then when I ask you a question, there are only three possible answers:

Đúng vậy, khi tôi hỏi cậu một câu, chỉ có ba cách trả lời:

yes, sir; no, sir; and no excuse, sir.

vâng, thưa ngài; không, thưa ngài; và xin tuân lệnh, thưa ngài.

Don't start telling me why you didn't do something.

Đừng nói với tôi lý do cậu không làm điều gì đó.

It's yes, sir; no, sir; no excuse, sir."

Chỉ có vâng, thưa ngài; không, thưa ngài; và xin tuân lệnh, thưa ngài."

"You didn't shave.""But sir —"

"Cậu không cạo râu." "Nhưng thưa ngài"

"No, don't tell me how often you scraped your face this morning.

"Không, đừng nói với tôi cậu đã thường xuyên cạo râu thế nào.

I'm telling you you didn't shave."

Tôi đang nói với cậu là cậu đã không cạo râu."

"No excuse, sir.""Attaboy, you're learning fast."

"Không có lý do, thưa ngài." "Tốt, cậu học nhanh đấy."

But you'd be amazed at what you can do with them

Bạn sẽ kinh ngạc với những gì bạn có thể làm với những đứa trẻ này

once you put them in that structure.

khi bạn đã đặt chúng vào trong tổ chức như vậy.

In 18 weeks, they have a skill. They are mature.

Trong 18 tuần, họ đã luyện được kĩ năng. Họ đã trưởng thành.

And you know what, they come to admire the drill sergeant

Và bạn biết không, họ bắt đầu ngưỡng mộ hạ sĩ quan huấn luyện

and they never forget the drill sergeant.

họ sẽ không bao giờ quên người hạ sĩ quan huấn luyện.

They come to respect him.

Họ kính trọng anh ta.

And so we need more of this kind of structure and respect

Cho nên con cái chúng ta cần nhiều hơn

in the lives of our children.

tính tổ chức và sự tôn trọng như vậy.

I spend a lot of time with youth groups,

Tôi dành rất nhiều thời gian với các nhóm bạn trẻ,

and I say to people, "When does the education process begin?"

và tôi hỏi mọi người, "Khi nào quá trình giáo dục bắt đầu?"

We're always talking about, "Let's fix the schools.

Chúng ta luôn bàn, "Hãy thay đổi trường học.

Let's do more for our teachers. Let's put more computers in our schools.

Hãy làm nhiều hơn cho giáo viên. Đưa thêm máy tính vào trường.

Let's get it all online."

Hãy đưa tất cả hoạt động lên mạng."

That isn't the whole answer. It's part of the answer.

Đó không phải câu trả lời hoàn chỉnh. Đó chỉ là một phần.

But the real answer begins with bringing a child to the school

Câu trả lời thực sự bắt đầu với việc đưa một đứa trẻ đến trường

with structure in that child's heart and soul to begin with.

với tính tổ chức có sẵn trong tâm trí nó.

When does the learning process begin? Does it begin in first grade?

Khi nào quá trình học tập bắt đầu? Có phải trong năm lớp một?

No, no, it begins the first time

Không, không, nó bắt đầu lần đầu tiên

a child in a mother's arms

khi đứa trẻ nằm trong vòng tay mẹ

looks up at the mother

ngước nhìn lên

and says, "Oh, this must be my mother.

và nói, "Oh, đây chắc chắn là mẹ mình rồi.

She's the one who feeds me.

Mẹ là người nuôi dưỡng tôi.

Oh yeah, when I don't feel so good down there,

Ồ phải, khi tôi cảm thấy không thoải mái,

she takes care of me.

mẹ sẽ chăm sóc cho tôi.

It's her language I will learn."

Tôi sẽ học tiếng nói của mẹ."

And at that moment they shut out all the other languages

Thời khắc ấy trẻ không nghe những ngôn ngữ khác

that they could be learning at that age,

chúng có thể học được ở tuổi đó,

but by three months, that's her.

trong 3 tháng đầu tiên, là từ người mẹ.

And if the person doing it, whether it's the mother

Và người thực hiện điều đó, là người mẹ

or grandmother, whoever's doing it,

hay bà, hay bất cứ ai,

that is when the education process begins.

đó là khi quá trình giáo dục bắt đầu.

That's when language begins.

Đó là lúc bắt đầu sự hình thành ngôn ngữ.

That's when love begins. That's when structure begins.

Đó là khi tình yêu bắt đầu. Đó là khởi đầu của tính tổ chức.

That's when you start to imprint on the child

Đó là khi bạn bắt đầu khắc sâu vào tâm trí đứa trẻ

that "you are special,

rằng "con thật đặc biệt

you are different from every other child in the world.

con khác với tất cả đứa bé khác trên thế giới này.

And we're going to read to you."

Và ta sẽ đọc sách cho con nghe."

A child who has not been read to

Một đứa trẻ không được nghe đọc sách

is in danger when that child gets to school.

sẽ gặp nguy hiểm khi tới trường học.

A child who doesn't know his or her colors

Một đứa trẻ không biết phân biệt màu sắc

or doesn't know how to tell time, doesn't know how to tie shoes,

hoặc không biết cách xem giờ, không biết buộc dây giày,

doesn't know how to do those things,

không biết cách làm những việc như vậy;

and doesn't know how to do something that

có một việc

goes by a word that was drilled into me as a kid: mind.

đã in sâu vào tâm trí tôi khi nhỏ chỉ bởi một từ: chú ý.

Mind your manners! Mind your adults! Mind what you're saying!

Hãy chú ý cách cư xử! Hãy chú ý những lời con nói.

This is the way children are raised properly.

Đó là cách trẻ được nuôi dạy đúng đắn.

And I watched my own young grandchildren now come along

Tôi đã quan sát những đứa cháu nhỏ của tôi lớn lên

and they're, much to the distress of my children,

nhờ vào sự nghiêm khắc của các con tôi,

they are acting just like we did. You know? You imprint them.

chúng hành động giống như chúng ta. Bạn in dấu trong tâm trí chúng.

And that's what you have to do to prepare children for education and for school.

Đó là những gì bạn cần làm chuẩn bị cho giáo dục và đến trường.

And I'm working at all the energy I have

Và tôi đang làm việc với tất cả năng lượng mà tôi có

to sort of communicate this message that

để truyền đi thông điệp rằng

we need preschool, we need Head Start,

ta cần trường mầm non, ta cần mẫu giáo,

we need prenatal care.

ta cần sự chăm sóc tiền sản.

The education process begins even before the child is born,

Quá trình giáo dục phải bắt đầu trước khi đứa trẻ được sinh ra,

and if you don't do that, you're going to have difficulty.

nếu không làm việc đó, bạn sẽ gặp khó khăn sau này.

And we are having difficulties in so many of our communities

Chúng ta đang gặp nhiều khó khăn trong các cộng đồng

and so many of our schools where kids are coming

rất nhiều trường học, ở đó đứa trẻ

to first grade and their eyes are blazing,

bước vào lớp một với đôi mắt giận dữ,

they've got their little knapsack on and they're ready to go,

chúng khoác ba-lô lên vai lúc nào cũng sẵn sàng ra về,

and then they realize they're not like the other first graders

chúng nhận ra mình không giống những học sinh lớp một khác,

who know books, have been read to, can do their alphabet.

những đứa trẻ kia biết đến sách, được nghe đọc sách, có thể đánh vần.

And by the third grade, the kids who didn't have

Tới lớp ba, nếu đứa trẻ không có

that structure and minding in the beginning

tính tổ chức và sự chú ý

start to realize they're behind, and what do they do?

sẽ bắt đầu nhận ra chúng đang tụt hậu, chúng sẽ làm gì?

They act it out. They act it out, and they're on their way

Chúng bèn phá bĩnh. Chúng phá phách và trượt dài,

to jail or they're on their way to being dropouts.

đến chỗ tù tội hoặc bỏ học.

It's predictable.

Đó là điều có thể dự đoán được.

If you're not at the right reading level at third grade,

Nếu một học sinh lớp ba không có khả năng đọc nhất định,

you are a candidate for jail at age 18,

thì nó có nguy cơ vào tù ở ở tuổi 18,

and we have the highest incarceration rate

và ta có tỉ lệ công dân bị giam giữ cao nhất

because we're not getting our kids the proper start in life.

bởi không cho trẻ một khởi đầu đúng đắn trong cuộc sống.

The last chapter in my book is called

Chương cuối cùng cuốn sách của tôi có tên

"The Gift of a Good Start."

"Món quà của sự Khởi đầu tốt đẹp"

The gift of a good start. Every child ought to have a good start in life.

Món quà của khởi đầu tốt đẹp. Đứa trẻ cần khởi đầu tốt trong đời.

I was privileged to have that kind of good start.

Tôi may mắn có được khởi đầu tốt như vậy.

I was not a great student.

Tôi không phải là một học sinh xuất sắc.

I was a public school kid in New York City,

Tôi là học sinh trường công lập của thành phố New York,

and I didn't do well at all.

thành tích học tập của tôi không đáng tự hào chút nào.

I have my entire New York City Board of Education transcript

Bảng điểm của tôi vẫn lưu ở Hội đồng giáo dục New York

from kindergarten through college.

từ khi học mẫu giáo đến tận khi học đại học.

I wanted it when I was writing my first book.

Tôi rất muốn có nó khi viết quyển sách đầu tiên của mình.

I wanted to see if my memory was correct,

để xem kí ức của mình có đúng không,

and, my God, it was. (Laughter)

và, Chúa ơi, đúng là như vậy. (Cười)

Straight C everywhere.

Chỗ nào cũng thấy điểm C.

And I finally bounced through high school,

Trầy trật mãi thì cuối cùng tôi cũng học xong trung học,

got into the City College of New York

để vào trường đại học của thành phố New York

with a 78.3 average, which I shouldn't have been allowed in with,

với số điểm trung bình là 78.3, lẽ ra tôi không được nhận,

and then I started out in engineering,

sau đó tôi bắt đầu học nghành chế tạo máy,

and that only lasted six months. (Laughter)

việc này chỉ kéo dài được có sáu tháng. (Cười)

And then I went into geology, "rocks for jocks." This is easy.

Rồi tôi chuyển sang địa chất, "đá mòn dạ chẳng mòn." Môn này không khó.

And then I found ROTC.

Và sau đó tôi tìm thấy ROTC (Trường Sĩ quan dự bị).

I found something that I did well and something that I loved doing,

Tôi tìm ra thứ mình có thể làm tốt và yêu thích nó,

and I found a group of youngsters like me who felt the same way.

tôi tìm thấy những bạn trẻ như tôi và cùng chí hướng với tôi.

And so my whole life then was dedicated to ROTC and the military.

Đó là lý do tôi hiến cả đời tôi cho trường này và cho quân đội.

And I say to young kids everywhere, as you're growing up

Và tôi nói với các bạn trẻ khắp nơi, khi các bạn đang lớn lên

and as this structure is being developed inside of you,

khi tính tổ chức này được xây lên bên trong các bạn,

always be looking for that which you do well and that which you love doing,

hãy luôn tìm đến công việc có thể làm tốt và yêu thích nó,

and when you find those two things together, man, you got it.

khi hai điều này kết hợp, thì bạn đã tìm ra rồi.

That's what's going on. And that's what I found.

Sự thể nó là như vậy. Đấy là cái tôi đã tìm ra.

Now the authorities at CCNY were getting tired of me being there.

Bấy giờ trường Đại học New York đã mệt mỏi với sự có mặt của tôi.

I'd been there four and a half going on five years,

Tôi đã học ở đây trong bốn năm rưỡi,

and my grades were not doing particularly well,

bảng điểm của tôi không tốt lắm,

and I was in occasional difficulties with the administration.

tôi gặp đôi chút khó khăn với sự quản lý ở đây.

And so they said, "But he does so well in ROTC.

Do vậy họ nói, "Nhưng anh ta học rất tốt ở Sĩ quan dự bị.

Look, he gets straight A's in that but not in anything else."

Nhìn xem, toàn được điểm A nhưng chỉ mỗi đây thôi."

And so they said, "Look, let's take his ROTC grades

Rồi họ nói, "Hãy lấy điểm anh ta tại trường Sĩ quan dự bị

and roll them into his overall GPA and see what happens."

kết hợp với điểm trung bình GPA xem thế nào."

And they did, and it brought me up to 2.0. (Laughter)

họ làm thế, kết quả là 2.0 tròn. (Cười)

Yep. (Laughter) (Applause)

Yep. (Cười) (Vỗ tay)

They said, "It's good enough for government work.

Họ bảo, "Vừa đủ điểm cho một công chức.

Give him to the army. We'll never see him again. We'll never see him again."

Đưa anh ta vào quân đội. Sẽ không phải gặp lại anh ta nữa."

So they shipped me off to the army,

Và do đó họ gửi tôi vào quân ngũ,

and lo and behold, many years later,

và, kìa hãy xem, sau nhiều năm,

I'm considered one of the greatest sons the City College of New York has ever had. (Laughter)

tôi được coi là một trong những học viên xuất sắc nhất trường.

So, I tell young people everywhere,

Do vậy, tôi muốn nói với các bạn trẻ khắp nơi,

it ain't where you start in life, it's what you do with life

rằng vấn đê không phải là anh xuất phát từ đâu,

that determines where you end up in life,

chính điều anh làm với cuộc đời quyết định anh sẽ đến đâu,

and you are blessed to be living in a country that,

và bạn thật may mắn được sống trong một đất nước,

no matter where you start, you have opportunities

dầu xuất phát từ đâu, bạn vẫn có cơ hội,

so long as you believe in yourself,

chừng nào bạn còn tin vào bản thân,

you believe in the society and the country,

tin vào xã hội và đất nước,

and you believe that you can self-improve

tin rằng mình có thể tự hoàn thiện

and educate yourself as you go along.

và không ngừng giáo dục bản thân.

And that's the key to success.

Và đó chính là chìa khóa thành công.

But it begins with the gift of a good start.

Nhưng nó bắt đầu với món quà của xuất phát tốt.

If we don't give that gift to each and every one of our kids,

nếu ta không trao món quà đó cho mỗi con trẻ của chúng ta,

if we don't invest at the earliest age,

nếu ta không đầu tư vào thời điểm sớm nhất,

we're going to be running into difficulties.

chúng ta sẽ gặp rắc rối.

It's why we have a dropout rate of roughly 25 percent overall

Đó là lý do tại sao có tỉ lệ 25% học sinh bỏ học

and almost 50 percent of our minority population

và 50% người dân tộc thiểu số

living in low-income areas,

phải sống trong những khu vực thu nhập thấp,

because they're not getting the gift of a good start.

vì họ không được nhận món quà của xuất phát tốt.

My gift of a good start was not only being in a nice family,

món quà khởi đầu tốt của tôi không chỉ là một gia đình êm ấm,

a good family, but having a family that said to me,

một gia đình hạnh phúc, nhưng gia đình tôi đã nói với tôi,

"Now listen, we came to this country in banana boats

"Hãy nghe, chúng ta đến nước này trên những chiếc bè chuối

in 1920 and 1924.

vào năm 1920 và 1924.

We worked like dogs down in the garment industry every single day.

Chúng ta làm việc cật lực mỗi ngày trong ngành may mặc

We're not doing it so that you can stick something up your nose

Chúng ta không làm thế để nhìn con cái tự cao tự đại

or get in trouble. And don't even think about dropping out."

hay gặp rắc rối. Và đừng bao giờ nói chuyện bỏ học."

If I had ever gone home and told those immigrant people

Nếu có hôm nào đó về nhà tôi nói với ông bố bà mẹ của tôi

that, "You know, I'm tired of school and I'm dropping out,"

"Bố mẹ ơi, con quá mệt phải đến trường con sẽ bỏ học",

they'd said, "We're dropping you out. We'll get another kid."

họ sẽ nói "Thế thì bố mẹ từ con. Chúng tao sẽ kiếm đứa khác."

(Laughter)

(Cười)

They had expectations for all of the cousins

Họ có kỳ vọng cho tất cả mấy anh em họ lứa chúng tôi

and the extended family of immigrants that lived in the South Bronx,

trong những gia đình nhập cư sống cùng trong khu South Bronx,

but they had more than just expectations for us.

nhưng điều họ gửi gắm ở chúng tôi không chỉ là kỳ vọng.

They stuck into our hearts like a dagger

Nó cắm sâu vào tim chúng tôi như lưỡi dao

a sense of shame: "Don't you shame this family."

một ý thức về sự hổ thẹn: "Đừng làm hổ thẹn gia đình này."

Sometimes I would get in trouble,

Đôi lúc tôi gặp rắc rối,

and my parents were coming home,

và bố mẹ tôi về nhà,

and I was in my room waiting for what's going to happen,

tôi ngồi trong phòng, chờ điều sắp xảy ra,

and I would sit there saying to myself, "Okay, look,

tôi tự nhủ, "OK, cứ việc lấy thắt lưng mà quật thật đau,

take the belt and hit me, but, God, don't give me that 'shame the family' bit again."

nhưng xin đừng nhắc cái câu "làm hổ thẹn gia đình" thêm nữa."

It devastated me when my mother did that to me.

Tôi cực kỳ ức chế khi mẹ nói với tôi câu đó.

And I also had this extended network.

Và tôi còn có mối liên hệ rộng mở bền chặt.

Children need a network. Children need to be part of a tribe,

Con trẻ cần có mối liên hệ. Con trẻ cần thấy mình là một phần

a family, a community.

của bộ tộc, của gia đình, của cộng đồng.

In my case it was aunts who lived in all of these tenement buildings.

Tôi có nhiều cô dì cùng sống trong các căn hộ chung cư,

I don't know how many of you are New Yorkers,

không biết trong quý vị ở đây có bao nhiêu người New York,

but there were these tenement buildings,

nhưng tại những căn hộ chung cư chúng tôi ở,

and these women were always hanging out one of the windows,

các bà cô bà dì của tôi bao giờ cũng nhô ra cửa sổ,

leaning on a pillow.

tì tay vào gối bông.

They never left. (Laughter)

Chả bao giờ họ rời chỗ đó. (Cười)

I, so help me God, I grew up walking those streets,

Tôi lớn lên trên con phố ấy,

and they were always there.

bao giờ cũng thấy họ ở đấy.

They never went to the bathroom. They never cooked. (Laughter)

Chả bao giờ vào nhà đi vệ sinh. Chả bao giờ nấu ăn (Cười)

They never did anything.

Họ chả bao giờ làm việc gì.

But what they did was keep us in play.

Cái họ làm là giữ chúng tôi đúng chỗ.

They kept us in play.

Họ giữ chúng tôi đúng chỗ.

And they didn't care

Họ chẳng bận tâm

whether you became a doctor or a lawyer or a general,

liệu anh thành bác sỹ, luật sư hay tướng lĩnh,

and they never expected any generals in the family,

họ chẳng mơ tưởng trong nhà có người sẽ làm tướng,

as long as you got an education and then you got a job.

chỉ cần anh đi học và rồi anh có việc.

"Don't give us any of that self-actualization stuff.

"Chúng tôi không cần loại tự huyễn hoang tưởng.

You get a job and get out of the house.

Các anh có việc, và các anh ra khỏi nhà.

We don't have time to waste for that.

Không ai rỗi hơi nghe chuyện hoang đường.

And then you can support us. That's the role of you guys."

Rồi ra các anh còn giúp chúng tôi. Đấy là việc đàn ông con trai."

And so, it's so essential that we kind of put this culture

Điều căn bản là cần đưa cái văn hóa này

back into our families, all families.

trở lại các gia đình chúng ta, tất cả các gia đình,

And it is so important that all of you here today

điều quan trọng là tất cả chúng ta ở đây hôm nay

who are successful people,

là những người thành đạt,

and I'm sure have wonderful families and children and grandchildren,

tôi chắc quý vị có gia đình, những người con, người cháu tuyệt vời,

it's not enough. You've got to reach out and back

Nhưng thế vẫn chưa đủ. quý vị phải vươn ra giúp đỡ

and find kids like Mr. Cruz

và tìm những đứa trẻ như Mr. Cruz đây

who can make it if you give them the structure,

là người sẽ thành công nếu ta cho họ tính tổ chức,

if you reach back and help, if you mentor,

Nếu ta rộng tay giúp đỡ, nếu ta dạy dỗ,

if you invest in boys and girls clubs,

nếu ta đầu tư vào các câu lạc bộ của trẻ,

if you work with your school system,

nếu ta làm việc với hệ thống nhà trường,

make sure it's the best school system,

thì nhớ đấy phải là hệ thống nhà trường tốt nhất,

and not just your kid's school, but the school uptown in Harlem,

không chỉ cho con em quý vị, mà là cho khu Harlem,

not just downtown Montessori on the West Side.

chứ không chỉ ở trung tâm Montessori bên Bờ Tây.

All of us have to have a commitment to do that.

Tất cả chúng ta phải dốc lòng làm việc đó.

And we're not just investing in the kids.

Như thế không chỉ là đầu tư vào lũ trẻ.

We're investing in our future.

Mà là đầu tư cho tương lai.

We're going to be a minority-majority country

Chỉ đến thế hệ sau thôi

in one more generation.

chúng ta không còn là nước có người thiểu số và người đa số.

Those that we call minorities now are going to be the majority.

Người thiểu số hôm nay sẽ là người đa số.

And we have to make sure that they are ready to be the majority.

Và ta phải sẵn sàng cho điều đó, để họ là đa số ngày mai

We have to make sure they're ready to be the leaders

Để họ sẵn sàng là người lãnh đạo tương lai

of this great country of ours,

của đất nước chúng ta vĩ đại,

a country that is like no other,

một đất nước không giống với bất kỳ ai,

a country that amazes me every single day,

một đất nước mỗi ngày đều khiến tôi kinh ngạc,

a country that's fractious. We're always arguing with each other.

một đất nước đa dạng. Chúng ta bao giờ cũng tranh luận với nhau.

That's how the system's supposed to work.

Đó là cách vận hành một hệ thống.

It's a country of such contrasts, but it's a nation of nations.

Một đất nước có nhiều tương phản. Một dân tộc có nhiều dân tộc.

We touch every nation. Every nation touches us.

Chúng ta tiếp xúc với mọi dân tộc. Mọi dân tộc đều tiếp xúc với chúng ta.

We are a nation of immigrants.

Chúng ta là một dân tộc của những người nhập cư.

That's why we need sound immigration policy.

Nên chúng ta cần có chính sách nhập cư khôn ngoan.

It's ridiculous not to have a sound immigration policy

Thật vô lý nếu thiếu đi chính sách nhập cư khôn ngoan

to welcome those who want to come here and be part of this great nation,

để chào đón người muốn đến đây thành một phần của dân tộc này,

or we can send back home with an education

hoặc trao cho họ một giáo dục trước khi đưa họ trở lại nhà

to help their people rise up out of poverty.

để giúp họ vươn lên thoát khỏi nghèo khổ.

One of the great stories I love to tell is about my love

Một câu chuyện mà tôi hay kể

of going to my hometown of New York

đó là mỗi khi thăm lại New York quê nhà

and walking up Park Avenue on a beautiful day

thả bộ dọc Park Avenue một ngày đẹp trời

and admiring everything and seeing all the people go by

ngắm mọi thứ và nhìn mọi người

from all over the world.

đến đây từ khắp nơi trên thế giới.

But what I always have to do is stop at one of the corners

Bao giờ tôi cũng dừng chân mua chiếc bánh kẹp xúc xích

and get a hot dog from the immigrant pushcart peddler.

từ xe hàng rong một người nhập cư.

Gotta have a dirty water dog. (Laughter)

Hơi mất vệ sinh một tí cũng không sao. (Cười)

And no matter where I am or what I'm doing,

Dù ở đâu hay đang làm gì,

I've got to do that.

tôi cứ phải chén món ấy.

I even did it when I was Secretary of State.

Cả khi tôi đương làm Ngoại trưởng

I'd come out of my suite at the Waldorf Astoria

Tôi ra khỏi căn phòng sang trọng khách sạn Waldorf Astoria

— (Laughter) —

(Cười)

be walking up the street, and I would hit around 55th Street

tản bộ dọc con phố, đến đại lộ 55,

looking for the immigrant pushcart peddler.

tìm anh bán hàng rong người nhập cư,

In those days, I had five bodyguards around me

quanh tôi bấy giờ có năm cận vệ

and three New York City police cars would roll alongside

ba xe cảnh sát New York tiếp cận vòng ngoài

to make sure nobody whacked me while I was going up Park Avenue. (Laughter)

bảo vệ để không có ai tấn công khi tôi đi dạo. (Cười)

And I would order the hot dog from the guy,

Và tôi hỏi mua chiếc bánh kẹp xúc xích

and he'd start to fix it, and then he'd look around

anh bán hàng làm bánh, chợt anh thấy chúng quanh

at the bodyguards and the police cars --

toàn vệ sĩ và xe cảnh sát

"I've got a green card! I've got a green card!" (Laughter)

"Tôi có thẻ xanh! Tôi cóp thẻ xanh!" (Cười)

"It's okay, it's okay."

"Không sao, không sao."

But now I'm alone. I'm alone.

Giờ thì tôi rảnh rồi. Tôi được một mình.

I've got no bodyguards, I've got no police cars. I've got nothing.

Không vệ sĩ. Không xe cảnh sát. Không gì hết.

But I gotta have my hot dog.

Nhưng vẫn phải có bánh kẹp xúc xích.

I did it just last week. It was on a Tuesday evening

Tôi vừa ăn tuần trước. Vào tối thứ Ba.

down by Columbus Circle.

Chỗ Vòng Xuyến Columbus.

And the scene repeats itself so often.

Và cảnh tượng vẫn thường lặp lại.

I'll go up and ask for my hot dog,

Tôi tiến đến và hỏi mua bánh kẹp,

and the guy will fix it, and as he's finishing,

người bán hàng làm bánh vừa xong,

he'll say, "I know you. I see you on television.

anh ấy nói, "Tôi nhìn thấy ông trên TV.

You're, well, you're General Powell."

Ông là Đại tướng Powell."

"Yes, yes.""Oh ... "

"Vâng, phải.""Oh..."

I hand him the money.

Tôi gửi anh ấy tiền.

"No, General. You can't pay me. I've been paid.

"Không, thưa Đại tướng. Ông đừng trả. Vì tôi đã nhận rồi.

America has paid me. I never forget where I came from.

Nước Mỹ đã trả cho tôi. Tôi không giờ quên từ đâu tôi đến đây.

But now I'm an American. Sir, thank you."

Nhưng giờ tôi là một người Mỹ. Xin cám ơn Ngài."

I accept the generosity, continue up the street,

Tôi nhận món quà hảo tâm, rồi đi tiếp dọc con phố,

and it washes over me, my God,

mối xúc cảm nhuần thấm lòng tôi, Chúa ơi,

it's the same country that greeted my parents this way 90 years ago.

đây là đất nước đã chào đón cha mẹ tôi 90 năm về trước.

So we are still that magnificent country,

Chúng ta có ngày nay vẫn là đất nước diệu kỳ này.

but we are fueled by young people coming up

những người trẻ tuổi đang tiếp tục đến với chúng ta

from every land in the world,

từ khắp nơi trên thế giới,

and it is our obligation as contributing citizens

là những công dân chúng ta có nghĩa vụ

to this wonderful country of ours

không để cho một đứa trẻ nào bị bỏ rơi,

to make sure that no child gets left behind.

trong đất nước tuyệt vời của chúng ta.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)