Chris Abani on the stories of Africa

Chris Abani, insanlık üzerine ilham veriyor

Çeviri: Sarper Silaoglu Gözden geçirme: Sancak Gülgen

My search is always to find ways to chronicle,

Benim arayışım, insanların, sıradan insanların

to share and to document stories about people, just everyday people.

hikayelerini kaydetmek, paylaşmak ve belgelemek.

Stories that offer transformation, that lean into transcendence,

Dönüşüm sağlayan ve biraz sıra dışı

but that are never sentimental,

ama kesinlikle aşırı duygusal olmayan

that never look away from the darkest things about us.

ve karanlık şeylerden barındırmayan hikayeler.

Because I really believe that we're never more beautiful

İnanıyorum ki; en çirkin halimizden

than when we're most ugly.

daha güzel olamayız.

Because that's really the moment we really know what we're made of.

Çünkü ne olduğumuzu bildiğimiz an, tam olarak şu zaman.

As Chris said, I grew up in Nigeria

Chris'in (Anderson) dediği gibi, Nijerya'da büyüdüm.

with a whole generation -- in the '80s --

80'lerde, tamamı öğrenci olan,

of students who were protesting a military dictatorship, which has finally ended.

askeri diktatörlüğü protesto eden ve sonunda bitiren nesilden geliyorum.

So it wasn't just me, there was a whole generation of us.

Sadece ben değil, tüm bir nesil olarak biz yaptık bunu.

But what I've come to learn

Bunun sonucunda öğrendim ki:

is that the world is never saved in grand messianic gestures,

Dünyamız, gökten gelen kurtarıcı hareketleri ile korunmuyor.

but in the simple accumulation of gentle, soft, almost invisible acts of compassion,

Dünyamız, sade, yumuşak, ve gizli merhamet ile

everyday acts of compassion.

Sıradan ve bildiğimiz şevkat ile korunuyor.

In South Africa, they have a phrase called Ubuntu.

Güney Afrika'da, 'Ubuntu' diye bir tabirimiz vardır.

Ubuntu comes out of a philosophy that says,

Ubuntu felsefesi der ki:

the only way for me to be human is for you to reflect

Benim insan tek olmamın yolu, senin beni yansıtman,

my humanity back at me.

benim insanlığımı yansıtmandır.

But if you're like me, my humanity is more like a window.

Eğer sen de benim gibiysen; benim insanlığım daha çok cam gibidir.

I don't really see it, I don't pay attention to it

İnsanlığımı gerçekten göremem, onun farkına varamam.

until there's, you know, like a bug that's dead on the window.

Ta ki... Hani bir sinek arabanın canıma yapışır kalır ya, onun gibi.

Then suddenly I see it, and usually, it's never good.

O an aniden farkına varırım. O iyi bir an değildir (ölü sinek gibi)

It's usually when I'm cussing in traffic

Mesela, trafikte söylendiğim gibi.

at someone who is trying to drive their car and drink coffee

Arabasını kullanan, kahve içen, mail atan ve notlar tutan

and send emails and make notes.

insanlara söylendiğim gibi. O zaman belirir insanlığım.

So what Ubuntu really says

Ubuntu tam olarak ne der?

is that there is no way for us to be human without other people.

Başka insanlar olmadan, insan olmamız mümkün değil.

It's really very simple, but really very complicated.

Gerçekten çok çok basit, ama çok da karmaşık.

So, I thought I should start with some stories.

Şimdi, bir kaç hikaye anlatmak istiyorum.

I should tell you some stories about remarkable people,

Size muhteşem insanlar hakkında hikayeler anlatmalıyım.

so I thought I'd start with my mother.

Yani annem hakkında anlatmalıyım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And she was dark, too.

O da koyu tenliydi, tıpkı benim gibi.

My mother was English.

Annem Ingiliz'di.

My parents met in Oxford in the '50s,

Babamla 50'lerde Oxford'da tanışmışlar

and my mother moved to Nigeria and lived there.

ve Nijerya'ya taşınıp, orada yaşamışlar.

She was five foot two, very feisty and very English.

1,55 boyunda, çok alıngan ve çok İngiliz'di!

This is how English my mother is -- or was, she just passed.

İşte, annemin ne kadar İngiliz olduğu:

She came out to California, to Los Angeles, to visit me,

Beni ziyarete California, Los Angeles'a geldi.

and we went to Malibu, which she thought was very disappointing.

Birlikte Malibu'ya gittik. Malibu'yu görünce hayal kırıklığına uğradı.

(Laughter)

(gülüşmeler)

And then we went to a fish restaurant,

Sonra bir balık restoranına gittik.

and we had Chad, the surfer dude, serving us,

Chad adında bir surfçü bize servis yapıyordu.

and he came up and my mother said,

Yanımıza geldi ve annem sordu:

"Do you have any specials, young man?"

"Genç adam, menude özel yemeğiniz var mı?"

And Chad says, "Sure, like, we have this, like, salmon,

ve Chad cevapladı, "Tabi. yani, var; Somon gibi,

that's, like, rolled in this, like, wasabi, like, crust.

böyle, yani sarılı, gibi. Wasabi gibi, derisi var.

It's totally rad."

Kıyak yani..."

And my mother turned to me and said,

Annem bana döndü ve:

"What language is he speaking?"

"Bu hangi dilde konuşuyor"...

(Laughter)

(gülüşmeler)

I said, "English, mum."

"Ingilizce anne" dedim.

And she shook her head and said,

Kafasını iki yana salladı ve:

"Oh, these Americans. We gave them a language,

"Off bu Amerikalılar, onlara dil verdik.

why don't they use it?"

neden kullanmıyorlar?"

(Laughter)

(gülüşmeler)

So, this woman, who converted from the Church of England

İşte bu kadın, babamla evlendikten sonra, Ingiltere Klisesinden,

to Catholicism when she married my father --

Katolik Klisesine geçti.

and there's no one more rabid than a Catholic convert --

ve sonradan Katolik olanların hiçbirisi, Nijerya'nın kırsalında

decided to teach in the rural areas in Nigeria,

Ingilizce öğretmeye çalışacak kadar deli değildi.

particularly among Igbo women,

Özellikle bir Igbo kadını (Igbo: Yerel Nijerya Halkı)

the Billings ovulation method,

ve Billings doğum kontrol methodunu kullanan bir kadın.

which was the only approved birth control by the Catholic Church.

Bu Katolik klisesinin onayladığı tek doğum kontrol yöntemidir.

But her Igbo wasn't too good.

Igbo dilini pek iyi bilmiyordu.

So she took me along to translate.

Tercüme yapmam için beni yanına alırdı.

I was seven.

Yeni yaşındaydım!

(Laughter)

(gülüşmeler)

So, here are these women,

Şimdi, bir tarafta kadınlar var.

who never discuss their period with their husbands,

Kocalarıyla asla adet dönemlerini bile paylaşmayan kadınlar.

and here I am telling them, "Well, how often do you get your period?"

Diğer tarafta ben. Kadınlara soruyorum, "Ne sıklıkta regli oluyorsunuz?"

(Laughter)

(gülüşmeler)

And, "Do you notice any discharges?"

"ve hiç akıntınız oluyor mu?"

(Laughter)

(gülüşmeler)

And, "How swollen is your vulva?"

"Vulvanız ne kadar şişkin?"

(Laughter)

(gülüşmeler)

She never would have thought of herself as a feminist,

Annem kendini hiç bir zaman feminist olarak görmedi.

my mother, but she always used to say,

ama annem hep şunu söylerdi:

"Anything a man can do, I can fix."

"Bir erkeğin yaptığı herşeyi, tamir edebilirim."

(Applause)

(alkış)

And when my father complained about this situation,

Babam bu durumdan ne zaman yedi yaşında bir çocuğu

where she's taking a seven-year-old boy

kadınlarla doğum kontrolü hakkında

to teach this birth control, you know,

konuşmasından şikayet etse;

he used to say, "Oh, you're turning him into --

"Off onu, şeye çeviriyorsun,

you're teaching him how to be a woman."

kadın gibi olmayı öğretiyorsun" derdi.

My mother said, "Someone has to."

Annemin cevabı: "Ee, Biri öğretmeli!"

(Laughter)

(gülüşmeler)

This woman -- during the Biafran war,

İşte kadın! Biafran savaşında yakalanıp

we were caught in the war.

tutsak kalmıştık.

It was my mother with five little children.

Annem, beş çocuğu ile birlikte

It takes her one year, through refugee camp after refugee camp,

o mülteci kampı, bu mülteci kampı, ailesine bir hava yolu bulmak için

to make her way to an airstrip where we can fly out of the country.

ve ülkeden ayrılmak için bir sene boyunca koşuşturdu.

At every single refugee camp, she has to face off soldiers

Gittiği her bir mülteci kampında eli silahlı askerlerle uğraştı.

who want to take my elder brother Mark, who was nine,

Askerler, dokuz yaşındaki ağabeyim Mark'ı

and make him a boy soldier.

asker yapmak istiyorlardı.

Can you imagine this five-foot-two woman,

Bu 1.57'lik kadını hayal edebiliyor musunuz?

standing up to men with guns who want to kill us?

Bizi öldürmek isteyen silahlı adamların karşına dikilmiş halde?

All through that one year,

O bir yıl boyunca annem,

my mother never cried one time, not once.

bir kez olsun göz yaşı dökmedi.

But when we were in Lisbon, in the airport,

sonunda, Ingiltere'ye uçmak için, Lizbon'da

about to fly to England,

havaalanında beklerken,

this woman saw my mother wearing this dress,

bir kadın annemin yanına sokuldu.

which had been washed so many times it was basically see through,

Defalarca yıkandığından içi görünen bir elbise giyinmiş,

with five really hungry-looking kids,

birbirinden aç 5 çocuğu ile annemi gördü.

came over and asked her what had happened.

Yanına geldi ve neler olduğunu sordu.

And she told this woman.

Annem hikayesini anlattı.

And so this woman emptied out her suitcase

Kadın dinledikten sonra çantasını boşalttı

and gave all of her clothes to my mother, and to us,

ve tüm kıyafetlerini anneme ve bize verdi.

and the toys of her kids, who didn't like that very much, but --

Çocuklarının oyuncaklarını da verdi, zaten çok da sevmiyorlardı. Ama -

(Laughter) --

(Gülüşmeler)

that was the only time she cried.

O an, annem ilk defa ağladı.

And I remember years later, I was writing about my mother,

Yıllar sonra, hala hatırlıyorum: Annem hakkında yazıyordum.

and I asked her, "Why did you cry then?"

"Neden ağladın" diye sormuştum.

And she said, "You know, you can steel your heart

Dedi ki, "Her türlü beladan, kötülükten korunmak için,

against any kind of trouble, any kind of horror.

kalbini çelik telle örebilirsin.

But the simple act of kindness from a complete stranger

Ama tamamen yabancı birinden gelen basit bir şevkat

will unstitch you."

tüm dikişleri söker."

The old women in my father's village, after this war had happened,

Savaştan sonra, babamın köyündeki yaşlı bir kadın

memorized the names of every dead person,

ölülerin hepsinin adını ezbere bilirdi.

and they would sing these dirges, made up of these names.

Ağıtlar söylerlerdi. Ağıtların sözleri ölülerin isminden oluşurdu.

Dirges so melancholic that they would scorch you.

Ağıtlar çok hüzünlüdür, içinizi kavurur.

And they would sing them only when they planted the rice,

Sadece prinç ekerken ağıt okurlardı. Bu sayede,

as though they were seeding the hearts of the dead

prinçler ile birlikte, ölülerin kalplerini ektiklerini

into the rice.

düşünürlerdi.

But when it came for harvest time,

Hasat zamanı geldiğinde,

they would sing these joyful songs,

neşeli şarkılar söyenirdi.

that were made up of the names of every child

Şarkıların sözleri, o yıl doğan bebeklerin

who had been born that year.

isimlerinden oluşurdu.

And then the next planting season, when they sang the dirge,

Bir sonraki ekim zamanı, ağıt okuduklarında,

they would remove as many names of the dead

yeni doğan bebeğe eşit sayıda ölüyü

that equaled as many people that were born.

isimleriyle birlikte, hasattan çıkartıyorlar.

And in this way, these women enacted a lot of transformation,

Bu yolla, bu kadınlar, dönüşümü canlandırıyorlar.

beautiful transformation.

güzel dönüşüm...

Did you know, that before the genocide in Rwanda,

Biliyor musunuz? Rwanda'daki soykırımdan önce

the word for rape and the word for marriage

'tecavüz' ve 'evlilik' kelimeleri

was the same one?

aynıydı.

But today, women are rebuilding Rwanda.

Ama bugün, Rwanda'yı kadınlar kuruyor.

Did you also know that after apartheid,

Peki şunu biliyor musunuz? Apartheid (Güney Afrika'da ırkçı ayrımcılık) yıkılınca

when the new government went into the parliament houses,

yeni hükümet, meclis binalarına giriyor ve

there were no female toilets in the building?

kadınlar için tuvalet olmadığını görüyor!

Which would seem to suggest that apartheid

Tuvaletlerin olmayışı, apartheid'in tamamiyle

was entirely the business of men.

erkek işi olduğunu gösteriyor.

All of this to say, that despite the horror, and despite the death,

Ölümlere, kibirlere rağmen kadınların toplum içinde

women are never really counted.

sayılmadığını gösteriyor.

Their humanity never seems to matter very much to us.

Kadınların insanlığı bizim için çok şey ifade etmemiş.

When I was growing up in Nigeria --

Nijerya'da büyüdüğüm zamanlarda

and I shouldn't say Nigeria, because that's too general,

Aslında Niyerya dememeliyim, çok genel oluyor.

but in Afikpo, the Igbo part of the country where I'm from --

Urhobo'da, ülkenin Ibgo bölümünde,

there were always rites of passage for young men.

genç erkekler için ayinler düzenlenirdi.

Men were taught to be men in the ways in which we are not women,

Erkenlere erkek oldukları, kadın olmadıkları öğretilirdi.

that's essentially what it is.

Tam anlamıyla bu şekilde.

And a lot of rituals involved killing, killing little animals,

Gelişme çağında öldürme üzerine bir çok rituel vardı.

progressing along, so when I turned 13 --

Hayvanları öldürme üzerine. 13'e girdiğimde...

and, I mean, it made sense, it was an agrarian community,

Aslında gerçekten, bir mantığı var, tarımla uğraşan kitlede

somebody had to kill the animals,

birisinin, hayvan öldürmesi gerekir.

there was no Whole Foods you could go and get kangaroo steak at --

Kanguru eti alabileceğiniz toptancı pazarı yok...

so when I turned 13, it was my turn now to kill a goat.

Neyse 13'e girdiğimde, oğlak öldürme sırası bana gelmişti.

And I was this weird, sensitive kid, who couldn't really do it,

Çok tuhaf olmuştum ve bunu yapamayacak kadar hassas bir çocuktum.

but I had to do it.

ama yapmam gerekiyordu.

And I was supposed to do this alone.

ve bunu tek başıma yapmam gerekiyordu.

But a friend of mine, called Emmanuel,

Emmanuel adında bir arkadaşım bana yardım etti.

who was significantly older than me,

Benden yaşça büyüktü ve

who'd been a boy soldier during the Biafran war,

Biafran savaşında, çocuk askerlerden biriydi.

decided to come with me.

Benimle gelmeye karar verdi.

Which sort of made me feel good,

Benden çok daha fazla şey gördüğü için

because he'd seen a lot of things.

beni rahatlatmıştı.

Now, when I was growing up, he used to tell me

Büyürken bana hikayeler anlatırdı

stories about how he used to bayonet people,

Insanları nasıl süngülediği, bağırsakları

and their intestines would fall out, but they would keep running.

sarkarken nasıl koşarak nasıl kaçtıkları hikayeler...

So, this guy comes with me.

İşte bu çocuk benimle gelecek!

And I don't know if you've ever heard a goat, or seen one --

Bilmiyorum, hiç oğlak sesi duydunuz mu ya da gördünüz mü?

they sound like human beings,

İnsana benzer sesler çıkarırlar.

that's why we call tragedies "a song of a goat."

Bu yüzden trajedilere 'oğlak şarkısı' da denir.

My friend Brad Kessler says that we didn't become human

Arkadaşım Brad Kessler, "oğlakları koruyana kadar,

until we started keeping goats.

insan olamayız" der.

Anyway, a goat's eyes are like a child's eyes.

Neyse, oğlak gözü, çocuk gözüne de benzer.

So when I tried to kill this goat and I couldn't,

Tabi oğlağı öldürmeye kalktığımda, yapamadım.

Emmanuel bent down, he puts his hand over the mouth of the goat,

Emmanuel eğildi, elini oğlağın gözlerine götürdü,

covers its eyes, so I don't have to look into them,

gözlerini kapattı ki öldürüken

while I kill the goat.

bakmak zorunda olmayayım.

It didn't seem like a lot, for this guy who'd seen so much,

Bu kadar çok şey yaşamış ve oğlak öldürmeyi

and to whom the killing of a goat must have seemed

günlük hayatın bir parçası haline getirmiş bu çocuğun

such a quotidian experience,

beni korurken içine girdiği durum

still found it in himself to try to protect me.

çok da anlamlı değil.

I was a wimp.

Tırsık biriydim.

I cried for a very long time.

Uzun süre ağladım.

And afterwards, he didn't say a word.

Hiçbirşey söylemedi.

He just sat there watching me cry for an hour.

Öylece oturdu ve bir saat boyunca beni seyretti.

And then afterwards he said to me,

Sonra dedi ki:

"It will always be difficult, but if you cry like this every time,

"Her zaman zordur. Ama böyle ağmaya devam edersen,

you will die of heartbreak.

kederinden öleceksin.

Just know that it is enough sometimes

Aslında bazen, zor olduğunu bilmek bile

to know that it is difficult."

yeterlidir."

Of course, talking about goats makes me think of sheep,

Tabi ki, oğlaklardan bahsetmek, bana kuzuları hatırlatıyor,

and not in good ways.

iyi anlamda değil!

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, I was born two days after Christmas.

Christmas'tan iki gün sonra doğdum.

So growing up, you know, I had a cake and everything,

Çocukken herşeyim vardı, ama hiç hediye alamadım,

but I never got any presents, because, born two days after Christmas.

çünkü Christmas'tan iki gün sonra doğmuşum

So, I was about nine, and my uncle had just come back from Germany,

Yaklaşık dokuz yaşındaydım, Almanya'dan amcam geldi.

and we had the Catholic priest over,

Evimizde bir de Katolik papaz vardı.

my mother was entertaining him with tea.

Annem misafirlere çay ikram ediyordu.

And my uncle suddenly says, "Where are Chris' presents?"

Amcam, "Chris'in hediyeleri nerede?" diye sordu.

And my mother said, "Don't talk about that in front of guests."

Annem, "Misariflerin önünde bundan bahsetme" dedi.

But he was desperate to show that he'd just come back,

Ama amcam, yeni geldiğini göstermek istiyordu,

so he summoned me up, and he said,

beni yanına çağırdı, ve:

"Go into the bedroom, my bedroom.

"Yatak odasına git, benim odama.

Take anything you want out of the suitcase.

Çantamı aç, içinden istediğini al.

It's your birthday present."

O senin doğum dünü hediyen." dedi.

I'm sure he thought I'd take a book or a shirt,

Eminin, çantadan kitap ya da shirt alacağımı düşünmüştür

but I found an inflatable sheep.

ama ben şişme bir kuzu buldum.

(Laughter)

(gülüşler)

So, I blew it up and ran into the living room,

Kuzuyu şişirdim ve oturma odasına koştum.

my finger where it shouldn't have been,

Parmağımı uygunsuz bir yerine geçirmişim.

I was waving this buzzing sheep around,

Vızıldayan kuzuyu havada sallıyordum.

and my mother looked like she was going to die of shock.

Ammen, şoktan ölecekmiş gibi görünüyordu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And Father McGetrick was completely unflustered,

Peder McGerick tamamen sakindi.

just stirred his tea and looked at my mother and said,

Sakince çayından bir yudum aldı ve anneme baktı,

"It's all right Daphne, I'm Scottish."

"Sakin ol Daphne, Ben bir İskoç'um."

(Laughter)

(gülüşler)

(Applause)

(alkışlar)

My last days in prison, the last 18 months,

Hapisanede son günlerim, son 18 ayım.

my cellmate -- for the last year, the first year of the last 18 months --

Son 18 ayın son bir senesinde, hücre arkadaşımlayım.

my cellmate was 14 years old.

Hücre arkadaşım 14 yaşında bir çocuktu.

The name was John James,

İsmi John James'di.

and in those days, if a family member committed a crime,

O günlerde, bir aile şuç işlerse,

the military would hold you as ransom

güvenlik çocuğu fidye olarak tutabilirdi.

till your family turned themselves in.

taa ki, aile kendini teslim edene kadar...

So, here was this 14-year-old kid on death row.

Neyse, bu çocuk, 14 yaşında, idam sırasını bekliyor.

And not everybody on death row was a political prisoner.

Sırada bekleyenlerin hepsi siyasi suçlu değil;

There were some really bad people there.

bazıları gerçekten çok kötü insanlar.

And he had smuggled in two comics, two comic books --

Bu çocuk iki tane çizgi roman çaldığı için tutuklanmış,

"Spiderman" and "X-Men."

İki çizgi roman: Örümcek Adam ve X-Men.

He was obsessed.

Takıntılıydı.

And when he got tired of reading them,

Okumaktan sıkıldığı zaman,

he started to teach the men in death row how to read,

ölüm sırasını bekleyenlere, okumayı öğretmeye başlamıştı.

with these comic books.

bu çizgi romanlarla!

And so, I remember night after night,

Hatırlıyorum, her gece, her gece,

you'd hear all these men, these really hardened criminals,

Ağır suçlu adamlar, John James'in çevresine toplanmış,

huddled around John James, reciting, "Take that, Spidey!"

ezberden okurlardı, "Al bakalım Örümcek Adam!!!"

(Laughter)

(gülüşler)

It's incredible.

İnanılmaz!

I was really worried.

Gerçekten endişeliydim.

He didn't know what death row meant.

Ölüm sırasını beklemenin ne olduğunu bilmiyordu.

I'd been there twice,

Ben iki kere girmiştim

and I was terribly afraid that I was going to die.

ve öleceğim için dehşet içinde korkuyordum.

And he would always laugh, and say,

Her zaman güler ve

"Come on, man, we'll make it out."

"Hadi ama, hallederiz." derdi.

Then I'd say, "How do you know?"

"Nereden biliyorsun?" diye sorardım.

And he said, "Oh, I heard it on the grapevine."

"Fısıtlı gazetelerinden" derdi.

They killed him.

Onu öldürdüler.

They handcuffed him to a chair,

Ellerinden sandalyeye kelepçelediler,

and they tacked his penis to a table with a six-inch nail,

penisini 15 santimlik çivi ile masaya çaktılar,

then left him there to bleed to death.

kan kaybından ölüme bıraktılar...

That's how I ended up in solitary, because I let my feelings be known.

Kasvetin içine düştüm. Hissettiklerimi anlatmak istedim.

All around us, everywhere, there are people like this.

Tüm çevremizde, her yerde, böyle insanlar var.

The Igbo used to say that they built their own gods.

Igbo, kendi tanrılarını kendilerinin yarattığını söylerdi.

They would come together as a community,

Toplu olarak bir araya gelirler,

and they would express a wish.

ve bir dilek tutarlar,

And their wish would then be brought to a priest,

dileklerini papaza iletirlerdi.

who would find a ritual object,

Papaz rituel bir simge bulur,

and the appropriate sacrifices would be made,

uygun kurbanlığı seçer.

and the shrine would be built for the god.

Sonra kurban için bir tapınak kurulur;

But if the god became unruly and began to ask for human sacrifice,

eğer tanrı haşarılık yapar ve insan kurban isterse,

the Igbos would destroy the god.

Igbo'lar tanrıyı yok eder,

They would knock down the shrine,

tapınağı çökertir ve

and they would stop saying the god's name.

tanrının adını anmayı bırakır.

This is how they came to reclaim their humanity.

İşte bu onların insanlığı islah yolu.

Every day, all of us here,

Hergün, buradaki hepimiz,

we're building gods that have gone rampant,

sınır tanımayan tanrılar yaratıyoruz.

and it's time we started knocking them down

Onları çökertmenin zamanı geldi.

and forgetting their names.

Ve isimlerini unutmanın.

It doesn't require a tremendous thing.

Bunun için büyük birşeye ihtiyacımız yok.

All it requires is to recognize among us, every day --

Sadece içimizde görmemiz gerekiyor, her gün.

the few of us that can see -- are surrounded by people

Görebilenlerden bazıları, az önce

like the ones I've told you.

hikayelerini anlattığım kişiler ile çevrili.

There are some of you in this room, amazing people,

Bazılarınız, bu odadakilerin bazıları, harika insanlar.

who offer all of us the mirror to our own humanity.

Bize kendi insanlığımızı gösteren ayna insanlar.

I want to end with a poem by an American poet called Lucille Clifton.

Amerikalı şair Lucille Clifton'un bir şiiri ile bitirmek istiyorum.

The poem is called "Libation," and it's for my friend Vusi

Şiirin adı "Libation", bir tür ikram içeceği.

who is in the audience here somewhere.

Vusi için geliyor, dinleyicilerin arasında bir yerde.

"Libation,

"Libation,"

North Carolina, 1999.

Kuzey Carolina, 1999

I offer to this ground, this gin.

Bu toprağa bu cini sunuyorum.

I imagine an old man crying here,

Yaşlı, ağlayan bir adam düşlüyorum,

out of the sight of the overseer.

Ustabaşının göremediği yerlerde,

He pushes his tongue through a hole

dilini, eğer sağlam olsaydı

where his tooth would be, if he were whole.

dişlerinin olduğu yerden uzatan, adam.

It aches in that space where his tooth would be,

Acıyorken dişlerinin olduğu yer,

where his land would be,

toprağının olduğu yer,

his house, his wife, his son, his beautiful daughter.

evinin, karısının, oğlunun, kızının olduğu yer;

He wipes sorrow from his face,

kederi yüzünden silip atıyor.

and puts his thirsty finger to his thirsty tongue,

Susuz parmağını, diline bastırıyor,

and tastes the salt.

ve tuzu tadıyor.

I call a name that could be his.

Yaşlı adamın olacak bir isim söylüyorum,

This is for you, old man.

senin için yaşlı adam

This gin, this salty earth."

Bu cin, bu tuzlu toprak

Thank you.

Teşekkür ederim,

(Applause)

(Alkış)