Hanna Rosin: New data on the rise of women

Hanna Rosin: những số liệu mới về sự phát triển của phụ nữ

Translator: Ha Nguyen Reviewer: Dang Trang Nguyen

We are now going through an amazing and unprecedented moment

Chúng ta đang trải qua giờ phút tuyệt diệu chưa từng có

where the power dynamics between men and women

khi động lực sức mạnh giữa nam và nữ

are shifting very rapidly,

đang thay đổi nhanh chóng

and in many of the places where it counts the most,

Và ở nhiều lĩnh vực mà động lực này đóng vai trò quan trọng nhất,

women are, in fact, taking control of everything.

phụ nữ, trên thực tế, đang điều khiển mọi thứ.

In my mother's day, she didn't go to college.

Vào thời của mẹ tôi, bà không học đại học.

Not a lot of women did.

Rất ít phụ nữ học đại học.

And now, for every two men who get a college degree,

Đến nay, cứ hai người đàn ông có tấm bằng đại học,

three women will do the same.

thì có ba phụ nữ cũng đạt được điều tương tự.

Women, for the first time this year,

Lần đầu tiên trong năm nay, phụ nữ,

became the majority of the American workforce.

chiếm phần lớn lực lượng lao động của nước Mỹ.

And they're starting to dominate lots of professions --

Và khi họ bắt đầu thống lĩnh nhiều ngành nghề -

doctors, lawyers,

như bác sĩ, luật sư,

bankers, accountants.

chủ ngân hàng, kế toán,

Over 50 percent of managers are women these days,

Ngày nay hơn 50% số lượng quản đốc là phụ nữ.

and in the 15 professions

Và trong 15 ngành nghề

projected to grow the most in the next decade,

được dự đoán sẽ phát triển nhất trong thập kỷ tiếp theo,

all but two of them are dominated by women.

13 ngành nghề thống trị bởi phụ nữ.

So the global economy is becoming a place

Vậy nền kinh tế toàn cầu đang trở thành một nơi

where women are more successful than men,

mà phụ nữ thành đạt hơn đàn ông,

believe it or not,

dù bạn tin hay không,

and these economic changes

và những thay đổi kinh tế này

are starting to rapidly affect our culture --

đang bắt đầu ảnh hưởng nền văn hóa của chúng ta một cách nhanh chóng -

what our romantic comedies look like,

các vở hài kịch lãng mạn của chúng ta sẽ như thế nào,

what our marriages look like,

những cuộc hôn nhân của chúng ta như thế nào,

what our dating lives look like,

những cuộc hẹn hò của chúng ta như thế nào,

and our new set of superheroes.

và cả một loạt hình mẫu siêu nhân mới.

For a long time, this is the image of American manhood that dominated --

Trong một thời gian dài, hình ảnh của nam giới Mỹ - những người thống trị --

tough, rugged,

mạnh mẽ, gồ ghề,

in control of his own environment.

kiếm soát môi trường của chính họ.

A few years ago, the Marlboro Man was retired

Một vài năm về trước, nhân vật Người đàn ông Marlboro nghỉ hưu

and replaced by this

và bị thay thế bởi

much less impressive specimen,

một chủng loại người ít ấn tượng hơn,

who is a parody of American manhood,

nhại lại sự nam tính kiểu Mỹ.

and that's what we have in our commercials today.

Và đó là những gì chúng ta thấy trong các đoạn quảng cáo ngày nay.

The phrase "first-born son"

Cụm từ con trai đầu lòng

is so deeply ingrained in our consciousness

đã in sâu trong tiềm thức của chúng ta

that this statistic alone shocked me.

và chỉ riêng số liệu sau đã làm cho tôi kinh ngạc.

In American fertility clinics,

Ở các phòng khám phụ sản của Mỹ,

75 percent of couples

75% các cặp đôi

are requesting girls and not boys.

yêu cầu có con gái thay vì con trai.

And in places where you wouldn't think,

Và ở những nơi mà bạn không ngờ tới,

such as South Korea, India and China,

như Hàn Quốc, Ấn Độ và Trung Quốc,

the very strict patriarchal societies

những xã hội gia trưởng khắt khe

are starting to break down a little,

đang bắt đầu bị sụp đổ một chút ít,

and families are no longer

và các gia đình không còn

strongly preferring first-born sons.

giành sự ưu ái mạnh mẽ với con trai đầu lòng nữa.

If you think about this, if you just open your eyes to this possibility

Nếu bạn nghĩ về điều này, nếu bạn chỉ cần mở to mắt để nhận thức khả năng này

and start to connect the dots,

và bắt đầu kết nối các điểm liên quan với nhau,

you can see the evidence everywhere.

bạn có thế thấy bằng chứng ở khắp nơi.

You can see it in college graduation patterns,

Bạn có thể nhìn thấy trong những biểu đồ về tốt nghiệp đại học,

in job projections,

trong các bản kế hoạch nghề nghiệp,

in our marriage statistics,

trong các số liệu về hôn nhân

you can see it in the Icelandic elections, which you'll hear about later,

bạn có thể thấy điều này trong các cuộc bầu cử tại Iceland mà tôi sẽ kể bạn nghe sau này,

and you can see it on South Korean surveys on son preference,

và bạn có thể nhìn thấy điều này ở các bản điều tra về sự ưu ái đối với con trai ở Hàn Quốc,

that something amazing and unprecedented

rằng một điều gì đó kì diệu và chưa từng có

is happening with women.

đang xảy ra với phụ nữ.

Certainly this is not the first time that we've had great progress with women.

Chắc chắn là đây không phải lần đầu tiên chúng ta có những tiến bộ tuyệt vời với phụ nữ.

The '20s and the '60s also come to mind.

Chúng ta lại nhớ đến những thập kỷ 20 và 60.

But the difference is that, back then,

Nhưng khác nhau ở chỗ vào thời kỳ đó,

it was driven by a very passionate feminist movement

sự tiến bộ được dẫn dắt bởi một phong trào đòi bình quyền cho phụ nữ hết sức sôi nổi

that was trying to project its own desires,

nhằm diễn đạt những khát khao của họ,

whereas this time, it's not about passion,

trong khi đó, tại thời điểm này, nó không còn là sự giận giữ,

and it's not about any kind of movement.

hay là bất kì một hình thức phong trào nào.

This is really just about the facts

Đây là những sự thật

of this economic moment that we live in.

về thời khắc kinh tế mà chúng ta đang sống.

The 200,000-year period

Khoảng thời gian 200,000 năm

in which men have been top dog

mà khi đó nam giới là lao động chủ lực

is truly coming to an end, believe it or not,

đang đi đến hồi kết, dù bạn có tin hay không,

and that's why I talk about the "end of men."

và đó là lý do vì sao tôi nói đến hồi kết của đàn ông.

Now all you men out there,

Giờ đây hỡi tất thảy đàn ông,

this is not the moment where you tune out or throw some tomatoes,

đây không phải là lúc mà các bạn lờ đi hay ném cà chua phản đối,

because the point is that this

bởi vì vấn đề là điều này

is happening to all of us.

đang xảy đến với tất cả chúng ta.

I myself have a husband and a father

Bản thân tôi có một người chồng và một người bố

and two sons whom I dearly love.

và hai con trai mà tôi rất mực yêu quý.

And this is why I like to talk about this,

Và đó là lý do vì sao tôi thích nói về điều này,

because if we don't acknowledge it,

bởi nếu chúng ta không công nhận nó,

then the transition will be pretty painful.

sự chuyển đổi sẽ rất đau đớn.

But if we do take account of it,

Nhưng nếu chúng ta nghĩ đến nó,

then I think it will go much more smoothly.

thì tôi nghĩ điều này sẽ diễn ra dễ dàng hơn.

I first started thinking about this about a year and a half ago.

Tôi bắt đầu nghĩ về điều này khoảng một năm rưỡi về trước.

I was reading headlines about the recession just like anyone else,

Khi tôi đang đọc những tít báo về sự suy giảm kinh tế như mọi người,

and I started to notice a distinct pattern --

và tôi bắt đầu chú ý đến một biểu đồ khác biệt -

that the recession was affecting men

chỉ ra rằng sự suy giảm kinh tế đang ảnh hưởng đến nam giới

much more deeply than it was affecting women.

sâu sắc hơn ảnh hưởng đối với nữ giới.

And I remembered back to about 10 years ago

Và tôi nhớ rằng khoảng 10 năm về trước

when I read a book by Susan Faludi

khi tôi đọc một quyển sách của Susan Faludi

called "Stiffed: The Betrayal of the American Man,"

tên là "Cứng nhắc: sự phản bội đối với đàn ông Mỹ"

in which she described how hard the recession had hit men,

trong quyển sách, tác giả mô tả việc suy thoái ảnh hưởng đến đàn ông như thế nào.

and I started to think about

Và tôi bắt đầu nghĩ

whether it had gotten worse this time around in this recession.

liệu điều này có trở nên nghiêm trọng hơn do cuộc khủng hoảng.

And I realized that two things were different this time around.

và tôi nhận ra rằng hai việc này trở nên khác nhau tại thời điểm này.

The first was that

Đầu tiên là

these were no longer just temporary hits

đây không còn là tác động tạm thời

that the recession was giving men --

của sự suy thoái đối với đàn ông

that this was reflecting a deeper

mà nó đang thể hiện

underlying shift in our global economy.

một bước chuyển ngầm sâu sắc hơn trong nền kinh tế toàn cầu.

And second, that the story was no longer

Và thứ hai, câu chuyện không còn

just about the crisis of men,

là về sự khủng hoảng của đàn ông

but it was also about what was happening to women.

mà còn về điều đang diễn ra đối với phụ nữ

And now look at this second set of slides.

Và hãy nhìn vào những hình ảnh này

These are headlines about what's been going on with women in the next few years.

Đây là những tít báo về những gì đang diễn ra với phụ nữ trong một vài năm tới

These are things we never could have imagined a few years ago.

Đây là những điều mà chúng ta không thể hình dung chỉ vài năm trước.

Women, a majority of the workplace.

Phụ nữ, chiếm số đông ở nơi làm việc.

And labor statistics: women take up most managerial jobs.

Và các số liệu về lao động, phụ nữ nắm hầu hết các công việc quản lý.

This second set of headlines --

Loạt tít báo thứ hai

you can see that families and marriages are starting to shift.

bạn có thể nhìn thầy rằng gia đình và hôn nhân đang bắt đầu thay đổi

And look at that last headline --

Và nhìn vào tít báo cuối cùng:

young women earning more than young men.

phụ nữ trẻ đang kiếm nhiều tiền hơn đàn ông trẻ.

That particular headline comes to me from a market research firm.

Tôi tìm được tít báo này từ một tập đoàn nghiên cứu thị trường.

They were basically asked by one of their clients

Họ nhận được câu hỏi từ một khách hàng

who was going to buy houses in that neighborhood in the future.

rằng đối tượng nào sẽ mua nhà trong khu vực đó trong thời gian tới.

And they expected that it would be young families,

Và tập đoàn này nghĩ rằng câu trả lời sẽ là các gia đình trẻ,

or young men, just like it had always been.

hoặc những người đàn ông trẻ tuổi, như vẫn thường xảy ra.

But in fact, they found something very surprising.

Nhưng trên thực tế, họ có một phát hiện đáng kinh ngạc.

It was young, single women

Câu trả lời là những người phụ nữ trẻ độc thân

who were the major purchasers of houses in the neighborhood.

là đối tượng chủ yếu mua nhà trong khu vực đó.

And so they decided, because they were intrigued by this finding,

Phát hiện này khiến họ tò mò và thích thú, và họ quyết định

to do a nationwide survey.

làm một cuộc điều tra trên toàn quốc.

So they spread out all the census data,

Và họ tiến hành trưng cầu dân ý,

and what they found, the guy described to me as a shocker,

và cái mà họ tìm được, được mô tả như một cú sốc,

which is that in 1,997

là trong 1997

out of 2,000 communities,

trên tổng số 2000 cộng đồng,

women, young women,

phụ nữ, phụ nữ trẻ,

were making more money than young men.

đang kiếm nhiều tiền hơn đàn ông.

So here you have a generation of young women

Vậy chúng ta đang có một thế hệ phụ nữ trẻ

who grow up thinking of themselves

những người nghĩ về bản thân mình

as being more powerful earners

như những người kiếm tiền nhiều quyền lực hơn

than the young men around them.

những người đàn ông trẻ tuổi quanh họ.

Now, I've just laid out the picture for you,

Tôi vừa đưa ra cho các bạn một bức tranh toàn cảnh,

but I still haven't explained to you why this is happening.

nhưng tôi chưa giải thích cho bạn lý do tại sao điều này lại xảy ra.

And in a moment, I'm going to show you a graph,

Sau đây, tôi sẽ cho các bạn xem một biểu đồ,

and what you'll see on this graph --

và những thứ bạn thấy trên biểu đồ này --

it begins in 1973,

Bắt đầu vào năm 1973,

just before women start flooding the workforce,

trước khi phụ nữ bắt đầu đổ bộ ồ ạt vào lực lượng lao động,

and it brings us up to our current day.

và liên túc phát triển đến ngày nay.

And basically what you'll see

Và cơ bản những cái mà bạn nhìn thấy

is what economists talk about

là những gì các nhà kinh tế học đang bàn luận

as the polarization of the economy.

là sự phân cực của nền kinh tế.

Now what does that mean?

Vậy điều này có nghĩa là gì?

It means that the economy is dividing into high-skill, high-wage jobs

Điều này có nghĩa là nền kinh tế đang chia ra thành nghề đòi hỏi tay nghề cao, nghề trả lương cao

and low-skill, low-wage jobs --

và nghề đòi hỏi tay nghề thấp, trả lương thấp --

and that the middle, the middle-skill jobs,

và nghề đòi hỏi tay nghề trung bình

and the middle-earning jobs, are starting to drop out of the economy.

và nghề trả lương trung bình đang bắt đầu bị loại khỏi nền kinh tế.

This has been going on for 40 years now.

Quá trình này đã diễn ra 40 năm trở lại đây.

But this process is affecting men

Nhưng ảnh hưởng của nó với đàn ông

very differently than it's affecting women.

khác với ảnh hướng với phụ nữ.

You'll see the women in red, and you'll see the men in blue.

Bạn sẽ thấy phụ nữ thể hiện bằng màu đỏ và đàn ông màu xanh.

You'll watch them both drop out of the middle class,

Có thể thấy rằng cả hai giới đều đã ra khỏi tầng lớp trung lưu,

but see what happens to women and see what happens to men.

hãy xem điều gì xảy ra với phụ nữ và đàn ông.

There we go.

Đây rồi.

So watch that. You see them both drop out of the middle class.

Hãy quan sát. Bạn sẽ thấy rằng cả hai giới thoát ra khỏi tầng lớp trung lưu.

Watch what happens to the women. Watch what happens to the men.

Hãy xem điều gì xảy đến với nữ giới và điều gì xảy ra với nam giới.

The men sort of stagnate there,

Nam giới có vẻ đang ở tình trạng đình trệ,

while the women zoom up in those high-skill jobs.

trong khi phụ nữ vượt lên với những nghề đòi hỏi tay nghề cao.

So what's that about?

Thế có nghĩa là gì?

It looks like women got some power boost on a video game,

Cứ như là phụ nữ đã nhận được thuốc tăng lực như trong trò chơi điện tử,

or like they snuck in some secret serum into their birth-control pills

hay họ lén bỏ một loại huyết thanh bí mật nào đó vào những viên thuốc tránh thai

that lets them shoot up high.

đã khiến họ vọt lên.

But of course, it's not about that.

Nhưng tất nhiên, điều đó không quan trọng.

What it's about is that the economy has changed a lot.

Điều đáng nói ở đây là nền kinh tế đã thay đổi rất nhiều.

We used to have a manufacturing economy,

Chúng ta từng có một nền kinh tế sản xuất,

which was about building goods and products,

chỉ chăm chăm làm ra sản phẩm,

and now we have a service economy

và giờ đây chúng ta có một nền kinh tế dịch vụ

and an information and creative economy.

và một nền kinh tế thông tin và năng động.

Those two economies require very different skills,

Hai nền kinh tế này đòi hỏi những kĩ năng rất khác trước.

and as it happens, women have been much better

Và khi điều này xảy đến, phụ nữ giỏi hơn đàn ông

at acquiring the new set of skills than men have been.

trong việc học hỏi những kĩ năng mới.

It used to be that you were

Ngày xưa nếu bạn là

a guy who went to high school

một chàng trai tốt nghiệp cấp 3

who didn't have a college degree,

không có bằng đại học,

but you had a specific set of skills,

và bạn có một loạt các kĩ năng cụ thể nào đó,

and with the help of a union,

với sự giúp đỡ của một liên hiệp,

you could make yourself a pretty good middle-class life.

bạn có thể có một cuộc sống trung lưu khá tốt.

But that really isn't true anymore.

Những điều này không còn đúng nữa.

This new economy is pretty indifferent

Nền kinh tế mới này khá là thờ ơ

to size and strength,

với kích thước và sức mạnh,

which is what's helped men along all these years.

là những tố chất đã giúp nam giới suốt những năm qua.

What the economy requires now

Cái mà nền kinh tế đòi hỏi bây giờ

is a whole different set of skills.

là một loạt các kĩ năng khác.

You basically need intelligence,

Cơ bản là bạn cần có trí thông minh,

you need an ability to sit still and focus,

bạn cần có khả năng ngồi một chỗ và tập trung,

to communicate openly,

để giao tiếp một cách cởi mở

to be able to listen to people

để có thể lắng nghe người khác

and to operate in a workplace that is much more fluid than it used to be,

và để làm việc ở một chỗ làm việc đã trở nên dễ biến động hơn so với trước kia.

and those are things that women do extremely well,

Và đây là những điều mà phụ nữ làm rất xuất sắc

as we're seeing.

như chúng ta đang thấy.

If you look at management theory these days,

Nếu bạn đọc lý thuyết quản lý ngày nay,

it used to be that our ideal leader

trước đây, người lãnh đạo lý tưởng của chúng ta

sounded something like General Patton, right?

được mô tả giống như Đại tướng Patton, phải không nào?

You would be issuing orders from above.

Bạn phải đưa mệnh lệnh từ trên xuống.

You would be very hierarchical.

Bạn phải rất quân phiệt.

You would tell everyone below you what to do.

Bạn phải bảo tất cả mọi người dưới quyền mình phải làm những gì.

But that's not what an ideal leader is like now.

Nhưng đó không phải là hình mẫu lãnh đạo lý tưởng ngày nay.

If you read management books now,

Nếu bạn đọc những quyển sách về quản lý ngày nay,

a leader is somebody who can foster creativity,

một người lãnh đạo là một người có thể thúc đẩy sự sáng tạo,

who can get his -- get the employees -- see, I still say "his" --

người có thể làm cho nhân viên của anh ta, đấy, tôi vẫn dùng từ "anh ta"

who can get the employees to talk to each other,

người có thể làm cho nhân viên nói chuyện với nhau

who can basically build teams and get them to be creative.

người có thể xây dựng các nhóm làm việc và khiến họ trở nên sáng tạo.

And those are all things that women do very well.

Và đó là những việc phụ nữ làm rất tốt.

And then on top of that, that's created a kind of cascading effect.

Sau cùng, điều này đã tạo ra một dạng ảnh hưởng phân tầng.

Women enter the workplace at the top,

Phụ nữ trở thành người đứng đầu nơi công sở,

and then at the working class,

và với các tầng lớp lao động,

all the new jobs that are created

tất cả những công việc mới được tạo ra

are the kinds of jobs that wives used to do for free at home.

là những loại công việc mà các bà vợ thường làm vào thời gian rảnh rỗi ở nhà.

So that's childcare,

Đó là chăm sóc con cái,

elder care and food preparation.

và chăm sóc người già và chuẩn bị thức ăn.

So those are all the jobs that are growing,

Và đây là những công việc đang phát triển,

and those are jobs that women tend to do.

và là những công việc người phụ nữ thường làm.

Now one day it might be

Một ngày nào đó,

that mothers will hire an out-of-work,

các bà mẹ có thể sẽ thuê

middle-aged, former steelworker guy

một người đàn ông trung niên thất nghiệp vốn là công nhân sắt thép,

to watch their children at home,

để trông trẻ tại nhà,

and that would be good for the men, but that hasn't quite happened yet.

và điều này có khi lại tốt cho nam giới, tuy nó chưa thực sự xảy ra.

To see what's going to happen, you can't just look at the workforce that is now,

Để xem điều gì sẽ xảy ra, bạn không thể chỉ nhìn vào lực lượng lao động hiện nay,

you have to look at our future workforce.

bạn phải nhìn vào lực lượng lao động trong tương lai.

And here the story is fairly simple.

Và câu chuyện ở đây khá đơn giản.

Women are getting college degrees

Phụ nữ lấy bằng đại học

at a faster rate than men.

nhanh hơn đàn ông.

Why? This is a real mystery.

Tại sao? Đây thực sự là một bí ẩn.

People have asked men, why don't they just go back to college,

Mọi người đều hỏi đàn ông, tại sao họ không quay lại đại học,

to community college, say, and retool themselves,

đại học cộng đồng, để trang bị cho chính bản thân mình,

learn a new set of skills?

học những kĩ năng mới.

Well it turns out that they're just very uncomfortable doing that.

Hóa ra là họ không hề thoải mái với việc này.

They're used to thinking of themselves as providers,

Họ quen nghĩ mình là những người cung cấp,

and they can't seem to build the social networks

và họ dường như không thể xây dựng mạng lưới xã hội

that allow them to get through college.

cho phép họ có thể học hết đại học.

So for some reason

Vậy vì một nguyên nhân nào đó

men just don't end up going back to college.

nam giới sẽ không quay lại học tiếp đại học.

And what's even more disturbing

Và điều đáng buồn hơn nữa

is what's happening with younger boys.

là điều đang xảy ra với những nam thanh niên trẻ hơn.

There's been about a decade of research

Người ta đã mất cả thập kỉ nghiên cứu

about what people are calling the "boy crisis."

cái mà mọi người gọi là khủng hoảng của nam giới.

Now the boy crisis is this idea

Khủng hoảng nam giới là

that very young boys, for whatever reason,

những nam giới trẻ tuổi, vì lý do gì đó,

are doing worse in school than very young girls,

học kém hơn các bạn nữ.

and people have theories about that.

Và mọi người có nhiều lý thuyết về điều này.

Is it because we have an excessively verbal curriculum,

Có phải bởi vì cũng ta có một chương trình học quá thiên về giao tiếp lời nói,

and little girls are better at that than little boys?

và các em bé gái giỏi việc này hơn các bé giai?

Or that we require kids to sit still too much,

Hay là chúng ta yêu cầu trẻ con ngồi một chỗ quá nhiều,

and so boys initially feel like failures?

và các bé giai tự bản thân cảm thấy mình thất bại?

And some people say it's because,

Và một số người nói đó là bởi vì,

in 9th grade, boys start dropping out of school.

các em nam bắt đầu bỏ học từ lớp 9.

Because I'm writing a book about all this, I'm still looking into it,

Do tôi đang viết một quyển sách về tất cả những vấn đề này, tôi vẫn đang nghiên cứu,

so I don't have the answer.

và tôi không có câu trả lời.

But in the mean time, I'm going to call on the worldwide education expert,

Nhưng bây giờ, tôi sẽ yêu cầu vị chuyên gia giáo dục trên toàn thế giới,

who's my 10-year-old daughter, Noa,

chính là cô con gái 10 tuổi của tôi, Noah

to talk to you about

đến nói chuyện với các bạn về

why the boys in her class do worse.

tại sao các bạn nam trong lớp của cô bé lại học kém hơn.

(Video) Noa: The girls are obviously smarter.

(Video) Noah: Các bạn nữ rõ ràng là thông minh hơn.

I mean they have much larger vocabulary.

Các bạn ấy có vốn từ vựng lớn hơn.

They learn much faster.

Họ học nhanh hơn.

They are more controlled.

Họ tự chủ hơn.

On the board today for losing recess tomorrow, only boys.

Chỉ có các bạn nam là đi lên bảng hôm nay và hôm sau lại mất giờ giải lao.

Hanna Rosin: And why is that?

Hanna Rosin: Tại sao lại vậy?

Noa: Why? They were just not listening to the class

Noah: Tại sao ạ? Bởi vì các bạn ấy không nghe giảng

while the girls sat there very nicely.

khi các bạn nữ ngồi nghe giảng chăm chú.

HR: So there you go.

HR: Các bạn thấy đó.

This whole thesis really came home to me

Luận điểm này đã thực sự đi vào lòng tôi

when I went to visit a college in Kansas City --

khi tôi đến thăm một trường đại học ở thành phố Kansas

working-class college.

Một trường đại học cho tầng lớp lao động.

Certainly, when I was in college, I had certain expectations about my life --

Rõ ràng là khi tôi đang học đại học, tôi có những mong đợi nhất định đối với cuộc sống của mình

that my husband and I would both work,

rằng chồng tôi và tôi sẽ đều làm việc

and that we would equally raise the children.

và rằng chúng tôi sẽ nuôi dạy con cái cùng nhau.

But these college girls

Nhưng những nữ sinh viên này

had a completely different view of their future.

có một cái nhìn hoàn toàn khác về tương lai của họ.

Basically, the way they said it to me is

Về cơ bản, theo cách họ nói với tôi là

that they would be working 18 hours a day,

họ sẽ làm việc 18 tiếng một ngày,

that their husband would maybe have a job,

rằng chồng họ sẽ có thể đi làm,

but that mostly he would be at home taking care of the kiddies.

nhưng anh ta chủ yếu sẽ ở nhà chăm sóc lũ mèo.

And this was kind of a shocker to me.

Và điều này làm tôi khá kinh ngạch.

And then here's my favorite quote from one of the girls:

Câu yêu thích mà tôi nghe được từ những bạn gái này là:

"Men are the new ball and chain."

"Đàn ông là tù khổ sai kiểu mới."

(Laughter)

(Cười)

Now you laugh,

Giờ thì bạn cười,

but that quote has kind of a sting to it, right?

nhưng câu nói này cũng làm ta day dứt, phải không.

And I think the reason it has a sting

Và tôi nghĩ lý do nó làm ta day dứt là

is because thousands of years of history

bởi vì hàng nghìn năm lịch sử

don't reverse themselves

không thể đảo ngược

without a lot of pain,

mà không gây ra đau đớn.

and that's why I talk about

Đó là lý do vì sao tôi nói về việc

us all going through this together.

chúng ta phải vượt qua điều này cùng nhau.

The night after I talked to these college girls,

Buổi tối sau khi tôi nói chuyện với các bạn nữ sinh viên đó,

I also went to a men's group in Kansas,

tôi cũng đến thăm một nhóm nam giới ở Kansas.

and these were exactly the kind of victims of the manufacturing economy

Và đây chính xác là các nạn nhân của nền kinh tế sản xuất,

which I spoke to you about earlier.

mà tôi đã nói với các bạn trước đó.

They were men who had been contractors,

Họ là những người đãn ông từng là nhà thầu,

or they had been building houses

họ đã từng xây những ngôi nhà

and they had lost their jobs after the housing boom,

và họ đã mất việc sau thời kỳ bùng nổ về nhà đất

and they were in this group because they were failing to pay their child support.

và họ ở trong nhóm này bởi họ không thể trả tiền nuôi con cái.

And the instructor was up there in the class

Những người trợ giáo lên lớp

explaining to them all the ways

giải thích cho họ tất cả những cách

in which they had lost their identity in this new age.

mà họ đã mất đi bản ngã của mình trong thời đại mới này.

He was telling them they no longer had any moral authority,

Người này nói với họ rằng họ không còn quyền thế gì về mặt đạo đức

that nobody needed them for emotional support anymore,

và không ai cần động viên ủng hộ về mặt tinh thần của họ nữa

and they were not really the providers.

và họ không thực sự là những người cung cấp.

So who were they?

Vậy họ là ai?

And this was very disheartening for them.

Và điều này thực sự khiến những người này đau lòng.

And what he did was he wrote down on the board

Người trợ giáo viết lên bảng

"$85,000,"

$85,000,

and he said, "That's her salary,"

anh ta nói "Đây là lương của cô ấy."

and then he wrote down "$12,000."

và anh ta lại viết %12,000

"That's your salary.

"đây là lương của các bạn.

So who's the man now?" he asked them.

Vậy ai là người chủ lực đây?" anh ta hỏi họ.

"Who's the damn man?

"Ai là người nắm quyền hành đây?

She's the man now."

Chính là cô ấy."

And that really sent a shudder through the room.

Điều này khiến cả căn phòng rùng mình.

And that's part of the reason I like to talk about this,

Đó là một trong những lý do tôi muốn nói về điều này,

because I think it can be pretty painful,

bởi vì tôi nghĩ nó có thể rất đau đớn,

and we really have to work through it.

và chúng ta thật sự phải vượt qua

And the other reason it's kind of urgent

Và một lý do khá cấp thiết khác

is because it's not just happening in the U.S.

là bởi vị điều này không chỉ xảy ra ở Mỹ.

It's happening all over the world.

Nó đang xảy ra trên toàn thế giới.

In India, poor women are learning English

Ở Ấn Độ, những người phụ nữ nghèo đang học tiếng Anh

faster than their male counterparts

nhanh hơn những người đồng đẳng nam

in order to staff the new call centers

để họ được nhận vào các trung tâm trả lời điện thoại

that are growing in India.

đang phát triển ở Ấn Độ.

In China, a lot of the opening up of private entrepreneurship

Ở trung Quốc, rất nhiều doanh nghiệp tư nhân đang được mở

is happening because women are starting businesses,

vì phụ nữ đang thành lập công ty,

small businesses, faster than men.

công ty nhỏ, nhanh hơn đàn ông.

And here's my favorite example, which is in South Korea.

Và đây là ví dụ yêu thích của tôi ở Hàn Quốc.

Over several decades,

Trong vài thập kỷ trở lại đây,

South Korea built one of the most patriarchal societies we know about.

Hàn Quốc đã xây dựng một trong những xã hội gia trưởng nhất mà chúng ta được biết.

They basically enshrined the second-class status of women

Về cơ bản họ coi vị trí là tầng lớp thứ yếu của phụ nữ là một thứ thiêng liêng

in the civil code.

trong luật dân sự.

And if women failed to birth male children,

Và nếu phụ nữ không thể đẻ cont rai,

they were basically treated like domestic servants.

họ sẽ bị coi như người hầu trong gia đình.

And sometimes family would pray to the spirits to kill off a girl child

Và đôi khi gia đình sẽ cầu cho các linh hồn giết chết đứa bé gái

so they could have a male child.

để họ có thể có một bé trai.

But over the '70s and '80s,

Nhưng trong những thập niên 70 và 80

the South Korea government decided they wanted to rapidly industrialize,

chính phủ Hàn Quốc quyết định họ muốn công nghiệp hóa nhanh chóng,

and so what they did was,

và điều họ làm là,

they started to push women into the workforce.

họ bắt đầu ép phụ nữ tham gia lực lượng lao động.

Now they've been asking a question since 1985:

Kể từ năm 1985 họ bắt đầu hỏi câu hỏi:

"How strongly do you prefer a first-born son?"

"Bạn muốn con trai đầu lòng đến mức nào?"

And now look at the chart.

Và hãy nhìn vào biểu đồ này.

That's from 1985 to 2003.

Từ 1985 đến 2003.

How much do you prefer a first-born son?

Bạn muốn sinh con trai đầu lòng đến mức nào?

So you can see that these economic changes

Bạn có thể thấy rằng những sự thay đổi về kinh tế này

really do have a strong effect on our culture.

thực sự có ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền văn hóa của chúng ta.

Now because we haven't fully processed this information,

Do chúng ta chưa thực sự phân tích thông tin này một cách đầy đủ,

it's kind of coming back to us in our pop culture

chúng ta lại thấy điều này trong nền văn hóa nhạc pop

in these kind of weird and exaggerated ways,

bằng những cách thức kì quái và bị cường điệu,

where you can see that the stereotypes are changing.

những khuôn mẫu đang thay đổi.

And so we have on the male side

Và về phần nam giới, chúng ta có

what one of my colleagues likes to call the "omega males" popping up,

cái mà một đồng nghiệp của tôi gọi là "những người đàn ông omega" xuất hiện,

who are the males who are romantically challenged losers

đó là những người đàn ông thất bại không được thừa nhận về mặt tình cảm

who can't find a job.

những người không tìm được việc

And they come up in lots of different forms.

Và họ xuất hiện ở rất nhiều dạng.

So we have the perpetual adolescent.

Và chúng ta có những thanh niên chung thân.

We have the charmless misanthrope.

Chúng ta có những kẻ thù ghét nhân loại vô duyên.

Then we have our Bud Light guy

Và chúng ta có những anh chàng thích uống Bud Light (một loại bia nhẹ)

who's the happy couch potato.

hay còn gọi là những củ khoai tây vui vẻ nghiện ghế sô fa.

And then here's a shocker: even America's most sexiest man alive,

Và điều đáng kinh ngạc là kể cả người đàn ông gợi tình của nước Mỹ ngày nay,

the sexiest man alive

người đàn ông gợi tính nhất ngày nay

gets romantically played these days in a movie.

bị đùa giỡn trong quan hệ tình ái trong các bộ phim.

And then on the female side, you have the opposite,

Và về phần phụ nữ, bạn lại thấy điều ngược lại,

in which you have these crazy superhero women.

bạn thấy những nữ anh hùng điên loạn

You've got Lady Gaga.

Bạn có Lady Gaga.

You've got our new James Bond, who's Angelina Jolie.

Bạn có James Bond mới của chúng ta, Angelina Jolie.

And it's not just for the young, right?

Và không chỉ cho những người trẻ tuổi, phải không.

Even Helen Mirren can hold a gun these days.

Kể cả Helen Mirren cũng có thế cầm súng.

And so it feels like we have to move from this place

Và dường như chúng ta phải thay đổi

where we've got these uber-exaggerated images

từ những hình ảnh hết sức cường điệu,

into something that feels a little more normal.

đến những thứ có vẻ bình thường hơn.

So for a long time in the economic sphere,

Vậy trong một thời gian dài trong lĩnh vực kinh tế

we've lived with the term "glass ceiling."

chúng ta đã sống với thuật ngữ trần thủy tinh.

Now I've never really liked this term.

Tôi chưa bao giờ thích thuật ngữ này.

For one thing, it puts men and women

Bởi 1 lý do, nó đặt đàn ông và phụ nữ

in a really antagonistic relationship with one another,

trong một mối quan hệ đối kháng với nhau,

because the men are these devious tricksters up there

bởi trong đó đàn ông là những kẻ lừa đảo mưu mô

who've put up this glass ceiling.

người đã dựng lên cái trần thủy tinh này.

And we're always below the glass ceiling, the women.

Và chúng ta, những người phụ nữ luôn ở dưới cái trần thủy tinh.

And we have a lot of skill and experience,

Và chúng ta có rất nhiều kinh nghiệm và kỹ năng,

but it's a trick, so how are you supposed to prepare

nhưng đó là một trò bịp bợm, nên bạn hải chuẩn bị

to get through that glass ceiling?

để vượt qua cái trần thủy tin này.

And also, "shattering the glass ceiling" is a terrible phrase.

Ngoài ra, đập vỡ trần thủy tinh là một thuật ngữ tệ hại.

What crazy person

Có ai điên

would pop their head through a glass ceiling?

đi lao đầu qua một cái trần bằng thủy tinh không?

So the image that I like to think of,

Hình ảnh mà tôi thích nghĩ đến,

instead of glass ceiling,

thay vì trần thủy tinh,

is the high bridge.

là một cây cầu cao.

It's definitely terrifying to stand at the foot of a high bridge,

Đứng dưới chân một cây cầu cao rất đáng sợ,

but it's also pretty exhilarating,

nhưng cũng rất đáng hồ hởi,

because it's beautiful up there,

bởi vì mọi thứ trên kia thật là đẹp

and you're looking out on a beautiful view.

và bạn đang có một góc nhìn rất đẹp.

And the great thing is there's no trick like with the glass ceiling.

Điều tuyệt vời là không có trò bịp bợm nào như với trần thủy tinh.

There's no man or woman standing in the middle

Không có người đàn ông hay đàn bà nào đứng ở giữa

about to cut the cables.

để cắt dây cáp.

There's no hole in the middle that you're going to fall through.

Không có lỗ hổng nào ở giữa mà bạn có thể sẽ ngã vào.

And the great thing is that you can take anyone along with you.

Và điều tuyệt vời là bạn có thể dẫn bất kỳ ai theo.

You can bring your husband along.

Bạn có thể mang chồng bạn theo.

You can bring your friends, or your colleagues,

Bạn có thể dẫn bạn hay đồng nghiệp

or your babysitter to walk along with you.

hay người trông trẻ cùng đi với mình.

And husbands can drag their wives across, if their wives don't feel ready.

Và những đức ông chồng cho thể lôi vợ mình qua cầu, nều các bà vợ chưa thấy sẵn sàng.

But the point about the high bridge

Nhưng điểm mấu chốt của những cây cầu cao này

is that you have to have the confidence

là bạn phải tự tin

to know that you deserve to be on that bridge,

để biết rằng bạn xứng đáng đứng trên cây cầu đó,

that you have all the skills and experience you need

rằng bạn có tất cả những kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết

in order to walk across the high bridge,

để đi qua cây cầu này,

but you just have to make the decision

những điều bạn phải làm là quyết định

to take the first step and do it.

bước bước đi đầu tiên và thực hiện nó.

Thanks very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)