A life-saving device that detects silent heart attacks | Akash Manoj

67,454 views ・ 2019-02-06

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Ardita Zulfiu Reviewer: Helena Bedalli
00:07
When I was 13,
0
7333
1769
00:09
I lost my grandfather to a silent heart attack.
1
9127
2840
00:12
What happened to be more shocking was that at 75,
2
12877
3989
Kur isha 13 vjeç,
humba gjyshin pas një sulmi në zemër pa simptoma.
00:16
grandpa was really normal, healthy and energetic,
3
16890
4458
Më tronditësja ishte se në moshën 75 vjeçare,
00:21
but he was diabetic.
4
21372
2260
gjyshi ishte shumë normal, i shëndetshëm dhe energjik,
00:24
Learning all of this was so painful
5
24347
2618
00:26
that I decided to go out on a war against this deadly killer
6
26989
4010
por ishte me diabet.
Kur e mësova këtë isha aq i prekur
00:31
and see what could be done.
7
31023
1476
sa vendosa t'i shpall luftë vrasësit mizor,
00:33
It was shocking to discover the results of recent studies
8
33433
3496
00:36
that have shown an estimate of nearly eight million people
9
36953
3772
dhe t'i shqyrtoja mundësitë.
U trondita kur zbulova rezultatet e studimeve të fundit,
00:40
who die from heart attacks every year.
10
40749
2867
që vlerësojnë se përafërsisht nëntë milionë njerëz
00:44
Heart attacks occur for many reasons,
11
44354
2558
00:46
but most often, they occur when arteries get clogged,
12
46936
4581
vdesin çdo vit nga sulmet në zemër.
Ka disa shkaqe pse ndodhin sulmet në zemër,
00:51
blood flow is cut off
13
51541
1474
por në shumicën e rasteve, ata ndodhin kur arteriet bllokohen,
00:53
and oxygen-starved cells in the heart muscles start to die.
14
53039
3241
00:57
You may know the common symptoms of a heart attack:
15
57410
2771
ndërpritet qarkullimi i gjakut,
dhe në mungesë të ajrit, qelizat në muskujt e e zemrës vdesin.
01:00
chest pain, arm pain, shortness of breath, fatigue, et cetera ...
16
60205
6135
Ndoshta i njihni simptomat e zakonshme të sulmit në zemër:
dhimbje në kraharor dhe krahë, vështirësi në frymëmarrje, ligështi, etj...
01:06
but there is a type of heart attack that is quite common,
17
66364
4058
01:10
just as deadly,
18
70446
1469
01:11
but harder to detect because the symptoms are silent.
19
71938
3736
por ka edhe një lloj sulmi në zemër që është mjaft i shpeshtë,
po aq vdekjeprurës,
01:16
People having silent heart attacks just don't realize what's happening,
20
76970
5584
por më i vështirë për t'u zbuluar sepse simptomat janë të përmbajtura.
01:22
so they're not seeking medical attention,
21
82578
2895
Njerëzit me infarkte pa simptoma nuk janë të vetëdijshëm për të,
01:25
which means they're less likely to receive the treatment that they need
22
85497
4925
andaj nuk kërkojnë ndihmë mjekësore,
01:30
at the critical moment.
23
90446
1453
që do të thotë se ka më pak mundësi që ata ta marrin trajtimin që u nevojitet
01:33
And even if they do get to the hospital by chance,
24
93091
3206
në çastin vendimtar.
01:36
either before or after they are struck by a heart attack,
25
96321
3736
Edhe nëse ndodh që të arrijnë në spital,
01:40
they might have to go through one or more of these time-consuming, expensive tests
26
100081
5651
përpara ose pas sulmit në zemër,
01:45
and treatments,
27
105756
1151
duhet t'u nënshtrohen disa herë analizave që marrin kohë dhe janë të kushtueshme,
01:46
which are currently considered the gold standards
28
106931
2482
01:49
of heart-attack diagnosis.
29
109437
1769
01:51
The greater concern, however,
30
111648
1917
dhe trajtimeve
që konsiderohen si shtylla
01:53
is that these silent heart attacks account for nearly 45 percent
31
113589
4140
e diagnostifikimit të infarktit.
01:57
of all heart attacks.
32
117753
1424
Sidoqoftë, më shqetësuese është
se infarktet pa simptoma përbëjnë rreth 45%
02:00
Patients with diabetes and similar disorders suffer from nerve damage
33
120019
4459
të të gjithë infarkteve.
02:04
that prevents them from feeling the sort of pain
34
124502
3293
Pacientët me diabet dhe çrregullime të ngjajshme vuajnë nga dëmtime nervore,
02:07
that usually signals to someone
35
127819
2475
02:10
that he or she may be having a heart attack.
36
130318
3703
që nuk ua lejojnë ta ndjejnë këtë lloj dhimbjeje
e cila zakonisht i paralajmëron
02:15
Which means they suffer the damage of a heart attack
37
135774
3195
se mund të jenë duke kaluar një infarkt.
02:18
without even knowing or feeling anything.
38
138993
2907
Kjo do të thotë se ata i vuajnë dëmtimet nga infarkti,
02:23
These already at-risk patients suffer from nerve damage,
39
143152
5707
pa qenë të vetëdijshëm apo ndjerë diçka,
02:28
and they do not get immediate medical care.
40
148883
3220
Këta pacientë të rrezikuar vuajnë nga dëmtime nervore,
02:33
They do not know anything before an unlikely event is about to occur.
41
153070
4920
dhe nuk marrin përkujdesje mjekësore të menjëhershme.
02:38
My grandfather was an at-risk patient, too.
42
158830
2630
Ata nuk dinë asgjë përpara se të ndodhë e papritura.
02:42
I probed this issue further --
43
162857
2484
Gjyshi im ishte poashtu pacient i rrezikuar.
02:45
read as much as I could to understand the heart,
44
165365
2841
02:48
met researchers and worked across labs in India.
45
168230
3689
E zbërtheva çështjen më tej;
lexoja çfarë t'më binte në duar që ta kuptoja zemrën,
02:52
And finally, after three long years of persistent research,
46
172757
4447
u takova me studiues dhe punova në laboratore anembanë Indisë.
02:57
what I have to share with the world today is a promising solution.
47
177228
3999
Më në fund, pas plot tre viteve studimi të vazhdueshëm,
03:02
A noninvasive device that is inexpensive,
48
182241
3638
ajo që dua ta ndaj me botën është një shpikje shpresdhënëse.
03:05
portable, wearable by at-risk patients at all times.
49
185903
5492
Një pajisje e vogel dhe e lirë,
e mbartshme, të cilën pacientët mund mbajnë ne trup çdo herë.
03:12
It greatly reduces the need for a blood test
50
192101
3086
03:15
and works 24/7, collecting and analyzing data at preset intervals.
51
195211
5989
Në masë të madhe e zvogëlon nevojën për analizë gjaku,
dhe punon 24/7, duke mbledhur e zbërthyer të dhënat në intervale të paracaktuara.
03:21
And all this data is collected for a single purpose:
52
201782
3770
03:25
detecting heart attacks as they occur.
53
205576
2651
Dhe gjithë të dhënat mblidhen vetëm për një qëllim:
03:29
This is a very promising solution that might help us in the future.
54
209651
4782
të zbulohen infarktet përpara se të ndodhin.
03:35
You may not know how intelligent your heart really is.
55
215604
3277
Kjo është një shpikje që premton shumë për të ardhmen.
03:39
It tries to communicate to your body multiple times before failing,
56
219923
5020
Ju ndoshta nuk e dini sa inteligjente është në të vërtetë zemra juaj.
03:44
by indicating symptoms like chest pain.
57
224967
2462
Ajo mundohet të komunikojë me trupin tuaj disa herë, para se të dorëzohet,
03:48
These symptoms are triggered when the heart loses out
58
228335
3765
me simptomat si dhimbje në kraharor.
03:52
on oxygen-rich blood flow.
59
232124
2128
Këto simptoma paraqiten kur zemrës i ndërpritet
03:55
But remember I told you about the nerve damage.
60
235107
2654
qarkullimi i gjakut të pasur me oksigjen.
03:58
It silences these symptoms before a silent heart attack,
61
238323
4144
Por kujtoni dëmtimin nervor të cilin e përmenda.
04:03
which makes it even deadlier.
62
243565
2475
E pengon paraqitjen e këtyre simptomave përpara infarktit të pazhurmë,
04:07
And you may not even know the common symptoms.
63
247519
2815
që e bën edhe më vdekjeprurës.
04:12
Meanwhile, the heart also sends out certain biomarkers --
64
252243
4373
Dhe ju mbase as nuk i njihni simptomat e zakonshme.
04:16
cardiac biomarkers or proteins that are SOS messages --
65
256640
5173
Njëkohësisht, edhe zemra dërgon shënues bio të caktuar...
04:21
in the form of SOS messages --
66
261837
1802
shënues bio ose proteina që veprojnë si sinjale për ndihmë,
04:23
into your bloodstream,
67
263663
1579
04:25
indicating that the heart is at risk.
68
265266
2614
në formën e mesazheve SOS
04:28
As it gets riskier and riskier,
69
268361
2223
në gjak,
04:30
the concentrations of these cardiac biomarker proteins
70
270608
3580
që lajmërojnë se zemra është në rrezik.
Gjersa rreziku sa vjen e shtohet,
04:34
keep increasing abysmally.
71
274212
1900
04:36
My device solely relies on this data.
72
276876
2638
sasia e këtyre shënuesve bio
rritet pafund.
04:40
The key is that these cardiac biomarkers are found
73
280423
3383
Pajisja ime mbështetet vetëm në këto të dhëna.
04:43
in one of the earliest stages of a heart attack,
74
283830
2773
Thelbësorja është se këta shënues bio janë të pranishëm
04:46
when someone is almost sure to survive
75
286627
3511
në një nga fazat e hershme të sulmit në zemër,
04:50
if he or she gets prompt care.
76
290162
3140
kur thuajse as nuk vihet në dyshim se njeriu mund të shpëtojë
04:54
And my device is solely based on that basis.
77
294102
4023
në qoftë se merr përkujdesje të shpejtë.
04:59
And here's how my device works.
78
299229
1712
Dhe pajisja ime mbështetet në këto parime.
05:01
A silicon patch is worn around your wrist or placed near your chest.
79
301520
4328
Dhe ja si funksionon pajisja ime.
05:06
Without having to prick your skin for a biomarker blood test,
80
306743
4860
Një fashë silikoni vihet në dorë ose pranë kraharorit.
05:11
this patch can spot, isolate and track a heart-attack specific biomarker
81
311627
6708
Pa qenë nevoja të shpohet lëkura për analizë gjaku të shënuesve bio,
kjo fashë mund ta gjejë, veçojë, dhe gjurmojë shënuesin bio të infarktit,
05:18
called H-FABP,
82
318359
2081
05:20
and alerts you if and when it reaches a critical level in your bloodstream --
83
320464
5662
i njohur si H-FABP,
dhe të të njoftojë nëse dhe kur arrihet nivel kritik në qarkullimin e gjakut,
05:26
a process that's much simpler, easier and cheaper than conventional methods
84
326150
5669
një proces që është shumë më i thjeshtë, dhe më i lirë se metodat tradicionale
05:32
of heart-attack diagnosis.
85
332153
1877
05:35
By checking on biomarker concentration data,
86
335687
3460
për diagnostifikimin e sulmit në zemër.
05:40
a system like this, with advanced research in the future,
87
340242
4096
Duke e ndjekur përqëdrimin e shënuesve bio,
05:44
could significantly reduce the need for an at-risk patient to go to a doctor
88
344362
4432
një sistem i tillë, me kërkime të mëtejshme në të ardhmen,
05:48
for a biomarker blood test,
89
348818
1338
mund ta ul dukshëm nevojën që një pacient i rrezikuar të shkojë te mjeku
05:50
because the device could be worn at all times,
90
350180
3334
05:53
sensing biomarker elevations in real time.
91
353538
3133
për analiza gjaku,
meqë pajisja mund të mbahet në çdo kohë,
05:57
Thus, if the device senses the biomarker levels going beyond the critical point,
92
357813
5207
duke mëtuar rritjen e shënuesve bio aty për aty.
06:03
the at-risk patient could be warned of an impending cardiac arrest
93
363044
4481
Kështu, nëse pajisja e mëton se shkalla e shënuesve bio e kalon pragun,
06:07
and that he or she needs immediate medical attention.
94
367549
2786
pacientët e rrezikuar paralajmërohen se u kanoset një arrest kardiak,
06:11
Although the device may not be able to provide the patient
95
371121
3632
dhe se atyre u duhet përkujdesje mjekësore e menjëhershme.
06:14
with the complete analysis of the cardiac injury,
96
374777
2946
Ndonëse pajisja nuk është në gjendje që pacientëve t'u ofrojë
06:17
it might be of immense help
97
377747
2094
06:19
in actually indicating that the patient is in danger,
98
379865
3882
analizë të plotë të dëmtimit kardiak,
06:23
so that the patient can be alarmed
99
383771
2072
mund të jetë një ndihmesë e madhe
06:25
and know that immediate care is crucial.
100
385867
3132
duke e nxjerrë në pah se pacientit i kanoset rrezik,
06:29
Every at-risk patient will now receive more time to survive
101
389973
4768
që pacienti të merr masa,
dhe të jetë i vetëdijshëm se trajtimi i menjëhershem është jetik.
06:34
and reach out for medical help.
102
394765
1584
Tani, çdo pacient i rrezikuar do të përfitojë më shumë në kohë
06:37
Consequently, they don't have to go
103
397090
2534
06:39
for expensive and invasive medical treatments
104
399648
3294
për të kërkuar ndihmë mjekësore.
06:42
that would otherwise be necessary after a heart attack.
105
402966
2892
Si rrjedhojë, nuk do të kenë nevojë për
trajtime të kushtueshme dhe invazive mjekësore,
06:47
When I got my device tested on at-risk patients under observation,
106
407278
3833
që përndryshe janë të domosdoshme pas sulmit të zemrës.
06:51
results from the clinical validation tests
107
411135
2985
Kur e testova pajisjen time te pacientët e rrezikuar nën mbikëqyrje,
06:54
certified close to a 96 percent accuracy and sensitivity.
108
414144
4100
rezultatet nga testet e miratuara klinike
06:59
I intend to make my device available to people in two variants:
109
419570
4103
garantuan rreth 96% përpikëri dhe gatishmëri.
07:03
one which gives digital analysis of the biomarker levels
110
423697
4024
Pajisjen time synoj ta vë në përdorim në dy variante:
07:07
and a simpler version for the people in rural areas
111
427745
2557
njëri të ofrojë analizë digjitale për shkallën e shënuesve bio,
07:10
which simply vibrates when the biomarker levels go beyond the critical point.
112
430326
3705
dhe një version më i thjeshtë për zonat rurale,
07:15
When we look at our progress in cardiac health care today,
113
435346
3377
që dridhet kur nivelet e shënuesve bio e kalojnë pragun.
07:18
it is more of sick care than preventative self-care and technology.
114
438747
4105
Nëse e masim mbarëvajtjen tonë në trajtimin kardiak deri tani,
07:23
We literally wait for the heart attack to occur
115
443724
2340
ka më tepër përkujdesje shëruese sesa përkujdesje dhe teknologji parandaluese.
07:26
and put our vast majority of resources into post-care treatment.
116
446088
3764
Ne presim që sulmi në zemër të ndodhë,
07:30
But by then, irreversible damage will already be done.
117
450470
3846
e më pas t'i vëmë në punë burimet tona në trajtime të mëtejme.
07:35
I firmly believe it's time for us to rethink medicine.
118
455565
3315
Por kur vjen deri te kjo, nuk ka më kthim në gjendjen e mëparshme.
07:39
We must establish proactive health-care technologies.
119
459385
2872
Besoj fort se mjekësia ka nevojë për rishikim.
07:42
A change must be brought out not 10 years from now,
120
462679
2845
Duhet të hedhim teknologji proaktive shëndetësore.
07:45
not five years from now,
121
465548
1299
07:46
but today.
122
466871
1155
07:48
And so, hopefully, one day,
123
468050
2389
Ndryshimi duhet të ndodhë, jo pas dhjetë viteve,
07:50
with the help of these devices,
124
470463
1766
jo pas pesë viteve,
07:52
someone else won't lose his or her grandfather just like I did.
125
472253
4512
por tani.
Dhe shpresoj se një ditë,
me ndihmën e këtyre pajisjeve,
07:56
Thank you so much.
126
476789
1250
të tjerët nuk do ta humbasin gjyshin siç e humba unë.
07:58
(Applause)
127
478063
1461
07:59
Thank you.
128
479548
1873
08:01
(Applause)
129
481445
2007
Shumë falemnderit.
08:03
Thank you.
130
483476
1150
(Duartrokitje)
Ju faleminderit.
(Duartrokitje)
Ju falemnderit.
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7