A smart new business loan for people with no credit | Shivani Siroya

Çeviri: Reşat Bir Gözden geçirme: Sancak Gülgen

How much do you need to know about a person

Birine gönül rahatlığıyla borç vermeden önce

before you'd feel comfortable making a loan?

o kişiyi ne kadar tanımanız gerekir?

Suppose you wanted to lend 1,000 dollars

İki sıra arkanızda oturan kişiye

to the person sitting two rows behind you.

1.000 dolar borç vermek istediğinizi farz edelim.

What would you need to know about that person

İçinizin rahat olması için

before you'd feel comfortable?

o kişi hakkında neleri bilmeniz gerekir?

My mom came to the US from India in her late thirties.

Annem, Hindistan'dan ABD'ye geldiğinde otuzlarının sonlarındaydı.

She's a doctor in Brooklyn,

Şu an Brooklyn'de doktorluk yapıyor

and she often lets friends and neighbors come to see her for health services,

ve çoğu zaman, arkadaşlarının ve komşularının muayene ücretini

hemen ödeyip ödeyemeyeceğine bakmaksızın gelip muayene olmalarına izin veriyor.

whether they can pay right away or not.

I remember running into her patients with her at the grocery store

Onunla beraber bakkalda veya kaldırımda yürürken

hastalarına rastladığımızı hatırlıyorum.

or on the sidewalk,

and sometimes they would come and pay her right on the spot

Bazen yanımıza gelip, daha önceki muayenelerin ücretini

for previous appointments.

hemen orada öderlerdi.

She would thank them,

Annem de onlara teşekkür eder

and ask them about their families and their health.

ve ailelerinin nasıl olduğunu sorardı.

She gave them credit because she trusted them.

Onlara güvendiği için kredi verirdi.

Most of us are like my mom.

Birçoğumuz annem gibiyiz.

We would give credit to someone we know

Tanıdığımız ya da yan yana yaşadığımız birine

or that we live next to.

kredi veririz.

But most of us are probably not going to lend to a stranger

Ama birçoğumuz muhtemelen, hakkında en azından

unless we know a little something about them.

bir şeyler bilmediğimiz bir yabancıya borç vermeyiz.

Banks, credit card companies and other financial institutions

Bankalar, kredi kartı şirketleri ve diğer finansal kurumlar

don't know us on a personal level,

bizi kişisel olarak tanımıyorlar,

but they do have a way of trusting us,

ama kredi notumuz sayesinde

and that's through our credit scores.

bize bir şekilde güvenebiliyorlar.

Our credit scores have been created

Kredi notumuz, genel harcama verilerimiz toplanıp

through an aggregation and analysis of our public consumer credit data.

analiz edilerek oluşturuluyor.

And because of them, we have pretty much easy access

Bu sayede, elektrik bağlatmaktan ev almaya

to all of the goods and services that we need,

ya da riske girip yeni bir iş kurmaya kadar

from getting electricity to buying a home,

ihtiyacımız olan bütün mal ve hizmetlere

or taking a risk and starting a business.

kolayca ulaşabiliyoruz.

But ...

Ama...

there are 2.5 billion people around the world

dünya üzerinde kredi notu olmayan

that don't have a credit score.

2,5 milyar insan var.

That's a third of the world's population.

Bu rakam dünya nüfusunun üçte biri.

They don't have a score

Kredi notları yok,

because there are no formal public records on them --

çünkü resmi devlet kayıtları yok.

no bank accounts,

Banka hesapları yok,

no credit histories

kredi geçmişleri yok,

and no social security numbers.

sosyal güvenlik numaraları da yok.

And because they don't have a score,

Kredi notları olmadığı için,

they don't have access to the credit or financial products

hayatlarını geliştirebilecekleri bir krediye ya da

that can improve their lives.

finansal ürünlere erişimleri de yok.

They are not trusted.

Güvenilir değiller.

So we wanted to find a way to build trust

Biz de güven oluşturmak ve bu 2,5 milyar kişiyi

and to open up financial access for these 2.5 billion.

finansal erişime ulaştırmak için bir yol bulmak istedik.

So we created a mobile application

Böylece mobil verileri kullanarak

that builds credit scores for them using mobile data.

onlar için kredi notu oluşturan bir mobil uygulama geliştirdik.

There are currently over one billion smartphones in emerging markets.

Hâlen, gelişmekte olan ülkelerde bir milyardan fazla akıllı telefon var.

And people are using them the same way that we do.

İnsanlar bunları aynı bizim kullandığımız gibi kullanıyorlar.

They're texting their friends, they're looking up directions,

Arkadaşlarına mesaj atıyorlar, adres tarifi alıyorlar,

they're browsing the Internet

İnternet'e giriyorlar

and they're even making financial transactions.

ve hatta finansal işlem yapıyorlar.

Over time, this data is getting captured on our phones,

Zamanla bu veriler telefonlarımıza kaydediliyor

and it provides a really rich picture of a person's life.

ve bir insanın hayatı hakkında kapsamlı bir tablo oluşturuyor.

Müşterilerimiz bize, bu verilere erişim izni veriyor

Our customers give us access to this data

and we capture it through our mobile application.

ve biz de bunları mobil uygulamamız aracılığıyla kaydediyoruz.

It helps us understand the creditworthiness

Bizim Kenya, Nairobi'deki, küçük bir işletme sahibi

of people like Jenipher, a small-business owner in Nairobi, Kenya.

Jenipher gibi insanların kredibilitelerini anlamamıza yardımcı oluyor.

Jenipher is 65 years old, and for decades has been running a food stall

Jenipher 65 yaşında ve yıllardır merkezi iş bölgesinde

in the central business district.

bir yiyecek tezgâhı işletiyor.

She has three sons who she put through vocational school,

Meslek okuluna giden üç oğlu var

and she's also the leader of her local chama,

ve tasarruf için oluşturulmuş olan

or savings group.

yerel chama grubunun da lideri.

Jenipher's food stall does well.

Jenipher'in yiyecek tezgâhının durumu iyi.

She makes just enough every day to cover her expenses.

Her gün, harcamalarını ucu ucuna karşılayacak kadar para kazanıyor.

But she's not financially secure.

Ama finansal olarak güvende değil.

Any emergency could force her into debt.

Acil bir durum onu borca sokabilir.

And she has no discretionary income

Ayrıca ailesinin hayatını iyileştirmek için,

to improve her family's way of living,

acil durumlar için

ya da işlerini büyütmek için kullanacağı

for emergencies,

or for investing into growing her business.

tasarruf edebileceği bir geliri yok.

If Jenipher wants credit, her options are limited.

Jenipher kredi kullanmak isterse seçenekleri sınırlı.

She could get a microloan,

Mikro kredi kullanabilir,

but she'd have to form a group that could help vouch for her credibility.

ama onun güvenilirliğine kefil olacak bir grup oluşturması gerek.

And even then, the loan sizes would be way too small

O zaman bile, kredinin miktarı

to really have an impact on her business,

onun işine etki edecek kadar büyük olmayabilir.

averaging around 150 dollars.

Ortalama 150 dolar civarı oluyor.

Loan sharks are always an option,

Tefeciler de bir seçenek tabii ki,

but with interest rates that are well above 300 percent,

ama %300'den fazla faiz oranlarıyla

they're financially risky.

finansal olarak çok riskliler.

And because Jenipher doesn't have collateral or a credit history,

Jenipher'ın bir teminatı ya da kredi geçmişi olmadığı için,

she can't walk into a bank and ask for a business loan.

bir bankaya gidip ticari kredi isteyemez.

But one day,

Ama bir gün,

Jenipher's son convinced her to download our application

Jenipher'ın oğlu, onu uygulamamızı indirmesi

and apply for a loan.

ve kredi başvurusu yapması için ikna etti.

Jenipher answered a few questions on her phone

Jenipher telefonunda birkaç soruyu yanıtladı

and she gave us access to a few key data points on her device.

ve bize cihazındaki bazı önemli verilere erişim izni verdi.

And here's what we saw.

İşte gördüklerimiz bunlar:

So, bad news first.

Önce kötü haberler.

Jenipher had a low savings balance and no previous loan history.

Jenipher'ın çok az birikimi var ve bir kredi geçmişi de yok.

Bunlar geleneksel bir banka için

These are factors

that would have thrown up a red flag to a traditional bank.

kırmızı bayrak kaldıracak nedenler.

But there were other points in her history that showed us

Ama geçmişinde, bize onun potansiyelinin

a much richer picture of her potential.

daha geniş bir resmini gösteren başka noktalar vardı.

So for one,

En başta,

we saw that she made regular phone calls to her family in Uganda.

Uganda'daki ailesine düzenli olarak telefon ettiğini gördük.

Well, it turns out that the data shows

Veriler, yakın olduğu birkaç kişiyle

a four percent increase in repayment

sürekli olarak görüşen insanların

among people who consistently communicate with a few close contacts.

kredileri geri ödeme oranlarında %4'lük bir artış olduğunu gösteriyor.

We could also see

Ayrıca, gün içinde

that though she traveled around a lot throughout the day,

epey dolaşmasına rağmen,

she actually had pretty regular travel patterns,

aslında epey düzenli bir rota takip ettiğini gördük.

and she was either at home or at her food stall.

Ya evinde ya da yiyecek tezgâhında oluyordu.

And the data shows a six percent increase in repayment

Veriler ayrıca, zamanının çoğunu aynı yerlerde geçiren insanların

among customers who are consistent

kredileri geri ödeme oranlarında

with where they spend most of their time.

%6'lık bir artış olduğunu da gösteriyor.

We could also see that she communicated a lot

Yine, gün içinde

with many different people throughout the day

birçok farklı insanla görüştüğünü

and that she had a strong support network.

ve güçlü bir destek ağı olduğunu gördük.

Our data shows

Verilerimiz,

that people who communicate with more than 58 different contacts

58'den fazla farklı kişiyle iletişim kuran insanların

tend to be more likely to be good borrowers.

genelde daha iyi müşteriler olduklarını gösteriyor.

In Jenipher's case,

Jenipher ise

she communicated with 89 different individuals,

89 farklı kişiyle görüşüyordu.

which showed a nine percent increase in her repayment.

Bu da onun ödemelerine %9 oranında bir artış olarak yansıdı.

These are just some of the thousands of different data points

Bunlar, bir kişinin kredibilitesini anlayabilmek için baktığımız

that we look at to understand a person's creditworthiness.

binlerce farklı veri göstergesinden sadece birkaçı.

And after analyzing all of these different data points,

Bütün bu farklı göstergeleri analiz ettikten sonra,

we took the first risk

riske girdik

and gave Jenipher a loan.

ve Jenipher'a kredi verdik.

This is data that would not be found on a paper trail

Bu veriler, resmi belgelerde ya da finansal kayıtlarda

or in any formal financial record.

bulunabilecek bilgiler değil.

But it proves trust.

Ama güven telkin ediyorlar.

By looking beyond income,

Gelirin dışındaki şeylere bakarak,

we can see that people in emerging markets

gelişmekte olan ülkelerdeki,

that may seem risky and unpredictable on the surface

ilk bakışta riskli ve tahmin edilemez görülebilen insanların aslında,

are actually willing and have the capacity to repay.

borçlarını ödeyebilecek kapasitede ve buna istekli olduklarını gördük.

Our credit scores have helped us deliver over 200,000 loans in Kenya

Kredi notlarımız, Kenya'da, sadece geçtiğimiz yıl 200.000'den fazla

in just the past year.

kredi temin edebilmemizi sağladı.

And our repayment rates are above 90 percent --

Geri ödeme oranlarımız %90'ın üzerinde.

which, by the way, is in line with traditional bank repayment rates.

Bu oran, geleneksel bankacılıktaki geri ödeme oranlarıyla aynı seviyede.

With something as simple as a credit score,

Kredi notu gibi basit bir şeyle,

we're giving people the power to build their own futures.

insanlara kendi geleceklerini inşa etme gücü veriyoruz.

Our customers have used their loans for family expenses,

Müşterilerimiz kredilerini aile harcamaları,

emergencies, travel

acil durumlar, seyahat harcamaları

and for investing back into growing their businesses.

ve işlerine yatırım yapıp büyütmek için kullandılar.

They're now building better economies and communities

Şimdi, daha fazla insanın başarılı olabileceği

where more people can succeed.

daha iyi ekonomiler ve topluluklar inşa ediyorlar.

Over the past two years of using our product,

Jenipher, iki yıldan fazla bir süredir ürünümüzü kullanarak

Jenipher has increased her savings by 60 percent.

tasarruflarını %60 oranında arttırdı.

She's also started two additional food stalls

Ayrıca iki yeni yiyecek tezgâhı açtı

and is now making plans for her own restaurant.

ve şu anda kendi restoranını açmak için planlar yapıyor.

She's applying for a small-business loan from a commercial bank,

Ticari bir bankaya küçük bir ticari kredi başvurusunda bulundu,

because she now has the credit history to prove she deserves it.

çünkü artık o krediyi hak ettiğini kanıtlayan bir kredi geçmişine sahip.

I saw Jenipher in Nairobi just last week,

Jenipher'ı daha geçen hafta Nairobi'de gördüm,

and she told me how excited she was to get started.

bana, bu işe başlarken ne kadar heyecanlı olduğunu anlattı.

She said,

"Bunu yapabileceğime sadece oğlum inanmıştı.

"Only my son believed I could do this. I didn't think this was for me."

Bunun bana uygun olduğunu düşünmemiştim." dedi.

She's lived her whole life

Bütün hayatını,

believing that there was a part of the world that was closed off to her.

dünyanın ona kapalı olan bir bölümü olduğunu düşünerek yaşadı.

Our job now is to open the world to Jenipher

Şimdi bizim işimiz; dünyayı Jenipher'a

and the billions like her that deserve to be trusted.

ve onun gibi güvenilmeyi hak eden milyarlarca kişiye açmak.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)