Cara E. Yar Khan: The beautiful balance between courage and fear | TED

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

When we're young, we're innocently brave,

Gençken masum bir cesaretimiz olur,

and we fearlessly dream about what our lives might be like.

hayatımızın nasıl olabileceği hakkında korkmadan hayal kurarız.

Maybe you wanted to be an astronaut or a rocket scientist.

Belki de astronot veya roket bilimci olmak istemiştiniz.

Maybe you dreamed of traveling to every continent.

Belki de tüm kıtaları gezmeyi hayal etmiştiniz.

Since I was very young,

Küçüklüğümden beri

I dreamed of working for the United Nations

Birleşmiş Milletler'de çalıştığımı hayal ettim,

in some of the most difficult countries in the world.

dünyanın en sıkıntılı bazı ülkelerinde.

And thanks to a lot of courage

Bol cesaret sayesinde de

that dream came true.

bu hayalim gerçek oldu.

But here's the thing about courage:

Ancak cesaret hakkında şöyle bir şey var:

it doesn't just appear whenever we need it.

İhtiyaç anında aniden belirmiyor.

It's the result of tough reflection and real work,

Zorlu bir yüzleşme ve gerçek emeğin meyvesi,

involving the balance between fear and bravery.

korku ve cesaret arasındaki denge bunun bir parçası.

Without fear, we'll do foolish things.

Korku olmazsa aptalca şeyler yaparız.

And without courage, we'll never step into the unknown.

Cesaret olmazsa da bilinmeyene asla adım atamayız.

The balance of the two is where the magic lies,

İkisinin arasındaki denge büyünün yattığı yer

and it's a balance we all deal with every day.

ve bu denge ile her gün uğraşıyoruz.

First, a word about my fancy wheels.

Öncelikle şık aracım hakkında birkaç söz.

I haven't always used a wheelchair.

Hep tekerlekli sandalye kullanmadım.

I grew up like many of you,

Pek çoğunuz gibi büyüdüm,

running, jumping and dancing.

koşarak, zıplayarak ve dans ederek.

I love to dance.

Dans etmeyi çok severim.

However, in my mid-twenties,

Ancak yirmili yaşlarımın ortasında,

I began to experience a series of inexplicable falls.

sebebi bilinmeyen düşmeler yaşamaya başladım.

And a few years later,

Birkaç yıl sonra da

I was diagnosed with a recessive genetic condition

bana resesif genetik bir hastalık teşhisi kondu;

called hereditary inclusion body myopathy,

ismi kalıtsal beden miyopatisi,

or HIBM.

kısaca HIBM.

It's a progressive muscle wasting disease

Bu bir ilerleyen kas zayıflığı hastalığı,

that affects all of my muscles from head to toe.

baştan ayağa tüm kasları etkiliyor.

HIBM is very rare.

HIBM çok nadir.

In the United States there are less than 200 people diagnosed.

ABD'de 200'den daha az kişi bu hastalığa sahip.

To date, there is no proved treatment or cure,

Bugüne dek hastalığa kanıtlanmış bir tedavisi ya da çare bulunamadı,

and within 10 to 15 years of its onset,

başlangıcından itibaren 10 ve 15 yıl içinde de

HIBM typically leads to quadriplegia,

HIBM genellikle kuadripleji rahatsızlığına neden ediyor,

which is why I now use a wheelchair.

bu yüzden tekerlekli sandalye kullanıyorum.

When I was first diagnosed, everything changed.

Tanı ilk konduğunda her şey değişti.

It was frightening news

Bu korkunç bir haberdi

because I had no experience with chronic illness or disabilities.

çünkü hiç kronik hastalık veya bir sakatlık geçirmemiştim.

And I had no idea how the disease might progress.

Ayrıca hastalığın nasıl gelişeceğini bilmiyordum.

But what was most disheartening

Fakat en üzücü şey,

was to listen to other people advise me

hayallerim ve heveslerimi kısıtlamam için

to limit my ambitions and dreams,

insanların tavsiyelerini dinlemek oldu,

and to change my expectations of what to expect from life.

hayattan beklentilerimi değiştirmem için.

"You should quit your international career."

"Uluslararası kariyerini bitirmelisin."

"No one will marry you this way."

"Bu şekilde kimse seninle evlenmez."

"You would be selfish to have children."

"Çocuk yapman bencilce olur."

The fact that someone who wasn't me

Benim yerime bir başkasının

was putting limitations on my dreams and ambitions

hayallerimi ve isteklerim üzerine kota koyması...

was preposterous.

tamamen mantık dışıydı.

And unacceptable.

Ve kabul edilemezdi.

So I ignored them.

Ben de onları görmezden geldim.

(Cheers and applause)

(Alkışlar ve tebrikler)

I did get married.

Evlendim.

And I decided for myself not to have children.

Çocuk sahibi olmama kararını da kendim verdim.

And I continued my career with the United Nations

Birleşmiş Milletler'deki kariyerime devam ettim.

after my diagnosis,

Teşhisimden sonra,

going to work for two years in Angola,

Angola'da iki yıl çalışmaya gittim,

a country recovering from 27 years of brutal civil war.

27 yıllık vahşi bir sivil savaş sonrası toparlanan bir ülke.

However, it would be another five years

Ancak durumumu işverenime açıklayana kadar beş yıl daha geçecekti.

until I officially declared my diagnosis to my employer.

Because I was afraid

Başarımı sorgulayacakları ve sonrasında işimdem olacağım korkusu taşıyordum.

that they would question my capacity to manage and I'd lose my job.

I was working in countries where polio had been common,

Çocuk felcinin yaygın olduğu ülkelerde çalışıyordum,

so when I overheard someone say

birinden çocuk felci atlattığımı düşündüklerini duyunca

that they thought I might have survived polio,

I thought my secret was safe.

sırrımın güvende olduğuna karar verdim.

No one asked why I was limping.

Kimse niçin rahat yürüyemediğimi sormadı.

So I didn't say anything.

Bende bir şey söylemedim.

It took me over a decade

HIBM'nin şiddetini özümsemem on yıldan fazla sürdü,

to internalize the severity of HIBM,

even as basic tasks and functions became increasingly difficult.

en basit işler bile giderek daha zor gelmeye başladı.

Yet, I continued to pursue my dream of working all over the world,

Yine de dünyanın her yerinde çalışma hayalimi sürdürdüm

and was even appointed as a disability focal point

hatta Haiti'de UNICEF'in engellilere odak noktası olarak atandım,

for UNICEF in Haiti,

where I served for two years after the devastating 2010 earthquake.

2010'daki yıkıcı deprem sonrasında iki sene orada çalıştım.

And then my work brought me to the United States.

Ardından işim beni ABD'ye getirdi.

And even as the disease progressed significantly

Hastalık oldukça ilerlemesine rağmen

and I needed leg braces and a walker to get around,

ve artık yürümek için değneklere ve walker'a ihtiyaç duysam da

I still longed for adventure.

yine de maceranın peşinden koştum.

And this time,

Bu kez büyük bir açık hava macerası hayal etmeye başladım.

I started dreaming of a grand outdoor adventure.

And what's more grand than the Grand Canyon?

Büyük Kanyon'dan daha büyük ne olabilir ki diye düşündüm?

Did you know that for every five million people who visit the Rim

Kanyon'un kıyısına gelen her beş milyon insandan

only one percent go down to the canyon's base?

sadece %1'inin merkeze indiğini biliyor muydunuz?

I wanted to be a part of that one percent.

Ben de o %1'lik kısımda olmak istiyordum.

The only thing is --

Tek sorun --

(Applause)

(Alkışlar)

The only thing is that the Grand Canyon isn't exactly accessible.

Tek sorun şu ki Büyük Kanyon pek ulaşılır değil.

I was going to need some assistance

1500 metre dik alandan aşağı inmek için biraz yardıma ihtiyacım olacaktı.

to get down the 5,000-foot descent of vertical loose terrain.

Now, when I face obstacles,

Bir engelle karşılaştığımda

fear doesn't necessarily immediately set in

korku birden içimi kaplamıyor

because I assume that one way or another,

çünkü öyle ya da böyle durumu halledeceğimi düşünüyorum.

I'll figure it out.

And in this case, my thought was,

Bu durumda ise düşüncem şöyleydi:

well, if I can't walk down,

Eğer aşağıya yürüyerek inemiyorsam

I could learn to ride a horse.

at sürmeyi öğrenebilirdim.

So that's what I did.

Ben de öyle yaptım.

And with that fateful decision

Ve bu can alıcı karar, dört yıllık bir bağlılığın ilk adımıydı,

began a four-year commitment,

tossing back and forth between fear and courage

12 günlük yolculuğa çıkabilmek için

to undertake a 12-day expedition.

korku ve cesaret arasında gidip geliyordum.

Four days on horseback to cross Grand Canyon rim to rim,

Kanyon'u geçmek için dört gün kıyıdan kıyıya at sırtında gittik,

and eight days rafting 150 miles of the Colorado River,

Colorado Nehri'nde sekiz günde 240 kilometre rafting yaptık,

all with a film crew in tow.

bir film ekibi bize eşlik ediyordu.

Spoiler alert -- we made it.

Spoiler alarmı -- başardık.

But not without showing me how my deepest fear

Ama en büyük korkumun

can somehow manifest a mirror response of equal courage.

aynı düzeyde cesaret açığa çıkarabileceğini de gördüm.

On April 13, 2018,

13 Nisan 2018'de

sitting eight feet above the ground,

yerin 2,5 metre üzerinde, Sheriff adlı bir Mustang atın üzerindeyken

riding a mustang horse named Sheriff,

my first impression of Grand Canyon

Büyük Kanyon hakkında ilk izlenimim

was one of shock and terror.

dehşet verici ve şok ediciydi.

Who knew I had a fear of heights.

Yüksekten korktuğumu kim bilebilirdi ki.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

But there was no giving up now.

Ama artık pes etmek yoktu.

I mustered up every ounce of courage inside me

Korkunun beni ele geçirmememesi için

to not let my fear get the best of me.

içimdeki tüm cesareti topladım.

Embarking on the South Rim,

Güney kıyısına çıktığımızda

all I could do to keep myself composed

sakin kalabilmek için yapabildiğım tek şey

was to breathe deeply, stare up into the clouds

derin nefes alıp bulutlara bakmak

and focus on my team's voices.

ve ekibimin seslerine odaklanmaktı.

But then, in the first hour, disaster struck.

Ama sonra, bir saat geçmeden facia yaşandı.

Unable to hold myself upright in the saddle,

Atın üzerinde dik duramadım,

going down an oversized step,

at büyük bir adım attı

I flung forward and smacked my face on the back of the horse's head.

ve öne savrularak atın kafasının arkasına yüzümü çarptım.

There was panic,

Bir panik yaşandı,

my head hurt fiercely,

başım çok acıyordu

but the path was too narrow for us to dismount.

ama yol durmamız için çok dardı.

Only at the halfway point at 2,300 feet,

700 metre yükseklikte, yolun yarısında

at least another two hours down,

daha en az iki saat varken

could we stop and remove my helmet

mola verip kaskımı çıkardık

and see the egg-sized bump protruding from my forehead.

ve alnımın üzerinde yumurta büyüklüğünde şişliği fark ettik.

For all of that planning and gear,

Tüm o planlama ve tırmanış giysileri,

how is it that we didn't even have an ice pack?

ama gelin görün ki yanımıza bir buz torbası almamışız.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

Luckily for all of us, the swelling came outwards,

Neyse ki şişlik dağılmaya başladı

and would drain into my face as two fantastic black eyes

ve yüzümü iki muhteşem mor göze bürüdü,

which is an amazing way to look in a documentary film.

bu da bir belgesel filmi için harika bir görüntü.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

(Applause and cheers)

(Alkışlar ve tezahüratlar)

This was not an easy, peaceful journey,

Bu kolay ve huzurlu bir seyahat değildi

and yet, that was exactly the point.

ama zaten konu da işte bu.

Even though I was afraid to get back into the saddle,

Atın eğeri üzerine çıkmaya korkmama rağmen

I got back in.

bunu yaptım.

The descent alone to the canyon floor

Sadece kanyon zeminine iniş toplam 10 saat sürdü

took a total of 10 hours

and that was just day one of four riding.

ve bu atlı gideceğim dört günün ilkiydi.

Next came the mighty rapids.

Sonra efsanevi akıntılar geldi.

The Colorado River in the Grand Canyon

Büyük Kanyon'daki Colorado Nehri

has some of the highest white water in the country.

ülkedeki en yüksek türbülans düzeyine sahip.

And just to be prepared in case we should capsize,

Alabora olma ihtimaline karşı hazırlıklı olmak için

we'd practice having me swim through a smaller rapid.

daha küçük bir akıntıda bana yüzme alıştırması yaptırdılar.

And it's safe to say it wasn't glamorous.

Pek harika değildi desem yeterli olur.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

I took my breath in the wrong part of the wave,

Dalganın yanlış kısmında nefesimi tuttum,

choked on river water

nehir suyu yutmaya başladım

and was unable to steer myself.

ve doğrulamadım.

Yes, it was scary,

Evet, korkutucuydu

but it was also fantastic.

ama harikaydı da.

Waterfalls, slick canyons

Şelaleler, kaygan kanyonlar

and a couple billion years of bedrock

ve gün boyunca renk değiştiriyor gibi görünen iki milyar yıllık kayalıklar.

that seemed to change color throughout the day.

The Grand Canyon is true wilderness

Büyük Kanyon tam bir bakir doğa

and worthy of all of its accolades.

ve tüm övgüleri hak ediyor.

(Applause)

(Alkışlar)

The expedition,

Bu keşif gezisi,

all that planning and the trip itself,

tüm plan ve yolculuğun kendi,

showed me a level of fear I had never experienced before.

bana daha önce hiç tecrübe etmediğim bir düzeyde bir korku yaşattı.

But more importantly,

Ama daha da önemlisi,

it showed me how boldly courageous I can be.

ne kadar cesur ve gözü kara olabileceğimi gösterdi.

My Grand Canyon journey was not easy.

Büyük Kanyon yolculuğun kolay olmadı.

This was not a vision of an Amazonian woman

Bu bir Amazon kadının

effortlessly making her way through epic scenery.

hiç yorulmadan yolunu bulduğu efsanevi bir manzara değildi.

This was me crying,

Ben ağlıyordum,

exhausted and beat up with two black eyes.

yorgunluktan bitap düşmüş ve iki mor gözle.

It was scary,

Korkutucuydu,

it was stressful,

stresliydi,

it was exhilarating.

neşe vericiydi.

Now that the trip is over,

Keşif sona erince

it's easy to be blasé about what we achieved.

başardığımız şeyi önemsememek kolay olur.

I know I want to raft the river again.

Ben o nehirde tekrar rafting yapmak istiyorum.

This time, all 277 miles of it.

Bu sefer tüm 445 kilometre boyunca.

(Applause)

(Alkışlar)

But I also know that I would never do the horseback-riding part again.

Atla gitme kısmını tekrar yapmayacağımı da biliyorum.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

It's just too dangerous.

Çok tehlikeli.

And that's my real point.

Asıl konu da bu.

I'm not just here to show you my film footage.

Size sadece video kaydımı göstermeye gelmedim.

I'm here to remind us all

Hepimize şunu haturlatmak istiyorum ki

that life is really just a lesson

hayat gerçekten sadece bir ders;

in finding the balance between fear and courage.

amaç, korku ve cesaret arasındaki dengeyi bulmak.

And understanding what is and what isn't a good idea.

Neyin iyi bir fikir olup olmadığını anlamak.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

Life is already scary,

Hayat zaten yeterince korkutucu,

so for our dreams to come true, we need to be brave.

o yüzden hayallerimizi gerçekleştirmek için cesur olmamız gerek.

In facing my fears

Korkularımla yüzleşerek

and finding the courage to push through them,

ve korkularımı aşacağım cesareti bularak

I swear my life has been extraordinary.

hayatım olağanüstü bir hâl aldı.

So live big

O yüzden büyük yaşayın

and try to let your courage outweigh your fear.

ve cesaretinizin korkunuzu bastırmasına izin verin.

You never know where it might take you.

Sizi nereye götüreceğini asla bilemezsiniz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause and cheers)

(Alkışlar ve tezahüratlar)