Michael Tilson Thomas: Music and emotion through time

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Lilit Pipatanusorn Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant

Well when I was asked to do this TEDTalk, I was really chuckled,

เมื่อผมถูกขอให้มาพูด TEDTalk ผมถึงกับหัวเราะคิกคัก

because, you see, my father's name was Ted,

เพราะคุณรู้อะไรไหม พ่อผมชื่อเท็ด

and much of my life, especially my musical life,

และชีวิตส่วนใหญ่ของผม โดยเฉพาะในเรื่องดนตรี

is really a talk that I'm still having with him,

คือการพูดคุยกับพ่อ ที่ตอนนี้ก็ยังคงเป็นแบบนั้น

or the part of me that he continues to be.

หรือบางส่วนของผม ที่ยังคงอยู่ในตัวพ่อ

Now Ted was a New Yorker, an all-around theater guy,

เท็ดเป็นชาวนิวยอร์คที่รอบรู้ในด้านละครเวที

and he was a self-taught illustrator and musician.

เขาเรียนรู้ที่จะเป็นนักเขียนภาพประกอบ และนักดนตรีด้วยตัวเอง

He didn't read a note,

เขาอ่านโน้ตไม่ได้สักตัว

and he was profoundly hearing impaired.

แถมหูของเขาก็มีความบกพร่อง

Yet, he was my greatest teacher.

แต่ว่าพ่อเป็นครูที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของผม

Because even through the squeaks of his hearing aids,

เพราะแม้เขาจะได้ยินเสียง หวีดจากเครื่องช่วยฟัง

his understanding of music was profound.

แต่ความเข้าใจด้านดนตรีของเขาดีเยี่ยม

And for him, it wasn't so much the way the music goes

สำหรับพ่อ สิ่งสำคัญไม่ได้อยู่ที่ ดนตรีนั้นเล่นออกมาเป็นอย่างไร

as about what it witnesses and where it can take you.

แต่อยู่ที่ภาพที่ดนตรีทำให้คุณเห็น หรือสถานที่ดนตรีพาคุณไป

And he did a painting of this experience,

เขาเคยวาดรูปบอกเล่าประสบการณ์นี้

which he called "In the Realm of Music."

เขาตั้งชื่อภาพนี้ว่า "ณ ดินแดนแห่งดนตรี"

Now Ted entered this realm every day by improvising

เขาเข้าไปยังดินแดนแห่งนี้ทุกวัน ด้วยการอิมโพรไวส์

in a sort of Tin Pan Alley style like this.

เพลงแบบทินแพนแอลลี แบบนี้

(Music)

(เสียงดนตรี)

But he was tough when it came to music.

แต่พ่อเข้มงวดมากเมื่อพูดถึงเรื่องของดนตรี

He said, "There are only two things that matter in music:

เขาบอกว่า "มีเพียงสองเรื่องที่สำคัญในดนตรี

what and how.

"อะไร" และ "อย่างไร"

And the thing about classical music,

และสิ่งที่ทำให้ดนตรีคลาสสิกพิเศษ

that what and how, it's inexhaustible."

คือ จะเล่นอะไรหรือเล่นอย่างไร มันไม่มีที่สิ้นสุด

That was his passion for the music.

นี่ล่ะครับคือความลุ่มหลงในดนตรีของเขา

Both my parents really loved it.

ทั้งพ่อและแม่ของผมชื่นชอบเพลงคลาสสิกมาก

They didn't know all that much about it,

แม้จะไม่มีความรู้เกี่ยวกับมันมากนัก

but they gave me the opportunity to discover it

แต่ก็ให้โอกาสผมได้ค้นพบ

together with them.

ไปพร้อม ๆ กัน

And I think inspired by that memory,

และด้วยแรงบันดาลใจ จากความทรงจำนั้น

it's been my desire to try and bring it

ผมจึงอยากที่จะพยายามนำมาถ่ายทอด

to as many other people as I can,

มากเท่าที่ผมจะทำได้

sort of pass it on through whatever means.

เหมือนเป็นการส่งต่อผ่านสื่ออะไรสักอย่าง

And how people get this music, how it comes into their lives,

และการที่ผู้คนเข้าใจดนตรี รวมถึงบทบาทในชีวิตประจำวัน

really fascinates me.

เป็นสิ่งที่ผมทึ่งมาก

One day in New York, I was on the street

วันหนึ่งในนิวยอร์ก ผมเดินอยู่บนถนน

and I saw some kids playing baseball between stoops and cars and fire hydrants.

ผมเห็นพวกเด็ก ๆ กำลังเล่นเบสบอล อยู่หน้าบันใด ใกล้กับรถ และหัวดับเพลิง

And a tough, slouchy kid got up to bat,

เด็กคนนึงดูแข็งแรงแต่ท่าหงอ ๆ ตั้งท่าจะตีลูก

and he took a swing and really connected.

เขาเหวี่ยงไม้ และฟาดลูกบอลเข้าอย่างจัง

And he watched the ball fly for a second,

เขายืนมองลูกบอลลอยไปอยู่ครู่หนึ่ง

and then he went, "Dah dadaratatatah.

ก่อนจะร้องตะโกนว่า "ดา ด่าดา ด่ารัตตัดตา ตัดต้า"

Brah dada dadadadah."

ตา ตัดตา ตารารัต ตัดตาตัดต่า"

And he ran around the bases.

แล้วเขาก็วิ่งไปรอบ ๆ ฐาน

And I thought, go figure.

ผมคิดในใจ ไม่อยากจะเชื่อ

How did this piece of 18th century Austrian aristocratic entertainment

บทประพันธ์ที่เป็นความบันเทิง ของขุนนางออสเตรียในศตวรรษที่ 18

turn into the victory crow of this New York kid?

จะกลายมาเป็นเสียงร้องแสดงชัยชนะ ของเด็กนิวยอร์กคนนี้ได้

How was that passed on? How did he get to hear Mozart?

เพลงนี้ถูกส่งต่อมาได้อย่างไร เด็กคนนี้ได้ยินเพลงของโมสาร์ทจากที่ไหน

Well when it comes to classical music,

เมื่อเราพูดถึงดนตรีคลาสสิก

there's an awful lot to pass on,

มีสิ่งที่ต้องถ่ายทอดกันจำนวนมหาศาล

much more than Mozart, Beethoven or Tchiakovsky.

มากกว่าโมสาร์ท บีโธเฟน หรือว่าไชคอฟสกี

Because classical music

เพราะว่าดนตรีคลาสสิก

is an unbroken living tradition

เป็นประเพณีที่มีชีวิตสืบต่อกันมา ไม่สามารถลบไปได้

that goes back over 1,000 years.

ที่มีประวัติยาวนานกว่า 1,000 ปี

And every one of those years

และในทุก ๆ ช่วงเวลา

has had something unique and powerful to say to us

มันมีอะไรบางอย่างที่มีเอกลักษณ์ และทรงพลังที่จะบอกกับเรา

about what it's like to be alive.

ว่าการมีชีวิตนั้นเป็นอย่างไร

Now the raw material of it, of course,

ทีนี้ วัตถุดิบของมันล่ะ แน่นอน

is just the music of everyday life.

ก็เหมือนกับดนตรี ในชีวิตประจำวัน

It's all the anthems and dance crazes

เหมือนกับเพลงสรรเสริญ เพลงเต้นยอดนิยม

and ballads and marches.

บัลลาดหรือมาร์ช

But what classical music does

แต่สิ่งที่ดนตรีคลาสสิกทำ

is to distill all of these musics down,

คือการกลั่นดนตรีทุกประเภทที่ว่ามา

to condense them to their absolute essence,

ให้เหลือเพียงแก่นที่แท้จริง

and from that essence create a new language,

และแก่นแท้ที่ว่านั้น ก็ได้เกิดเป็นภาษาใหม่

a language that speaks very lovingly and unflinchingly

ภาษาที่พูดออกมาด้วยความรัก และไม่หวั่นเกรง

about who we really are.

ว่าเราที่แท้จริงเป็นใคร

It's a language that's still evolving.

เป็นภาษาที่ยังคงเปลี่ยนแปลงพัฒนาต่อไป

Now over the centuries it grew into the big pieces we always think of,

หลายศตวรรษที่ผ่านมา เรามักจะนึกถึง บทประพันธ์ขนาดใหญ่

like concertos and symphonies,

อย่างคอนแชร์โตและซิมโฟนี

but even the most ambitious masterpiece

หรือแม้แต่บทประพันธ์ชิ้นเอกที่โหดหิน

can have as its central mission

ก็ยังมีภารกิจหลัก

to bring you back to a fragile and personal moment --

ที่จะนำพาคุณไปยังห้วงขณะอันเปราะบาง ที่เก็บไว้ในส่วนลึก

like this one from the Beethoven Violin Concerto.

อย่างไวโอลินคอนแชร์โตของบีโธเฟนบทนี้

(Music)

(เสียงดนตรี)

It's so simple, so evocative.

เรียบง่ายแต่ทว่าทำให้เราหวนคิดถึงวันวาน

So many emotions seem to be inside of it.

บทประพันธ์นี้อัดแน่นไปด้วย อารมณ์ที่หลากหลาย

Yet, of course, like all music,

แต่ว่า แน่นอน เหมือนดนตรีทุกประเภท

it's essentially not about anything.

จริง ๆ แล้วมันไม่ได้เกี่ยวข้องกับอะไรเลย

It's just a design of pitches and silence and time.

นอกจากการออกแบบระดับเสียง ความเงียบ และเวลา

And the pitches, the notes, as you know, are just vibrations.

และคุณก็รู้ว่าระดับเสียง หรือว่าโน้ตต่าง ๆ เป็นเพียงการสั่นไหว

They're locations in the spectrum of sound.

พวกมันเป็นแค่ตำแหน่งในช่วงของคลื่นเสียง

And whether we call them 440 per second, A,

และไม่ว่าเราจะเรียกว่า 440 รอบต่อวินาที หรือเอ

or 3,729, B flat -- trust me, that's right --

หรือ 3,729 รอบต่อวินาที หรือบีเฟลต เชื่อผม ผมจำได้

they're just phenomena.

นี่เป็นเพียงปรากฎการณ์

But the way we react to different combinations of these phenomena

แต่วิธีที่เราตอบสนองต่อส่วนผสม ที่ต่างกันของปรากฎการณ์เหล่านี้

is complex and emotional and not totally understood.

ซับซ้อน เร้าอารมณ์ และไม่สามารถเข้าใจได้ทั้งหมด

And the way we react to them has changed radically over the centuries,

และวิธีที่เราตอบสนองเปลี่ยนไป จากหน้ามือเป็นหลังมือในหลายศตวรรษที่ผ่านมา

as have our preferences for them.

ไปตามความชอบส่วนตัวของเรา

So for example, in the 11th century,

ยกตัวอย่างเช่น ในศตวรรษที่ 11

people liked pieces that ended like this.

คนส่วนใหญ่ชอบบทเพลงที่จบแบบนี้

(Music)

(เสียงดนตรี)

And in the 17th century, it was more like this.

แล้วในศตวรรษที่ 17 ก็จะเป็นอะไรแบบนี้

(Music)

(เสียงดนตรี)

And in the 21st century ...

ส่วนในศตวรรษที่ 21

(Music)

(เสียงดนตรี)

Now your 21st century ears are quite happy with this last chord,

หูยุคศตวรรษที่ 21 ของพวกคุณ ดูจะประทับใจกับคอร์ดสุดท้าย

even though a while back it would have puzzled or annoyed you

แม้ว่าหากย้อนเวลากลับไป สิ่งนี้อาจทำให้คุณรู้สึกงง หรือรำคาญ

or sent some of you running from the room.

หรือไล่ใครบางคนออกจากห้องไปเลย

And the reason you like it

และเหตุผลที่คุณชอบมัน

is because you've inherited, whether you knew it or not,

เพราะว่าไม่ว่าคุณจะรู้ตัวหรือไม่ คุณได้รับการสืบทอด

centuries-worth of changes

การเปลี่ยนแปลงที่มีมานานับศตวรรษ

in musical theory, practice and fashion.

ทั้งในด้านทฤษฎีดนตรี วิธีการเล่น และความนิยม

And in classical music we can follow these changes very, very accurately

ในดนตรีคลาสสิก เราสามารถติดตาม ความเปลี่ยนแปลงได้อย่างถูกต้อง

because of the music's powerful silent partner,

เพราะคู่หูของดนตรีที่ทรงพลัง แต่อยู่เงียบ ๆ

the way it's been passed on: notation.

เป็นหนทางที่ทำให้ดนตรี ได้รับการสืบทอด ซึ่งก็คือการบันทึกโน้ต

Now the impulse to notate,

สิ่งที่ผลักดันให้เกิดการบันทึกโน้ต

or, more exactly I should say, encode music

หรือที่ผมควรเรียกให้ถูกต้องคือ การเข้ารหัสของดนตรี

has been with us for a very long time.

อยู่กับเรามาอย่างช้านาน

In 200 B.C., a man named Sekulos

200 ปีก่อนคริสตกาล ชายชื่อเชคูโลส

wrote this song for his departed wife

แต่งเพลงนี้ขึ้นให้กับภรรยาที่จากไป

and inscribed it on her gravestone

และสลักมันลงบนหิน หน้าหลุมศพของเธอ

in the notational system of the Greeks.

ด้วยระบบการบันทึกโน้ตแบบกรีก

(Music)

(เสียงดนตรี)

And a thousand years later,

และหลายพันปีต่อมา

this impulse to notate took an entirely different form.

รูปแบบการเข้ารหัสแบบนี้ ได้เปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง

And you can see how this happened

ลองดูกันนะครับว่าเป็นอย่างไร

in these excerpts from the Christmas mass "Puer Natus est nobis,"

จากตัวอย่างเพลงในมิซซาวันคริสต์มาส "ปูเอ นาตุส เอส โนบิส"

"For Us is Born."

"พระทรงบังเกิดแก่เรา"

(Music)

(เสียงดนตรี)

In the 10th century, little squiggles were used

ในศตวรรษที่ 10 มีการใช้สัญลักษณ์หวัด ๆ

just to indicate the general shape of the tune.

เพื่อบ่งบอกรูปร่างโดยรวมของเสียง

And in the 12th century, a line was drawn, like a musical horizon line,

และในศตวรรษที่ 12 เส้นนอนถูกเขียนขึ้น เหมือนเป็นเส้นขอบฟ้าของดนตรี

to better pinpoint the pitch's location.

เพื่อบ่งบอกตำแหน่งของระดับเสียง ที่แม่นยำขึ้น

And then in the 13th century, more lines and new shapes of notes

และในศตวรรษที่ 13 มีเส้นเพิ่มมากขึ้น ก็ปรากฏตัวโน้ตรูปร่างใหม่ ๆ

locked in the concept of the tune exactly,

ระบุเสียงอย่างถูกต้องแม่นยำ

and that led to the kind of notation we have today.

และนั่นนำมาซึ่งการบันทึกโน้ต ที่เราใช้กันในปัจจุบัน

Well notation not only passed the music on,

ตัวโน้ตไม่ได้มีหน้าที่เพียง การสืบทอดดนตรีเท่านั้น

notating and encoding the music changed its priorities entirely,

สัญลักษณ์และการเข้ารหัสดนตรี ได้เปลี่ยนระดับความสำคัญไปโดยสิ้นเชิง

because it enabled the musicians

เพราะมันทำให้นักดนตรี

to imagine music on a much vaster scale.

สามารถจินตนาการดนตรี ในขนาดที่กว้างใหญ่ขึ้น

Now inspired moves of improvisation

และทำให้ท่อนอิมโพรไวส์ที่น่าประทับใจ

could be recorded, saved, considered, prioritized,

สามารถถูกบันทึกไว้ จัดเก็บ พิจารณา จัดลำดับ

made into intricate designs.

จนเกิดเป็นการออกแบบที่ซับซ้อน

And from this moment, classical music became

และจากวินาทีนี้ ดนตรีคลาสสิกได้กลายเป็น

what it most essentially is,

สิ่งที่สำคัญที่สุดที่มันเป็น

a dialogue between the two powerful sides of our nature:

คือการสนทนาระหว่างพลังสองด้าน ของธรรมชาติมนุษย์

instinct and intelligence.

สัญชาตญาณและสติปัญญา

And there began to be a real difference at this point

และนี่เองที่เราเริ่มเห็น ความแตกต่างที่ชัดเจน

between the art of improvisation

ระหว่างศิลปะของการอิมโพรไวส์

and the art of composition.

และศิลปะของการประพันธ์

Now an improviser senses and plays the next cool move,

ขณะผู้ที่อิมโพรไวส์ สัมผัสและบรรเลงท่อนต่อไปที่เจ๋ง ๆ

but a composer is considering all possible moves,

ผู้ประพันธ์จะพิจารณาทุก ๆ ความเป็นไปได้ในการบรรเลง

testing them out, prioritizing them out,

ทดลอง และจัดลำดับความสำคัญ

until he sees how they can form a powerful and coherent design

จนกว่าเขาจะสามารถสร้างรูปแบบ ที่ทรงพลังและสอดคล้องกลมกลืนได้

of ultimate and enduring coolness.

ที่สุดยอดและงดงามอมตะ

Now some of the greatest composers, like Bach,

นักประพันธ์ที่ยิ่งใหญ่อย่างบาค

were combinations of these two things.

ใช้ส่วนผสมทั้งสองอย่างที่ว่า

Bach was like a great improviser with a mind of a chess master.

บาคสามารถอิมโพรไวส์ได้ยอดเยี่ยม และมีสติปัญญาระดับเซียนหมากรุก

Mozart was the same way.

โมสาร์ทก็เหมือนกัน

But every musician strikes a different balance

แต่นักดนตรีทุกคนมีจุดสมดุลที่แตกต่างกัน

between faith and reason, instinct and intelligence.

ระหว่างความศรัทธาและเหตุผล สัญชาตญาณและสติปัญญา

And every musical era had different priorities of these things,

และทุกยุคสมัยของดนตรีก็จัดความสำคัญ ของสิ่งเหล่านี้แตกต่างกันไป

different things to pass on, different 'whats' and 'hows'.

มีสิ่งที่สืบทอดต่างกันไป ทั้ง "อะไร" และ "อย่างไร"

So in the first eight centuries or so of this tradition

ในแปดศตวรรษแรกของประเพณีนี้

the big 'what' was to praise God.

ประเด็นหลักของ "อะไร" ในการสืบทอด คือการสรรเสริญพระเจ้า

And by the 1400s, music was being written

และในช่วงศตวรรษที่ 14 ดนตรีก็ถูกบันทึก

that tried to mirror God's mind

โดยพยายามจะสะท้อนความคิดของพระเจ้า

as could be seen in the design of the night sky.

เหมือนอย่างที่เราสามารถมองเห็น การออกแบบฟ้ายามค่ำคืน

The 'how' was a style called polyphony,

และ "วิธี" ที่ใช้ถ่ายทอดคือ ดนตรีแบบโพลีโฟนี

music of many independently moving voices

ซึ่งเป็นดนตรีที่ประกอบด้วย เสียงขับร้องหลายแนว

that suggested the way the planets seemed to move

ที่สะท้อนรูปแบบการโคจรของดาวเคราะห์

in Ptolemy's geocentric universe.

ในทฤษฎีของโทเลมีที่ว่า โลกเป็นศูนย์กลางของจักรวาล

This was truly the music of the spheres.

นี่คือดนตรีของทรงกลมที่แท้จริง

(Music)

(เสียงดนตรี)

This is the kind of music that Leonardo DaVinci would have known.

นี่เป็นประเภทของดนตรี ที่เลโอนาร์โด ดาวินชี น่าจะได้ฟัง

And perhaps its tremendous intellectual perfection and serenity

และบางทีลักษณะที่สมบูรณ์ทางสติปัญญา และความสงบนี้

meant that something new had to happen --

หมายความว่าจะต้องมีอะไรใหม่ ๆ เกิดขึ้น

a radical new move, which in 1600 is what did happen.

การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เกิดขึ้นจริง ๆ ครับ ในช่วงปี 1600

(Music) Singer: Ah, bitter blow!

(เสียงดนตรี) นักร้อง: โอ...สายลมอันขมขื่น

Ah, wicked, cruel fate!

โอ...ชะตากรรมเจ็บปวดรวดร้าว

Ah, baleful stars!

โอ...ดวงดาวแสนชั่วร้าย

Ah, avaricious heaven!

โอ...แดนสวรรค์แสนละโมบ

MTT: This, of course, was the birth of opera,

ไมเคิล: แน่นอนครับ นี่คือจุดกำเนิดของอุปรากร

and its development put music on a radical new course.

และการพัฒนาครั้งนี้ทำให้เกิด การหันทิศทางทางดนตรี

The what now was not to mirror the mind of God,

"อะไร" ไม่ใช่กระจก สะท้อนความคิดของพระเจ้า

but to follow the emotion turbulence of man.

แต่กลายเป็นการถ่ายทอด พายุอารมณ์ของมนุษย์

And the how was harmony,

และ "อย่างไร" กลายเป็นเสียงประสาน

stacking up the pitches to form chords.

มีการสร้างคอร์ดจากการเรียงเสียงสูงต่ำ

And the chords, it turned out,

และคอร์ดนี่แหละ

were capable of representing incredible varieties of emotions.

ที่สามารถสะท้อนอารมณ์ ได้อย่างหลากหลายอย่างน่าอัศจรรย์

And the basic chords were the ones we still have with us,

และคอร์ดพื้นฐาน เป็นสิ่งที่อยู่ในตัวเราอยู่แล้ว

the triads,

ทรัยแอด (กลุ่มโน้ต 3 ตัว)

either the major one,

ไม่ว่าจะเป็นคอร์ดเมเจอร์

which we think is happy,

ที่เราฟังแล้วดูมีความสุข

or the minor one,

หรือว่าคอร์ดไมเนอร์

which we perceive as sad.

ที่เราฟังแล้วเศร้า

But what's the actual difference between these two chords?

แต่สิ่งที่ทำให้สองคอร์ดนี้ต่างกันจริง ๆ คืออะไรน่ะเหรอ

It's just these two notes in the middle.

ก็แค่โน้ตตรงกลางสองตัวนี้

It's either E natural,

ว่าจะเป็น อี เนเชอรัล

and 659 vibrations per second,

ที่ความถี่ 659 รอบต่อวินาที

or E flat, at 622.

หรือ อี เฟลต ที่ 622 รอบต่อวินาที

So the big difference between human happiness and sadness?

เพราะฉะนั้นสิ่งที่ทำให้มนุษย์ สุขหรือเศร้านะเหรอ

37 freakin' vibrations.

ก็แค่ ความถี่ 37 รอบต่อวินาทีเท่านั้น

So you can see in a system like this

คุณจะเห็นในระบบแบบนี้

there was enormous subtle potential

ว่ามันมีความสามารถอันละเอียดอ่อน

of representing human emotions.

ในการเป็นตัวแทนของอารมณ์ของมนุษย์

And in fact, as man began to understand more

และอันที่จริง มนุษย์เริ่มที่จะเข้าใจ

his complex and ambivalent nature,

ธรรมชาติอันซับซ้อนและผสมผสาน

harmony grew more complex to reflect it.

ผ่านการเสียงประสาน ที่แสดงอารมณ์อันซับซ้อน

Turns out it was capable of expressing emotions

ผลสุดท้ายคือดนตรีมีความสามารถ ในการถ่ายทอดอารมณ์

beyond the ability of words.

ได้ดีว่าถ้อยคำเสียอีก

Now with all this possibility,

ด้วยความเป็นไปได้ทั้งหมดนี้

classical music really took off.

ดนตรีคลาสสิกเริ่มที่จะออกตัว

It's the time in which the big forms began to arise.

ดนตรีในรูปแบบที่ยิ่งใหญ่ เริ่มเกิดขึ้น

And the effects of technology began to be felt also,

และเราก็รับรู้ได้ถึงอิทธิพลของเทคโนโลยี

because printing put music, the scores, the codebooks of music,

เพราะการตีพิมพ์ได้นำ ดนตรี โน้ตดนตรี รูปเล่มที่บันทึกรหัสทางดนตรี

into the hands of performers everywhere.

ไปสู่มือของนักดนตรีทุกหนทุกแห่ง

And new and improved instruments

และการพัฒนาเครื่องดนตรีใหม่ ๆ

made the age of the virtuoso possible.

ก็ทำให้ความเชี่ยวชาญทางดนตรี เป็นจริงขึ้นมาได้

This is when those big forms arose --

นี่คือจุดกำเนิดของบทเพลงขนาดใหญ่

the symphonies, the sonatas, the concertos.

อย่างซิมโฟนี โซนาตา และคอนแชร์โต

And in these big architectures of time,

และสถาปัตยกรรมอันยิ่งใหญ่ของเวลา

composers like Beethoven could share the insights of a lifetime.

นักประพันธ์อย่างบีโทเฟนก็สามารถ แบ่งปันภูมิปัญญาของชีวิตได้

A piece like Beethoven's Fifth

บทประพันธ์อย่าง ซิมโฟนีหมายเลข 5

basically witnessing how it was possible

พูดง่าย ๆ คือ เป็นหลักฐานของความเป็นไปได้

for him to go from sorrow and anger,

ของเขาที่แปรเปลี่ยนจาก ความเศร้าโศกเป็นความโกรธกริ้ว

over the course of a half an hour,

ในห้วงเวลาครึ่งชั่วโมง

step by exacting step of his route,

ในแต่ละก้าวของเขา

to the moment when he could make it across to joy.

จนเขาสามารถเดินไปยังจุดที่พบกับความปีติ

(Music)

(เสียงดนตรี)

And it turned out the symphony could be used for more complex issues,

และผลที่ออกมาก็คือ ซิมโฟนี ได้ถูกนำมาใช้กับประเด็นเฉพาะ

like gripping ones of culture,

อย่างการนำเสนอวัฒนธรรมของตน

such as nationalism or quest for freedom

เช่น อุดมการณ์ความรักชาติ หรือการแสวงหาอิสรภาพ

or the frontiers of sensuality.

หรือเขตแดนของเรื่องทางโลก

But whatever direction the music took,

แต่ไม่ว่าดนตรีจะพาเราไปยังทิศทางใด

one thing until recently was always the same,

แต่สิ่งหนึ่งที่ยังคงเหมือนเดิม จวบจนบัจจุบัน

and that was when the musicians stopped playing,

คือเมื่อไหร่ก็ตามที่นักดนตรีหยุดเล่น

the music stopped.

ดนตรีก็จะหยุด

Now this moment so fascinates me.

ความคิดนี้ทำให้ผมประหลาดใจ

I find it such a profound one.

และผมคิดว่ามันลึกซึ้งทีเดียว

What happens when the music stops?

เกิดอะไรขึ้นเมื่อดนตรีหยุด

Where does it go? What's left?

มันไปไหน มันหลงเหลืออะไรไว้

What sticks with people in the audience at the end of a performance?

อะไรที่ติดอยู่กับผู้ฟังเมื่อการแสดงจบ

Is it a melody or a rhythm

ทำนองเหรอ หรือจังหวะ

or a mood or an attitude?

อารมณ์เหรอ หรือทัศนคติ

And how might that change their lives?

สิ่งเหล่านั้นจะเปลี่ยนชีวิตคนได้อย่างไร

To me this is the intimate, personal side of music.

สำหรับผม นี่คือด้านของดนตรี ที่ใกล้ชิดผูกพันกับผม

It's the passing on part. It's the 'why' part of it.

นี่คือส่วนของการถ่ายทอด คือการตอบคำถามว่า "ทำไม"

And to me that's the most essential of all.

และสำหรับผม นี่คือสิ่งที่สำคัญที่สุด

Mostly it's been a person-to-person thing,

โดยทั่วไป ดนตรีเป็นเรื่องของ คนกับคน

a teacher-student, performer-audience thing,

ครูกับนักเรียน ผู้บรรเลงกับผู้ฟัง

and then around 1880 came this new technology

และเมื่อประมาณปี 1880 ก็เกิดเทคโนโลยีนี้ขึ้น

that first mechanically then through analogs then digitally

จากกลไก สู่สัญญาณอนาลอกและดิจิตอล

created a new and miraculous way of passing things on,

เกิดวิธีการใหม่ในการสืบทอดดนตรี

albeit an impersonal one.

ถึงแม้ว่าจะไม่มีมนุษย์ก็ตาม

People could now hear music all the time,

ผู้คนสามารถฟังเพลงได้ตลอดเวลา

even though it wasn't necessary

for them to play an instrument, read music or even go to concerts.

แม้ว่าจะไม่จำเป็น

ที่พวกเขาจะต้องเล่นเครื่องดนตรีเป็น อ่านโน้ตเป็น หรือไปคอนเสิร์ต

And technology democratized music by making everything available.

เทคโนโลยีได้ทำให้ใคร ๆ ก็สามารถเข้าถึงดนตรีได้

It spearheaded a cultural revolution

เป็นหัวหอกของการปฏิวัติเชิงวัฒนธรรม

in which artists like Caruso and Bessie Smith were on the same footing.

ทำให้ศิลปินอย่าง คารูโซ และเบสซี่ สมิท อยู่ในระดับเดียวกัน

And technology pushed composers to tremendous extremes,

และเทคโนโลยีก็ได้ผลักดันนักประพันธ์ ไปสู่ความสุดโต่ง จากการใช้

using computers and synthesizers

คอมพิวเตอร์และการสังเคราะห์เสียง

to create works of intellectually impenetrable complexity

เพื่อสร้างสรรค์ผลงาน ที่ซับซ้อนอยากแยบยล

beyond the means of performers and audiences.

จนไกลกว่าความสามารถของของผู้เล่นและผู้ฟัง

At the same time technology,

และในเวลาเดียวกัน เทคโนโลยี

by taking over the role that notation had always played,

ก็ได้ยึดบทบาทของการบันทึกโน้ตที่มีมานาน

shifted the balance within music between instinct and intelligence

โยกสมดุลระหว่างสัญชาติญาณ และสติปัญญา

way over to the instinctive side.

จนเทไปทางสัญชาติญาณ

The culture in which we live now

วัฒนธรรมที่เรารับมาในชีวิตประจำวัน

is awash with music of improvisation

คือความท่วมท้นของการอิมโพรไวส์

that's been sliced, diced, layered

ที่ถูกหั่น สับ เคลือบ

and, God knows, distributed and sold.

และออกจำหน่ายจ่ายแจก พระเจ้าเท่านั้นที่รู้

What's the long-term effect of this on us or on music?

ผลกระทบในระยะยาวต่อเราหรือต่อดนตรี

Nobody knows.

ไม่มีใครรู้ได้เลย

The question remains: What happens when the music stops?

คำถามยังคงอยู่ จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อดนตรีหยุด

What sticks with people?

อะไรที่ยังคงอยู่กับผู้คน

Now that we have unlimited access to music, what does stick with us?

ตอนนี้เราสามารถเข้าถึงดนตรี ได้ไม่สิ้นสุด แต่อะไรที่ยังหลงเหลือกับเรา

Well let me show you a story of what I mean

ขอให้ผมได้เล่าเรื่องหนึ่ง เพื่ออธิบายถ้อยคำที่ว่า

by "really sticking with us."

"ยังคงหลงเหลืออยู่กับเรา"

I was visiting a cousin of mine in an old age home,

ผมเดินทางไปเยี่ยมญาติคนหนึ่ง ที่บ้านพักคนชรา

and I spied a very shaky old man

และผมก็แอบสังเกตชายชราตัวสั่น ๆ

making his way across the room on a walker.

กำลังเดินข้ามห้องพร้อมไม้เท้าช่วยเดิน

He came over to a piano that was there,

เขาเดินไปที่เปียโนที่อยู่ตรงนั้น

and he balanced himself and began playing something like this.

เขาจัดที่นั่งให้ตรง และเริ่มเล่นอะไรอะไรประมาณนี้

(Music)

(เสียงดนตรี)

And he said something like, "Me ... boy ... symphony ... Beethoven."

และเขาก็พูดประมาณว่า "ฉัน ... เด็ก ... ซิมโฟนี ... บีโธเฟน"

And I suddenly got it,

และผมก็เข้าใจได้ทันที

and I said, "Friend, by any chance are you trying to play this?"

ผมพูดขึ้น "เพื่อน บางทีคุณกำลัง พยายามเล่นเพลงนี้อยู่ใช่ไหม"

(Music)

(เสียงดนตรี)

And he said, "Yes, yes. I was a little boy.

และเขาพูด "ใช่ ใช่ ตอนผมเป็นเด็ก"

The symphony: Isaac Stern, the concerto, I heard it."

ซิมโฟนี ไอแซค สเติร์น คอนแชร์โต ผมเคยฟัง"

And I thought, my God,

ผมคิดในใจ พระเจ้า

how much must this music mean to this man

บทประพันธ์นี้มีความหมายมาก สำหรับเขาเพียงใด

that he would get himself out of his bed, across the room

จนทำให้เขาลุกขึ้นจากเตียง เดินข้ามมาอีกฝั่งของห้อง

to recover the memory of this music

เพื่อที่จะมารื้อฟื้นความทรงจำ เกี่ยวกับบทเพลงนี้

that, after everything else in his life is sloughing away,

หลังจากที่ทุกอย่างในชีวิตของเขา ถูกพรากไปหมด

still means so much to him?

มันมีความหมายกับเขาเหลือเกิน

Well, that's why I take every performance so seriously,

นั่นคือเหตุผลว่าทำให้ทุก ๆ การแสดง ผมถึงตั้งใจมาก ๆ

why it matters to me so much.

ทำไมมันถึงสำคัญเหลือเกิน

I never know who might be there, who might be absorbing it

ผมไม่เคยทราบเลยว่าใครจะมาอยู่ตรงนั้น ใครกันจะมารับฟัง

and what will happen to it in their life.

และอะไรจะเกิดขึ้นในชีวิตของพวกเขา

But now I'm excited that there's more chance than ever before possible

แต่ตอนนี้ ผมตื่นเต้นที่ว่า เรามีโอกาสมากมายกว่าแต่ก่อน

of sharing this music.

ในการแบ่งปันดนตรีนี้

That's what drives my interest in projects

สิ่งนี้ผลักดันให้ผมสนใจร่วมโครงการ

like the TV series "Keeping Score" with the San Francisco Symphony

อย่างรายการโทรทัศน์ "คีพปิ้งสกอร์" กับวงซานฟรานซิสโกซิมโฟนี

that looks at the backstories of music,

ที่พูดถึงประวัติ หรือราวเบื้องหลังดนตรี

and working with the young musicians at the New World Symphony

และทำงานกับนักดนตรีรุ่นใหม่ ในวงนิวเวิลด์ซิมโฟนี

on projects that explore the potential

หรือโครงการที่มองหาความเป็นไปได้

of the new performing arts centers

ของศูนย์การแสดงศิลปะใหม่ ๆ

for both entertainment and education.

เพื่อความเพลิดเพลินและเพื่อการศึกษา

And of course, the New World Symphony

และแน่นอน วงนิวเวิลด์ซิมโฟนี

led to the YouTube Symphony and projects on the internet

มีรายการซิมโฟนีบนยูทูป และโครงการอื่น ๆ บนอินเทอร์เน็ต

that reach out to musicians and audiences all over the world.

เพื่อที่จะยื่นมือเข้าไปหา นักดนตรีและผู้ฟังทั่วโลก

And the exciting thing is all this is just a prototype.

และสิ่งที่น่าตื่นเต้นก็คือ ทั้งหมดที่พูดมายังอยู่ในขั้นทดลอง

There's just a role here for so many people --

โครงการเหล่านี้ทำให้คนมีส่วนร่วมมากมาย

teachers, parents, performers --

ครู ผู้ปกครอง นักดนตรี

to be explorers together.

จะได้มาค้นหาไปพร้อม ๆ กัน

Sure, the big events attract a lot of attention,

แน่นอน โครงการใหญ่ ๆ ก็ต้องได้รับความสนใจมาก

but what really matters is what goes on every single day.

แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ สิ่งที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน

We need your perspectives, your curiosity, your voices.

เราต้องการมุมมอง ความสงสัย และเสียงจากพวกคุณ

And it excites me now to meet people

และสิ่งนี้ทำให้ผมตื่นเต้น ที่จะได้พบปะผู้คนใหม่ ๆ

who are hikers, chefs, code writers, taxi drivers,

คนที่เป็นนักปีนเขา เชฟ นักเขียนโค้ด คนขับรถแท็กซี่

people I never would have guessed who loved the music

ผมไม่เคยคาดเดาได้มาก่อน ว่าพวกเขาก็รัก

and who are passing it on.

และจะถ่ายทอดเสียงดนตรี

You don't need to worry about knowing anything.

คุณไม่จำเป็นต้องกังวล ว่าคุณจะไม่รู้เรื่องอะไร

If you're curious, if you have a capacity for wonder, if you're alive,

หากคุณยังสงสัย หากคุณยังมี ความสามารถที่จะสงสัย หรือยังมีชีวิต

you know all that you need to know.

คุณรู้ทุกสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้แล้ว

You can start anywhere. Ramble a bit.

คุณเริ่มได้ทุกเมื่อ เดินเรื่อยเปื่อยบ้าง

Follow traces. Get lost. Be surprised, amused inspired.

เดินไปตามร่องรอย หลงทาง แปลกใจ ขบขัน เกิดแรงบันดาลใจ

All that 'what', all that 'how' is out there

ทั้ง "อะไร" และ "อย่างไร" มีอยู่ข้างนอกนั่น

waiting for you to discover its 'why',

รอคอยให้คุณค้นพบ "ทำไม" ของพวกมัน

to dive in and pass it on.

เพื่อที่จะโอบรับและส่งต่อ

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)