How we're growing baby corals to rebuild reefs | Kristen Marhaver

Çeviri: Onur ŞAHİN Gözden geçirme: Ramazan Şen

What was the most difficult job you ever did?

Bugüne kadar hayatınızda yaptığınız en zor iş neydi?

Was it working in the sun?

Güneşin altında çalışmak?

Was it working to provide food for a family or a community?

Bir aile ya da halka yiyecek sağlamak için mi çalıştınız?

Was it working days and nights trying to protect lives and property?

Gece gündüz, canlıları korumak ve hayatınız için mi çalıştınız?

Was it working alone

Yalnız başınıza ya da

or working on a project that wasn't guaranteed to succeed,

başarılı olacağınızın garantisi olmayan ama insan sağlığını iyileştirebilecek

but that might improve human health or save a life?

ve hayat kurtarabilecek bir işte mi çalıştınız?

Was it working to build something, create something, make a work of art?

Bir şeyler üretmek ya da yaratmak, sanat eseri oluşturmak için mi çalıştınız?

Was it work for which you were never sure

Beğenmediğiniz ya da tam olarak anladığınıza

you were fully understood or appreciated?

bir türlü emin olamadığınız bir işte mi çalıştınız?

The people in our communities who do these jobs

Halkımızın içinde, bu işleri yapan kimseler;

deserve our attention, our love and our deepest support.

ilgimizi, sevgimizi ve en derin desteğimizi hak ediyorlar.

But people aren't the only ones in our communities

Ancak bu zor işler, sadece toplumumuzdaki

who do these difficult jobs.

insanlar tarafından yapılmıyor.

These jobs are also done by the plants, the animals

Bu görevler aynı zamanda, bitkiler, hayvanlar ve benim de

and the ecosystems on our planet,

üzerinde çalıştığım tropikal mercan resiflerinin de

including the ecosystems I study: the tropical coral reefs.

dahil olduğu yeryüzü ekosistemleri tarafından da icra ediliyor.

Coral reefs are farmers.

Mercan resifleri adeta birer çiftçi gibi.

They provide food, income and food security

Yeryüzündeki yüz milyonlarca insan için

for hundreds of millions of people around the world.

gıda ve gelir kapısı, gıda güvencesi anlamına geliyor.

Coral reefs are security guards.

Mercan resifleri güvenlik görevlisidir.

The structures that they build protect our shorelines

İnşa ettikleri şekiller sayesinde kıyı şeritlerimizi, gel git

from storm surge and waves,

akıntılarından ve dalgalardan koruyor.

and the biological systems that they house filter the water

Suyu filtre edebilen biyolojik sistemleri sayesinde suda iş görmek ve

and make it safer for us to work and play.

hareket etmek bizim için daha güvenli hale geliyor.

Coral reefs are chemists.

Mercan resifleri kimyagerdir.

The molecules that we're discovering on coral reefs are increasingly important

Üzerlerinde keşfettiğimiz moleküller yeni antibiyotik ve kanser ilaçlarının

in the search for new antibiotics and new cancer drugs.

araştırmaları için gittikçe artan bir önem arz ediyor.

And coral reefs are artists.

Mercan resifleri sanatçıdır.

The structures that they build

Oluşturdukları şekiller,

are some of the most beautiful things on planet Earth.

dünyadaki en güzel şeylerden biridir.

And this beauty is the foundation of the tourism industry

Aynı zamanda bu güzellik, birkaç tane ya da az miktarda diğer

in many countries with few or little other natural resources.

doğal kaynaklarla birlikte birçok ülkede, turizm endüstrisinin temelini oluşturur.

So for all of these reasons, all of these ecosystem services,

Bütün bu sebeplerden, tüm bu ekosistem hizmetlerinden ötürü,

economists estimate the value of the world's coral reefs

iktisatçılar, dünyadaki mercan resiflerinin yıllık ekonomik

in the hundreds of billions of dollars per year.

değerinin yüz milyarlarca dolar olduğunu düşünüyorlar.

And yet despite all that hard work being done for us

Yine de, bizim için sarf edilen bu kadar çabaya ve

and all that wealth that we gain,

kazandığımız tüm zenginliğe rağmen,

we have done almost everything we possibly could to destroy that.

yapabileceğimiz her şekilde onları neredeyse yok ettik.

We have taken the fish out of the oceans

Okyanuslardan balıkları çıkardık ve

and we have added in fertilizer, sewage,

yerine; suni gübre, kanalizasyon atıkları

diseases, oil, pollution, sediments.

hastalıklar, petrol, kirlilik ve tortu bıraktık.

We have trampled the reefs physically with our boats, our fins, our bulldozers,

Resifleri, botlarımızla, salma omurgalarımız ile, dozerlerle çiğnedik.

and we have changed the chemistry of the entire sea,

Bu yüzden, bütün denizin kimyasını, suları ısıtmak ve

warmed the waters and made storms worse.

fırtınaları kötüleştirmek suretiyle değiştirmiş olduk.

And these would all be bad on their own,

Zaten bütün bunlar onlar için yeterince kötüyken

but these threats magnify each other

bir de buna; birbirini büyüten,

and compound one another and make each other worse.

yoğunlaştıran ve daha da kötü yapan tehlikeler eklenmiş oldu.

I'll give you an example.

Size bir örnek vereceğim.

Where I live and work, in Curaçao, a tropical storm went by a few years ago.

Yaşadığım ve çalıştığım ülke olan Curaçao'da birkaç yıl önce tropikal bir fırtına yaşandı.

And on the eastern end of the island,

Resiflerin el değmemiş ve sağlam olduğu

where the reefs are intact and thriving,

adanın doğu bölgesine baktığınızda,

you could barely tell a tropical storm had passed.

fırtınanın hemen hemen hiç etkilemediğini söyleyebilirdiniz.

But in town, where corals had died from overfishing, from pollution,

Ancak, aşırı avlanma, kirlilik nedeniyle mercanların ölmüş olduğu şehirde,

the tropical storm picked up the dead corals

tropikal fırtına ölü mercanları yerden alıp

and used them as bludgeons to kill the corals that were left.

onları sopa gibi kullanarak diğer mercanları öldürmüştü.

This is a coral that I studied during my PhD --

Doktoram boyunca bu resif üzerinde çalışmıştım.

I got to know it quite well.

Orayı çok iyi bilmek zorundaydım.

And after this storm took off half of its tissue,

Fırtına resifin yarısını süpürüp gittikten sonra

it became infested with algae,

kalan bölümü yosunlarla kaplandı.

the algae overgrew the tissue and that coral died.

Yosunlar aşırı geliştiği için mercanları öldürdüler.

This magnification of threats, this compounding of factors

Büyüyen tehlikeler ve yoğunlaşan faktörler

is what Jeremy Jackson describes as the "slippery slope to slime."

Jeremy Jackson'ın "Çamurlaşan kaygan yamaç" ifadesini anımsatıyordu.

It's hardly even a metaphor because many of our reefs now

Bu hiç de bir istiare değil, çünkü resiflerimizin çoğu bugünlerde,

are literally bacteria and algae and slime.

abartısız şekilde bakteri, yosun ve çamurla kaplı.

Now, this is the part of the talk

Konuşmamın bu bölümünde muhtemelen

where you may expect me to launch into my plea

benden, mercan resiflerini kurtarmak için gerekli bahaneleri

for us to all save the coral reefs.

ortaya dökmemi ve savunmamı bekliyorsunuz.

But I have a confession to make:

Bir şeyi itiraf etmek zorundayım.

that phrase drives me nuts.

Bu tabir beni deli ediyor.

Whether I see it in a tweet, in a news headline

Bir gazete manşetinde, atılan bir tweette ya da kuşe kağıdına

or the glossy pages of a conservation brochure,

basılmış bir doğal kaynakları koruma broşüründe bunu görsem de,

that phrase bothers me,

bu tabir canımı oldukça sıkıyor.

because we as conservationists have been sounding the alarms

Zira biz çevreciler, mercan resiflerinin ölümleri hakkında

about the death of coral reefs for decades.

alarmın çaldığını on yıllardır dile getiriyoruz.

And yet, almost everyone I meet, no matter how educated,

Şimdiye kadar, ne kadar eğitimli olursa olsun, görüştüğüm hemen herkes,

is not sure what a coral is or where they come from.

mercanların nereden geldiğinden veya tam olarak ne olduğundan emin değil.

How would we get someone to care about the world's coral reefs

Dünyadaki mercan resifleri anlaşılması güç, soyut bir obje iken,

when it's an abstract thing they can barely understand?

birisinin onları önemsemesini nasıl sağlarız?

If they don't understand what a coral is or where it comes from,

Eğer mercanın nereden geldiğini, ne olduğunu ya da ne kadar

or how funny or interesting or beautiful it is,

eğlenceli ve ilginç veyahut güzel olduğunu anlamazlarsa,

why would we expect them to care about saving them?

neden onları korumayı önemseyeceklerini düşünelim ki?

So let's change that.

Gelin bunu değiştirelim.

What is a coral and where does it come from?

Mercan nedir ve nereden gelir?

Corals are born in a number of different ways,

Mercanlar, birkaç farklı yolla doğar.

but most often by mass spawning: all of the individuals of a single species

En sık karşılaştığımız yol toplu üremedir. Yılda sadece bir gece,

on one night a year,

bir türün tüm bireyleri

releasing all the eggs they've made that year

bütün bir yıl boyunca ürettikleri yumurtaları paket halinde

into the water column,

sperm hücrelerinin

packaged into bundles with sperm cells.

bulunduğu su kolonlarına bırakırlar.

And those bundles go to the surface of the ocean and break apart.

Bu paketler okyanus yüzeyine çıkar ve parçalara ayrılır.

And hopefully -- hopefully -- at the surface of the ocean,

Neyse ki okyanusun yüzeyinde,

they meet the eggs and sperm from other corals.

diğer mercanlardan gelen yumurta ve spermler karşılaşır.

And that is why you need lots of corals on a coral reef --

İşte bu yüzden, yani bütün yumurtalar yüzeyde eşleriyle

so that all of their eggs can meet their match at the surface.

karşılaştıklarından resifte çok sayıda mercan bulunması gerekiyor.

When they're fertilized, they do what any other animal egg does:

Döllenme gerçekleştiğinde, yumurta, diğer hayvanlarda olduğu gibi,

divides in half again and again and again.

tekrar, tekrar ve tekrar ikiye bölünür.

Taking these photos under the microscope every year

Her yıl, mikroskop altında bu görüntüleri yakalamak

is one of my favorite and most magical moments of the year.

benim için yılın en sihirli anları oluyor.

At the end of all this cell division, they turn into a swimming larva --

Hücre bölünmesi bittikten sonra, yüzen bir larvaya dönüşüyorlar.

a little tiny blob of fat the size of a poppy seed,

Haşhaş tohumu kadar küçük, şişman bir damla boyutunda.

but with all of the sensory systems that we have.

Buna rağmen, sahip olduğumuz tüm duyu sistemine sahipler.

They can sense color and light, textures, chemicals, pH.

Renk ve ışığı, kıvamı, kimyasalları ve pH'ı algılayabiliyorlar.

They can even feel pressure waves; they can hear sound.

Baskı dalgalarını dahi algılayabiliyorlar: Sesi duyabiliyorlar.

And they use those talents

Bu yeteneklerini, resifin

to search the bottom of the reef for a place to attach

tabanını araştırıp, bir yere tutunmak ve geri kalan ömrünü

and live the rest of their lives.

orada tamamlamak için kullanıyorlar.

So imagine finding a place where you would live the rest of your life

Sadece iki günlük iken, hayatınızın geri kalanında yaşayabileceğiniz

when you were just two days old.

bir yer bulduğunuzu düşünün.

They attach in the place they find most suitable,

En uygun buldukları yere tutunuyor,

they build a skeleton underneath themselves,

alt taraflarından uzanan bir iskelet ile

they build a mouth and tentacles,

ağız ve dokunaçlar geliştiriyorlar.

and then they begin the difficult work of building the world's coral reefs.

Böylece dünyadaki mercan resiflerinin inşasındaki gibi zor bir işe başlıyorlar.

One coral polyp will divide itself again and again and again,

Tek bir mercan polipi, altında kireç taşı iskeleti bırakacak şekilde

leaving a limestone skeleton underneath itself

tekrar, tekrar ve tekrar bölünebilir.

and growing up toward the sun.

Aynı zamanda güneşe doğru da büyür.

Given hundreds of years and many species,

Yüzyılların geçtiği ve birçok türün olduğunu

what you get is a massive limestone structure

hesaba katarsak, birçok durumda, uzaktan bakıldığında

that can be seen from space in many cases,

bu çalışkan hayvanların oluşturduğu ince bir tabaka

covered by a thin skin of these hardworking animals.

ve bu tabakanın altında çok büyük bir kireç taşı kayacının olduğu görülür.

Now, there are only a few hundred species of corals on the planet, maybe 1,000.

Geriye birkaç yüz mercan türü kaldı. İyi ihtimalle 1,000 diyebiliriz.

But these systems house millions and millions of other species,

Ancak bu sistemler, milyonlarca diğer türlere ev sahipliği yapar.

and that diversity is what stabilizes the systems,

Bu çeşitlilik sistemi dengede tutar ve

and it's where we're finding our new medicines.

yeni ilaçlarımızı da buradan buluruz.

It's how we find new sources of food.

Yeni gıda kaynaklarımızı da bu şekilde buluruz.

I'm lucky enough to work on the island of Curaçao,

Neyse ki, hâlâ böyle görünen resiflerin olduğu bir yerde

where we still have reefs that look like this.

Curaçao adasında çalıştığım için oldukça şanslıyım.

But, indeed, much of the Caribbean and much of our world

Buna karşın, aslında, Karayiplerin çoğu ve dünyanın da çoğu

is much more like this.

daha çok böyle görünüyor.

Scientists have studied in increasing detail

Bilim adamları, dünyadaki mercan resiflerinin tükenme hızı

the loss of the world's coral reefs,

artışındaki detayları araştırdılar.

and they have documented with increasing certainty the causes.

Kesin sebeplerdeki artışı belgelediler.

But in my research, I'm not interested in looking backward.

Kendi araştırmamda ise, geçmişi sorgulamakla ilgilenmiyorum.

My colleagues and I in Curaçao are interested in looking forward

Curaçao'daki çalışma arkadaşlarım ve ben gelecekte neler

at what might be.

olabileceğiyle ilgilendik.

And we have the tiniest reason to be optimistic.

İyimser olmak için ufacık da olsa bir nedenimiz var.

Because even in some of these reefs

Hatta bazen uzun zaman önce yerle bir

that we probably could have written off long ago,

ettiğimiz bazı mercan resiflerinde dahi,

we sometimes see baby corals arrive and survive anyway.

yavru mercanların bölgeye ulaştığını ve bir şekilde hayata tutunduğunu görüyoruz.

And we're starting to think that baby corals may have the ability

Artık yavru mercanların, yetişkinlerin uyum sağlayamadığı

to adjust to some of the conditions that the adults couldn't.

bazı zor şartlara uyum sağlayabildiğini düşünüyoruz.

They may be able to adjust

Yetişkin mercanlar dünyamıza uyum sağlama

ever so slightly more readily to this human planet.

konusunda daha az istekli olsalar da bunu yapabilirler.

So in the research I do with my colleagues in Curaçao,

Gelelim benim ve arkadaşlarımın Curaçao'da yaptığımız çalışmaya...

we try to figure out what a baby coral needs

Bir yavru mercanın hassas olduğu erken dönemde

in that critical early stage,

neye ihtiyaç duyduğunu,

what it's looking for

beklentilerini ve bu

and how we can try to help it through that process.

sürece nasıl yardım edebileceğimizi çözmeye çalışıyoruz.

I'm going to show you three examples of the work we've done

Bu soruları cevaplayabilmek için yaptığımız çalışmalardan

to try to answer those questions.

üç tane örnek göstermek istiyorum.

A few years ago we took a 3D printer and we made coral choice surveys --

Birkaç yıl önce, 3D yazıcı edindik, farklı doku ve renklerdeki mercanların

different colors and different textures,

tercihlerini araştırdık.

and we simply asked the coral where they preferred to settle.

Basitçe, mercanın nereye yerleştiğine baktık.

And we found that corals, even without the biology involved,

Bulduğumuz şey ise, biyolojik renkler içermemesine rağmen,

still prefer white and pink, the colors of a healthy reef.

sağlıklı bir resifin hala beyaz ve pembe renklerini tercih ettiğiydi.

And they prefer crevices and grooves and holes,

Ezilmekten ve yırtıcılara yem olmaktan kurtulabilecekleri

where they will be safe from being trampled

çatlak, oluk ve delikleri

or eaten by a predator.

tercih ediyorlar.

So we can use this knowledge,

Bu bilgiyi kullanarak geriye

we can go back and say we need to restore those factors --

dönebilir ve koruyucu projemizde yer alan bu faktörleri--

that pink, that white, those crevices, those hard surfaces --

pembeyi, beyazı, çatlakları ve sert yüzeyleri-- onarmaya

in our conservation projects.

ihtiyacımız olduğunu söyleyebiliriz.

We can also use that knowledge

Bu bilgiyi, deniz suru veya

if we're going to put something underwater, like a sea wall or a pier.

ayaklık gibi bir şeyi su altına koymak için de kullanabiliriz.

We can choose to use the materials and colors and textures

Mercanların geri dönmelerini sağlayacak şekilde

that might bias the system back toward those corals.

bu materyalleri, renkleri ve dokuları kullanmayı seçebiliriz.

Now in addition to the surfaces,

Buna ilaveten, yüzeylerde,

we also study the chemical and microbial signals

mercanları resiflere çeken kimyasal ve mikrobiyal

that attract corals to reefs.

sinyaller olduğunu keşfettik.

Starting about six years ago, I began culturing bacteria

Altı yıl önceden başlamak üzere, mercanların yerleştiği

from surfaces where corals had settled.

yüzeylerden elde ettiğim bakterileri çoğalttım.

And I tried those one by one by one,

Bunları, mercanları yerleşmeye ve

looking for the bacteria that would convince corals to settle and attach.

tutunmaya ikna eden bakteriler açısından tek tek inceledim.

And we now have many bacterial strains in our freezer

Şimdi ise, derin dondurucumuzda mercanların yerleşme ve tutunma

that will reliably cause corals

sürecine güvenilir şekilde

to go through that settlement and attachment process.

rehberlik edecek bakteri türleri var.

So as we speak,

Konuştuğumuz gibi,

my colleagues in Curaçao are testing those bacteria

Curaçao'daki çalışma arkadaşlarım, mercanların

to see if they'll help us raise more coral settlers in the lab,

tutunması için bu bakterilerin rolünün olup olmadığına bakıyorlar.

and to see if those coral settlers will survive better

Akabinde mercanları su altına geri koyduğumuzda,

when we put them back underwater.

hayatta kalıp kalamayacaklarına bakıyorlar.

Now in addition to these tools, we also try to uncover the mysteries

Bu tekniklere ilaveten, üzerinde yeterince çalışılmamış türlerin

of species that are under-studied.

sır perdesini aralamaya çalışıyoruz.

This is one of my favorite corals, and always has been:

Bu benim favori mercanlarımdan birisi, her zaman da öyleydi:

dendrogyra cylindrus, the pillar coral.

Dendrogyra cylindrus, sütun mercanı.

I love it because it makes this ridiculous shape,

Onu, gülünç bir şekil oluşturduğu, dokunaçları tombul

because its tentacles are fat and look fuzzy

ve tüylü olduğu ve de nadir olduğu için

and because it's rare.

bu kadar seviyorum.

Finding one of these on a reef is a treat.

Resifte bunlardan birine rastlamak son derece zor.

In fact, it's so rare,

Aslında, o kadar nadir ki,

that last year it was listed as a threatened species

geçen sene soyu tükenenler listesinde tehdit altında

on the endangered species list.

olan türlere dahil oldu.

And this was in part because in over 30 years of research surveys,

Bu kısmen böyleydi, çünkü 30 yılı aşkın araştırma çalışmaları

scientists had never found a baby pillar coral.

sonucunda bilim adamları hiç yavru sütun mercanı bulamadılar.

We weren't even sure if they could still reproduce,

Hâlâ üreyebildiklerinden bile son derece şüpheliydik,

or if they were still reproducing.

hatta üremiş olmalarından da.

So four years ago, we started following these at night

Nitekim, 4 yıl önce, Curaçao'da ürediği zamanı

and watching to see if we could figure out when they spawn in Curaçao.

saptamak için onları geceleri takip etmeye ve izlemeye başladık.

We got some good tips from our colleagues in Florida,

2007 ve 2008'de üremelerine şahit olan Florida'daki

who had seen one in 2007, one in 2008,

meslektaşlarımız sayesinde işe yarar ipuçları elde ettik.

and eventually we figured out when they spawn in Curaçao

Nihayet, Curaçao'da üredikleri zamanı çözdük ve

and we caught it.

onları iş üstünde yakaladık.

Here's a female on the left with some eggs in her tissue,

Sol tarafta, vücudundaki yumurtaları denize

about to release them into the seawater.

bırakmak üzere olan bir dişi görüyorsunuz.

And here's a male on the right, releasing sperm.

Burada da, sağda spermlerini bırakan bir erkek.

We collected this, we got it back to the lab, we got it to fertilize

Bunları topladık ve laboratuara götürdük, döllenmeden sonra

and we got baby pillar corals swimming in our lab.

laboratuarda yüzen yavru mercanlarımız olmuştu.

Thanks to the work of our scientific aunts and uncles,

Bizden önce bu çalışmaları yapanların

and thanks to the 10 years of practice we've had in Curaçao

Curaçao'da, diğer mercanları yetiştirmek konusundaki

at raising other coral species,

uğraşlarımız sayesinde,

we got some of those larvae to go through the rest of the process

yerleşmek ve tutunmak gibi süreçleri atlatabilen

and settle and attach,

yavrularımız oldu.

and turn into metamorphosed corals.

Daha sonra ise başkalaşmış mercanlara dönüştüler.

So this is the first pillar coral baby that anyone ever saw.

Buradaki, tarihte görülen ilk yavru sütun mercanı.

(Applause)

(Alkışlar)

And I have to say -- if you think baby pandas are cute,

Bunun, sevimli bulduğunuz yavru pandalardan daha sevimli olduğunu

this is cuter.

söylemek zorundayım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So we're starting to figure out the secrets to this process,

Bu sürecin ve mercan üretiminin sırlarını ve de

the secrets of coral reproduction and how we might help them.

onlara nasıl yardım edebileceğimizi çözmeye başladık.

And this is true all around the world;

Tüm dünyada, bilim adamları

scientists are figuring out new ways to handle their embryos,

mercan embriyosu üretmek ve yerleşmeleri için yeni yollar

to get them to settle,

bulmaya çalışıyor.

maybe even figuring out the methods to preserve them at low temperatures,

Belki de, düşük sıcaklıklarda onları korumanın yolları bulunursa,

so that we can preserve their genetic diversity

onların genetik çeşitliliğini muhafaza edebilir ve

and work with them more often.

onlarla daha sık çalışabiliriz.

But this is still so low-tech.

Ancak hâlâ oldukça düşük teknoloji kullanıyoruz.

We are limited by the space on our bench, the number of hands in the lab

Çalışma tezgahımızdaki boşluklar, laboratuarımızdaki el sayısı ve

and the number of coffees we can drink in any given hour.

belirli bir saatte içebildiğimiz kahve miktarı ile sınırlanıyoruz.

Now, compare that to our other crises

Toplum olarak, diğer krizler ve

and our other areas of concern as a society.

ilgi alanlarıyla karşılaştıralım.

We have advanced medical technology, we have defense technology,

İleri bir medikal teknolojimiz var, ileri bir savunma teknolojimiz var,

we have scientific technology,

bilimsel teknolojimiz var,

we even have advanced technology for art.

hatta ileri bir sanat teknolojimiz bile var.

But our technology for conservation is behind.

Korumak için kullandığımız teknoloji ise bunların çok gerisinde.

Think back to the most difficult job you ever did.

Yaptığınız en zor işi tekrardan düşünün.

Many of you would say it was being a parent.

Çoğunuz bunun ebeveynlik etmek olduğunu söyler.

My mother described being a parent

Annem ebeveynlik etmeyi, hayatınızda

as something that makes your life far more amazing and far more difficult

yapabileceğiniz ve tahmin edebileceğiniz herhangi bir şeyden çok daha muhteşem ve

than you could've ever possibly imagined.

çok daha zor olarak tanımlardı.

I've been trying to help corals become parents for over 10 years now.

10 yıldır yavru mercanlara ebeveynlik etmeye çalışıyorum.

And watching the wonder of life

Hayatın harikalarını izlemek,

has certainly filled me with amazement to the core of my soul.

kesinlikle ruhumun özünü hayrete buladı.

But I've also seen how difficult it is for them to become parents.

Aynı zamanda onlara bakıcılık yapmanın ne kadar zor olduğunu gördüm.

The pillar corals spawned again two weeks ago,

Sütun mercanları iki hafta önce tekrar üredi.

and we collected their eggs and brought them back to the lab.

Yumurtaları topladık ve laboratuara getirdik.

And here you see one embryo dividing,

Burada bir embriyonun bölündüğünü görüyorsunuz.

alongside 14 eggs that didn't fertilize

Bunun yanı sıra, 14 yumurta döllenmedi ve

and will blow up.

bozulacak.

They'll be infected with bacteria, they will explode

Bakterilerle enfekte olacak ve patlayacaklar.

and those bacteria will threaten the life of this one embryo

Ortaya çıkacak bir sürü bakteri birazcık şansı olan bu embriyonun

that has a chance.

hayatını tehdit edecek.

We don't know if it was our handling methods that went wrong

Yanlış giden şeylerin kullandığımız metodlar olup olmadığını ve

and we don't know

bu mercanın resifteki

if it was just this coral on this reef, always suffering from low fertility.

döllenme sorunundan muzdarip tek tür olup olmadığını bilmiyoruz.

Whatever the cause,

Sebebi ne olursa olsun,

we have much more work to do before we can use baby corals

yavru mercanları resifleri yetiştirmek, tamir etmek belki de resifleri

to grow or fix or, yes, maybe save coral reefs.

korumak için kullanmadan önce öğrenecek ve yapacak çok şeyimiz var.

So never mind that they're worth hundreds of billions of dollars.

Yüz milyarlarca dolar etmelerini boş verin.

Coral reefs are hardworking animals and plants and microbes and fungi.

Mercan resifleri; çok çalışkan hayvanlar, bitkiler, mikroplar ve mantarlar...

They're providing us with art and food and medicine.

Bize yiyecek ve ilaç sağlıyorlar, adeta birer sanat eseri gibiler.

And we almost took out an entire generation of corals.

Biz ise neredeyse bir mercan neslini yok ettik.

But a few made it anyway, despite our best efforts,

Üstün çabalarımıza rağmen, birkaçı her nasılsa başarılı oldu.

and now it's time for us to thank them for the work they did

Şimdi, bizim için yaptıkları şeyler adına onlara teşekkür etme ve

and give them every chance they have to raise the coral reefs of the future,

resiflerin geleceği olan yavru mercanları yetiştirmeleri için onlara ihtiyaçları olan

their coral babies.

tüm fırsatları verme zamanı.

Thank you so much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)