New bionics let us run, climb and dance | Hugh Herr | TED

Hugh Herr: Koşmamıza, tırmanmamızı ve dans etmemizi sağlayan yeni biyonikler

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Siir Tecirlioglu

Looking deeply inside nature,

Doğaya bilimin çekici gözlükleriyle

through the magnifying glass of science,

derinlemesine bakıldığında

tasarımcılar, tasarım metodolojisinin

designers extract principles, processes and materials

çok temel esaslarını şekillendiren

that are forming the very basis of design methodology.

kurallar, işlemler ve malzemeler,

biyolojik malzemelere benzeyen

From synthetic constructs that resemble biological materials,

sentetik yapılardan

to computational methods that emulate neural processes,

sinirsel işlemleri taklit eden sayısal yöntemler çıkarırlar.

nature is driving design.

Doğa tasarımı yönlendiriyor.

Design is also driving nature.

Tasarım da doğayı yönlendiriyor.

In realms of genetics, regenerative medicine and synthetic biology,

Genetik, yenileyici tıp

ve sentetik biyoloji alanında

designers are growing novel technologies,

tasarımcılar doğanın öngöremediği veya

not foreseen or anticipated by nature.

ummadığı ilginç teknolojiler geliştiriyorlar.

Biyonikler biyoloji ve tasarım

Bionics explores the interplay between biology and design.

arasındaki etkileşimi keşfeder.

As you can see, my legs are bionic.

Gördüğünüz gibi, bacaklarım biyonik.

Today, I will tell human stories of bionic integration;

Bugün biyonikle bütünleşen

insan hikayeleri anlatacağım.

how electromechanics attached to the body, and implanted inside the body

Elektromekaniklerin vücuda nasıl bağlandığını

ve vücuda nasıl nakledildiğini,

engel ve beceri, insan sınırları ve

are beginning to bridge the gap between disability and ability,

insan potansiyeli arasındaki

between human limitation and human potential.

köprünün nasıl oluşturduğunu anlatacağım.

Bionics has defined my physicality.

Biyonikler benim fizikselliğimi tanımladı.

1982 yılında, iki bacağım da dağ tırmanışı kazası sırasında

In 1982, both of my legs were amputated

due to tissue damage from frostbite,

maruz kaldığım soğuk ısırığına bağlı

incurred during a mountain-climbing accident.

doku hasarı nedeniyle kesildi.

At that time, I didn't view my body as broken.

O zaman, vücudumu

eksik olarak görmedim.

I reasoned that a human being can never be "broken."

Bir insanın asla

eksik olamayacağını düşündüm.

Technology is broken.

Eksik olan teknolojidir.

Technology is inadequate.

Yetersiz olan teknolojidir.

This simple but powerful idea was a call to arms,

Bu basit ama güçlü fikir

ileri teknolojiyi

kendi engelimin ve nihayetinde

to advance technology for the elimination of my own disability,

diğerlerinin engelini ortadan kaldırması için

and ultimately, the disability of others.

bir göreve çağrı idi.

I began by developing specialized limbs

İşe beni kaya ve buz tırmanışının

that allowed me to return to the vertical world

dik dünyasına geri döndüren

of rock and ice climbing.

özelleştirilmiş uzuvlar geliştirerek başladım.

I quickly realized that the artificial part of my body is malleable;

Vücudumun yapay kısımlarının

şekillendirilebilir olduğunu fark ettim.

able to take on any form, any function --

Her formu, her işlevi alabilen,

a blank slate for which to create,

belki de biyolojik kabiliyetin

perhaps, structures that could extend beyond biological capability.

sınırlarının ötesine uzanabilecek yapılar yaratmak için

beyaz bir sayfa.

Yüksekliğimi ayarlanabilir hale getirdim.

I made my height adjustable.

I could be as short as five feet or as tall as I'd like.

150 santim kadar kısa veya istediğim kadar uzun olabiliyordum.

(Laughter)

(Kahkaha)

So when I was feeling bad about myself,

Kendimi kötü, güvensiz hissettiğimde

yüksekliğimi artırırdım,

insecure, I would jack my height up.

(Laughter)

ama kendimi rahat ve kendinden emin hissettiğimde,

But when I was feeling confident and suave,

rekabete bir fırsat vermek için

I would knock my height down a notch, just to give the competition a chance.

yüksekliğimi biraz azaltırdım.

(Laughter)

(Kahkaha) (Alkış)

(Applause)

Narrow-edged feet allowed me to climb steep rock fissures,

Dar, kamalı ayaklar insan ayağının giremediği

where the human foot cannot penetrate,

dik kaya çatlaklarına tırmanmamı sağladı.

and spiked feet enabled me to climb vertical ice walls,

Çivili ayaklar ise

dik buz duvarlara

without ever experiencing muscle leg fatigue.

bacak kaslarını yormadan tırmanmamı sağladı.

Through technological innovation,

Teknolojik yenilikler sayesinde,

I returned to my sport, stronger and better.

sporuma daha güçlü ve iyi döndüm.

Technology had eliminated my disability,

Teknoloji engelimi ortadan kaldırdı

ve bana yeni bir tırmanma hüneri verdi.

and allowed me a new climbing prowess.

As a young man, I imagined a future world where technology so advanced

Genç bir adam olarak, teknolojinin

çok ilerlerdiği bir gelecekte

engellilerin kurtulacağı bir dünya hayal ettim.

could rid the world of disability,

a world in which neural implants would allow

Sinirsel nakillerin

the visually impaired to see.

görme engellileri gördüreceği,

felçlilerin dış iskeletlerle

A world in which the paralyzed could walk, via body exoskeletons.

yürüyebileceği bir dünya.

Sadly, because of deficiencies in technology,

Maalesef, teknolojideki eksiklikler nedeniyle

disability is rampant in the world.

engellilik dünyada şahlanmış durumda.

Bu beyfendinin üç uzvu yok.

This gentleman is missing three limbs.

As a testimony to current technology, he is out of the wheelchair,

Mevcut teknolojinin bir ispatı olarak

tekerlekli sandalyeden ayrıldı,

but we need to do a better job in bionics, to allow, one day, full rehabilitation

fakat biyonik konusunda daha iyi işler yapmalı

ve bu seviyede bir sakatlığı olan kişi için

for a person with this level of injury.

bir günlük tam rehabilitasyon sağlamalıyız.

At the MIT Media Lab, we've established the Center for Extreme Bionics.

MIT Medya Laboratuvarında

İleri Biyonikler Merkezi'ni kurduk.

The mission of the center is to put forth fundamental science

Merkezin görevi

geniş bir yelpazede beyin ve

vücut engelleri olan insanlarda

and technological capability

that will allow the biomechatronic and regenerative repair of humans,

biyomekatronik ve rejeneratif onarıma imkan sağlayacak

across a broad range of brain and body disabilities.

temel bilim ve teknolojik kabiliyeti ortaya koymaktır.

Today, I'm going to tell you how my legs function, how they work,

Bugün, merkezin çalışmalarına bir örnek olarak

sizlere bacaklarımın nasıl işlediğini,

as a case in point for this center.

nasıl çalıştığını göstereceğim.

Now, I made sure to shave my legs last night,

Dün gece bacaklarımı traş etmeyi unutmadım

because I knew I'd be showing them off.

çünkü onları göstereceğimi biliyordum.

(Laughter)

Bionics entails the engineering of extreme interfaces.

Biyonikler ileri arayüz mühendisliği gerektiriyor.

There's three extreme interfaces in my bionic limbs:

Biyonik uzuvlarımda üç arayüz bulunuyor:

mechanical, how my limbs are attached to my biological body;

mekanik, uzuvlarımın

biyolojik bedenime bağlanışı;

dynamic, how they move like flesh and bone;

dinamik, et ve kemik gibi hareket etmesi;

and electrical, how they communicate with my nervous system.

ve elektriksel, sinir sistemimle

iletişime geçmesi.

I'll begin with mechanical interface.

Mekanik arayüz ile başlayacağım.

In the area of design, we still do not understand

Tasarım alanında, aletleri mekanik olarak

vücuda nasıl bağlayacağımızı anlayamıyoruz.

how to attach devices to the body mechanically.

Bu günde ve bu çağda, insan tarihindeki en olgun,

It's extraordinary to me that in this day and age,

one of the most mature, oldest technologies

en eski teknolojilerden biri olan ayakkabının

in the human timeline, the shoe, still gives us blisters.

su toplanmasına neden olması

bana sıradışı geliyor.

How can this be?

Bu nasıl olabilir?

We have no idea how to attach things to our bodies.

Aletlerin vücudumuza nasıl ekleneceği konusunda hiçbir fikrimiz yok.

This is the beautifully lyrical design work

MIT Medya Laboratuvarından

Profesör Neri Oxman'ın bu şiirsel tasarım işi,

of Professor Neri Oxman at the MIT Media Lab,

showing spatially varying exoskeletal impedances,

mekana göre değişen dış iskelet dirençleri

3D modelde renk çeşitliliği ile

shown here by color variation in this 3D-printed model.

burada gösterilmiştir.

Imagine a future where clothing is stiff and soft where you need it,

İstediğiniz yer ve mekanda

en iyi destek ve esneklik için

when you need it, for optimal support and flexibility,

hiç rahatsızlık vermeden sert veya yumuşak olan elbiselerin

without ever causing discomfort.

olduğu bir gelecek düşünün.

My bionic limbs are attached to my biological body

Biyonik uzuvlarım biyolojik bedenime

via synthetic skins with stiffness variations,

alt deri biyomekaniğini yansıtan

sertlik çeşitliliği olan

that mirror my underlying tissue biomechanics.

sentetik derilerle bağlı.

Bu yansımayı gerçekleştirmek için

To achieve that mirroring, we first developed a mathematical model

önce biyolojik uzvumun matematik bir

of my biological limb.

modelini geliştirdik.

To that end, we used imaging tools such as MRI,

Bu maksatla, vücudumun içine bakmak,

to look inside my body,

çeşitli dokuların geometri ve

konumlarını belirlemek için MR gibi

to figure out the geometries and locations of various tissues.

görüntüleme araçları kullandık.

We also took robotic tools --

Robotik araçlar da kullandık.

here's a 14-actuator circle that goes around the biological limb.

İşte bu, biyolojik uzuv

etrafında dönen 14-aktüatörlü daire.

The actuators come in, find the surface of the limb,

Aktüatör gelir, uzvun yüzeyini bulur,

measure its unloaded shape,

yüksüz şekli ölçer

and then they push on the tissues

ve dokularda ilerleyerek

to measure tissue compliances at each anatomical point.

her anatomik noktadaki

doku uyumluluğunu ölçer.

We combine these imaging and robotic data

Biz de bu görüntüleme ve robotik verileri

to build a mathematical description of my biological limb, shown on the left.

solda gösterilen biyolojik uzvumun

matematiksel tanımlamasını yapmak için birleştiririz.

You see a bunch of points, or nodes?

Nokta veya boğum demetleri görüyorsunuz.

At each node, there's a color that represents tissue compliance.

Her boğumda, doku uyumunu gösteren renkler var.

We then do a mathematical transformation to the design of the synthetic skin,

Sonra sağda gösterilen sentetik deriyi

tasarlamak için matematiksel

shown on the right.

dönüşüm yaptık

ve en uyguna ulaşmak için

And we've discovered optimality is:

vücudun sert olduğu yerde, sentetik deri yumuşak,

where the body is stiff, the synthetic skin should be soft,

where the body is soft, the synthetic skin is stiff,

vücudun yumuşak olduğu yerde, sentetik derinin sert olması gerektiğini

and this mirroring occurs across all tissue compliances.

ve bu yansımanın

tüm doku uyumlarında meydana geldiğini keşfettik.

With this framework, we've produced bionic limbs

Bu çerçevede,

giydiğim en rahat biyonik uzuvlar ürettik.

that are the most comfortable limbs I've ever worn.

Gelecekte,

Clearly, in the future, our clothing, our shoes, our braces, our prostheses,

elbiselerimiz, ayakkabılarımız, diş tellerimiz,

protezlerimiz bundan böyle

will no longer be designed and manufactured using artisan strategies,

sanatkar stratejileri kullanılarak değil,

but rather, data-driven quantitative frameworks.

veri odaklı sayısal çerçevelerle tasarlanıp üretilecek.

Bu gelecekte, ayakkabılarımız

In that future, our shoes will no longer give us blisters.

su toplanmasına neden olmayacak.

Bizler ayrıca sentetik deri içerisine duyarlı ve akıllı

We're also embedding sensing and smart materials

into the synthetic skins.

maddeler yerleştiriyoruz.

This is a material developed by SRI International, California.

Bu madde

SRI Uluslarlarası, Kaliforniya tarafından geliştirildi.

Elektrostatik altında, sertliğini değiştiriyor.

Under electrostatic effect, it changes stiffness.

So under zero voltage, the material is compliant,

Yani sıfır voltajda, madde uyumlu.

it's floppy like paper.

Kağıt gibi gevşek.

Then the button's pushed, a voltage is applied,

Sonra düğmeye basılınca, voltaj uygulanır

and it becomes stiff as a board.

ve tahta gibi sertleşir.

(Tapping sounds)

We embed this material into the synthetic skin

Bu maddeyi biyonik uzvumu biyolojik vücuduma bağlayan

that attaches my bionic limb to my biological body.

sentetik deriye yerleştirdik.

When I walk here, it's no voltage.

Burada yürüdüğümde,

voltaj yok.

My interface is soft and compliant.

Arayüz yumuşak ve uyumlu.

The button's pushed, voltage is applied, and it stiffens,

Düğmeye basılarak voltaj uygulandığında

sertleşiyor,

offering me a greater maneuverability over the bionic limb.

biyonik uzva harika bir manevra yeteneği sağlıyor.

We're also building exoskeletons.

Ayrıca dış iskelet de inşa ediyoruz.

Dış iskelet koşu döngüsünün doğru bölgelerinde

This exoskeleton becomes stiff and soft

in just the right areas of the running cycle,

biyolojik bağlantıları

yüksek darbe ve bozulmalardan

to protect the biological joints from high impacts and degradation.

korumak için sert ve yumuşak oluyor.

In the future, we'll all be wearing exoskeletons

Gelecekte, hepimiz koşu gibi genel aktivitelerde

in common activities, such as running.

dış iskelet giyiyor olacağız.

Next, dynamic interface.

Sıradaki, dinamik arayüz.

How do my bionic limbs move like flesh and bone?

Biyonik uzuvlarım nasıl et ve kemik gibi hareket eder?

At my MIT lab, we study how humans with normal physiologies

MIT'deki laboratuvarımda

normal insan fizyolojisinin nasıl dikildiğini, yürüdüğünü, koştuğunu çalışıyoruz.

stand, walk and run.

What are the muscles doing,

Kaslar ne yapıyor

and how are they controlled by the spinal cord?

ve omurilik tarafından nasıl kontrol ediliyorlar?

This basic science motivates what we build.

Bu temel bilim, üretimimizi harekete geçiriyor.

Biyonik bilek, diz ve kalça üretiyoruz.

We're building bionic ankles, knees and hips.

We're building body parts from the ground up.

Tepeden tırnağa vücut parçaları üretiyoruz.

The bionic limbs that I'm wearing are called BiOMs.

Giydiğim biyonik uzuvun adı BiOMs.

They've been fitted to nearly 1,000 patients,

Neredeyse 1.000 hastaya uygulandı,

bunlardan 400'ü yaralı ABD askeri.

400 of which have been wounded U.S. soldiers.

Nasıl çalışır? Topuk çarptığında, bilgisayar kontrolünde,

How does it work?

At heel strike, under computer control,

sistem sertliği kontrol ederek

the system controls stiffness,

yere çarpan uzvun darbesini azaltıyor.

to attenuate the shock of the limb hitting the ground.

Then at mid-stance, the bionic limb outputs high torques and powers

Sonra orta duruşta, biyonik uzuv

kişiyi yürüyüş adımına kaldırmak için

to lift the person into the walking stride,

yüksek tork ve güç üretir,

comparable to how muscles work in the calf region.

baldır bölgesinde çalışan kaslara benzer şekilde.

Bu ileri itiş klinik olarak

This bionic propulsion is very important clinically to patients.

hastalar için çok önemli.

So on the left, you see the bionic device worn by a lady,

Evet, solda bir bayanın giydiği biyonik araç

görüyorsunuz --

on the right, a passive device worn by the same lady,

sağda aynı bayanın giydiği, normal kas işlevini

that fails to emulate normal muscle function,

canlandırmayı başaramayan pasif bir araç --

enabling her to do something everyone should be able to do:

bu ona herkesin yapabilmesi gereken şeyleri yapmayı sağlıyor,

go up and down their steps at home.

ev merdivenlerini aşağı yukarı gidebiliyor.

Bionics also allows for extraordinary athletic feats.

Biyonikler ayrıca sıra dışı atletik becerilere de olanak sağlar.

Burada bir beyefendi taşlı bir yolda koşuyor.

Here's a gentleman running up a rocky pathway.

This is Steve Martin -- not the comedian --

Bu Steve Martin, komedyen olan değil,

who lost his legs in a bomb blast in Afghanistan.

Afganistan'daki patlamada bacaklarını kaybetti.

We're also building exoskeletal structures using these same principles,

Ayrıca, biyolojik uzvu saran

aynı prensipleri kullanarak

dış iskelet yapılarını üretiyoruz.

that wrap around the biological limb.

Bu beyefendinin herhangi bir

This gentleman does not have any leg condition, any disability.

bacak durumu, bir engeli yok.

He has a normal physiology,

Normal bir fizyolojiye sahip,

so these exoskeletons are applying muscle-like torques and powers,

yani bu dış iskeletler

kas gibi tork ve güç uyguluyor

so that his own muscles need not apply those torques and powers.

böylece onun kasları bu tork ve güçleri

uygulaması gerekmiyor.

Bu insan yürüyüşünü artıran

This is the first exoskeleton in history that actually augments human walking.

tarihteki ilk dış iskelet.

It significantly reduces metabolic cost.

Metabolik sarfiyatı önemli ölçüde azaltır.

It's so profound in its augmentation,

Artırımı o kadar muazzam ki

normal, sağlıklı bir insan

that when a normal, healthy person wears the device for 40 minutes

aleti 40 dakika giydiğinde

and then takes it off,

ve sonra çıkardığında,

their own biological legs feel ridiculously heavy and awkward.

kendi biyolojik bacakları

komik bir şekilde ağır ve garip hissettiriyor.

Vücutlarımıza eklenen makinelerin

We're beginning the age in which machines attached to our bodies

will make us stronger and faster and more efficient.

bizi daha güçlü ve daha hızlı

ve daha etkili yapacağı bir yaşta başlıyoruz.

Moving on to electrical interface:

Elektriksel arayüzde devam edersek,

How do my bionic limbs communicate with my nervous system?

biyonik uzuvlarım nasıl

sinir sistemimle iletişime geçiyor?

Across my residual limb are electrodes

Kalan uzuv boyunca elektrotlar

that measure the electrical pulse of my muscles.

kaslarımın elektriksel atımlarını ölçer.

That's communicated to the bionic limb,

Bu biyonik uzuvla iletişim halindedir,

so when I think about moving my phantom limb,

yani hayalet bacağımı hareket ettirmeyi düşündüğümde,

robot bu hareket arzusunu takip eder.

the robot tracks those movement desires.

Bu diyagram temel olarak biyonik uzvun

This diagram shows fundamentally how the bionic limb is controlled.

nasıl kontrol edildiğini gösterir.

So we model the missing biological limb,

Biz de eksik biyolojik uzvu modelledik

ve hangi reflekslerin meydana geldiğini,

and we've discovered what reflexes occurred,

how the reflexes of the spinal cord are controlling the muscles.

omurilik reflekslerinin kasları

nasıl kontrol ettiğini

And that capability is embedded in the chips of the bionic limb.

ve bu becerinin biyonik uzvun çiplerine

nasıl yerleştirileceğini keşfettik.

Sonrasında yaptığımız şey,

What we've done, then, is we modulate the sensitivity of the reflex,

sinirsel sinyal ile reflekslerin hassasiyetini

the modeled spinal reflex, with the neural signal,

modellenmiş omurga refleksini ayarladık.

so when I relax my muscles in my residual limb,

Böylece kalan uzvumdaki kaslarımı gevşettiğimde

I get very little torque and power,

çok az bir tork ve güç elde ediyorum

but the more I fire my muscles, the more torque I get,

ama kaslarımı ne kadar kasarsam

o kadar fazla tork oluyor

and I can even run.

ve koşabiliyorum bile.

Ve bu sinirsel komuta altında ilk koşu gösterimi idi.

And that was the first demonstration of a running gait under neural command.

Feels great.

Harika hissettiriyor.

(Applause)

(Alkış)

Bir adım ileri gitmek istiyoruz.

We want to go a step further.

We want to actually close the loop

Aslında, insani ve biyonik harici uzuv

between the human and the bionic external limb.

arasındaki boşluğu kapatmak istiyoruz.

We're doing experiments

Sinirleri, kesilen sinirleri

where we're growing nerves, transected nerves,

kanallar ya da mikro-kanal dizileri yoluyla

geliştirdiğimiz deneyler yapıyoruz.

through channels, or micro-channel arrays.

On the other side of the channel,

Kanalın diğer tarafında

the nerve then attaches to cells,

sinir hücrelere bağlanır,

skin cells and muscle cells.

deri ve kas hücrelerine.

In the motor channels, we can sense how the person wishes to move.

Motor kanallarında kişinin

hareket etme isteğini hissedebiliriz.

That can be sent out wirelessly to the bionic limb,

Bu da kablosuz olarak biyonik uzva gönderilebilir,

then [sensory information] on the bionic limb

sonra biyonik uzuvdaki sensörler

komşu kanallarda, duyusal kanallarda

can be converted to stimulations in adjacent channels,

dürtüye çevrilebiliyor.

sensory channels.

So when this is fully developed and for human use,

Yani, bu tam olarak geliştirildiğinde

ve insanlar için kullanılabildiğinde,

persons like myself will not only have

benim gibi insanlar sadece et ve kemik gibi

synthetic limbs that move like flesh and bone,

hareket eden sentetik uzuvlara sahip olmayacak,

tam olarak et ve kemik gibi hissedecek.

but actually feel like flesh and bone.

Bu video Lisa Mallette'nin iki biyonik bacak

This video shows Lisa Mallette,

shortly after being fitted with two bionic limbs.

takıldıktan hemen sonraki durumunu gösteriyor.

Indeed, bionics is making a profound difference in people's lives.

Hakikaten, biyonikler insanların

yaşamında derin farklılıklar yaratıyor.

(Video) Lisa Mallette: Oh my God.

(Video) Lisa Mallette: Aman Tanrım.

LM: Oh my God, I can't believe it!

Aman Tanrım, inanamıyorum.

(Video) (Laughter)

LM: It's just like I've got a real leg!

Gerçek bacaklarım varmış gibi.

Koşmaya başlama.

Woman: Now, don't start running.

Man: Now turn around, and do the same thing walking up,

Man: Şimdi dön

ve aynısını yürüyerek yap.

but get on your heel to toe, like you would normally just walk on level ground.

Kalk, topuklarından parmak uçlarına yüksel,

normalde yaptığın gibi yürü.

Tepeye doğru yürümeye çalış.

Try to walk right up the hill.

LM: Oh my God.

LM: Aman Tanrım.

Man: Seni yukarı itiyor mu?

Man: Is it pushing you up?

LM: Yes! I'm not even -- I can't even describe it.

LM:Evet! Ben -- Bunu tarif bile edemem.

Man: It's pushing you right up.

Man: Seni direk yukarı itiyor.

Hugh Herr: Next week, I'm visiting the Center --

Hugh Herr: Haftaya -

Thank you. Thank you.

(Alkış) Teşekkür ederim, teşekkürler.

(Applause)

Thank you.

Teşekkürler. Haftaya,

Next week I'm visiting the Center for Medicare and Medicaid Services,

Medicare ve Medicaid Servisleri Merkezini ziyaret edeceğim

ve MMM'yi uygun kod dili ve

and I'm going to try to convince CMS

to grant appropriate code language and pricing,

ücretlendirme sağlamaya ikna etmeye çalışacağım

böylece buna ihtiyacı olan hastalar

so this technology can be made available to the patients that need it.

bu teknolojiye erişebilecek.

(Applause)

Teşekkür ederim. (Applause)

Thank you.

(Applause)

It's not well appreciated, but over half of the world's population

Hakettiği değeri görmedi fakat

dünya nüfusunun yarısından fazlası

suffers from some form of cognitive, emotional, sensory or motor condition,

bir çeşit zihinsel, duygusal, duyusal

veya motor rahatsızlıktan muzdarip

and because of poor technology, too often, conditions result in disability

ve zayıf teknoloji yüzünden

bu durumlar çoğu zaman sakatlık ve

düşük hayat kalitesiyle sonuçlanıyor.

and a poorer quality of life.

En temel fizyolojik işlevler

Basic levels of physiological function should be a part of our human rights.

insan haklarımızın bir parçası olmalı.

Her insan istiyorsa,

Every person should have the right to live life without disability

engelsiz bir hayat yaşama hakkına

if they so choose --

sahiptir.

the right to live life without severe depression;

Aşırı depresyon olmayan bir hayat yaşama hakkına;

the right to see a loved one, in the case of seeing-impaired;

görme engelli ise

sevdiğini görme hakkına;

or the right to walk or to dance,

veya uzuv felci veya uzuv kaybı durumunda

in the case of limb paralysis or limb amputation.

yürüme veya

dans etme hakkına.

As a society, we can achieve these human rights,

Toplum olarak, insanların engelli olmadığı savını

if we accept the proposition that humans are not disabled.

kabul edersek

bu insan haklarını elde edebiliriz.

A person can never be broken.

Bir insan asla eksik olamaz.

Our built environment, our technologies,

İnşa edilen çevremiz, teknolojimiz

are broken and disabled.

eksik ve engelli.

We the people need not accept our limitations,

Biz insanlar, sınırlamaları kabul etmek zorunda değiliz.

but can transcend disability through technological innovation.

Teknolojik yeniliklerle

engelleri aşabiliriz.

Indeed, through fundamental advances in bionics in this century,

Bu yüzyılda biyonik alanındaki

temel ilerlemelerden hareketle

teknolojik gelişmiş bir insan deneyimi için

we will set the technological foundation for an enhanced human experience,

teknolojik vakıflar kuracağız

and we will end disability.

ve engelliliği sona erdireceğiz.

I'd like to finish up with one more story, a beautiful story.

Bir hikaye ile bitirmek istiyorum,

güzel bir hikaye,

The story of Adrianne Haslet-Davis.

Adrianne Haslet-Davis'in hikayesi.

Adrianne sol bacağını

Adrianne lost her left leg in the Boston terrorist attack.

Boston terörist saldırısında kaybetti.

I met Adrianne when this photo was taken, at Spaulding Rehabilitation Hospital.

Bu resim Adrianne ile Spaulding Rehabilitasyon Hastanesi'nde

tanıştığımda çekildi.

Adrianne is a dancer, a ballroom dancer.

Adrianne bir dansçı, salon dansçısı.

Adrianne breathes and lives dance.

Adrianne dansla nefes alır ve yaşar.

Bu onun ifade şekli. Bu onun sanat formu.

It is her expression. It is her art form.

Naturally, when she lost her limb in the Boston terrorist attack,

Doğal olarak, Boston terörist saldırısında

uzvunu kaybettiğinde,

she wanted to return to the dance floor.

dans pistlerine dönmek istedi.

After meeting her and driving home in my car,

Onunla tanışıp onu evine bıraktıktan sonra

ben bir MIT profesörüyüm diye düşündüm.

I thought, I'm an MIT professor. I have resources.

Kaynaklarım var. Hadi ona tekrar dans etmesini sağlayacak

Let's build her a bionic limb,

to enable her to go back to her life of dance.

biyonik bir uzuv üretelim.

Protez, robotik, makine öğrenimi ve

I brought in MIT scientists with expertise in prosthetics,

biyomekanikte uzman olan MIT bilim adamlarını topladım.

robotics, machine learning and biomechanics,

and over a 200-day research period, we studied dance.

Ve 200 günden fazla bir araştırma sürecinde

dans çalıştık.

We brought in dancers with biological limbs,

Biyolojik uzuvları olan dansçıları getirdik

and we studied how they move,

ve nasıl hareket ettiklerini,

what forces they apply on the dance floor,

dans pistinde hangi kuvvetleri uyguladıklarını çalıştık

and we took those data,

ve bu verileri

and we put forth fundamental principles of dance,

ve dansın temel prensiplerini, dönüşlü dans kabiliyetini

reflexive dance capability,

ortaya koyduk

and we embedded that intelligence into the bionic limb.

ve bu bilgileri

biyonik uzuvlara yerleştirdik.

Bionics is not only about making people stronger and faster.

Biyoniklerin tek amacı insanları daha güçlü

ve hızlı yapmak değildir.

Our expression, our humanity can be embedded into electromechanics.

İfadelerimiz, insanlığımız

elektromekaniklere yerleştirilebilir.

Boston terörist saldırısında

It was 3.5 seconds between the bomb blasts in the Boston terrorist attack.

bomba patlamaları

3.5 saniye aralıkla gerçekleşti.

In 3.5 seconds, the criminals and cowards took Adrianne off the dance floor.

3.5 saniyede, suçlular ve korkaklar

Adrianne'yi dans pistinden aldılar.

In 200 days, we put her back.

200 gün içerisinde, biz onu geri kazandık.

We will not be intimidated, brought down, diminished, conquered or stopped

Şiddet eylemleri bizi korkutamayacak

deviremeyecek, alçaltamayacak, yenemeyecek

by acts of violence.

veya durduramayacak.

(Applause)

(Alkış)

Bayanlar ve baylar,

Ladies and gentlemen, please allow me to introduce Adrianne Haslet-Davis,

karşınızda Adrianne Haslet-Davis,

her first performance since the attack.

saldırıdan sonraki ilk performansını gerçekleştirecek.

She's dancing with Christian Lightner.

Christian Lightner ile dans ediyor.

(Applause)

(Alkış)

(Music: "Ring My Bell" performed by Enrique Iglesias)

(Müzik: "Ring My Bell" Enrique Iglesias)

(Applause)

(Alkış)

Ladies and gentlemen, members of the research team:

Bayanlar ve baylar,

araştırma ekibinin üyeleri,

Elliott Rouse

Elliott Rouse ve Nathan Villagaray-Carski.

and Nathan Villagaray-Carski.

Elliott and Nathan.

Elliott ve Nathan.

(Applause)

(Alkış)