Jane Poynter: Life in Biosphere 2

313,454 views ・ 2009-06-16

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Kanawat Senanan
00:12
I have had the distinct pleasure
0
12160
3000
ฉันมีความประทับใจมาก
00:15
of living inside two biospheres.
1
15160
3000
ที่ได้อาศัยอยู่ในไบโอสเฟียร์ (biosphere; ชีวมณฑล) ทั้งสอง
00:18
Of course we all here in this room live in Biosphere 1.
2
18160
4000
แน่ล่ะ พวกเราทุกคนในห้องนี้อยู่ใน ไบโอสเฟียร์ 1
00:22
I've also lived in Biosphere 2.
3
22160
4000
ฉันนั้นได้ไปอยู่ใน ไบโอสเฟียร์ 2 ด้วย
00:26
And the wonderful thing about that is that I get to compare biospheres.
4
26160
4000
และที่มันยอดเยี่ยมก็เพราะว่าฉันได้เปรียบเทียบมัน
00:30
And hopefully from that I get to learn something.
5
30160
3000
และหวังว่าฉันจะได้เรียนรู้อะไรจากสิ่งนั้น
00:33
So what did I learn? Well,
6
33160
2000
แล้วฉันได้เรียนรู้อะไรน่ะหรือ
00:35
here I am inside Biosphere 2, making a pizza.
7
35160
3000
นี่คือฉันใน ไบโอสเฟียร์ 2 กำลังทำพิซซ่า
00:38
So I am harvesting the wheat, in order to make the dough.
8
38160
3000
ฉันกำลังเก็บเกี่ยวข้าว เพื่อจะนำไปทำแป้ง
00:41
And then of course I have to milk the goats
9
41160
2000
และแน่นอน ฉันต้องรีดนมแพะ
00:43
and feed the goats in order to make the cheese.
10
43160
3000
และให้อาหารพวกมันเพื่อที่จะทำชีส
00:46
It took me four months in Biosphere 2 to make a pizza.
11
46160
2000
ฉันใช้เวลาสี่เดือนใน ไบโอสเฟียร์ 2 ในการทำพิซซ่า
00:48
Here in Biosphere 1, well it takes me about two minutes,
12
48160
3000
ใน ไบโอสเฟียร์ 1 นั้น ฉันใช้เวลาแค่สองนาที
00:51
because I pick up the phone and I call and say,
13
51160
2000
เพราะฉันยกหูโทรศัพท์และฉันก็พูดว่า
00:53
"Hey, can you deliver the pizza?"
14
53160
2000
"เฮ้ มาส่งพิซซ่าหน่อยได้ไหม"
00:55
So Biosphere 2
15
55160
3000
ไบโอสเฟียร์ 2
00:58
was essentially a three-acre,
16
58160
2000
เป็นโลกเล็กๆ ที่มีพื้นที่สามเอเคอร์
01:00
entirely sealed, miniature world
17
60160
2000
ถูกปิดสนิท
01:02
that I lived in for two years and 20 minutes.
18
62160
3000
และฉันอยู่ในนั้นสองปีกับอีกยี่สิบนาที
01:05
(Laughter)
19
65160
3000
(เสียงหัวเราะ)
01:08
Over the top it was sealed with steel and glass,
20
68160
2000
มันถูกปิดด้วยเหล็กและกระจกทางด้านบน
01:10
underneath it was sealed with a pan of steel --
21
70160
3000
ใต้นั้นถูกปิดด้วยแผ่นโลหะ
01:13
essentially entirely sealed.
22
73160
2000
มันถูกปิดหมดมิดชิด
01:15
So we had our own miniature rainforest,
23
75160
2000
เรามีป่าฝนเล็กๆ ของเราเอง
01:17
a private beach with a coral reef.
24
77160
2000
มีหาดส่วนตัวที่มีแนวปะการัง
01:19
We had a savanna, a marsh, a desert.
25
79160
3000
เรามีทุ่งหญ้าเขตร้อน บึง และทะเลทราย
01:22
We had our own half-acre farm that we had to grow everything.
26
82160
3000
พวกเรามีมีไร่นาครึ่งเอเคอร์ ที่เราต้องปลูกทุกอย่าง
01:25
And of course we had our human habitat, where we lived.
27
85160
3000
และแน่นอน พวกเรามีที่อยู่อาศัย
01:28
Back in the mid-'80s when we were designing Biosphere 2,
28
88160
3000
ย้อนกลับไปยังกลางยุค 80 พวกเราออกแบบ ไบโอสเฟียร์ 2
01:31
we had to ask ourselves some pretty basic questions.
29
91160
2000
พวกเราต้องถามตัวเราเองถึงคำถามพื้นฐาน
01:33
I mean, what is a biosphere?
30
93160
2000
ว่า อะไรคือ ไบโอสเฟียร์
01:35
Back then, yes, I guess we all know now
31
95160
2000
ย้อนกลับไปตอนนั้น ฉันคิดว่าเรารู้แล้วตอนนี้
01:37
that it is essentially the sphere of life around the Earth, right?
32
97160
3000
ว่ามันคือบรรยากาศโลกที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ จริงไหม
01:40
Well, you have to get a little more specific than that if you're going to build one.
33
100160
3000
อืม แต่เราต้องเจาะจงมากกว่านั้น ถ้าเราจะสร้างมัน
01:43
And so we decided that what it really is
34
103160
3000
และเราก็ตัดสินใจว่า แท้จริงแล้ว
01:46
is that it is entirely materially closed --
35
106160
3000
มันถูกปิดอย่างสนิท
01:49
that is, nothing goes in or out at all, no material --
36
109160
3000
ไม่มีอะไรเข้าหรือออกเลย ในแง่ของวัตถุ
01:52
and energetically open,
37
112160
2000
และ มันก็เปิดให้พลังงานผ่านเข้าออก
01:54
which is essentially what planet Earth is.
38
114160
2000
ซึ่งโลกก็เป็นเช่นนั้น
01:56
This is a chamber that was 1/400th the size of Biosphere 2
39
116160
3000
นี่เป็นห้องที่มีขนาด 1 ใน 400 ของ ไบโอสเฟียร์ 2
01:59
that we called our Test Module.
40
119160
2000
ที่เราเรียกว่า ห้องทดลอง
02:01
And the very first day that this fellow, John Allen,
41
121160
2000
และวันแรกๆ ที่เพื่อนของเรา จอห์น อัลแลน (John Allen)
02:03
walked in, to spend a couple of days in there
42
123160
2000
เดินเข้าไป ใช้ชีวิตในนั้นวันสองวัน
02:05
with all the plants and animals and bacteria that we'd put in there
43
125160
2000
กับบรรดาพฤกษาและสรรพสัตว์และแบคทีเรีย ที่เราปล่อยไว้ในนั้น
02:07
to hopefully keep him alive,
44
127160
2000
โดยหวังว่าพวกมันจะทำให้เขามีชีวิตอยู่ได้
02:09
the doctors were incredibly concerned
45
129160
2000
คุณหมอวิตกเอามากๆ ว่า
02:11
that he was going to succumb to some dreadful toxin,
46
131160
2000
เขาจะตายเพราะสารพิษอันตราย
02:13
or that his lungs were going to get choked with bacteria or something, fungus.
47
133160
4000
หรือปอดของเขาจะสำลักแบคทีเรีย หรือเชื้อรา
02:17
But of course none of that happened.
48
137160
3000
แต่แน่ล่ะ ไม่มีเหตุการณ์พวกนั้นเกิดขึ้น
02:20
And over the ensuing few years,
49
140160
2000
และสองสามปีที่มีการติดตามอย่างใกล้ชิด
02:22
there were great sagas about designing Biosphere 2.
50
142160
2000
มันก็เกิดตำนานอันยิ่งใหญ่ในการออกแบบไอโอสเฟียร์ 2
02:24
But by 1991
51
144160
2000
แต่เมื่อปี 1991
02:26
we finally had this thing built.
52
146160
2000
เราได้สร้างสิ่งนี้ขึ้นในที่สุด
02:28
And it was time for us to go in
53
148160
2000
และมันก็ถึงเวลาที่เราจะเข้าไป
02:30
and give it a go.
54
150160
2000
และลองดู
02:32
We needed to know,
55
152160
2000
เราต้องการทราบว่า
02:34
is life this malleable?
56
154160
2000
ชีวิตนั้นดัดแปลงได้ไหม
02:36
Can you take this biosphere,
57
156160
2000
คุณจะเอาไบโอสเฟียร์
02:38
that has evolved on a planetary scale,
58
158160
2000
ที่มีวิวัฒนาการมาในระดับใหญ่ขนาดดาวเคราะห์
02:40
and jam it into a little bottle,
59
160160
2000
มายัดใส่ลงในขวดเล็กๆ
02:42
and will it survive?
60
162160
2000
แล้วมันจะอยู่ได้หรือเปล่า
02:44
Big questions.
61
164160
2000
คำถามสำคัญจริงๆ
02:46
And we wanted to know this both for being able to go somewhere else
62
166160
3000
และเราต้องการจะทราบความจริงสองข้อ เพื่อที่จะไปยังที่อื่นๆ ในจักรวาล
02:49
in the universe -- if we were going to go to Mars, for instance,
63
169160
3000
ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเราจะต้องไปดาวอังคาร
02:52
would we take a biosphere with us, to live in it?
64
172160
2000
เราจะต้องเอาไบโอสเฟียร์ไปกับเรา เพื่อเราจะอาศัยในนั้นไหม
02:54
We also wanted to know so we can understand more about
65
174160
2000
เราอยากทราบอีก เพื่อที่เราจะได้เข้าใจมากขึ้น
02:56
the Earth that we all live in.
66
176160
2000
เกี่ยวกับโลกที่เราอาศัยอยู่
02:58
Well, in 1991 it was finally time for us to go in
67
178160
3000
ในปี 1991 มันมาถึงเวลาที่เราเข้าไป
03:01
and try out this baby.
68
181160
2000
และลองเจ้าหนูนี่
03:03
Let's take it on a maiden voyage.
69
183160
2000
ไปออกเดินทางใหม่ซิงนี้กัน
03:05
Will it work? Or will something happen
70
185160
2000
มันจะได้ผลหรือเปล่า หรือมันจะเกิดอะไร
03:07
that we can't understand and we can't fix,
71
187160
4000
ที่เราไม่เข้าใจและแก้ไขมันไม่ได้
03:11
thereby negating the concept of man-made biospheres?
72
191160
4000
ซึ่งจะเป็นการปฏิเสธแนวคิดของไบโอสเฟียร์ ที่สร้างโดยมนุษย์ หรือเปล่า
03:15
So eight of us went in: four men and four women.
73
195160
3000
พวกเราแปดคนเข้าไป: ชายสี่และหญิงสี่
03:18
More on that later.
74
198160
2000
เดี๋ยวค่อยบอกรายละเอียดทีหลัง
03:20
(Laughter)
75
200160
2000
(เสียงหัวเราะ)
03:22
And this is the world that we lived in.
76
202160
3000
และนี่คือโลกที่เราอาศัยอยู่
03:25
So, on the top, we had
77
205160
2000
ด้านบน เรามี
03:27
these beautiful rainforests and an ocean,
78
207160
2000
ป่าฝนอันงดงามและท้องทะเล
03:29
and underneath we had all this technosphere, we called it,
79
209160
4000
และเบื้องล่าง เรามีส่วนควบคุมบรรยากาศ (technosphere)
03:33
which is where all the pumps and the valves
80
213160
2000
ซึ่งเป็นที่ที่ปั๊มและวาล์วทั้งหมด
03:35
and the water tanks and the air handlers, and all of that.
81
215160
3000
และถังเก็บน้ำและพัดลมระบายอากาศพวกนั้น
03:38
One of the Biospherians called it "garden of Eden
82
218160
2000
หนึ่งในผู้อาศัยในไบโอสเฟียร์เรียกมันว่า "สวนอีเดน
03:40
on top of an aircraft carrier."
83
220160
2000
บนหลังคาของเรือบรรทุกเครื่องบิน"
03:42
And then also we had the human habitat of course,
84
222160
2000
และแน่ล่ะ เราก็มีที่อยู่อาศัยของมนุษย์
03:44
with the laboratories, and all of that.
85
224160
2000
ที่มีห้องปฏิบัติการ อะไรพวกนั้น
03:46
This is the agriculture.
86
226160
2000
นี่คือบริเวณเพาะปลูก
03:48
It was essentially an organic farm.
87
228160
3000
มันเป็นฟาร์มออร์แกนิกจริงๆ
03:51
The day I walked into Biosphere 2,
88
231160
2000
วันที่ฉันเดินเข้าไปในไบโอสเฟียร์ 2
03:53
I was, for the first time,
89
233160
2000
มันเป็นครั้งแรก
03:55
breathing a completely different atmosphere
90
235160
3000
ที่ฉันได้สูดอากาศที่แตกต่าง
03:58
than everybody else in the world,
91
238160
2000
จากที่คนอื่นๆ ในโลกได้สัมผัสอย่างสิ้นเชิง
04:00
except seven other people.
92
240160
2000
ยกเว้นคนอื่นๆ อีกเจ็ดคน
04:02
At that moment I became part of that biosphere.
93
242160
4000
ณ วินาทีนั้น ฉันได้เป็นส่วนหนึ่งของไบโอสเฟียร์
04:06
And I don't mean that in an abstract sense;
94
246160
3000
และฉันไม่ได้หมายถึงนิยามในแบบนามธรรม
04:09
I mean it rather literally.
95
249160
2000
ฉันเป็นส่วนหนึ่งของมันตามนิยามจริงๆ
04:11
When I breathed out, my CO2
96
251160
3000
เมื่อฉันหายใจออก คาร์บอนไดออกไซด์จากฉัน
04:14
fed the sweet potatoes that I was growing.
97
254160
4000
ก็ถูกดูดไปโดยมันหวานที่ฉันปลูกอยู่
04:18
And we ate an awful lot of the sweet potatoes.
98
258160
3000
และพวกเราก็กินมันหวานกันเยอะมาก
04:21
(Laughter)
99
261160
2000
(เสียงหัวเราะ)
04:23
And those sweet potatoes
100
263160
2000
และมันหวานพวกนี้
04:25
became part of me.
101
265160
2000
ก็เป็นส่วนหนึ่งของฉัน
04:27
In fact, we ate so many sweet potatoes
102
267160
2000
อันที่จริง พวกเรากินมันหวานเยอะมาก
04:29
I became orange with sweet potato.
103
269160
2000
จนฉันตัวส้มๆ
04:31
I literally was eating the same carbon over and over again.
104
271160
4000
ฉันกินคาร์บอนตัวเดิมซ้ำแล้วซ้ำเล่า
04:35
I was eating myself in some strange sort of bizarre way.
105
275160
4000
ฉันกินตัวของฉันเองในวิธีที่แปลกประหลาด
04:39
When it came to our atmosphere, however,
106
279160
2000
พูดถึงบรรยากาศในนั้น
04:41
it wasn't that much of a joke over the long term,
107
281160
4000
มันไม่ค่อยจะฮาเสียเท่าไร เมื่อเวลาผ่านไป
04:45
because it turned out that we were losing oxygen, quite a lot of oxygen.
108
285160
4000
เพราะว่าพวกเรากำลังเสียออกซิเจนปริมาณมาก
04:49
And we knew that we were losing CO2.
109
289160
2000
และเรารู้ว่าเรากำลังสูญเสียคาร์บอนไดออกไซด์
04:51
And so we were working to sequester carbon.
110
291160
3000
เราจึงทำการแยก (sequester) คาร์บอน
04:54
Good lord -- we know that term now.
111
294160
2000
ให้ตายเหอะ เรารู้จักคำนั้นซะที
04:56
We were growing plants like crazy.
112
296160
2000
เราปลูกต้นไม้กันอย่างบ้าคลั่ง
04:58
We were taking their biomass, storing them in the basement,
113
298160
2000
เรานำซากพืชเหล่านั้นมา เก็บไว้ในห้องใต้ดิน
05:00
growing plants, going around, around, around,
114
300160
2000
ปลูกพืช วนไปวนมา
05:02
trying to take all of that carbon out of the atmosphere.
115
302160
2000
พยายามดึงเอาคาร์บอนทั้งหมดในบรรยากาศออก
05:04
We were trying to stop carbon from going into the atmosphere.
116
304160
3000
เราพยายามหยุดยั้ง ไม่ให้คาร์บอนกลับไปสู่บรรยากาศ
05:07
We stopped irrigating our soil, as much as we could.
117
307160
2000
เราหยุดรดน้ำแก่ดิน มากที่สุดเท่าที่เราทำได้
05:09
We stopped tilling, so that we could prevent greenhouse gasses from going into the air.
118
309160
4000
เราหยุดพรวนดิน เพื่อที่เราจะป้องกัน การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกสู่อากาศ
05:13
But our oxygen was going down faster
119
313160
2000
แต่ออกซิเจนของเราลดลงเร็วกว่าเดิม
05:15
than our CO2 was going up, which was quite unexpected,
120
315160
3000
กว่าปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพิ่มขึ้น ซึ่งมันผิดความคาดหมาย
05:18
because we had seen them going in tandem in the test module.
121
318160
3000
เพราะเราเห็นพวกมันมีความสัมพันธ์กันในการทดสอบ
05:21
And it was like playing atomic hide-and-seek.
122
321160
3000
และนี่มันก็เป็นยังกับอะตอมเล่นซ่อนแอบ
05:24
We had lost seven tons of oxygen.
123
324160
2000
พวกเราเสียออกซิเจนไปเจ็ดตัน
05:26
And we had no clue where it was.
124
326160
2000
พวกเราไม่รู้เลยว่ามันหายไปไหน
05:28
And I tell you, when you lose a lot of oxygen --
125
328160
3000
และฉันบอกได้เลย เมื่อคุณเสียออกซิเจนไปเยอะๆ
05:31
and our oxygen went down quite far;
126
331160
2000
และออกซิเจนก็ลดลงมาก
05:33
it went from 21 percent down to 14.2 percent --
127
333160
3000
มันลดจาก 21 เปอร์เซ็นต์ ไปอยู่ที่ 14.2 เปอร์เซ็นต์
05:36
my goodness, do you feel dreadful.
128
336160
3000
พระเจ้า นี่มันน่ากลัวมาก
05:39
I mean we were dragging ourselves around the Biosphere.
129
339160
3000
ฉันหมายถึงเราต้องพาร่างของเราไปๆ มาๆ ในไบโอสเฟียร์
05:42
And we had sleep apnea at night.
130
342160
2000
นอนแล้วหยุดหายใจตอนกลางคืน
05:44
So you'd wake up gasping with breath,
131
344160
3000
จนเราต้องตื่นขึ้นมาหายใจหอบ
05:47
because your blood chemistry has changed.
132
347160
2000
เพราะเคมีของเลือดคุณนั้นเปลี่ยนไป
05:49
And that you literally do that. You stop breathing and then you -- (Gasps) --
133
349160
3000
และคุณก็เป็นแบบนั้นจริงๆ คุณหยุดหายใจและจากนั้นก็ (สะอึก)
05:52
take a breath and it wakes you up. And it's very irritating.
134
352160
2000
หายใจ และมันทำให้คุณต้องตื่น มันน่ารำคาญมากๆ
05:54
And everybody outside thought we were dying.
135
354160
2000
และทุกคนข้างนอกคิดว่าเรากำลังจะตาย
05:56
I mean, the media was making it sound like were were dying.
136
356160
2000
แบบว่า สื่อทำให้ทุกคนคิดว่าพวกเราจะตายกันแล้ว
05:58
And I had to call up my mother every other day saying, "No, Mum, it's fine, fine.
137
358160
3000
ฉันต้องโทรไปหาแม่ทุกวันสองวัน เพื่อบอกว่า "ไม่ค่ะแม่ ฉันไม่เป็นไร
06:01
We're not dead. We're fine. We're fine."
138
361160
2000
พวกเราไม่ตายหรอก พวกเราสบายดี"
06:03
And the doctor was, in fact, checking us
139
363160
2000
และอันที่จริงหมอก็มาตรวจเรา
06:05
to make sure we were, in fact, fine.
140
365160
2000
เพื่อให้แน่ใจว่า เรานั้นสบายดีจริงๆ
06:07
But in fact he was the person who was most susceptible to the oxygen.
141
367160
4000
แต่เป็นว่า เขานั้นเป็นคนที่ทนต่อออกซิเจนได้น้อยที่สุด
06:11
And one day he couldn't add up a line of figures.
142
371160
2000
และวันหนึ่งเขาบวกเลขไม่ได้ด้วยซ้ำ
06:13
And it was time for us to put oxygen in.
143
373160
4000
และมันก็ถึงเวลาที่เราต้องเติมออกซิเจนเข้าไป
06:17
And you might think, well,
144
377160
2000
และคุณอาจคิดว่า
06:19
"Boy, your life support system
145
379160
2000
"ไอ้หยา ระบบประทังชีวิตของคุณ
06:21
was failing you. Wasn't that dreadful?"
146
381160
2000
ทำคุณผิดหวังแบบนี้ มันไม่น่ากลัวหรอกหรือ"
06:23
Yes. In a sense it was terrifying.
147
383160
4000
ค่ะ ในแง่หนึ่งมันน่ากลัวจริงๆ
06:27
Except that I knew I could walk out the airlock door
148
387160
3000
เว้นแต่ว่าฉันรู้ว่า ฉันสามารถเดินออกไปจากประตูระบบแอร์ล็อค
06:30
at any time, if it really got bad,
149
390160
2000
ได้ทุกเมื่อ ถ้าสถานการณ์มันแย่จริงๆ
06:32
though who was going to say, "I can't take it anymore!"?
150
392160
3000
แต่ใครจะเป็นคนบอกว่า "ฉันทนไม่ไหวแล้ว"
06:35
Not me, that was for sure.
151
395160
2000
ไม่ใช่ฉันแน่ๆ
06:37
But on the other hand, it was the scientific gold of the project,
152
397160
4000
แต่ในเวลาเดียวกัน มันเป็นสิ่งที่แสนมีค่า ทางวิทยาศาสตร์
06:41
because we could really crank this baby up,
153
401160
2000
เพราะว่าเราเดินเครื่องมันได้จริงๆ
06:43
as a scientific tool,
154
403160
2000
เหมือนเป็นเครื่องมือวิทยาศาสตร์ชิ้นหนึ่ง
06:45
and see if we could, in fact, find
155
405160
2000
และดูซิว่า เราจะสามารถ
06:47
where those seven tons of oxygen had gone.
156
407160
3000
หาเจอหรือไม่ว่า ออกซิเจนเจ็ดตันหายไปไหน
06:50
And we did indeed find it.
157
410160
2000
และเราก็พบจริงๆ
06:52
And we found it in the concrete.
158
412160
2000
เราพบมันในคอนกรีต
06:54
Essentially it had done something very simple.
159
414160
2000
โดยพื้นฐานแล้ว มันทำในสิ่งที่ธรรมดาเหลือกัน
06:56
We had put too much carbon in the soil in the form of compost.
160
416160
3000
เราใส่คาร์บอนในรูปของสารประกอบลงในดินมากเกินไป
06:59
It broke down; it took oxygen out of the air;
161
419160
2000
มันสลายตัว มันปลดปล่อยออกซิเจนสู่อากาศ
07:01
it put CO2 into the air; and it went into the concrete.
162
421160
3000
มันทำให้เกิดคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ และมันก็เข้าไปในคอนกรีต
07:04
Pretty straightforward really.
163
424160
2000
ค่อนข้างจะตรงไปตรงมานะ อันที่จริง
07:06
So at the end of the two years
164
426160
2000
ช่วงสุดท้ายของสองปีนั้น
07:08
when we came out, we were elated,
165
428160
2000
เมื่อเราออกมา พวกเรามีความสุข
07:10
because, in fact, although you might say
166
430160
3000
เพราะว่า แม้คุณจะบอกว่า
07:13
we had discovered something that was quite "uhh,"
167
433160
3000
เราได้พบอะไรบางอย่างที่มันแบบว่า "อืมมม"
07:16
when your oxygen is going down,
168
436160
2000
เมื่อออกซิเจนของคุณลดลง
07:18
stopped working, essentially, in your life support system,
169
438160
3000
หยุดทำงาน ในระบบประทังชีวิตของคุณ
07:21
that's a very bad failure.
170
441160
2000
มันเป็นความล้มเหลวแบบสุดๆ
07:23
Except that we knew what it was. And we knew how to fix it.
171
443160
3000
ยกเว้นที่ว่าเรารู้ว่ามันคืออะไร และเรารู้ว่าจะแก้ไขอย่างไร
07:26
And nothing else emerged
172
446160
2000
และไม่มีอะไรเกิดขึ้นอีก
07:28
that really was as serious as that.
173
448160
2000
มันฟังดูเคร่งเครียดแบบนั้นจริงๆ ค่ะ
07:30
And we proved the concept, more or less.
174
450160
2000
และเราได้พิสูจน์แนวคิดไปไม่มากก็น้อย
07:32
People, on the other hand, was a different subject.
175
452160
3000
แต่ผู้คน ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง
07:35
We were -- yeah I don't know that we were fixable.
176
455160
3000
พวกเรา ค่ะ ฉันไม่รู้เลยว่าพวกเราจะรักษาหายไหม
07:38
We all went quite nuts, I will say.
177
458160
2000
พวกเราทุกคนแทบจะเป็นบ้า ฉันบอกได้เลย
07:40
And the day I came out of Biosphere 2,
178
460160
2000
และวันที่เราออกมาจากไบโอสเฟียร์ 2
07:42
I was thrilled I was going to see all my family and my friends.
179
462160
4000
ฉันตื่นเต้นมากที่จะได้พบครอบครัวและเพื่อนๆ
07:46
For two years I'd been seeing people through the glass.
180
466160
3000
เป็นเวลาสองปีที่ฉันมองผู้คนผ่านกระจก
07:49
And everybody ran up to me.
181
469160
2000
และทุกคนก็วิ่งเข้ามาหาฉัน
07:51
And I recoiled. They stank!
182
471160
4000
ฉันเป็นอันต้องล่าถอย พวกเขาเหม็นหึ่ง
07:55
People stink!
183
475160
2000
ผู้คนนั้นเหม็นมากๆ
07:57
We stink of hairspray and underarm deodorant,
184
477160
3000
พวกเราฉุนกลิ่นสเปรย์ใส่ผมและน้ำยาดับกลิ่น
08:00
and all kinds of stuff.
185
480160
2000
อะไรพวกนั้น
08:02
Now we had stuff inside Biosphere to keep ourselves clean,
186
482160
3000
เรามีของข้างในไบโอสเฟียร์ที่พวกเราใช้ทำความสะอาด
08:05
but nothing with perfume.
187
485160
2000
แต่ไม่มีอะไรเลยที่มีน้ำหอม
08:07
And boy do we stink out here.
188
487160
3000
โอ้พระเจ้า พวกเราข้างนอกนี่เหม็นกันแบบนี้เชียว
08:10
Not only that,
189
490160
2000
ไม่ใช่แค่นั้น
08:12
but I lost touch of where my food came from.
190
492160
4000
แต่ฉันเสียสัมผัสไปว่าอาหารของฉันมาจากไหน
08:16
I had been growing all my own food.
191
496160
3000
ฉันปลูกอาหารของฉันเองทั้งหมด
08:19
I had no idea what was in my food, where it came from.
192
499160
3000
ฉันไม่เคยรู้ก่อนหน้านี้เลย ว่าอาหารของฉันมีอะไร มาจากไหน
08:22
I didn't even recognize half the names in most of the food that I was eating.
193
502160
3000
ฉันจำชื่ออาหารที่เคยกินได้ไม่ถึงครึ่งด้วยซ้ำ
08:25
In fact, I would stand for hours in the aisles of shops,
194
505160
3000
ที่จริงแล้ว ฉันยืนเป็นชั่วโมงๆ ในร้าน
08:28
reading all the names on all of the things.
195
508160
2000
อ่านชื่อทุกสิ่งทุกอย่าง
08:30
People must have thought I was nuts.
196
510160
2000
คนคงคิดว่าฉันนี่บ้า
08:32
It was really quite astonishing.
197
512160
6000
มันค่อนข้างจะน่าประหลาดจริงๆ
08:38
And I slowly lost track
198
518160
3000
และฉันก็ค่อยๆ หลงเลือน
08:41
of where I was in this big biosphere, in this big biosphere that we all live in.
199
521160
4000
ว่าฉันเป็นส่วนไหนของไบโอสเฟียร์ใหญ่ ที่พวกเราอาศัยกันอยู่
08:45
In Biosphere 2 I totally understood
200
525160
3000
ในไบโอสเฟียร์ 2 ฉันเข้าใจอย่างเจนจบ
08:48
that I had a huge impact on my biosphere, everyday,
201
528160
4000
ว่าฉันมีผลกระทบอย่างมากต่อไบโอสเฟียร์องฉัน ทุกๆวัน
08:52
and it had an impact on me,
202
532160
2000
และมันก็มีผลต่อฉันเช่นกัน
08:54
very viscerally, very literally.
203
534160
2000
อย่างลึกซึ้งจริงๆ
08:56
So I went about my business:
204
536160
2000
ให้ฉันพูดถึงเรื่องธุรกิจของฉันบ้าง
08:58
Paragon Space Development Corporation,
205
538160
2000
บริษัทพารากอน สเปซ ดีเวลลอปเมนท์ (Paragon Space Development Corporation)
09:00
a little firm I started with people while I was in the Biosphere,
206
540160
2000
บริษัทเล็กๆ ที่ฉันก่อตั้งกับคนอื่นๆ ระหว่างที่ฉันอยู่ในไบโอสเฟียร์
09:02
because I had nothing else to do.
207
542160
2000
เพราะฉันไม่มีอะไรจะทำ
09:04
And one of the things we did was
208
544160
2000
และสิ่งหนึ่งที่เราทำก็คือ
09:06
try to figure out: how small can you make these biospheres,
209
546160
2000
พยายามที่จะเข้าใจว่า เราสร้างไบโอสเฟียร์ได้เล็กที่สุดแค่ไหน
09:08
and what can you do with them?
210
548160
2000
และเราทำอะไรกับมันได้บ้าง
09:10
And so we sent one onto the Mir Space Station.
211
550160
3000
เราได้ส่งไบโอสเฟียร์อันหนึ่งไป บนสถานีอวกาศเมียร์ (Mir)
09:13
We had one on the shuttle and one on the International Space Station,
212
553160
3000
เรามีอันหนึ่งบนกระสวยอวกาศ และอีกอันหนึ่งบนสถานีอวกาศนานาชาติ
09:16
for 16 months, where we managed to produce
213
556160
2000
เป็นเวลา 16 เดือน ที่ซึ่งพวกเราสามารถผลิต
09:18
the first organisms to go through
214
558160
2000
สิ่งมีชีวิตแรกที่ผ่านกระบวนการเจริญเติบโต
09:20
complete multiple life cycles in space --
215
560160
2000
จนครบวงจรชีวิตของมันในอวกาศ
09:22
really pushing the envelope
216
562160
2000
มันเป็นการผลักขอบเขต
09:24
of understanding how malleable
217
564160
2000
ของความเข้าใจว่าชีวิตของเรานั้น
09:26
our life systems are.
218
566160
3000
ปรับเปลี่ยนได้อย่างไร
09:29
And I'm also proud to announce
219
569160
2000
และฉันก็รู้สึกเป็นเกียรติที่จะได้ประกาศว่า
09:31
that you're getting a sneak preview -- on Friday we're going to announce
220
571160
3000
คุณจะได้ชมตัวอย่าง ซึ่งวันศุกร์นี้เราจะประกาศ
09:34
that we're actually forming a team
221
574160
2000
ว่าเราได้ตั้งกลุ่ม
09:36
to develop a system to grow plants on the Moon,
222
576160
3000
เพื่อที่จะพัฒนาระบบที่จะปลูกพืชบนดวงจันทร์
09:39
which is going to be pretty fun.
223
579160
2000
ซึ่งมันจะต้องสนุกแน่ๆ
09:41
And the legacy of that is a system that we were designing:
224
581160
3000
และสิ่งที่ตกทอดมาก็คือคือระบบที่เราได้ออกแบบ
09:44
an entirely sealed system to grow plants to grow on Mars.
225
584160
4000
ระบบที่ถูกปิดสนิท เพื่อที่จะใช้ปลูกพืชที่จะเติบโตบนดาวอังคาร
09:48
And part of that is that we had to model
226
588160
2000
และส่วนหนึ่งคือ เราจะต้องออกแบบ
09:50
very rapid circulation of CO2
227
590160
4000
ระบบหมุนเวียนที่คล่องตัว
09:54
and oxygen and water through this plant system.
228
594160
3000
ของคาร์บอนไดออกไซด์ ออกซิเจน และน้ำ ผ่านระบบพืชนี้
09:57
As a result of that modeling
229
597160
2000
ผลจากการออกแบบก็คือ
09:59
I ended up in all places,
230
599160
2000
ฉันได้ไปทุกหนทุกแห่ง
10:01
in Eritrea, in the Horn of Africa.
231
601160
3000
ในประเทศเอริเทรีย ซึ่งอยู่ที่จะงอยแอฟริกา
10:04
Eritrea, formerly part of Ethiopia,
232
604160
3000
ประเทศเอริเทรีย ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของเอธิโอเปีย
10:07
is one of those places that is astonishingly beautiful,
233
607160
5000
เป็นหนึ่งในที่ซึ่งสวยเอามากๆ
10:12
incredibly stark, and I have no understanding
234
612160
4000
เหมือนหยุดอยู่ไม่เปลี่ยนแปร และฉันไม่เข้าใจเลยว่า
10:16
of how people eke out a living there.
235
616160
2000
คนอยู่ที่นั่นกันได้อย่างไร
10:18
It is so dry.
236
618160
2000
มันแห้งแล้งมาก
10:20
This is what I saw.
237
620160
2000
นี่คือสิ่งที่ฉันเห็น
10:22
But this is also what I saw.
238
622160
2000
แต่นี่ก็เป็นสิ่งที่ฉันได้เห็นเช่นกัน
10:24
I saw a company that had
239
624160
3000
ฉันเห็นบริษัทที่ได้
10:27
taken seawater
240
627160
3000
นำเอาน้ำทะเล
10:30
and sand, and they were growing
241
630160
3000
และทราย และพวกเขา
10:33
a kind of crop that will grow on pure salt water without having to treat it.
242
633160
4000
ก็ปลูกพืชที่จะเติบโตด้วยน้ำเกลือเพียงอย่างเดียว โดยที่ไม่ต้องบำบัดน้ำนั้นเลย
10:37
And it will produce a food crop.
243
637160
2000
และมันก็จะให้ผลผลิตทางการเกษตร
10:39
In this case it was oilseed.
244
639160
2000
ในกรณีนี้เป็นเมล็ดพืชที่ให้น้ำมัน
10:41
It was astonishing. They were also producing mangroves
245
641160
3000
มันน่าทึ่ง พวกเขายังได้ทำสวน
10:44
in a plantation.
246
644160
2000
ต้นโกงกางอีกด้วย
10:46
And the mangroves were providing wood
247
646160
2000
และต้นโกงกางนั้นก็ให้ไม้
10:48
and honey and leaves for the animals,
248
648160
2000
และน้ำผึ้งและใบไม้สำหรับสัตว์
10:50
so that they could produce milk and whatnot,
249
650160
2000
ดังนั้น พวกเขาจึงสามารถผลิตนมและสิ่งอื่นๆ
10:52
like we had in the Biosphere.
250
652160
2000
แบบเดียวกับพวกเราในไบโอสเฟียร์
10:54
And all of it was coming from this: shrimp farms.
251
654160
4000
และทั้งหมดนี้ก็มาจากสิ่งนี้ ฟาร์มกุ้ง
10:58
Shrimp farms are a scourge on the earth,
252
658160
2000
ฟาร์มกุ้งนั้นเป็นดั่งหายนะบนโลก
11:00
frankly, from an environmental point of view.
253
660160
2000
จากมุมมองเกี่ยวกับธรรมชาติ
11:02
They pour huge amounts of pollutants into the ocean.
254
662160
3000
พวกมันเทมลพิษขนานใหญ่ลงในทะเล
11:05
They also pollute their next-door neighbors.
255
665160
3000
พวกมันยังก่อมลพิษต่อเพื่อนบ้านมันด้วย
11:08
So they're all shitting each other's ponds, quite literally.
256
668160
3000
ดังนั้น พวกมันเหมือนโยนอึใส่กันและกัน ทำนองนั้น
11:11
And what this project was doing
257
671160
3000
และสิ่งที่โครงการนี้ทำ
11:14
was taking the effluent of these,
258
674160
2000
ก็คือเอาของเสียจากสิ่งเหล่านี้
11:16
and turning them into all of this food.
259
676160
2000
มาเปลี่ยนเป็นอาหารเหล่านี้
11:18
They were literally turning pollution into abundance for a desert people.
260
678160
5000
มันเป็นการเปลี่ยนจากมลพิษไปเป็นความอุดมสมบูรณ์ สำหรับผู้ที่อยู่ในทะเลทรายจริงๆ
11:23
They had created an industrial ecosystem, of a sense.
261
683160
4000
พวกเขาได้สร้างอุตสาหกรรมนิเวศวิทยา อะไรแนวนั้น
11:27
I was there because I was actually modeling the mangrove portion
262
687160
4000
ฉันอยู่ที่นั่น เพราะฉันเป็นคนออกแบบส่วนสวนโกงกาง
11:31
for a carbon credit program, under the U.N.
263
691160
2000
สำหรับโครงการคาร์บอน ภายใต้การควบคุมขององค์การสหประชาชาติ
11:33
Kyoto Protocol system.
264
693160
2000
พิธีสารเกียวโต (Kyoto Protocol system)
11:35
And as I was modeling this mangrove swamp,
265
695160
2000
และเมื่อฉันได้ออกแบบสวนป่าโกงกางนี้
11:37
I was thinking to myself, "How do you put a box around this?"
266
697160
3000
ฉันคิดในใจว่า "จะเอาพวกมันใส่ครอบได้อย่างไร"
11:40
When I'm modeling a plant in a box, literally,
267
700160
3000
เมื่อฉันออกแบบพืชในกล่อง
11:43
I know where to draw the boundary.
268
703160
2000
ฉันรู้ว่าจะขีดเส้นขอบตรงไหน
11:45
In a mangrove forest like this I have no idea.
269
705160
3000
ในป่าโกงกางแบบนี้ฉันไม่รู้เหมือนกัน
11:48
Well, of course you have to draw the boundary around the whole of the Earth.
270
708160
3000
แน่ล่ะ คุณจะต้องวาดเส้นกรอบรอบโลกทั้งใบ
11:51
And understand its interactions with the entire Earth.
271
711160
3000
และเข้าใจปฏิสัมพันธ์ของมันที่เกิดขึ้นกับทั้งโลก
11:54
And put your project in that context.
272
714160
5000
และทำให้โครงการของคุณอยู่ในบริบทนั้น
11:59
Around the world today we're seeing an incredible transformation,
273
719160
5000
ปัจจุบัน เราเห็นการเปลี่ยนแปลงอย่างมากมายทั่วโลก
12:04
from what I would call a biocidal species,
274
724160
4000
จากสิ่งที่ฉันอยากจะเรียกว่า สิ่งมีชีวิตที่มีพิษ
12:08
one that -- whether we intentionally or unintentionally --
275
728160
3000
ไม่ว่าจะจงใจหรือไม่
12:11
have designed our systems to kill life, a lot of the time.
276
731160
4000
พวกมันได้ออกแบบระบบของเราให้คร่าชีวิตอยู่บ่อยๆ
12:15
This is in fact, this beautiful photograph,
277
735160
4000
อันที่จริงแล้ว ภาพที่สวยงามนี้
12:19
is in fact over the Amazon.
278
739160
2000
เป็นส่วนเบื้องบนของอะเมซอน
12:21
And here the light green are areas of massive deforestation.
279
741160
5000
และสิ่งสีเขียวอ่อนนี้เป็นบริเวณที่เกิดการถางป่าอย่างหนัก
12:26
And those beautiful wispy clouds
280
746160
2000
และเมฆแสนสวยเหล่านั้น
12:28
are, in fact, fires, human-made fires.
281
748160
4000
อันที่จริง คือไฟที่เกิดจากน้ำมือมนุษย์
12:32
We're in the process of transforming from this,
282
752160
3000
เราอยู่ในกระบวนเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลง
12:35
to what I would call a biophilic society,
283
755160
4000
จากสิ่งนี้ สู่สิ่งที่ฉันเรียกว่าสังคมที่รักชีวภาพ
12:39
one where we learn to nurture society.
284
759160
3000
สังคมที่เราเรียนรู้ที่จะทะนุบำรุงสังคม
12:42
Now it may not seem like it, but we are.
285
762160
3000
ทีนี้ มันอาจรู้สึกไม่ค่อยใช่ แต่เราเป็นเช่นนั้น
12:45
It is happening all across the world,
286
765160
3000
มันเกิดขึ้นทั่วไปในโลก
12:48
in every kind of walk of life,
287
768160
2000
ในทุกผู้ทุกนาม
12:50
and every kind of career
288
770160
2000
และทุกสาขาอาชีพ
12:52
and industry that you can think of.
289
772160
4000
และทุกอุตสาหกรรมที่คุณจะนึกออก
12:56
And I think often times people get lost in that.
290
776160
3000
และฉันคิดอยู่บ่อยๆ ว่า คนนั้นหลงทางอยู่ในนั้น
12:59
They go, "But how can I possibly find my way in that?
291
779160
3000
พวกเขาพร่ำว่า "เราจะไปหาทางเจอได้อย่างไร
13:02
It's such a huge subject."
292
782160
2000
มันเป็นเรื่องใหญ่มากเลยนะ"
13:04
And I would say that the small stuff counts. It really does.
293
784160
4000
และฉันก็อยากจะบอกว่า สิ่งเล็กๆ นั้นก็สำคัญ จริงๆ นะ
13:08
This is the story of a rake in my backyard.
294
788160
5000
นี่เป็นเรื่องเกี่ยวกับคราดในสวนหลังบ้านฉัน
13:13
This was my backyard,
295
793160
2000
นี่คือสวนหลังบ้านของฉัน
13:15
very early on, when I bought my property.
296
795160
2000
ช่วงก่อนหน้านี้ ตอนที่ฉันซื้อที่ดินนี้
13:17
And in Arizona, of course, everybody puts gravel down.
297
797160
3000
และในอริโซน่า แน่ล่ะ ทุกคนใส่ก้อนกรวดลงไป
13:20
And they like to keep everything beautifully raked. And they keep all the leaves away.
298
800160
4000
พวกเขาชอบที่จะทำให้ทุกอย่างเป็นระเบียบสวยงาม และพวกเขาก็โกยใบไม้ออกไป
13:24
And on Sunday morning the neighbors leaf blower comes out,
299
804160
3000
ตอนวันอาทิตย์เช้า เพื่อนบ้านก็เอาเครื่องเป่าใบไม้ออกมา
13:27
and I want to throttle them.
300
807160
2000
และฉันก็อยากจะบีบคอพวกเขา
13:29
It's a certain type of aesthetic.
301
809160
3000
มันเป็นสุนทรียศาสตร์อย่างหนึ่งนะ
13:32
We're very uncomfortable with untidiness.
302
812160
3000
เรารู้สึกไม่สบายใจมากๆ กับความไม่เรียบร้อย
13:35
And I threw away my rake.
303
815160
4000
ส่วนฉันน่ะทิ้งคราดนั้น
13:39
And I let all of the leaves fall from the trees that I have on my property.
304
819160
4000
ให้ใบไม้จากต้นไม้บนผืนดินนั้นร่วงลงมา
13:43
And over time, essentially what have I been doing?
305
823160
2000
และพอเวลาผ่านไป ฉันได้ทำอะไรลงไปน่ะหรอ
13:45
I've been building topsoil.
306
825160
2000
ฉันได้สร้างหน้าดิน
13:47
And so now all the birds come in. And I have hawks.
307
827160
2000
และตอนนี้ นกทั้งหลายก็เข้ามา และฉันก็พบเหยี่ยว
13:49
And I have an oasis.
308
829160
4000
และก็มีโอเอซิสด้วย
13:53
This is what happens every spring. For six weeks,
309
833160
4000
นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นทุกๆ ฤดูใบไม้ผลิ เป็นเวลาหกสัปดาห์
13:57
six to eight weeks, I have this flush of green oasis.
310
837160
3000
หกถึงแปดสัปดาห์ ฉันมีโอเอซิสเขียวชะอุ่ม
14:00
This is actually in a riparian area.
311
840160
2000
อันที่จริงมันเป็นพื้นที่ติดลำน้ำ
14:02
And all of Tucson could be like this
312
842160
2000
และเมืองทูซอน (Tucson) ก็สามารถเป็นแบบนี้ได้
14:04
if everybody would just revolt and throw away the rake.
313
844160
3000
ถ้าทุกคนปฏิวัติแล้วโยนคราดทิ้งไป
14:07
The small stuff counts.
314
847160
4000
สิ่งเล็กน้อยนั้นมีผล
14:11
The Industrial Revolution -- and Prometheus --
315
851160
3000
การปฎิวัติอุตสาหกรรม และโพรมีเทียส
14:14
has given us this, the ability to light up the world.
316
854160
5000
ได้ให้มองสิ่งนี้ให้กับเรา มันคือความสามารถที่จะให้แสงสว่างแก่โลก
14:19
It has also given us this,
317
859160
2000
มันยังมอบอีกสิ่งให้กับเรา
14:21
the ability to look at the world from the outside.
318
861160
4000
มันคือความสามารถที่จะมองดูโลกของเราจากภายนอก
14:25
Now we may not all have
319
865160
2000
ทีนี้ เราอาจจะไม่ได้มี
14:27
another biosphere that we can run to,
320
867160
2000
ไบโอสเฟียร์อีกอันที่เราสามารถจะกำกับมา
14:29
and compare it to this biosphere.
321
869160
3000
และเปรียบเทียบมันกับไบโอสเฟียร์นี้
14:32
But we can look at the world,
322
872160
2000
แต่เราสามารถมองดูโลก
14:34
and try to understand where we are in its context,
323
874160
5000
และพยายามที่จะเข้าใจ ว่าเราอยู่ตรงส่วนไหนในบริบทของมัน
14:39
and how we choose to interact with it.
324
879160
4000
และเราเลือกที่จะมีปฏิสัมพันธ์กับมันอย่างไร
14:43
And if you lose where you are in your biosphere,
325
883160
3000
และถ้าเราหลงทาง ว่าเราอยู่ตรงไหนกันแน่ในชีวมณฑลของเรา
14:46
or are perhaps having a difficulty connecting
326
886160
2000
หรืออาจกำลังตกที่นั่งลำบากในการเชื่อมโยง
14:48
with where you are in the biosphere,
327
888160
2000
ว่าคุณอยู่ ณ จุดไหนในไบโอสเฟียร์นี้
14:50
I would say to you,
328
890160
3000
ฉันอยากจะบอกกับคุณว่า
14:53
take a deep breath.
329
893160
3000
หายใจลึกๆ
14:56
The yogis had it right.
330
896160
2000
พวกโยคีน่ะทำถูกแล้ว
14:58
Breath does, in fact, connect us all
331
898160
3000
ลมหายใจนั้น ผูกสัมพันธ์เราทั้งหมดไว้ด้วยกัน
15:01
in a very literal way.
332
901160
2000
ตามนิยามนั้นเลย
15:03
Take a breath now.
333
903160
2000
ลองสูดหายใจสิ
15:05
And as you breathe, think
334
905160
2000
เมื่อคุณหายใจ
15:07
about what is in your breath.
335
907160
4000
คิดดูว่าอะไรอยู่ในลมหายใจของคุณ
15:11
There perhaps is the CO2 from the person sitting next-door to you.
336
911160
5000
ในนั้น บางทีมันอาจมีคาร์บอนไดออกไซด์ จากคนที่นั่นถัดจากคุณ
15:16
Maybe there is a little bit of oxygen
337
916160
2000
มันอาจมีออกซิเจนนิดหน่อย
15:18
from some algae on the beach not far from here.
338
918160
5000
จากสาหร่ายบนชายหาดไม่ไกลจากนี้
15:23
It also connects us in time.
339
923160
3000
มันยังทำให้เราสัมพันธ์กันผ่านห้วงเวลา
15:26
There may be some carbon in your breath
340
926160
4000
มันอาจมีคาร์บอนในลมหายใจของคุณ
15:30
from the dinosaurs.
341
930160
3000
ที่มาจากไดโนเสาร์
15:33
There could also be carbon that you are exhaling now
342
933160
5000
มันอาจเป็นคาร์บอนที่คุณหายใจออกอยู่ตอนนี้
15:38
that will be in the breath
343
938160
4000
ที่จะกลายเป็นลมหายใจ
15:42
of your great-great-great-grandchildren.
344
942160
3000
ของทายาทรุ่นลูกรุ่นหลานของคุณ
15:45
Thank you. (Applause)
345
945160
2000
ขอบคุณค่ะ (เสียงปรบมือ)

Original video on YouTube.com
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7