What we don't know about Europe's Muslim kids | Deeyah Khan

Translator: Crawford Hunt Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Çeviri: Sebnem Kinaci Gözden geçirme: Ramazan Şen

When I was a child, I knew I had superpowers.

Çocukken, süper güçlerimin olduğunu biliyordum.

That's right.

Evet, gerçekten.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I thought I was absolutely amazing because I could understand

İnanılmaz biri olduğumu düşünüyordum, çünkü kahverengi insanların hislerini

and relate to the feelings of brown people,

anlıyor ve onlarla empati kurabiliyordum

like my grandfather, a conservative Muslim guy.

tıpkı muhafazakar bir Müslüman olan büyükbabamla olduğu gibi.

And also, I could understand my Afghan mother, my Pakistani father,

Ve aynı zamanda, çok dindar olmayan ama, oldukça liberal olan

not so religious but laid-back, fairly liberal.

Afgan annemi ve Pakistanlı babamı da anlayabiliyordum.

And of course, I could understand

Ve elbette, beyazların hislerini de anlayabiliyor

and relate to the feelings of white people.

ve onlarla empati kurabiliyordum.

The white Norwegians of my country.

Ülkemin beyaz Norveçlileriyle.

You know, white, brown, whatever --

Beyaz, kahverengi, hangi renkten olurlarsa olsunlar

I loved them all.

herkesi severdim.

I understood them all,

Hepsini anlardım,

even if they didn't always understand each other;

onlar birbirini her zaman anlayamasalar da,

they were all my people.

hepsi benim halkımdı.

My father, though, was always really worried.

Fakat babam, hep endişeliydi.

He kept saying that even with the best education,

Sürekli olarak, en iyi eğitimi alsam bile

I was not going to get a fair shake.

bana adil ve eşit fırsatlar tanınmayacağını söylüyordu.

I would still face discrimination, according to him.

En iyi eğitimle bile, ona göre, yine de ayrımcılığa maruz kalacaktım.

And that the only way to be accepted by white people

Ve ona göre, beyaz insanlarca kabul görebilmemin tek şartı

would be to become famous.

ünlü olabilmemdi.

Now, mind you, he had this conversation with me when I was seven years old.

Şu da var ki, benimle bu konuşmayı yaptığında ben yedi yaşındaydım.

So while I'm seven years old, he said,

Yani, ben yedi yaşındayken babam bana dedi ki;

"Look, so it's either got to be sports, or it's got to be music."

"Bak, bunu ya sporla, ya müzikle yapabilirsin."

He didn't know anything about sports -- bless him -- so it was music.

Spor hakkında pek bilgisi yoktu - çok şükür - öyleyse müzik olmalıydı.

So when I was seven years old, he gathered all my toys, all my dolls,

Böylece, yedi yaşındayken, bütün oyuncaklarımı, bebeklerimi topladı

and he threw them all away.

ve hepsini attı.

In exchange he gave me a crappy little Casio keyboard and --

Onların yerine bana berbat, küçük bir Casio org verdi ve --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Yeah. And singing lessons.

Evet. Ve şarkı söylemem için dersler.

And he forced me, basically, to practice for hours and hours every single day.

Ve tabir-i caizse beni her gün saatlerce pratik yapmam için zorladı.

Very quickly, he also had me performing for larger and larger audiences,

Kısa zamanda, bana giderek daha büyük seyirci kitlelerine şarkı söyletti

and bizarrely, I became almost a kind of poster child

ve garip bir şekilde, Norveç çok kültürlülüğünün

for Norwegian multiculturalism.

tipik bir sembolü olmuştum.

I felt very proud, of course.

Kendimle çok gurur duyuyordum, elbette.

Because even the newspapers at this point

Çünkü bu noktada gazeteler bile kahverengi insanlar hakkında

were starting to write nice things about brown people,

güzel şeyler yazmaya başladı.

so I could feel that my superpower was growing.

Böylece ben de, süper gücümün geliştiğini hissediyordum.

So when I was 12 years old, walking home from school,

İşte böylece, bir gün 12 yaşında, okuldan eve yürürken

I took a little detour

"tuzlu ayak" denilen, çok sevdiğim şekerlemeleri almak için

because I wanted to buy my favorite sweets called "salty feet."

yolu biraz uzattım.

I know they sound kind of awful,

Kulağa garip geldiğinin farkındayım.

but I absolutely love them.

Ama onlara bayılıyordum.

They're basically these little salty licorice bits in the shape of feet.

Bunlar meyan kökünden yapılan ve ayak şeklinde şekerlemelerdi.

And now that I say it out loud, I realize how terrible that sounds,

Şimdi sesli söyledikçe kulağa ne kadar korkunç geldiğini fark ediyorum

but be that as it may, I absolutely love them.

ama adları ne olursa olsun, o şekerleri çok severim.

So on my way into the store,

Böylece, şeker dükkanına giderken

there was this grown white guy in the doorway blocking my way.

beyaz bir adam, dükkânın girişinde benim girmemi engelleyecek şekilde duruyordu.

So I tried to walk around him, and as I did that, he stopped me

Etrafından dolaşıp girmeye çalıştım ama beni durdurdu

and he was staring at me,

ve bana dik dik bakmaya başladı,

and he spit in my face, and he said,

sonra yüzüme tükürdü ve bana:

"Get out of my way

"Çekil yolumdan

you little black bitch, you little Paki bitch,

seni küçük siyah kaltak, küçük Paki kaltak,

go back home where you came from."

nereden geldiysen oraya defol git." dedi.

I was absolutely horrified.

Çok korkmuştum.

I was staring at him.

Ona öylece bakakaldım.

I was too afraid to wipe the spit off my face,

Yüzümdeki tükürüğünü silmekten bile korktum.

even as it was mixing with my tears.

O tükürüğü gözyaşlarıma karıştı.

I remember looking around, hoping that any minute now,

Etrafıma bakınıp her an bir yerden

a grown-up is going to come and make this guy stop.

bir yetişkinin gelip bu adamı durduracağını umut ettim.

But instead, people kept hurrying past me and pretended not to see me.

Ama onun yerine, insanlar yanımdan aceleyle geçti ve beni görmezden geldi.

I was very confused because I was thinking, well,

Kafam çok karışmıştı, çünkü şöyle düşünüyordum:

"My white people, come on! Where are they? What's going on?

"Benim sevgili beyaz insanlarım, hadi! Neredesiniz? Neler oluyor?

How come they're not coming and rescuing me?"

Neden gelip beni kurtarmıyorlar?"

So, needless to say, I didn't buy the sweets.

Tabii ki şekerleri almadım.

I just ran home as fast as I could.

Koşabildiğim kadar hızlıca eve koştum.

Things were still OK, though, I thought.

Her şey hâlâ yolundaydı, diye düşündüm.

As time went on, the more successful I became,

Zaman geçtikçe, daha başarılı oldukça

I eventually started also attracting harassment from brown people.

kahverengi insanlardan da tacizler gelir oldu.

Some men in my parent's community felt that it was unacceptable

Ailemin bulunduğu topluluktan bazı erkekler,

and dishonorable for a woman to be involved in music

bir kadının müzikle uğraşmasının ve medyada olmasının kabul edilemez

and to be so present in the media.

ve onursuzca olduğunu söylüyorlardı.

So very quickly, I was starting to become attacked at my own concerts.

Böylece kısa zamanda, konserlerimde saldırılara uğramaya başladım.

I remember one of the concerts, I was onstage, I lean into the audience

Konserlerimin birinde, sahnedeydim, seyircilere doğru uzandım

and the last thing I see is a young brown face,

ve gördüğüm son şey, genç kahverengi bir surat,

and the next thing I know is some sort of chemical is thrown in my eyes

bir sonraki gördüğüm şey ise gözlerime bazı kimyasal maddeler atıldığı oldu

and I remember I couldn't really see and my eyes were watering

ve göremediğimi ve gözlerimin sulandığını hatırlıyorum.

but I kept singing anyway.

Yine de şarkıya devam ettim.

I was spit in the face in the streets of Oslo, this time by brown men.

Oslo'nun sokaklarında bana tükürüyorlardı ve bu defa kahverengi adamlardı.

They even tried to kidnap me at one point.

Bir keresinde beni kaçırmaya bile kalkmışlardı.

The death threats were endless.

Ölüm tehditlerinin ardı arkası gelmiyordu.

I remember one older bearded guy stopped me in the street one time,

Bir defasında, yaşlı sakallı bir adam, beni sokakta durdurmuştu

and he said, "The reason I hate you so much

ve bana, "Senden nefret ediyorum,

is because you make our daughters think

çünkü senin yüzünden kızlarımız

canları ne isterse yapabileceğini düşünüyor."

they can do whatever they want."

A younger guy warned me to watch my back.

Daha genç bir adam da, kendimi kollamamı söyledi.

He said music is un-Islamic and the job of whores,

Müziğin İslami olmadığını ve sokak kadınlarının işi olduğunu

and if you keep this up, you are going to be raped

ve bunu sürdürürsem tecavüze uğrayacağımı,

and your stomach will be cut out so that another whore like you will not be born.

karnımı deşeceklerini, böylece başka bir sokak kadını doğuramayacağımı söyledi.

Again, I was so confused.

Yine kafam karışmıştı.

I couldn't understand what was going on.

Neler olduğunu anlayamıyordum.

Benim kahverengi insanlarım bana böyle davranıyordu, ama nasıl?

My brown people now starting to treat me like this -- how come?

Instead of bridging the worlds, the two worlds,

Dünyaları birleştirmek yerine,

I felt like I was falling between my two worlds.

kendi iki dünyam arasına düşmüşüm gibi hissettim.

I suppose, for me, spit was kryptonite.

Sanıyorum, benim için, tükürük kriptonitti.

So by the time I was 17 years old,

Böylece, 17 yaşıma geldiğimde

the death threats were endless, and the harassment was constant.

ölüm tehditlerinin arkası kesilmiyor, tacizler sürüyordu.

It got so bad, at one point my mother sat me down and said,

Öyle kadar ki, bir gün annem beni karşısına alıp oturttu ve bana:

"Look, we can no longer protect you, we can no longer keep you safe,

"Bak kızım, artık seni koruyamayız, seni artık güvende tutamayız,

so you're going to have to go."

bu yüzden gitmek zorundasın."

So I bought a one-way ticket to London, I packed my suitcase and I left.

Böylece Londra'ya tek yöne bilet aldım, bavulumu topladım ve gittim.

My biggest heartbreak at that point was that nobody said anything.

O anda kalbimi en çok kıran şey, kimsenin hiçbir şey söylememiş olmasıydı.

I had a very public exit from Norway.

Norveç'ten gidişimi tüm halk gördü, duydu.

My brown people, my white people -- nobody said anything.

Benim kahverengi, beyaz insanlarım -- hiçbiri, hiçbir şey söylemedi.

Nobody said, "Hold on, this is wrong.

Kimse çıkıp da, "Dur bir dakika, bu yanlış.

Support this girl, protect this girl, because she is one of us."

Bu kızı destekleyin, koruyun, çünkü o bizden biri." demedi.

Nobody said that.

Kimse bunu demedi.

Instead, I felt like -- you know at the airport,

Aksine, hani havaalanlarında bagajların alındığı bant vardır,

on the baggage carousel you have these different suitcases

farklı bavullar bant üzerinde dönüp durur

going around and around,

ve en sonunda bir tane bavul kalır,

and there's always that one suitcase left at the end,

the one that nobody wants, the one that nobody comes to claim.

kimsenin istemediği,

kimsenin sahip çıkmadığı.

I felt like that.

İşte kendimi öyle hissettim.

I'd never felt so alone. I'd never felt so lost.

Kendimi daha önce hiç bu kadar yalnız, bu kadar kaybolmuş hissetmemiştim.

So, after coming to London, I did eventually resume my music career.

Böylece, Londra'ya geldikten sonra, sonunda müzik kariyerime devam edebildim.

Different place, but unfortunately the same old story.

Farklı bir yer, ama ne yazık ki hep aynı hikâye.

I remember a message sent to me saying that I was going to be killed

Bana gönderilen bir mesajı hatırlıyorum, öldürüleceğimi,

and that rivers of blood were going to flow

kandan nehirlerin akacağını,

ölmeden defalarca tecavüze uğrayacağım yazıyordu.

and that I was going to be raped many times before I died.

By this point, I have to say,

O aşamada, artık böyle mesajlar almaya alışmıştım.

I was actually getting used to messages like this,

Ama bu defa farklı olarak,

but what became different was that now they started threatening my family.

ailemi tehdit etmeye başladılar.

So once again, I packed my suitcase, I left music and I moved to the US.

Böylece tekrar eşyalarımı topladım, müziği bıraktım ve Amerika'ya taşındım.

I'd had enough.

Artık canıma tak etmişti.

I didn't want to have anything to do with this anymore.

Artık müzikle uğraşmak istemiyordum.

Ve kendi hayalim bile olmayan, sırf babamın benim için seçtiği bir şey için

And I was certainly not going to be killed for something

that wasn't even my dream -- it was my father's choice.

öldürülmeye kesinlikle niyetim yoktu.

İşte böyle, bir nevi kaybolmuştum.

So I kind of got lost.

I kind of fell apart.

Bölünmüş hissediyordum.

But I decided that what I wanted to do

Ama ne yapmak istediğime karar verdim

is spend the next however many years of my life

ve bu da, geriye kaç yıl ömrüm kaldıysa

supporting young people

hepsini, gençleri destekleyerek geçirmek

and to try to be there in some small way,

ve yapabileceğim ne varsa, her şeyimle

az da olsa ihtiyaçlarında yanlarında olmaktı.

whatever way that I could.

I started volunteering for various organizations

Böylece, Avrupa'daki genç Müslümanlarla çalışan çeşitli örgütlerde

that were working with young Muslims inside of Europe.

gönüllü olarak çalışmaya başladım.

And, to my surprise, what I found was

Ve bu gençlerin çoğunun acı çektiğini

so many of these young people were suffering and struggling.

ve mücadele ettiğini öğrenmek beni şaşırtmıştı.

They were facing so many problems with their families and their communities

Onurlarını ve itibarlarını, kendi çocuklarının mutluluğundan

who seemed to care more about their honor and their reputation

ve hayatlarından çok daha fazla önemseyen

than the happiness and the lives of their own kids.

aileleriyle ve toplumlarıyla birçok sorun yaşıyorlardı.

I started feeling like maybe I wasn't so alone, maybe I wasn't so weird.

Belki de o kadar da yalnız ve acayip olmadığımı hissetmeye başladım.

Maybe there are more of my people out there.

Belki dışarıda, benim halkım olan birçok insan vardı.

The thing is, what most people don't understand

Çoğu insanın anlamadığı olay şu ki,

is that there are so many of us growing up in Europe

Avrupa'da yetişen ve kendi olma özgürlüğüne sahip olmayan

who are not free to be ourselves.

bizim gibi birçok insan var.

We're not allowed to be who we are.

Kendimiz olmamıza izin verilmiyor.

We are not free to marry

Kendi seçtiğimiz insanlarla evlenmek

or to be in relationships with people that we choose.

ya da ilişkiler kurmak gibi bir özgürlüğümüz yok.

We can't even pick our own career.

Kariyerimizi bile seçemiyoruz.

This is the norm in the Muslim heartlands of Europe.

Avrupa'nın kalbinin attığı yerlerdeki Müslüman toplumlarında kural böyle.

Even in the freest societies in the world, we're not free.

Dünyanın en özgür toplumlarında bile, biz özgür değiliz.

Our lives, our dreams, our future does not belong to us,

Hayatlarımız, hayallerimiz, geleceğimiz bize ait değil.

it belongs to our parents and their community.

Ailelerimize ve onların bağlı oldukları topluluklara ait.

I found endless stories of young people

Hiçbirimizin görmediği, görmezden geldiği

who are lost to all of us,

ama acı çeken, tek başına acı çeken

who are invisible to all of us

birçok gencin hikâyesini duydum.

but who are suffering, and they are suffering alone.

Kids we are losing to forced marriages, to honor-based violence and abuse.

Zorla evliliklere,

namus yüzünden şiddete ve istismara kurban verdiğimiz çocuklar.

En sonunda, bu gençlerle birkaç yıl çalıştıktan sonra fark ettim ki

Eventually, I realized after several years of working with these young people,

that I will not be able to keep running.

kaçmaya devam edemezdim.

I can't spend the rest of my life being scared and hiding

Hayatımın kalanını korkarak ve saklanarak geçiremezdim.

and that I'm actually going to have to do something.

Ve gerçekten bir şeyler yapmak zorunda olduğumu fark ettim.

And I also realized that my silence, our silence,

Aynı zamanda, sessizliğimin, bizim sessizliğimizin,

allows abuse like this to continue.

bu gibi istismarların devam etmesine neden olduğunu fark ettim.

So I decided that I wanted to put my childhood superpower to some use

Böylece, çocukluk süper gücümü kullanarak,

insanlara bu konuların farklı yönlerini göstermeye ve ailesi ile ülkesi arasında

by trying to make people on the different sides of these issues understand

what it's like to be a young person stuck between your family and your country.

sıkışmış bir genç olmanın ne demek olduğunu göstermeye karar verdim.

So I started making films, and I started telling these stories.

İşte böylece, filmler yapmaya, bu hikâyeleri anlatmaya başladım.

And I also wanted people to understand the deadly consequences of us

Ve aynı zamanda, insanların, bu sorunları ciddiye almamalarının

doğurabileceği ölümcül sonuçları anlamalarını istedim.

not taking these problems seriously.

So the first film I made was about Banaz.

Böylece, yaptığım ilk film Banaz hakkında oldu.

She was a 17-year-old Kurdish girl in London.

Banaz, 17 yaşında, Londra'da bir Kürt kızı.

She was obedient, she did whatever her parents wanted.

Uysal, itaatkâr bir genç kız olarak, anne babası ne istediyse yaptı.

She tried to do everything right.

Her şeyi doğru yapmak için elinden geleni yaptı.

She married some guy that her parents chose for her,

Ailesinin onun için seçtiği biriyle evlendi,

even though he beat and raped her constantly.

bu adam onu sürekli dövüp tecavüz ettiği hâlde.

And when she tried to go to her family for help, they said,

Ve yardım için ailesine gittiğinde ailesi ona:

"Well, you got to go back and be a better wife."

"Geri dön ve daha iyi bir eş olmaya çalış" dediler.

Because they didn't want a divorced daughter on their hands

Çünkü ellerinde boşanmış, dul bir kızları olsun istemediler.

because, of course, that would bring dishonor on the family.

Çünkü bu, elbette, ailelerinin onuruna leke getirirdi.

She was beaten so badly her ears would bleed,

Onu öylesine kötü şekilde dövdüler ki, kulaklarından kan geldi

and when she finally left and she found a young man that she chose

ve nihayetinde onları terkedip kendi seçtiği ve âşık olduğu

and she fell in love with,

genç bir adam buldu.

the community and the family found out

Toplum ve ailesi bunu öğrendi.

and she disappeared.

Ve Banaz ortadan kayboldu.

She was found three months later.

Üç ay sonra onu bulduklarında,

She'd been stuffed into a suitcase and buried underneath the house.

bir bavula sıkıştırılmış ve bir evin altına gömülmüştü.

She had been strangled, she had been beaten to death

Onu boğmuşlar ve öldürene dek dövmüşlerdi.

by three men, three cousins, on the orders of her father and uncle.

Üç adam, üç kuzeni, babasının ve amcasının emriyle yapmıştı bunları.

The added tragedy of Banaz's story

Banaz'ın öyküsünün acısını katlayan ise,

is that she had gone to the police in England five times asking for help,

İngiltere'de, beş kez polise gidip yardım istemesiydi.

telling them that she was going to be killed by her family.

Onlara, "ailem beni öldürecek" demişti.

The police didn't believe her so they didn't do anything.

Polis ona inanmadı ve hiçbir şey yapmadılar.

And the problem with this

Ve buradaki sorun şu ki,

is that not only are so many of our kids facing these problems

bu gençlerin, çocuklarımızın çoğu sadece aileleriyle

within their families and within their families' communities,

ve bağlı oldukları topluluklarla sorun yaşamıyorlar,

but they're also meeting misunderstandings

onlar yetişip büyüdükleri ülkelerde de

and apathy in the countries that they grow up in.

yanlış anlamalara ve ilgisizliğe maruz kalıyorlar.

When their own families betray them, they look to the rest of us,

Aileleri onlara ihanet ettiğinde, dönüp bize bakıyorlar

ve biz onları anlamadığımızda,

and when we don't understand,

we lose them.

onları kaybetmiş oluyoruz.

So while I was making this film, several people said to me,

İşte bu filmi yaparken, birçok kişi bana gelip,

"Deeyah biliyorsun, bu onların kültüründe var,

"Well, Deeyah, you know, this is just their culture,

this is just what those people do to their kids

bu insanlar çocuklarına böyle yapıyor

and we can't really interfere."

ve buna karışamayız."

I can assure you being murdered is not my culture.

Sizi temin ederim ki, benim kültürüm katledilmek değil.

Gerçekten değil.

You know?

Ve benim gibi görünen insanlar,

And surely people who look like me,

benle benzer geçmişi olan genç kadınlar,

young women who come from backgrounds like me,

should be subject to the same rights, the same protections

ülkedeki herkesle aynı haklara, aynı korumaya

as anybody else in our country, why not?

sahip olmalıdır, öyle değil mi? Neden olmasınlar?

Bu yüzden, bir sonraki filmde, Avrupa'daki bazı genç

So, for my next film, I wanted to try and understand

why some of our young Muslim kids in Europe

Müslümanların neden aşırılığa

are drawn to extremism and violence.

ve şiddete çekildiğini anlamak ve anlatmak istedim.

But with that topic,

Ama bu konuda,

I also recognized that I was going to have to face my worst fear:

en kötü korkumla yüzleşmem gerekecekti:

the brown men with beards.

Sakallı, kahverengi adamlar.

The same men, or similar men,

Aynı adamlar veya benzerleri,

to the ones that have hounded me for most of my life.

hayatımın çoğunda bir hayalet gibi beni kovalayan adamlarla aynı.

Men that I've been afraid of most of my life.

Hayatımın çoğunu onlardan korkarak geçirdiğim adamlar.

Men that I've also deeply disliked,

En derinden nefret ettiğim,

for many, many years.

yıllardır hoşlanmadığım adamlar.

So I spent the next two years interviewing convicted terrorists,

Böylece iki sene boyunca, hükümlü teröristlerle,

jihadis and former extremists.

cihatçılarla ve eski aşırıcılarla görüşme yaptım.

What I already knew, what was very obvious already,

Önceden de bildiğim, hâlihazırda apaçık olan şey,

was that religion, politics, Europe's colonial baggage,

din, siyaset, Avrupa'nın sömürge yükünün

also Western foreign policy failures of recent years,

ve Batı'nın yabancı politikasında son yıllardaki hatalarının

were all a part of the picture.

bu resmin bir parçası olmasıydı.

But what I was more interested in finding out was what are the human,

Ama öğrenmeyi asıl istediğim şey,

bu bazı gençlerin, bu tür gruplara yatkın olmasındaki

what are the personal reasons

why some of our young people are susceptible to groups like this.

insani ve kişisel nedenlerdi.

And what really surprised me was that I found wounded human beings.

Ve beni asıl şaşırtan da, bulduğum yaralı insanlardı.

Instead of the monsters that I was looking for,

Aradığım ve bulmayı umduğum

that I was hoping to find --

canavarların yerine,

quite frankly because it would have been very satisfying --

- açık söylemek gerekirse öylesi daha tatmin edici olurdu -

I found broken people.

kırgın insanlar buldum.

Just like Banaz,

Tıpkı Banaz gibi,

I found that these young men were torn apart

bu genç adamların,

aileleri ile doğdukları ülkeleri arasındaki

from trying to bridge the gaps

between their families and the countries that they were born in.

boşlukları doldurmaya çalışırken parçalandıklarını gördüm.

And what I also learned is that extremist groups, terrorist groups

Ve ayrıca, aşırıcı grupların, terör örgütlerinin

are taking advantage of these feelings of our young people

genç insanların bu duygularından faydalandığını,

and channeling that -- cynically -- channeling that toward violence.

ve - alay edermiş gibi - bunları şiddete dönüştürdüğünü gördüm.

"Come to us," they say.

"Bize katıl," diyorlardı.

"Reject both sides, your family and your country

"İki tarafı da reddet, aileni ve ülkeni,

because they reject you.

çünkü onlar seni reddetti.

For your family, their honor is more important than you

Ailen için, onurları senden önemli,

and for your country,

ülken için ise,

a real Norwegian, Brit or a French person will always be white and never you."

gerçek bir Norveçli, İngiliz veya Fransız daima beyaz olacak, sen ise asla."

They're also promising our young people the things that they crave:

Gençlerimize ayrıca, yanıp tutuştukları şeyleri vaat ediyorlardı:

significance, heroism, a sense of belonging and purpose,

Önemli olmak, kahramanlık, aidiyet ve amaç duyguları,

a community that loves and accepts them.

onları kabul eden ve seven bir topluluk.

They make the powerless feel powerful.

Güçsüzleri güçlüymüş gibi hissettiriyorlar.

The invisible and the silent are finally seen and heard.

Görünmez, duyulmaz olanlar görünür, duyulur oluyor.

This is what they're doing for our young people.

Gençlerimize yaptıkları şey bu.

Why are these groups doing this for our young people and not us?

Neden bu tür gruplar bunları gençlerimize yapıyor, neden bize değil?

The thing is,

Benim burada yapmaya çalıştığım,

I'm not trying to justify

herhangi bir şiddet türüne

or excuse any of the violence.

kılıf uydurmak, onu haklı göstermek değil.

What I am trying to say is that we have to understand

Söylemeye çalıştığım şey, anlamak zorunda olduğumuz şey,

why some of our young people are attracted to this.

neden bazı gençlerimize bunların cazip geldiği.

I would like to also show you, actually --

Size bir şey daha göstermek isterim, aslında.

these are childhood photos of some of the guys in the film.

Bunlar, filmdeki bazı gençlerin çocukluk fotoğrafları.

What really struck me is that so many of them --

Beni en çok etkileyen de, onların çoğunun,

I never would have thought this --

- bunu asla düşünmemiştim ama - onların çoğunun,

but so many of them have absent or abusive fathers.

ortalıktan kaybolmuş veya kötü muamele eden babaları var.

And several of these young guys

Ve bu gençlerin birçoğu,

ended up finding caring and compassionate father figures

bu aşırılıkçı gruplarda, hasretini çektikleri

within these extremist groups.

baba figürlerini buluyorlar.

I also found men brutalized by racist violence,

Ve ırkçı gaddarlığa maruz kalan erkeklerin,

mağdur hissetmeyi bırakıp

but who found a way to stop feeling like victims

kendileri şiddet uygulayan hâle gelecek bir yol bulduklarını öğrendim.

by becoming violent themselves.

In fact, I found something, to my horror, that I recognized.

Aslında, beni korkutan bir şey de fark ettim.

I found the same feelings that I felt as a 17-year-old as I fled from Norway.

17 yaşında, Norveç'ten kaçarken hissettiğim duyguların aynılarını gördüm.

The same confusion, the same sorrow,

Aynı kafa karışıklığı, aynı acı,

the same feeling of being betrayed

aynı aldatılmışlık hissi

and not belonging to anyone.

ve kimseye ait olamama hissi.

The same feeling of being lost and torn between cultures.

Aynı kaybolmuşluk ve kültürler arasında bölünmüşlük hissi.

Having said that, I did not choose destruction,

Bunu söylüyorum ama, ben yıkımı değil,

I chose to pick up a camera instead of a gun.

elime bir tabanca yerine, bir kamera almayı tercih ettim.

And the reason I did that is because of my superpower.

Ve bunu yapmamın nedeni, işte bu süper gücümdü.

I could see that understanding is the answer, instead of violence.

Cevabın şiddet değil, anlayış olduğunu görebiliyordum.

İnsanları biz ve onlar,

Seeing human beings

with all their virtues and all their flaws

düşmanlar ve kurbanlar olarak ayırmak yerine,

instead of continuing the caricatures:

onları erdemleri ve kusurlarıyla kabul etmek olduğunu.

the us and them, the villains and victims.

I'd also finally come to terms with the fact

Ayrıca, sonunda şunu da anladım ki

that my two cultures didn't have to be on a collision course

iki kültürümün

çarpışma rotasında olmasına gerek yoktu.

but instead became a space where I found my own voice.

Onlar, kendi sesimi bulduğum bir evren olabilirdi.

I stopped feeling like I had to pick a side,

Bir taraf seçmek zorundaymışım hissini bir kenara bıraktım

but this took me many, many years.

ama bunu yapmak uzun yıllarımı aldı.

There are so many of our young people today

Bugün birçok genç insan,

who are struggling with these same issues,

aynı sorunlarla boğuşuyor

and they're struggling with this alone.

ve bununla yalnız başlarına mücadele ediyorlar.

And this leaves them open like wounds.

Ve bu onlarda açık yaralar bırakıyor.

And for some, the worldview of radical Islam

Ve bazıları için, radikal İslam'ın dünya görüşü

becomes the infection that festers in these open wounds.

bu açık yaralardan içeri sızan enfeksiyona dönüşüyor.

There's an African proverb that says,

Bu konuda Afrikalı bir deyiş vardır:

"If the young are not initiated into the village,

"Eğer gençleri köye kabul etmezseniz,

they will burn it down just to feel its warmth."

onlar da sıcaklığını hissedebilmek için köyü yakarlar."

I would like to ask --

Şunu sormak istiyorum --

to Muslim parents and Muslim communities,

Müslüman aileler ve Müslüman topluluklar,

will you love and care for your children

çocuklarınızı, beklentilerinizi karşılamalarına zorlamadan

without forcing them to meet your expectations?

sevip şefkat gösterecek misiniz?

Can you choose them instead of your honor?

Onurunuz yerine onları seçebilir misiniz?

Can you understand why they're so angry and alienated

Onurunuzu mutluluklarından öncelediğinizde

when you put your honor before their happiness?

neden kızıp dışlanmış hissettiklerini anlayabiliyor musunuz?

Can you try to be a friend to your child

Çocuğunuzun arkadaşı olmayı deneyebilir misiniz?

so that they can trust you

Böylece size güvenebilsinler

and want to share with you their experiences,

ve tecrübelerini başka yerlerle değil,

rather than having to seek it somewhere else?

sizinle paylaşmak istesinler.

And to our young people tempted by extremism,

Ve aşırıcılığa kapılan gençlerimize sormak istiyorum.

can you acknowledge that your rage is fueled by pain?

Acınızın, öfkenizi ateşleyen yakıt olduğunun farkında mısınız?

Will you find the strength to resist those cynical old men

Kendi çıkarları için kanınızı kullanmak isteyen

who want to use your blood for their own profits?

bu yaşlı iki yüzlü adamlara karşı koyacak gücü bulacak mısınız?

Can you find a way to live?

Yaşamanın bir yolunu bulabilir misiniz?

Can you see that the sweetest revenge

En tatlı intikamın, mutlu ve özgür bir

is for you to live a happy, full and free life?

hayat sürmeniz olduğunu görebilir misiniz?

A life defined by you and nobody else.

Başkalarının değil sadece sizin tanımladığınız bir hayat.

Why do you want to become just another dead Muslim kid?

Neden başka bir ölü Müslüman genç olmak istiyorsunuz?

And for the rest of us, when will we start listening to our young people?

Ve kalanımız için, ne zaman gençlerimizi dinlemeye başlayacağız?

How can we support them

Acılarını, daha yapıcı bir şekilde yönlendirmek için

in redirecting their pain into something more constructive?

nasıl destekleyebiliriz?

They think we don't like them.

Onları sevmiyoruz sanıyorlar.

They think we don't care what happens to them.

Onlara ne olacağını umursamadığımızı düşünüyorlar.

They think we don't accept them.

Onları kabul etmediğimizi düşünüyorlar.

Can we find a way to make them feel differently?

Onlara farklı hissettirecek bir yol bulabilir miyiz?

What will it take for us to see them and notice them

Onlar şiddetin bir mağduru veya faili olmadan önce,

before they become either the victims or the perpetrators of violence?

onları görmemizi, fark etmemizi ne sağlayacak?

Can we make ourselves care about them and consider them to be our own?

Onları önemseyebilir, kendimizden biri gibi görebilir miyiz?

And not just be outraged when the victims of violence look like ourselves?

Ve bize benzemeyen şiddet mağdurları için de öfkelenebilecek miyiz?

Can we find a way to reject hatred and heal the divisions between us?

Nefreti reddedecek ve aramızdaki ayrımı iyileştirecek bir yöntem bulabilir miyiz?

The thing is we cannot afford to give up on each other or on our kids,

Mesele şu ki, birbirimizden veya çocuklarımızdan vazgeçmeyi göze alamayız,

even if they've given up on us.

onlar bizden vazgeçmiş bile olsa.

We are all in this together.

Bu işte hep beraberiz.

And in the long term, revenge and violence will not work against extremists.

Ve uzun vadede, intikam ve şiddet aşırılıkçılara karşı işe yaramaz.

Terrorists want us to huddle in our houses in fear,

Teröristler kapılarımızı ve kalplerimizi kapatarak

closing our doors and our hearts.

korkuyla evlerimize tıkışmamızı istiyor.

They want us to tear open more wounds in our societies

Toplumlarımızda daha fazla yara açarak

so that they can use them to spread their infection more widely.

enfeksiyonlarını daha geniş ölçüde yaymak istiyorlar.

They want us to become like them:

Onlar gibi olmamızı istiyorlar:

intolerant, hateful and cruel.

Anlayışsız, nefret dolu ve vahşi.

The day after the Paris attacks,

Paris saldırılarından sonraki gün,

a friend of mine sent this photo of her daughter.

bir arkadaşım bana kızının bu fotoğrafını gönderdi.

This is a white girl and an Arab girl.

Beyaz bir kız ve Arap bir kız.

They're best friends.

Onlar iki dost.

This image is the kryptonite for extremists.

Bu görüntü, aşırılıkçılar için bir kriptonit.

These two little girls with their superpowers

Bu iki küçük kız, süper güçleriyle bize,

are showing the way forward

birlikte inşa etmemiz gereken

towards a society that we need to build together,

toplumu gösteriyor.

a society that includes and supports,

Çocuklarımızı reddetmeyen

rather than rejects our kids.

kapsayıcı ve destekleyici bir toplum.

Thank you for listening.

Dinlediğiniz için çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)