Elon Musk: The future we're building -- and boring | TED

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Gunperi Sisman

Chris Anderson: Elon, hey, welcome back to TED.

Chris Anderson: Elon, selam TED'e yeniden hoş geldin.

It's great to have you here.

Seni burada ağırlamak güzel.

Elon Musk: Thanks for having me.

Elon Musk: Çağırdığınız için teşekkürler.

CA: So, in the next half hour or so,

CA: Gelecek yarım saatte

we're going to spend some time

heyecanlı bir geleceğin

exploring your vision for what an exciting future might look like,

nasıl olabileceğine dair vizyonunu keşfetmeye zaman harcayacağız,

which I guess makes the first question a little ironic:

ki bu ilk soruyu sanırım biraz ironik yapıyor:

Why are you boring?

Neden kazıyorsun?

EM: Yeah.

EM: Evet.

I ask myself that frequently.

Bunu kendime sıkça sorarım.

We're trying to dig a hole under LA,

LA'in altını [trafik] sıkışıklığını azaltmak için

and this is to create the beginning

ve umarım, sonunda 3B tünel ağlarının

of what will hopefully be a 3D network of tunnels

da başlangıcı olabilmesi için

to alleviate congestion.

kazmaya çalışıyoruz.

So right now, one of the most soul-destroying things is traffic.

Şu an trafik insanı en bezdiren şeylerden biri.

It affects people in every part of the world.

Dünyanın her yanındaki insanları etkiliyor.

It takes away so much of your life.

Hayatınızdan çok fazlasını götürüyor.

It's horrible.

Bu korkunç.

It's particularly horrible in LA.

Özellikle de LA'de korkunç.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: I think you've brought with you

CA: Sanırım yanında

the first visualization that's been shown of this.

bunu gösteren ilk görselleri getirdin.

Can I show this?

Bunu gösterebilir miyim?

EM: Yeah, absolutely. So this is the first time --

EM: Evet, tabii ki. Bu ilk kez --

Just to show what we're talking about.

Neden bahsettiğimizi göstermek için.

So a couple of key things that are important

Yani 3B tünel ağına sahip olmak için

in having a 3D tunnel network.

önemli olan birkaç ana nokta.

First of all, you have to be able

Öncelikle, tünelin giriş ve çıkışını

to integrate the entrance and exit of the tunnel

şehrin dokusuna belirgin olmadan

seamlessly into the fabric of the city.

entegre edebilmeniz lazım.

So by having an elevator,

Yani bir asansörle,

sort of a car skate, that's on an elevator,

asansöre konmuş bir nevi bir araba kızağıyla,

you can integrate the entrance and exits to the tunnel network

sadece iki park yerini kullanarak tünel ağının giriş ve çıkışlarını

just by using two parking spaces.

entegre edebilirsiniz.

And then the car gets on a skate.

Ve sonra araba raya gelir.

There's no speed limit here,

Burada bir hız limiti yok,

so we're designing this to be able to operate at 200 kilometers an hour.

bu yüzden saatte 200 kilometre ile çalışabilecek şekilde tasarlıyoruz.

CA: How much?

CA: Ne kadar?

EM: 200 kilometers an hour, or about 130 miles per hour.

EM: Saatte 200 kilometre veya saatte yaklaşık 130 mil.

So you should be able to get from, say, Westwood to LAX

Yani mesela Westwood'dan LAX'e altı dakikada

in six minutes -- five, six minutes.

-- beş, altı dakikada gidebileceksiniz.

(Applause)

(Alkış)

CA: So possibly, initially done,

CA: O zaman muhtemelen

it's like on a sort of toll road-type basis.

ilk yapıldığında, bir nevi paralı yol esasında olacak.

EM: Yeah.

EM: Evet.

CA: Which, I guess, alleviates some traffic

CA: Bu da sanırım trafiğin bir kısımını

from the surface streets as well.

üst yollardan da azaltacaktır.

EM: So, I don't know if people noticed it in the video,

EM: Bilmiyorum videoda fark edilebildi mi

but there's no real limit to how many levels of tunnel you can have.

ama kaç seviye tünel olabileceğinin tam bir sınırı yok.

You can go much further deep than you can go up.

Yukarıya gidebileceğinizden çok daha derine inebilirsiniz.

The deepest mines are much deeper than the tallest buildings are tall,

En derindeki madenler en yüksek binalardan daha derindedir,

so you can alleviate any arbitrary level of urban congestion

o zaman 3B tünel ağı ile isteğe bağlı herhangi bir seviyede

with a 3D tunnel network.

şehir tıkanıklığını azaltabiliyorsunuz.

This is a very important point.

Bu çok önemli bir nokta.

So a key rebuttal to the tunnels is that if you add one layer of tunnels,

Tünel denemelerinde muhalif düşünce şudur:

Eğer tek bir seviye tünel eklerseniz, sıkışıklığı biraz azaltsa da

that will simply alleviate congestion, it will get used up,

bu giderek biter, sonra başladığınız noktaya dönersiniz,

and then you'll be back where you started, back with congestion.

[trafik] sıkışıklığıyla başbaşa kalırsınız.

But you can go to any arbitrary number of tunnels,

Ama herhangi sayıda seviye ve istediğiniz sayıda

any number of levels.

tünel kazabilirsiniz.

CA: But people -- seen traditionally, it's incredibly expensive to dig,

CA: Ama insanlar -- geleneksel olarak kazmanın pahalı olduğunu düşünebilir

and that would block this idea.

ve bu da fikre engel olur.

EM: Yeah.

EM: Evet.

Well, they're right.

Aslında haklılar.

To give you an example, the LA subway extension,

Örnek vermek gerekirse, LA metro uzantısı,

which is -- I think it's a two-and-a-half mile extension

ki -- sanırım iki buçuk mil uzunluğunda bir uzantı

that was just completed for two billion dollars.

iki milyar dolara ancak tamamlandı.

So it's roughly a billion dollars a mile to do the subway extension in LA.

Yani LA'de metro uzantısı yapmak kabaca mil başına bir milyar dolar.

And this is not the highest utility subway in the world.

Bu dünyadaki en üstün metro hizmeti de değil.

So yeah, it's quite difficult to dig tunnels normally.

Yani evet, normalde tünel kazmak oldukça zor.

I think we need to have at least a tenfold improvement

Tünel kazma maliyetinde mil başına en az on kat

in the cost per mile of tunneling.

iyileştirme yapmamız gerektiğini düşünüyorum.

CA: And how could you achieve that?

CA: Peki buna nasıl ulaşacaksın?

EM: Aslında eğer sadece iki şey yaparsanız,

EM: Actually, if you just do two things,

you can get to approximately an order of magnitude improvement,

bir kat iyileştirme sağlayabilirsiniz

and I think you can go beyond that.

ve bunun da ötesine gidebilirsiniz.

So the first thing to do is to cut the tunnel diameter

Yani yapılması gereken ilk şey, tünel çapını

by a factor of two or more.

iki veya daha fazla kat azaltmak.

So a single road lane tunnel according to regulations

Yönetmeliklere göre tek şeritli yol olan bir tünelin

has to be 26 feet, maybe 28 feet in diameter

çapı 26 fit (7,9 m), belki 28 fit (8,5 m) olmalı,

to allow for crashes and emergency vehicles

bu da çarpmalara ve acil durum araçlarına izin vermek

and sufficient ventilation for combustion engine cars.

ve yanmalı motorlu araçlara yeterli havalandırma sağlamak için.

But if you shrink that diameter to what we're attempting,

Ama eğer bu çapı bizim yapmak istediğimiz kadar küçültürseniz,

which is 12 feet, which is plenty to get an electric skate through,

yani 12 fit (3,65 m), bu bir elektrikli kızağı geçirmek için yeterlidir,

you drop the diameter by a factor of two

böylece çapı iki kat kadar ve

and the cross-sectional area by a factor of four,

kesit alanını da dört katı kadar azaltmış olursunuz.

and the tunneling cost scales with the cross-sectional area.

Tünel açma maliyeti de kesit alanı ile ölçeklidir.

So that's roughly a half-order of magnitude improvement right there.

Yani bu da yaklaşık yarım kat bir iyileştirmeye denk geliyor.

Then tunneling machines currently tunnel for half the time, then they stop,

Tünel kazma makineleri zamanın yarısında tünel açar, durur

and then the rest of the time is putting in reinforcements

ve geri kalan zamanda da tünel duvarlarına

for the tunnel wall.

destek koyarlar.

So if you design the machine instead

Ama bu makineleri sürekli kazmak

to do continuous tunneling and reinforcing,

ve destek koymak için tasarlarsanız,

that will give you a factor of two improvement.

bu size iki katı iyileştirme sağlar.

Combine that and that's a factor of eight.

Bunu du birleştirince sekiz kat oluyor.

Also these machines are far from being at their power or thermal limits,

Aynı zamanda bu makineler güç ve termal sınırlarının çok uzağındalar,

so you can jack up the power to the machine substantially.

bu yüzden makineye büyük oranda güç yükleyebilirsiniz.

I think you can get at least a factor of two,

Bence bunun üstüne de en az iki kat,

maybe a factor of four or five improvement on top of that.

belki dört veya beş kat iyileştirme elde edebilirsiniz.

So I think there's a fairly straightforward series of steps

Yani bence mil başına maliyeti bir kat iyileştirmenin

to get somewhere in excess of an order of magnitude improvement

üzerinde bir yerlere gelmek için

in the cost per mile,

oldukça açık bir dizi adım bulunuyor

and our target actually is --

ve bizim hedefimiz de aslında --

we've got a pet snail called Gary,

Gary adında evcil bir salyangozumuz var,

this is from Gary the snail from "South Park,"

kendisi "South Park"taki salyangoz Gary,

I mean, sorry, "SpongeBob SquarePants."

pardon "SüngerBob KareŞort"taki demek istedim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So Gary is capable of --

Gary şunu yapabiliyor --

currently he's capable of going 14 times faster

şu an tünel açma makinesinden

than a tunnel-boring machine.

14 kat hızlı gidebiliyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: You want to beat Gary.

CA: Gary'i geçmek istiyorsunuz.

EM: We want to beat Gary.

EM: Gary'i geçmek istiyoruz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

He's not a patient little fellow,

Pek sabırlı bir arkadaş değil

and that will be victory.

ve bu bir zafer olur.

Victory is beating the snail.

Zafer salyangozu geçmek olur.

CA: But a lot of people imagining, dreaming about future cities,

CA: Ama birçok insan gelecek şehirleri hayal ederken,

they imagine that actually the solution is flying cars, drones, etc.

çözümün aslında uçan arabalar, dronlar, vb. olduğunu düşünüyorlar.

You go aboveground.

Yer üstüne çıkılıyor.

Why isn't that a better solution?

Bu neden daha iyi bir çözüm değil?

You save all that tunneling cost.

Tüm tünel kazma maliyetinden tasarruf etmiş oluyorsunuz.

EM: Right. I'm in favor of flying things.

EM: Doğru. Daha çok uçan şeyleri seviyorum.

Obviously, I do rockets, so I like things that fly.

Açıkçası roketler yapıyorum, uçan şeyler yapıyorum.

This is not some inherent bias against flying things,

Uçan şeylere karşı doğal bir önyargı değil

but there is a challenge with flying cars

ama uçan arabaların oldukça gürültülü

in that they'll be quite noisy,

olacağına ilişkin bir sorun var,

the wind force generated will be very high.

oluşan rüzgâr gücü çok yüksek olacak.

Let's just say that if something's flying over your head,

Diyelim ki başınızın üzerinde bir şeyler uçuyor,

a whole bunch of flying cars going all over the place,

her yerde bir sürü uçan araba var,

that is not an anxiety-reducing situation.

bu endişe azaltıcı bir durum değil.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You don't think to yourself, "Well, I feel better about today."

Kendi kendinize şöyle düşünmezsiniz, "Bugün kendimi daha iyi hissediyorum."

You're thinking, "Did they service their hubcap,

Şöyle düşünürsünüz, "Jantlarına baktırdılar mı,

or is it going to come off and guillotine me?"

yoksa gelip kafamı mı uçuracak?"

Things like that.

Bunun gibi şeyler.

CA: So you've got this vision

CA: Yer altında zengin

of future cities with these rich, 3D networks of tunnels underneath.

3B tünel ağlarının olduğu, gelecekteki şehirlerin vizyonuna sahipsin.

Is there a tie-in here with Hyperloop?

Bunun Hyperloop'la bir bağlantısı var mı?

Could you apply these tunnels to use for this Hyperloop idea

Birkaç yıl önce ortaya koyduğun Hyperloop fikrinin kullanımını

you released a few years ago.

bu tünellere uygulayabilir misin?

EM: Yeah, so we've been sort of puttering around

EM: Evet, bir süredir Hyperloop fikriyle

with the Hyperloop stuff for a while.

oyalanıp duruyoruz.

We built a Hyperloop test track adjacent to SpaceX,

SpaceX'in yanına bir öğrenci yarışması için

just for a student competition,

Hyperloop test pisti inşa ettik.

to encourage innovative ideas in transport.

ulaşımda yenilikçi fikirleri teşvik etmek için.

And it actually ends up being the biggest vacuum chamber in the world

Sonunda hacim olarak hakikaten Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndan sonra

after the Large Hadron Collider,

dünyadaki en büyük

by volume.

vakum odası oldu.

So it was quite fun to do that, but it was kind of a hobby thing,

Sonuçta bunu yapmak eğlenceliydi, ama bir nevi hobi gibiydi

and then we think we might --

ve sonra şöyle düşündük belki --

so we've built a little pusher car to push the student pods,

böylece öğrenci gruplarını itmek üzere küçük itici arabalar inşa ettik,

but we're going to try seeing how fast we can make the pusher go

ama bir şeyleri itmeden, iticinin ne kadar hızlı gidebileceğini

if it's not pushing something.

görmeyi deneyeceğiz.

So we're cautiously optimistic

Dünyanın en hızlı sürat treninden

we'll be able to be faster than the world's fastest bullet train

0,8 mil kadar daha hızlı olacağımız konusunda

even in a .8-mile stretch.

ihtiyatlı bir şekilde iyimseriz.

CA: Whoa. Good brakes.

CA: Vay be. İyi frenler.

EM: Yeah, I mean, it's -- yeah.

EM: Evet, tabii öyle -- evet.

It's either going to smash into tiny pieces or go quite fast.

Ya paramparça olacak ya da oldukça hızlı gidecek.

CA: But you can picture, then, a Hyperloop in a tunnel

CA: Ama o zaman Hyperloop'un bir tünelde oldukça uzun

mesafeler aldığını hayal edebiliyorsun.

running quite long distances.

EM: Exactly.

EM: Tamamen öyle.

And looking at tunneling technology,

Ve tünel kazma teknolojisine bakarsak,

it turns out that in order to make a tunnel,

tünel yapmak için

you have to --

şunu yapmanız lazım --

In order to seal against the water table,

su tablasını sızdırmaz yapmak için

you've got to typically design a tunnel wall to be good

tünel duvarını tipik olarak yaklaşık beş veya altı atmosfer olacak

to about five or six atmospheres.

kadar iyi tasarlamanız lazım.

So to go to vacuum is only one atmosphere,

Vakum olmasını sağlamak veya vakuma yaklaşık olmak

or near-vacuum.

sadece bir atmosfer.

So actually, it sort of turns out that automatically,

Yani aslında otomatik olarak su tablasına dayanacak kadar

if you build a tunnel that is good enough to resist the water table,

iyi bir su tablası inşa ederseniz,

it is automatically capable of holding vacuum.

otomatik olarak vakum tutmaya muktedir oluyor.

CA: Huh.

CA: Ha.

EM: So, yeah.

EM: Evet, öyle.

CA: And so you could actually picture,

CA: Yani aslında Elon'un gelecekte Hyperloop'u işletmek için

what kind of length tunnel is in Elon's future to running Hyperloop?

ne kadar uzunlukta bir tüneli olacağını hayal edebiliyorsun?

EM: I think there's no real length limit.

EM: Bence gerçek bir uzunluk sınırı yok.

You could dig as much as you want.

İstediğiniz kadar kazabilirsiniz.

I think if you were to do something

Bence eğer DC'den New York'a Hyperloop

like a DC-to-New York Hyperloop,

yapmak isterseniz,

tamamıyla yer altından gitmek istemeniz muhtemel,

I think you'd probably want to go underground the entire way

because it's a high-density area.

çünkü yüksek yoğunluklu bir alan.

You're going under a lot of buildings and houses,

Bir sürü bina ve evin altından gidiyorsunuz

and if you go deep enough,

ve eğer yeterince derinden giderseniz,

you cannot detect the tunnel.

tüneli saptayamazsınız.

Sometimes people think, well, it's going to be pretty annoying

Bazen insanlar evlerinin altında tünel kazılmasının

to have a tunnel dug under my house.

oldukça can sıkıcı olduğunu düşünüyor.

Like, if that tunnel is dug

Eğer o tünel evinizin altında

more than about three or four tunnel diameters beneath your house,

üç ya da dört tünel çapından altta kazılırsa,

you will not be able to detect it being dug at all.

kazıldığını hiç fark edemeyeceksiniz bile.

In fact, if you're able to detect the tunnel being dug,

Aslında tünelin kazıldığını fark edecek olursanız,

whatever device you are using,

kullandığınız cihaz her neyse,

you can get a lot of money for that device from the Israeli military,

Hamas'ın tünellerini saptamaya çalışan

who is trying to detect tunnels from Hamas,

İsrail ordusundan ve uyuşturucu tünellerini saptamaya çalışan

and from the US Customs and Border patrol that try and detect drug tunnels.

ABD Gümrük ve Sınır Devriyesi'nden bir sürü para alabilirsiniz.

So the reality is

Yani gerçek şu ki

that earth is incredibly good at absorbing vibrations,

toprak titreşimleri emmekte inanılmaz iyi

and once the tunnel depth is below a certain level,

ve tünel derinliği belli bir seviyenin altında olduktan sonra

it is undetectable.

saptanamıyor.

Maybe if you have a very sensitive seismic instrument,

Belki çok hassas sismik araçlarınız varsa,

you might be able to detect it.

onu saptayabilirsiniz.

CA: So you've started a new company to do this

CA: Bunu yapmak için The Boring Company

called The Boring Company.

adında yeni bir şirket kurdunuz.

Very nice. Very funny.

Çok iyi. Çok komik.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

EM: What's funny about that?

EM: Bunun nesi komik?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: How much of your time is this?

CA: Bu ne kadar zamanınızı alıyor?

EM: It's maybe ...

EM: Belki...

two or three percent.

yüzde iki ya da üç.

CA: You've called it a hobby.

CA: Bir hobi satın aldınız.

This is what an Elon Musk hobby looks like.

Elon Musk'ın hobisi işte böyle olur.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

EM: I mean, it really is, like --

EM: Yani gerçekten, şöyle --

This is basically interns and people doing it part time.

Gerçekten stajyerler ve çalışanların yarı zamanlı yaptığı bir iş.

We bought some second-hand machinery.

İkinci el makineler aldık.

It's kind of puttering along, but it's making good progress, so --

Biraz oyalanıyoruz ama iyi bir şekilde ilerliyoruz da --

CA: So an even bigger part of your time

CA: O zaman zamanının daha büyük bir kısmı

is being spent on electrifying cars and transport through Tesla.

Tesla ile arabaları elektrikli hâle getirmek ve ulaşımla geçiyor.

Is one of the motivations for the tunneling project

Tünel kazma projesindeki motivasyonlardan biri,

the realization that actually,

aslında arabaların elektrikli

in a world where cars are electric and where they're self-driving,

ve kendi kendine giden olduğu bir dünyada

there may end up being more cars on the roads

yollarda şimdi olduğundan çok daha fazla arabanın olması

on any given hour than there are now?

ile sonuçlanabileceğini fark etmek mi?

EM: Yeah, exactly.

EM: Evet, aynen.

A lot of people think that when you make cars autonomous,

Birçok insan arabaları otonom yaptığınızda,

they'll be able to go faster and that will alleviate congestion.

daha hızlı gideceklerini ve bunun sıkışıklığı önleyeceğini düşünüyor.

And to some degree that will be true,

Ve bir dereceye kadar bu doğru

but once you have shared autonomy where it's much cheaper to go by car

ama arabayla gitmenin daha ucuz olduğu ve bir noktadan bir noktaya gidilebildiği

and you can go point to point,

ortak bir otonomi olunca,

the affordability of going in a car will be better than that of a bus.

arabayla gitmek otobüsle gitmekten daha hesaplı hâle gelecek.

Like, it will cost less than a bus ticket.

Bir otobüs biletinden daha ucuz olacak.

So the amount of driving that will occur will be much greater with shared autonomy,

Yani ortak otonomiyle daha çok sürüş miktarı olacak

and actually traffic will get far worse.

ve trafik de daha kötü hâle gelecek.

CA: You started Tesla with the goal of persuading the world

CA: Tesla'yı elektrikli olmanın otomobilin geleceği olduğuna

that electrification was the future of cars,

dünyayı ikna etmek amacıyla başlattın

and a few years ago, people were laughing at you.

ve birkaç sene önce insanlar sana gülüyordu.

Now, not so much.

Şimdiyse pek değil.

EM: OK.

EM: Tamam.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I don't know. I don't know.

Bilmiyorum. Bilmiyorum.

CA: But isn't it true that pretty much every auto manufacturer

CA: Ancak her otomobil üreticisinin kısa ve orta vadede

has announced serious electrification plans

ciddi bir elektrikli hâle getirme planı olduğunu

for the short- to medium-term future?

duyurması doğru değil mi?

EM: Yeah. Yeah.

EM: Evet. Evet.

I think almost every automaker has some electric vehicle program.

Bence neredeyse her otomobil üreticisinin bir elektrikli araç programı var.

They vary in seriousness.

Ciddiyet seviyeleri değişiyor.

Some are very serious about transitioning entirely to electric,

Bazıları tamamen elektrikliye geçmekte çok ciddi

and some are just dabbling in it.

ve bazıları sadece amatörce uğraşıyor.

Ve bazıları çok ilginç şekilde hâlâ yakıt hücreleri peşinde

And some, amazingly, are still pursuing fuel cells,

but I think that won't last much longer.

ama bence bu fazla uzun sürmeyecek.

CA: But isn't there a sense, though, Elon,

CA: Ancak Elon şimdi zafer ilan edip

where you can now just declare victory and say, you know, "We did it."

"Başardık" diyebileceğine dair bir his yok mu?

Let the world electrify, and you go on and focus on other stuff?

Bırak dünya elektrikli hâle gelsin ve sen de gidip başka şeylere odaklan.

EM: Yeah.

EM: Evet.

I intend to stay with Tesla as far into the future as I can imagine,

Çok uzak bir gelecekte dahi Tesla'da bulunmak istiyorum

and there are a lot of exciting things that we have coming.

ve bir sürü heyecan verici şeyler çıkarmak üzereyiz.

Obviously the Model 3 is coming soon.

Tabii ki Model 3 yakında çıkıyor.

We'll be unveiling the Tesla Semi truck.

Tesla Semi kamyoneti de piyasaya çıkarıyoruz.

CA: OK, we're going to come to this.

CA: Tamam, bu konuya geleceğiz.

So Model 3, it's supposed to be coming in July-ish.

Model 3, Temmuz gibi çıkıyor olacak.

EM: Yeah, it's looking quite good for starting production in July.

EM: Evet, Temmuz'da üretime başlar gibi görünüyor.

CA: Wow.

CA: Vay be.

One of the things that people are so excited about

İnsanların çok heyecan duyduğu şeylerden biri de,

is the fact that it's got autopilot.

otopilota sahip olması.

And you put out this video a while back

Ve bir süre önce teknolojinin

showing what that technology would look like.

neye benzeyeceğine dair bir videoyu gösterdiniz.

EM: Yeah.

EM: Evet.

CA: There's obviously autopilot in Model S right now.

Açıkçası şu an Model S'de otopilot var.

What are we seeing here?

Burada ne görüyoruz?

EM: Yeah, so this is using only cameras and GPS.

EM: Evet, bu sadece kameraları ve GPS'i kullanıyor.

So there's no LIDAR or radar being used here.

Burada LIDAR (lazer tarama) veya radar kullanılmıyor.

This is just using passive optical, which is essentially what a person uses.

Bir kişinin kullanımı için gerekli olan pasif optikleri kullanıyor.

The whole road system is meant to be navigated

Tüm yol sistemi pasif optikler veya kameralarla

with passive optical, or cameras,

yönlendirilmek durumunda

and so once you solve cameras

ve kameralar

veya görüşü çözdüğünüzde,

or vision,

then autonomy is solved.

otonomi çözülmüş oluyor.

If you don't solve vision, it's not solved.

Görüşü çözmezseniz, çözülmüş olmuyor.

So that's why our focus is so heavily on having a vision neural net

Bu yüzden ağırlıklı olarak odaklandığımız şey, yol durumları için

that's very effective for road conditions.

çok efektif olan bir görüş nöral ağa sahip olmak.

CA: Right. Many other people are going the LIDAR route.

CA: Doğru. Çoğu insan LIDAR yolundan gidiyor.

You want cameras plus radar is most of it.

İstediğiniz şey çoğunlukla kameralar artı radar.

EM: You can absolutely be superhuman with just cameras.

EM: Sadece kameralarla bile insanüstü olabilirsiniz.

Like, you can probably do it ten times better than humans would,

Sadece kameralarla insanların yapabileceğinin on katını

just cameras.

muhtemelen yaparsınız.

CA: So the new cars being sold right now have eight cameras in them.

CA: Şu an yeni satılan arabaların içinde sekiz kamera bulunuyor.

They can't yet do what that showed.

Ancak gösterdiği şeyi henüz yapamıyorlar.

When will they be able to?

Ne zaman bunu yapabilecekler?

EM: I think we're still on track for being able to go cross-country

EM: LA'den New York'a kadar yıl sonuna kadar

from LA to New York by the end of the year, fully autonomous.

tamamen otonom olarak gitme planımızda hâlâ ilerlemekteyiz.

CA: OK, so by the end of the year, you're saying,

CA: Tamam, yıl sonuna dek diyorsun ki

someone's going to sit in a Tesla without touching the steering wheel,

biri direksiyona dokunmadan Tesla'sında oturup

tap in "New York," off it goes.

New York'a gidebilecek.

EM: Yeah.

EM: Evet.

CA: Won't ever have to touch the wheel -- by the end of 2017.

CA: Direksiyona dokunmak zorunda kalmadan -- 2017'nin sonuna doğru.

EM: Yeah. Essentially, November or December of this year,

EM: Evet. Aslında bu yılın Kasım veya Aralık ayında,

we should be able to go all the way from a parking lot in California

Kaliforniya'daki bir park alanından New York'taki bir park alanına dek

to a parking lot in New York,

tüm seyahat boyunca herhangi bir tuşa dokunmadan

no controls touched at any point during the entire journey.

dümdüz gidebilmemiz lazım.

(Applause)

(Alkış)

CA: Amazing.

CA: İnanılmaz.

But part of that is possible

Ancak bunun bir kısmı bu yollarda

because you've already got a fleet of Teslas driving all these roads.

sürülmekte olan Tesla sürüsüne sahip olduğun için mümkün oluyor.

You're accumulating a huge amount of data of that national road system.

Bu ulusal yol sisteminden çok miktarda veri topluyorsun.

EM: Yes, but the thing that will be interesting

EM: Evet ama ilginç olan şey,

is that I'm actually fairly confident it will be able to do that route

yolu dinamik olarak değiştirsen bile o yolu yine de

even if you change the route dynamically.

gidebileceğine aslında oldukça güveniyor olmam.

So, it's fairly easy --

Yani bu oldukça kolay --

If you say I'm going to be really good at one specific route, that's one thing,

Eğer belirli bir yolda gerçekten iyi olduğunu söylersen, bu da bir şeydir,

but it should be able to go, really be very good,

ama herhangi bir ülkedeki

otoyol sistemine girdiğinde

certainly once you enter a highway,

o yol sistemindeki herhangi bir yere

to go anywhere on the highway system

gidebilecek seviyede

in a given country.

gerçekten çok iyi olmalı.

So it's not sort of limited to LA to New York.

Yani LA'den New York'a gitmekle sınırlı değil.

We could change it and make it Seattle-Florida,

Bu yolculuğu değiştirip

that day, in real time.

o gün, gerçek zamanlı olarak Seattle-Florida yapabiliriz.

So you were going from LA to New York.

Yani LA'den New York'a gidiyorken,

Now go from LA to Toronto.

şimdi de LA'den Toronto'ya gidebilirsin.

CA: So leaving aside regulation for a second,

CA: Bir anlığına regülasyonu bir kenara bırakırsak,

in terms of the technology alone,

yalnız teknoloji açısından,

the time when someone will be able to buy one of your cars

birisi arabalarınızdan birini alıp sahiden elini direksiyondan çekerek

and literally just take the hands off the wheel and go to sleep

uykuya dalıp, uyanıp vardığını

and wake up and find that they've arrived,

anladığı ve bunu da güvenli yapabildikleri

how far away is that, to do that safely?

bir zaman ne kadar uzağımızda?

EM: I think that's about two years.

EM: Sanırım iki yıl kadar.

So the real trick of it is not how do you make it work

Bu işin sırrı onu yüzde 99,9

say 99.9 percent of the time,

çalışır yapmak değil,

because, like, if a car crashes one in a thousand times,

çünkü eğer bir araba binde bir olasılıkla çarparsa,

then you're probably still not going to be comfortable falling asleep.

o zaman uykuya dalmakta kendinizi hâlâ rahat hissetmeyeceksiniz.

You shouldn't be, certainly.

Gerçekten de öyle olmamalısınız.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It's never going to be perfect.

Hiçbir zaman mükemmel olmayacak.

No system is going to be perfect,

Hiçbir sistem mükemmel olmayacak

but if you say it's perhaps --

ama diyelim ki belki --

the car is unlikely to crash

arabanın yüz hayat veya bin hayat boyunca

in a hundred lifetimes, or a thousand lifetimes,

çarpması muhtemel değil, o zaman insanlar

then people are like, OK, wow, if I were to live a thousand lives,

diyecek ki, vay be, eğer bin hayatım olsa ve hâlâ kaza

I would still most likely never experience a crash,

yapma ihtimalim muhtemel olmasa, o zaman bunu yapmamda

then that's probably OK.

bir sakınca yok.

CA: To sleep.

CA: Yani uyumak için.

I guess the big concern of yours is that people may actually

Sanırım senin en büyük endişen, insanların aslında

get seduced too early to think that this is safe,

bunun güvenli olduğunu düşünerek çok erken gaza gelmesi

and that you'll have some horrible incident happen that puts things back.

ve işleri geriletebilecek kötü bir olay gerçekleşmesi.

EM: Well, I think that the autonomy system is likely to at least mitigate the crash,

EM: Bence otonomi sisteminin nadir vakalar haricinde,

except in rare circumstances.

çarpmaları azaltması muhtemel.

The thing to appreciate about vehicle safety

Araç güvenliği konusunda memnun olunacak şey

is this is probabilistic.

bunun olasılıklara bağlı olması.

I mean, there's some chance that any time a human driver gets in a car,

Yani her ne zaman insan sürücünün direksiyon başına geçip

that they will have an accident that is their fault.

kendi hataları olan bir kaza yapmaları mümkün.

It's never zero.

Hiçbir zaman sıfır değil.

So really the key threshold for autonomy

O zaman otonomi için ana eşik

is how much better does autonomy need to be than a person

ona güvenmeden önce otonominin bir insandan

ne kadar iyi olması gerektiği?

before you can rely on it?

CA: But once you get literally safe hands-off driving,

CA: Ama bir kez güvenli dokunmadan sürüş yapılabildikten sonra,

the power to disrupt the whole industry seems massive,

bunun tüm endüstriyi değiştirme gücü çok büyük,

because at that point you've spoken of people being able to buy a car,

çünkü o noktada artık insanların bu arabayla

drops you off at work, and then you let it go

işlerine bırakıldıktan sonra arabanın gidip

and provide a sort of Uber-like service to other people,

diğer insanlara bir nevi Uber benzeri bir hizmet sağlayabilen,

size para kazandırabilen belki arabanın maliyetini de

earn you money,

maybe even cover the cost of your lease of that car,

arabayı kiralayarak çıkarabilen ve

böylece arabayı da bir nevi bedaya getirebilen

so you can kind of get a car for free.

Is that really likely?

insanlardan bahsediyoruz . Bu gerçekten mümkün mü?

EM: Yeah. Absolutely this is what will happen.

EM: Evet. Kesinlikle olacak olan şey bu.

So there will be a shared autonomy fleet

Alacağınız aracın

where you buy your car

tercihlerinize göre

and you can choose to use that car exclusively,

sadece arkadaşlarınız ve aileniz tarafından

you could choose to have it be used only by friends and family,

veya sadece beş yıldız almış diğer sürücüler tarafından

only by other drivers who are rated five star,

kullanılmasını seçebileceğiniz paylaşılan otonomi filosu olacak.

you can choose to share it sometimes but not other times.

Aracı her zaman değil, bazı zamanlarda paylaşmayı seçebilirsiniz.

That's 100 percent what will occur.

Yüzde 100 olacak olan bu.

It's just a question of when.

Asıl soru ne zaman olacağı.

CA: Wow.

CA: Vay be.

So you mentioned the Semi

Semi'den bahsettin

and I think you're planning to announce this in September,

ve onu Eylül'de açıklamayı düşünüyorsun sanırım,

but I'm curious whether there's anything you could show us today?

ancak bugün bize gösterebileceğin bir şey var mı merak ediyorum?

EM: I will show you a teaser shot of the truck.

EM: Kamyonetin bir tanıtımını gösterebilirim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It's alive.

Canlı.

CA: OK.

CA: Tamam.

EM: That's definitely a case where we want to be cautious

EM: Otonomi özellikleri hakkında dikkatli olmak istediğimiz

about the autonomy features.

bir durum bu kesinlikle.

Yeah.

Evet.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: We can't see that much of it,

CA: Çok fazla bir şey görmüyoruz

but it doesn't look like just a little friendly neighborhood truck.

ama küçük, canayakın mahalle kamyonetine pek benzemiyor.

It looks kind of badass.

Sert bir çocuğa benziyor.

What sort of semi is this?

Ne tür bir kasasız kamyonet bu?

EM: So this is a heavy duty, long-range semitruck.

EM: Bu ağır hizmet için, uzun menzilli bir kasasız kamyonet.

So it's the highest weight capability

Yani bu en fazla ağırlık kapasitesi

and with long range.

ve en uzun menzili olanı.

So essentially it's meant to alleviate the heavy-duty trucking loads.

Yani esas olarak, ağır hizmet kamyonet yükünü azaltmak için.

And this is something which people do not today think is possible.

İnsanların bugün mümkün olmadığını düşündükleri bir şey.

They think the truck doesn't have enough power or it doesn't have enough range,

Kamyonetin yeterli gücü veya yeterli menzili olmadığını düşünüyorlar

and then with the Tesla Semi

ama Tesla Semi ile biz elektrikli bir kamyonetin

we want to show that no, an electric truck

aslında herhangi kasasız bir dizelden

actually can out-torque any diesel semi.

daha fazla torku olabileceğini göstermek istiyoruz.

And if you had a tug-of-war competition,

Eğer ki şiddetli bir rekabete girerseniz,

the Tesla Semi will tug the diesel semi uphill.

Tesla Semi, kasasız bir dizeli yokuşta geçer.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

CA: That's pretty cool. And short term, these aren't driverless.

CA: Bu oldukça harika. Ve kısa vadede bunlar sürücüsüz değil.

These are going to be trucks that truck drivers want to drive.

Bunlar kamyon sürücülerinin sürmek istediği kamyonlar olacak.

EM: Yes. So what will be really fun about this

EM: Evet. Bununla ilgili gerçekten eğlenceli olan şey,

is you have a flat torque RPM curve with an electric motor,

elektrikli motorla düz tork RPM (dakikada devir sayısı) eğriniz var,

whereas with a diesel motor or any kind of internal combustion engine car,

buna karşın bir dizel motor veya herhangi bir içten yanmalı motorlu araçla

you've got a torque RPM curve that looks like a hill.

bir tepe gibi görünen tork RPM eğriniz olur.

So this will be a very spry truck.

Yani bu bayağı çevik bir kamyonet olacak.

You can drive this around like a sports car.

Aynı bir spor araba gibi sürebilirsiniz.

There's no gears. It's, like, single speed.

Vites yok. Tek devirli gibi.

CA: There's a great movie to be made here somewhere.

CA: Bununla iyi bir film yapılabilir.

I don't know what it is and I don't know that it ends well,

Ne olduğunu ve iyi bitip bitmeyeceğini bilmiyorum

but it's a great movie.

ama harika bir film.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

EM: It's quite bizarre test-driving.

EM: Oldukça garip bir test sürüşüydü.

When I was driving the test prototype for the first truck.

İlk kamyonet için test prototipini sürüyordum.

It's really weird, because you're driving around

Gerçekten garip, çünkü etrafta sürüyorsun,

and you're just so nimble, and you're in this giant truck.

bu koskoca kamyonetin içindesin ve çok çeviksin.

CA: Wait, you've already driven a prototype?

CA: Bekle, şimdiden bir prototipini sürdün mü?

EM: Yeah, I drove it around the parking lot,

EM: Evet, park alanında sürdüm

and I was like, this is crazy.

ve bu çılgınca diye düşündüm.

CA: Wow. This is no vaporware.

CA: Vay be. Bu asparagas değil.

EM: It's just like, driving this giant truck

EM: Bu büyük kamyoneti sürüp

and making these mad maneuvers.

çılgın manevraları yapabiliyorsun.

CA: This is cool. OK, from a really badass picture

CA: Bu harika. Tamam, gerçekten sert bir resimden

to a kind of less badass picture.

bir nevi daha az sert bir resme bakıyoruz.

This is just a cute house from "Desperate Housewives" or something.

Bu Umutsuz Ev Kadınları'ndaki şirin evlerden biri gibi.

What on earth is going on here?

Burada neler oluyor?

EM: Well, this illustrates the picture of the future

EM: Bu resim nesnelerin nasıl gelişeceğini

that I think is how things will evolve.

düşündüğüm şekliyle geleceğin fotoğrafını gösteriyor.

You've got an electric car in the driveway.

Garaj yolunda bir elektrikli arabanız var.

If you look in between the electric car and the house,

Elektrikli araba ile ev arasına bakarsan,

there are actually three Powerwalls stacked up against the side of the house,

evin kenarına dizilmiş üç [Powerwall] güç duvarı var

and then that house roof is a solar roof.

ve evin çatısı ise solar.

So that's an actual solar glass roof.

Yani bu aslında solar cam çatı.

CA: OK.

CA: Tamam.

EM: That's a picture of a real -- well, admittedly, it's a real fake house.

EM: Bu resim gerçek bir -- itiraf ediyorum, gerçekten imitasyon bir ev.

That's a real fake house.

Bu bir gerçek imitasyon ev.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: So these roof tiles,

CA: Bu çatı kiremitleri,

some of them have in them basically solar power, the ability to --

bazılarının içinde solar güç var ve kabiliyetleri --

EM: Yeah. Solar glass tiles

EM: Evet. Solar cam kiremitlerle

where you can adjust the texture and the color

doku ve rengi tam istediğiniz

to a very fine-grained level,

seviyeye ayarlayabilirsiniz

and then there's sort of microlouvers in the glass,

ve sonra camda mikropanjurlar var,

such that when you're looking at the roof from street level

öyle ki çatıya cadde seviyesinden veya cadde seviyesine

or close to street level,

yakın bir yerden baktığınızda,

all the tiles look the same

bütün kiremitler ardında solar

whether there is a solar cell behind it or not.

hücre olsun, olmasın aynı görünür.

So you have an even color

Böylece zemin seviyesinde

from the ground level.

tek bir renginiz olur.

If you were to look at it from a helicopter,

Eğer bir helikopterden baksaydınız,

you would be actually able to look through and see

gerçekten bazı cam tuğlaların ardında

that some of the glass tiles have a solar cell behind them and some do not.

solar hücrelerin olduğunu, bazılarında ise olmadığını görebilirdiniz.

You can't tell from street level.

Bunu cadde seviyesinde göremezsiniz.

CA: You put them in the ones that are likely to see a lot of sun,

CA: Çok güneş görmesi muhtemel olanlara koyarsınız

ve bu o çatıları çok uygun fiyatlı yapar, değil mi?

and that makes these roofs super affordable, right?

Çatıya kiremit dizmekten daha pahalı değiller.

They're not that much more expensive than just tiling the roof.

EM: Evet.

EM: Yeah.

We're very confident that the cost of the roof

Eminiz ki çatı maliyeti

plus the cost of electricity --

artı elektrik maliyeti --

A solar glass roof will be less than the cost of a normal roof

Solar cam çatı, normal bir çatı maliyetinden az olacaktır,

plus the cost of electricity.

artı elektrik maliyeti.

So in other words,

Yani başka bir deyişle,

this will be economically a no-brainer,

bunu ekonomik olarak fazla düşünmek gerekmiyor,

we think it will look great,

harika görüneceğini düşünüyoruz

and it will last --

ve ömrü --

We thought about having the warranty be infinity,

Garantisini sonsuz yapmayı düşündük

but then people thought,

ama sonra insanlar biz bunu söyleyince

well, that might sound like were just talking rubbish,

saçmalıyor olabileceğimizi düşündüler ama aslında

but actually this is toughened glass.

bu sertleştirilmiş cam.

Well after the house has collapsed

Aslında ev çöktükten

and there's nothing there,

ve orada bir şey kalmadıktan sonra bile,

the glass tiles will still be there.

cam kiremitler hâlâ orada olacak.

(Applause)

(Alkış)

CA: I mean, this is cool.

CA: Bu çok hoş.

So you're rolling this out in a couple week's time, I think,

Sanırım bunu birkaç hafta içinde, dört farklı çatı

with four different roofing types.

kaplama şekliyle çıkaracaksınız.

EM: Yeah, we're starting off with two, two initially,

EM: Evet, ilk başta iki, iki tane ile başlıyoruz

and the second two will be introduced early next year.

ve diğer ikisi de gelecek yılın başında olacak.

CA: And what's the scale of ambition here?

CA: Buradaki hırsın ölçüsü ne?

How many houses do you believe could end up having this type of roofing?

Kaç tane evin bu tip bir çatısı olacağını düşünüyorsunuz?

EM: I think eventually

EM: Bence sonunda

almost all houses will have a solar roof.

bütün evlerin solar çatısı olacak.

The thing is to consider the time scale here

Burada zaman birimini muhtemelen

to be probably on the order

yaklaşık 40 ila 50 yıl olarak

of 40 or 50 years.

olarak düşünmek gerekiyor.

So on average, a roof is replaced every 20 to 25 years.

Bir çatı ortalama olarak 20 ila 25 senede bir değişir.

But you don't start replacing all roofs immediately.

Ancak tüm çatıları hemen değiştirmeye başlamazsınız.

But eventually, if you say were to fast-forward

Ama sonunda, diyelim ki, bundan 15 sene

to say 15 years from now,

sonrasına gittik,

it will be unusual to have a roof that does not have solar.

solar olmayan bir çatı olması garip olur.

CA: Is there a mental model thing that people don't get here

CA: Burada insanların anlamadığı bir zihinsel model falan mı var,

that because of the shift in the cost, the economics of solar power,

çünkü maliyetlerdeki değişimle, solar gücün ekonomikliği ile

most houses actually have enough sunlight on their roof

çoğu evin çatısında bütün ihtiyaçlarına güç sağlayacak

pretty much to power all of their needs.

kadar güneş ışığı mevcut.

If you could capture the power,

Eğer gücü elde edebilirseniz,

it could pretty much power all their needs.

bütün ihtiyaçları hemen hemen karşılar.

You could go off-grid, kind of.

Mesela şebekeye bağınızı kesebilirsiniz.

EM: It depends on where you are

EM: Bu çatı alanına göreli olarak

and what the house size is relative to the roof area,

nerede olduğunuza ve ev büyüklüğüne bağlı,

but it's a fair statement to say

ama ABD'deki çoğu evin,

that most houses in the US have enough roof area

evdeki tüm ihtiyacı karşılayacak kadar çatı alanına sahip olduğunu

to power all the needs of the house.

söylemek adil bir beyan olur.

CA: So the key to the economics

CA: Arabaların, Semi'nin, bu evlerin

of the cars, the Semi, of these houses

ekonomik olmasının anahtarı,

is the falling price of lithium-ion batteries,

Tesla ile büyük bir iddiaya girdiğiniz

which you've made a huge bet on as Tesla.

lityum iyon pillerin düşen fiyatları.

In many ways, that's almost the core competency.

Birçok yönden, bu neredeyse temel yetkinlik alanı.

And you've decided

Ve bu yetkinliği

that to really, like, own that competency,

gerçekten elde etmek için,

you just have to build the world's largest manufacturing plant

bu şeyle dünyadaki lityum iyon pillerin arzını iki katına çıkarmak için

to double the world's supply of lithium-ion batteries,

dünyanın en büyük üretim fabrikasını inşa etmek

with this guy. What is this?

gerektiğine karar verdiniz. Bu nedir?

EM: Yeah, so that's the Gigafactory,

EM: Evet, işte bu Gigafactory,

progress so far on the Gigafactory.

Gigafactory'deki şimdiye kadarki ilerleme.

Eventually, you can sort of roughly see

Sonunda, genel görünümün bir nevi

that there's sort of a diamond shape overall,

pırlanta şeklinde olduğunu kabaca görebilirsiniz

and when it's fully done, it'll look like a giant diamond,

ve tamamı bitince kocaman bir pırlantaya benzeyecek

or that's the idea behind it,

veya ardındaki fikir bu

and it's aligned on true north.

ve gerçek kuzeyle hizalı.

It's a small detail.

Küçük bir detay.

CA: And capable of producing, eventually,

CA: Sonuç olarak yılda

like a hundred gigawatt hours of batteries a year.

yüz gigavat saat pil üretimi yapabilecek.

EM: A hundred gigawatt hours. We think probably more, but yeah.

EM: Yüz gigavat saat. Daha fazla olduğunu düşünüyoruz ama evet.

CA: And they're actually being produced right now.

CA: Ve esasında şu an üretilmekteler.

EM: Şu anda üretimdeler. CA: Sizler bu videoyu yaptınız.

EM: They're in production already. CA: You guys put out this video.

Peki bu hızlandırılmış mı?

I mean, is that speeded up?

EM: That's the slowed down version.

EM: Bu yavaşlatılmış versiyonu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: How fast does it actually go?

CA: Aslında ne kadar hızlı gidiyor?

EM: Well, when it's running at full speed,

EM: Tam hızda gidince,

you can't actually see the cells without a strobe light.

elektronik flaş olmadan hücreleri göremezsiniz.

It's just blur.

Yalnızca bulanıklık olur.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: One of your core ideas, Elon, about what makes an exciting future

CA: Heyecan verici bir geleceği kuran ana fikirlerinden biri, Elon,

is a future where we no longer feel guilty about energy.

enerji hakkında daha fazla suçlu hissetmediğimiz bir gelecek.

Help us picture this.

Bunu hayal etmemize yardım et.

How many Gigafactories, if you like, does it take to get us there?

Bizi oraya götürecek kaç tane Gigafactory olması lazım?

EM: It's about a hundred, roughly.

EM: Kabaca yüz kadar.

It's not 10, it's not a thousand.

On değil, bin değil.

Most likely a hundred.

Yüz olması muhtemel.

CA: See, I find this amazing.

CA: Bak, bunu harika buldum.

You can picture what it would take

Dünyayı bu koca fosil olayından

to move the world off this vast fossil fuel thing.

kurtarmak nasıl bir şey hayal edebilirsiniz.

It's like you're building one,

Birini kurmak,

it costs five billion dollars,

beş milyar dolara mal oluyor

or whatever, five to 10 billion dollars.

ya da her neyse, beş ila on milyar dolar.

Like, it's kind of cool that you can picture that project.

Bu projeyi kafanda canlandırabilmen harika bir şey.

And you're planning to do, at Tesla -- announce another two this year.

Tesla'da yapmayı planladığınız şey -- bu sene diğer ikisini ilan etmek.

EM: I think we'll announce locations

EM: Bu sene sonunda iki ila dört Gigafactory'nin

for somewhere between two and four Gigafactories later this year.

yerlerini duyuracağımızı düşünüyorum.

Yeah, probably four.

Evet, sanırım dört.

CA: Whoa.

CA: Vay be.

(Applause)

(Alkış)

No more teasing from you for here?

Burası için daha fazla şaka yok mu?

Like -- where, continent?

Mesela -- nerede, hangi kıtada?

You can say no.

Hayır diyebilirsin.

EM: We need to address a global market.

EM: Küresel bir pazara hitap etmemiz lazım.

CA: OK.

CA: Peki.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This is cool.

Bu harika.

I think we should talk for --

Bence konuşmamız gereken --

Actually, global market.

Aslında küresel pazar.

I'm going to ask you one question about politics, only one.

Sana politika hakkında bir soru soracağım, sadece bir.

I'm kind of sick of politics, but I do want to ask you this.

Politikadan biraz bıktım ama sana bunu sormak istiyorum.

You're on a body now giving advice to a guy --

Şu an birine tavsiye veren bir kuruldasın --

EM: Who?

EM: Kim?

CA: Who has said he doesn't really believe in climate change,

CA: İklim değişikliğine sahiden inanmayan biri olduğunu söyledi

and there's a lot of people out there who think you shouldn't be doing that.

ve bunu yapmaman gerektiğini düşünen bir sürü insan var.

They'd like you to walk away from that.

Bu kuruldan uzaklaşman gerektiğini düşünüyorlar.

What would you say to them?

Onlara ne söylemek istersin?

EM: Well, I think that first of all,

EM: Bence öncelikle,

I'm just on two advisory councils

sadece formatının odaya gelip

where the format consists of going around the room

insanlara konular hakkında fikirleri sorulan

and asking people's opinion on things,

iki tavsiye kurulundayım

and so there's like a meeting every month or two.

ve her ay veya iki ayda bir toplantı oluyor.

That's the sum total of my contribution.

Tüm katkım bundan ibaret.

But I think to the degree that there are people in the room

Ama bence odada iklim değişimine veya sosyal meselelere

who are arguing in favor of doing something about climate change,

dair bir şeyler yapmak lehine

or social issues,

tartışan insanlar olması noktasında,

I've used the meetings I've had thus far

şimdiye kadar bu toplantıları

to argue in favor of immigration and in favor of climate change.

göç ve iklim değişimi lehine konuşmak için kullandım.

(Applause)

(Alkış)

And if I hadn't done that,

Ve eğer bunu yapmasaydım,

that wasn't on the agenda before.

başta ajandada olan konular değillerdi.

So maybe nothing will happen, but at least the words were said.

Yani belki bir şey olmayacak ama en azından bazı şeyler söylendi.

CA: OK.

CA: Peki.

(Applause)

(Alkış)

So let's talk SpaceX and Mars.

O zaman SpaceX ve Mars hakkında konuşalım.

Last time you were here,

En son buradayken,

you spoke about what seemed like a kind of incredibly ambitious dream

inanılmaz hırslı bir hayal olarak görülen bir şey olan tekrar

to develop rockets that were actually reusable.

kullanılabilen roket geliştirmek üzerine konuşmuştun.

And you've only gone and done it.

Ve bunu gidip gerçekleştirdin.

EM: Finally. It took a long time.

EM: Sonunda. Uzun zaman aldı.

CA: Talk us through this. What are we looking at here?

CA: Bize bundan bahset. Burada neden bahsediyoruz?

EM: So this is one of our rocket boosters

EM: Bu uzaydan hızla geri gelen

coming back from very high and fast in space.

besleme roketlerimizden biri.

So just delivered the upper stage

Yüksek hızda üst kademeyi

at high velocity.

henüz gerçekleştirdi.

I think this might have been at sort of Mach 7 or so,

Üst kademenin gerçekleştirilmesi

delivery of the upper stage.

sanırım 7 Mach hızında olabilir.

(Applause)

(Alkış)

CA: So that was a sped-up --

CA: Bu hızlandırılmış hâli --

EM: That was the slowed down version.

EM: Bu yavaşlatılmış versiyondu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: I thought that was the sped-up version.

CA: Bunun hızlandırılmış versiyon olduğunu düşündüm.

But I mean, that's amazing,

Yani inanılmazdı

and several of these failed

ve bunun nasıl yapılacağını

before you finally figured out how to do it,

sonunda anlamadan önce birkaç tanesi başarısız oldu

but now you've done this, what, five or six times?

ama bunu artık yaptın, hem de beş ya da altı kez değil mi?

EM: We're at eight or nine.

EM: Sekiz veya dokuzdayız.

CA: And for the first time,

CA: İlk kez olarak

you've actually reflown one of the rockets that landed.

inen roketlerden birini de tekrar uçurdun.

EM: Yeah, so we landed the rocket booster

EM: Evet, besleme roketini indirdik

and then prepped it for flight again and flew it again,

ve sonra tekrar uçuşa hazırladık ve tekrar uçurduk,

so it's the first reflight of an orbital booster

yani tekrar uçurmanın uygun olduğu yörüngesel

where that reflight is relevant.

ek motorun ilk tekrar uçuşu.

So it's important to appreciate that reusability is only relevant

Yani tekrar kullanımın, sadece hızlı ve tamsa uygun

if it is rapid and complete.

olduğunu kavramak önemli.

So like an aircraft or a car,

Yani bir uçak veya bir araba gibi,

the reusability is rapid and complete.

tekrar kullanım hızlı ve tamdır.

You do not send your aircraft to Boeing in-between flights.

Uçuşlar arasında uçağınızı Boeing'e göndermezsiniz.

CA: Right. So this is allowing you to dream of this really ambitious idea

CA: Doğru. Yani bu birçok ama birçok insanı Mars'a

kabaca 10 ila 20 yıl arasında, göndermek üzerine olan gerçekten

of sending many, many, many people to Mars

in, what, 10 or 20 years time, I guess.

hırslı fikri hayal etmenizi sağlıyor, tahmin ederim.

EM: Yeah.

EM: Evet.

CA: And you've designed this outrageous rocket to do it.

CA: Bunu yapmak için bu müthiş roketi tasarladınız.

Help us understand the scale of this thing.

Bu şeyin ölçeğini anlamamıza yardımcı ol.

EM: Well, visually you can see that's a person.

EM: Görsel olarak bunun bir insan olduğunu görebilirsiniz.

Yeah, and that's the vehicle.

Evet ve bu da araç.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: So if that was a skyscraper,

CA: Eğer bu bir gökdelen olsaydı,

that's like, did I read that, a 40-story skyscraper?

40 katlı bir gökdelen mi olurdu?

EM: Probably a little more, yeah.

EM: Muhtemelen biraz daha fazla, evet.

The thrust level of this is really --

Bunun itki seviyesi gerçekten --

This configuration is about four times the thrust of the Saturn V moon rocket.

Bu konfigürasyon Saturn V ay roketinden dört kat fazla itkiye sahip.

CA: Four times the thrust of the biggest rocket humanity ever created before.

CA: İnsanlığın daha önce yaptığı en büyük roketin itkisinden dört kat fazla.

EM: Yeah. Yeah.

EM: Evet. Evet.

CA: Birilerinin yaptığı gibi. EM: Evet.

CA: As one does. EM: Yeah.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

In units of 747, a 747 is only about a quarter of a million pounds of thrust,

747 biriminden, bir 747 sadece yaklaşık

bir milyon librelik itkinin dörtte biridir,

so for every 10 million pounds of thrust,

yani her 10 milyon librelik itki için,

there's 40 747s.

40 tane 747 var.

So this would be the thrust equivalent of 120 747s, with all engines blazing.

Yani bu tüm motorları çalışan 120 tane 747'nin itkisine eşdeğerdir.

CA: And so even with a machine designed to escape Earth's gravity,

CA: Dünyanın yer çekiminden kaçmak üzere tasarlanan bir makine ile bile

I think you told me last time

sanırım en son bana

this thing could actually take a fully loaded 747,

bu şeyin aslında tam yüklü bir 747'i,

people, cargo, everything,

insanı, kargoyu, her şeyi yörüngeye

into orbit.

alabileceğini söylemiştin.

EM: Exactly. This can take a fully loaded 747 with maximum fuel,

EM: Aynen. Bu araç, tam yüklü bir 747'i, maksimum yakıtla,

maximum passengers, maximum cargo on the 747 --

maksimum yolcuyla, maksimum kargoyla alır --

this can take it as cargo.

kargo olarak alır.

CA: So based on this,

CA: Yani buna dayanarak,

you presented recently this Interplanetary Transport System

bu şekilde görünen Gezegenler Arası Ulaşım Sistemi'ni

which is visualized this way.

geçenlerde tanıttınız.

This is a scene you picture in, what, 30 years time? 20 years time?

Bu sahnenin 30 sene içinde mi olacağını düşünüyorsunuz? 20 sene içinde mi?

People walking into this rocket.

İnsanların bu rokete girmesinden bahsediyorum.

EM: I'm hopeful it's sort of an eight- to 10-year time frame.

EM: Ümit ediyorum ki daha çok sekiz ila on senelik bir süreç.

Aspirationally, that's our target.

İstediğimiz hedef bu.

Our internal targets are more aggressive, but I think --

İç hedeflerimiz daha da agresif ama düşünüyorum da --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: OK.

CA: Tamam.

EM: While vehicle seems quite large

EM: Araç oldukça büyük görünse de

and is large by comparison with other rockets,

ve diğer roketlere oranla büyük olsa da,

I think the future spacecraft

bunun geleceğin uzay gemilerinin yanında

will make this look like a rowboat.

bir kayık gibi görüneceğini düşünüyorum.

The future spaceships will be truly enormous.

Geleceğin uzay gemileri gerçekten devasa olacak.

CA: Why, Elon?

CA: Neden Elon?

Why do we need to build a city on Mars

Neden yaşadığın sürede Mars'a milyonlarca insanın

with a million people on it in your lifetime,

oturduğu bir şehir kurman gerekiyor,

which I think is kind of what you've said you'd love to do?

ki bunu yapmayı çok istediğini söylemiştin sanırım?

EM: I think it's important to have

EM: Bence ilham verici ve cazip

a future that is inspiring and appealing.

bir geleceğimiz olması önemli.

I just think there have to be reasons

Sabahları kalkıp yaşamanız için

that you get up in the morning and you want to live.

sebeplerinizin olması gerektiğini düşünüyorum sadece.

Like, why do you want to live?

Mesela neden yaşamak istiyorsun?

What's the point? What inspires you?

Sebep ne? Sana ne ilham veriyor?

What do you love about the future?

Gelecekle ilgili neyi seversin?

And if we're not out there,

Ve eğer orada değilsek,

if the future does not include being out there among the stars

eğer gelecek orada yıldızlar arasında olmamızı içermiyorsa

and being a multiplanet species,

ve birden fazla gezegenli bir tür değilsek

I find that it's incredibly depressing

eğer sahip olacağımız gelecek bu değilse,

if that's not the future that we're going to have.

bunu son derece üzücü buluyorum.

(Applause)

(Alkış)

CA: İnsanlar bunu konumlamak istiyor veya

CA: People want to position this as an either or,

that there are so many desperate things happening on the planet now

şu an gezegende öylesine vahim şeyler oluyor ki

from climate to poverty to, you know, you pick your issue.

iklimden yoksulluğa kadar, bilirsin, meseleyi sen seç artık.

And this feels like a distraction.

Ve bu dikkat dağıtıyor gibi.

You shouldn't be thinking about this.

Bunları düşünmemek lazım.

You should be solving what's here and now.

Şimdi olan biteni çözümlemek lazım.

And to be fair, you've done a fair old bit to actually do that

Ve adil olmak gerekirse, sürdürebilir enerji

konusundaki çalışmalarınla aslında bu konuda bir şeyler yaptın.

with your work on sustainable energy.

But why not just do that?

Ama neden sadece bunu yapmıyorsun?

EM: I think there's --

EM: Bence şu var --

I look at the future from the standpoint of probabilities.

Geleceğe olasılıklar açısından bakıyorum.

It's like a branching stream of probabilities,

Bu sanki dallanan bir olasılıklar akıntısı gibi

and there are actions that we can take that affect those probabilities

ve bu olasılıkları etkileyen veya bir şeyi hızlandıran

or that accelerate one thing or slow down another thing.

veya diğer bir şeyi yavaşlatan eylemleri yapabiliriz.

I may introduce something new to the probability stream.

Olasılık akıntısına yeni bir şeyler sunabilirim.

Sustainable energy will happen no matter what.

Sürdürebilir enerji ne olursa olsun gerçekleşecek.

If there was no Tesla, if Tesla never existed,

Eğer Tesla olmasaydı, Tesla hiç gerçekleşmeseydi,

it would have to happen out of necessity.

ihtiyaçtan dolayı bu yine de olmak zorunda olurdu.

It's tautological.

Bu totolojik.

Eğer sürdürülebilir enerjiniz yoksa,

If you don't have sustainable energy, it means you have unsustainable energy.

bu sürdürülebilir olmayan enerjiniz olduğu anlamında.

Eventually you will run out,

Sonunda bunun sonu gelecek

and the laws of economics will drive civilization

ve ekonomi kuralları kaçınılmaz olarak medeniyeti

towards sustainable energy,

sürdürülebilir enerjiye

inevitably.

doğru sürükleyecek.

The fundamental value of a company like Tesla

Tesla gibi bir şirketin temel değeri,

is the degree to which it accelerates the advent of sustainable energy,

sürdürülebilir enerjinin ilerleyişini olmayışına kıyasla

faster than it would otherwise occur.

hızlandırabilme derecesidir.

So when I think, like,

Yani Tesla gibi bir şirketin

what is the fundamental good of a company like Tesla,

temel iyiliği nedir diye düşündüğümde,

I would say, hopefully,

umarım ki şöyle derim,

if it accelerated that by a decade, potentially more than a decade,

eğer bunu on yıl kadar hızlandırdıysa, muhtemelen on yıldan fazla,

that would be quite a good thing to occur.

bu oldukça iyi bir şey.

That's what I consider to be

Bunu Tesla'nın temelde

the fundamental aspirational good of Tesla.

tutkuyla yaptığı iyilik olarak düşünürüm.

Then there's becoming a multiplanet species and space-faring civilization.

Sonra birden fazla gezegenli bir tür

ve uzayda seyahat eden bir medeniyet olabilmemiz var.

This is not inevitable.

Bu kaçınılmaz değil.

It's very important to appreciate this is not inevitable.

Kaçınılmaz olmadığını takdir etmek çok önemli.

The sustainable energy future I think is largely inevitable,

Bence sürdürülebilir enerjinin geleceği büyük oranda kaçınılmaz,

but being a space-faring civilization is definitely not inevitable.

ama uzayda seyahat eden bir medeniyet olmak kesinlikle kaçınılmaz değil.

If you look at the progress in space,

Uzaydaki ilerlemelere bakarsanız,

in 1969 you were able to send somebody to the moon.

1969'da birini aya gönderebiliyordunuz.

1969.

1969.

Then we had the Space Shuttle.

Sonra Uzay Mekiği'ne sahip olduk.

The Space Shuttle could only take people to low Earth orbit.

Uzay Mekiği insanları sadece alçak Dünya yörüngesine çıkarabiliyordu.

Then the Space Shuttle retired,

Sonra Uzay Mekiği emekli oldu

and the United States could take no one to orbit.

ve Amerika Birleşik Devletleri kimseyi yörüngeye götüremedi.

So that's the trend.

Yani trend bu.

The trend is like down to nothing.

Trend neredeyse hiçe doğru.

People are mistaken when they think

İnsanlar teknolojinin otomatik olarak

that technology just automatically improves.

geliştiğini düşündüklerinde yanılıyorlar.

It does not automatically improve.

Otomatik olarak gelişmez.

It only improves if a lot of people work very hard to make it better,

Sadece bir sürü insan daha iyi olması için çok çalışırsa gelişir

and actually it will, I think, by itself degrade, actually.

ve bence kendi kendine kalırsa geriler.

You look at great civilizations like Ancient Egypt,

Eski Mısır gibi büyük bir medeniyete bakıp

and they were able to make the pyramids,

piramitleri yapabildiklerini görüyorsunuz

and they forgot how to do that.

ve bunu nasıl yaptıklarını unutmuşlar.

And then the Romans, they built these incredible aqueducts.

Sonra Romalılar bu inanılmaz su kemerlerini yapmışlar.

They forgot how to do it.

Nasıl yaptıklarını unutmuşlar.

CA: Elon, it almost seems, listening to you

CA: Elon, öyle görünüyor ki, seni dinlemek

and looking at the different things you've done,

ve yaptığın farklı şeylere bakmakla,

that you've got this unique double motivation on everything

çok ilginç bulduğum, her şeyde o eşsiz

that I find so interesting.

ikili motivasyona sahipsin.

One is this desire to work for humanity's long-term good.

Biri insanlığın uzun dönemli iyiliği için çalışma isteği.

The other is the desire to do something exciting.

Diğeri ise heyecan verici bir şeyler yapma isteği.

And often it feels like you feel like you need the one to drive the other.

Ve sık sık birini ilerletmek için diğerine

ihtiyaç olduğunu hissettiriyorsun.

With Tesla, you want to have sustainable energy,

Tesla'yla sürdürülebilir enerji olmasını istediğinden,

so you made these super sexy, exciting cars to do it.

bu süper seksi, heyecan verici arabaları yaptın.

Solar energy, we need to get there,

Solar enerji, oraya varmamız lazım,

so we need to make these beautiful roofs.

yani bu güzel çatıları yapmamız lazım.

We haven't even spoken about your newest thing,

Zamanımız olmadığı için

en yeni projenden henüz bahsetmedik,

which we don't have time to do,

but you want to save humanity from bad AI,

ama insanlığı kötü yapay zekâdan kurtarmak istiyorsun

and so you're going to create this really cool brain-machine interface

ve o yüzden bütün o sonsuz hafıza, telepati vb. şeyleri vermek için

to give us all infinite memory and telepathy and so forth.

gerçekten havalı bir beyin makine-arayüzünü yaratacaksın.

And on Mars, it feels like what you're saying is,

Mars'la ilgili söylediğin şey, evet,

yeah, we need to save humanity

insanlığı kurtarmamız ve yedek bir plana

and have a backup plan,

sahip olmamız lazım,

but also we need to inspire humanity,

ama aynı zamanda insanlığa ilham olmamız lazım

and this is a way to inspire.

ve ilham olma yolu bu.

EM: I think the value of beauty and inspiration

EM: Bence güzellik ve ilhamın değeri

is very much underrated,

şüphe yok ki

no question.

çokça küçümseniyor.

But I want to be clear.

Ama açık olmak istiyorum.

I'm not trying to be anyone's savior.

Kimsenin kurtarıcısı olmak istemiyorum.

That is not the --

Bu öyle değil --

I'm just trying to think about the future

Sadece gelecekle ilgili düşünürken

üzülmek istemiyorum.

and not be sad.

(Applause)

(Alkış)

CA: Beautiful statement.

CA: Güzel bir ifade.

I think everyone here would agree

Bence buradaki herkes hemfikir olur ki

that it is not --

bunlar böyle değil --

None of this is going to happen inevitably.

Bunların hiçbiri kaçınılmaz şekilde olmayacak.

The fact that in your mind, you dream this stuff,

Gerçek şu ki kafanda bu şeyleri hayal ediyorsun,

you dream stuff that no one else would dare dream,

kimsenin cesaret edemeyeceği şeyleri hayal ediyorsun

or no one else would be capable of dreaming

veya senin gibi karmaşık seviyede

at the level of complexity that you do.

hayal etmeye başkası muktedir değil.

The fact that you do that, Elon Musk, is a really remarkable thing.

Senin bunları yapman, Elon Musk, gerçekten kayda değer bir şey.

Thank you for helping us all to dream a bit bigger.

Bize biraz daha büyük hayaller kurdurduğun için teşekkürler.

EM: But you'll tell me if it ever starts getting genuinely insane, right?

EM: Ama gerçekten çılgın olmaya başlarsa haber verirsin değil mi?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: Thank you, Elon Musk. That was really, really fantastic.

CA: Teşekkürler, Elon Musk. Bu gerçekten ama gerçekten harikaydı.

That was really fantastic.

Gerçekten harikaydı.

(Applause)

(Alkış)