Eve Ensler: Security and insecurity

72,566 views ・ 2008-09-19

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Elona Toska Reviewer: Valbona Bushi
00:12
I think it'll be a relief to some people and a disappointment to others
0
12160
3000
Mendoj që do të jetë një lehtësim për disa dhe një zhgënjim për të tjerët
00:15
that I'm not going to talk about vaginas today.
1
15160
3000
që sot nuk do të flas për vaginat.
00:18
I began "The Vagina Monologues" because I was worried about vaginas.
2
18160
5000
Fillova Monologet e Vaginës sepse isha e shqetësuar për vaginat.
00:23
I'm very worried today about this notion, this world,
3
23160
4000
Sot jam e shqetësuar për këtë koncept, këtë botë,
00:27
this prevailing kind of force of security.
4
27160
4000
dhe këtë lloj force mbizotëruese të sigurisë.
00:31
I see this word, hear this word, feel this word everywhere.
5
31160
4000
E shoh, dëgjoj dhe ndjej këtë fjalë kudo.
00:35
Real security, security checks, security watch, security clearance.
6
35160
3000
Siguri te vërtetë, kontrolle sigurie, përgjime sigurie, leje kalimi.
00:38
Why has all this focus on security made me feel so much more insecure?
7
38160
6000
Përse i gjithë ky fokus mbi sigurinë më ka bërë të ndihem akoma më e pasigurt?
00:44
What does anyone mean when they talk about real security?
8
44160
4000
Cfarë duan të thonë njerëzit kur flasin për siguri të vërtetë?
00:48
And why have we, as Americans particularly,
9
48160
2000
Dhe përse Amerikanët vecanërisht
00:50
become a nation that strives for security above all else?
10
50160
4000
janë kthyer në një komb që synon të ketë sigurinë mbi të gjitha?
00:54
In fact, I think that security is elusive. It's impossible.
11
54160
4000
Në fakt, mendoj se siguria është e pakapshme, është e pamundur.
00:58
We all die. We all get old. We all get sick. People leave us.
12
58160
4000
Të gjithë vdesim. Të gjithë plakemi. Të gjithë sëmuremi. Njerëzit na lënë.
01:02
People change us. Nothing is secure.
13
62160
2000
Njerëzit na ndryshojnë. Asgjë nuk është e sigurt.
01:04
And that's actually the good news.
14
64160
3000
Dhe në fakt ky është një lajm i mirë.
01:07
This is, of course, unless your whole life is about being secure.
15
67160
4000
Por vetëm atëherë kur jeta juaj nuk përqendrohet rreth të qënit të sigurtë.
01:11
I think that when that is the focus of your life,
16
71160
3000
Mendoj se kur të qënit të sigurtë është fokusi i të gjithë jetës,
01:14
these are the things that happen.
17
74160
2000
keto jane disa nga gjërat qe ndodhin.
01:16
You can't travel very far or venture too far outside a certain circle.
18
76160
5000
Nuk mund të udhëtoni shumë larg apo të rrezikoni daljen nga një sferë e caktuar.
01:21
You can't allow too many conflicting ideas into your mind at one time,
19
81160
4000
Nuk mund të lejoni shumë ide që kundërshtojnë njëra-tjetrën në mendjen tuaj në të njëjtën kohë
01:25
as they might confuse you or challenge you.
20
85160
3000
sepse mund tju hutojnë dhe tju sfidojnë.
01:28
You can't open yourself to new experiences, new people,
21
88160
3000
Nuk mund të jeni të gatshëm për eksperienca të reja, njerëz të rinj,
01:31
new ways of doing things -- they might take you off course.
22
91160
3000
apo mënyra të reja për të bërë dicka. Mund tju largojnë nga rruga e "duhur".
01:34
You can't not know who you are, so you cling to hard-matter identity.
23
94160
5000
Nuk mund të dini kush jeni, prandaj kapeni pas identitetit material.
01:39
You become a Christian, Muslim, Jew.
24
99160
2000
Bëheni të krishterë, myslimanë, hebrej.
01:41
You're an Indian, Egyptian, Italian, American.
25
101160
3000
Jeni indianë, egjiptianë, italianë, amerikanë.
01:44
You're a heterosexual or a homosexual, or you never have sex.
26
104160
3000
Jeni heteroseksualë, homoseksualë ose nuk bëni kurrë marrëdhënie seksuale.
01:47
Or at least, that's what you say when you identify yourself.
27
107160
3000
Ose të paktën, këtë thoni kur u prezantoheni të tjerëve.
01:50
You become part of an "us."
28
110160
2000
Bëheni pjesë e një "ne".
01:52
In order to be secure, you defend against "them."
29
112160
3000
Dhe në mënyrë që të jeni të sigurtë, mbroheni nga "ata".
01:55
You cling to your land because it is your secure place.
30
115160
3000
Qepeni pas tokës tuaj sepse është vendi juaj më i sigurt.
01:58
You must fight anyone who encroaches upon it.
31
118160
2000
Duhet të luftoni këdo që të shkel kufijtë e saj.
02:00
You become your nation. You become your religion.
32
120160
2000
Shndërroheni në kombin tuaj. Shndërroheni në fenë tuaj.
02:02
You become whatever it is that will freeze you, numb you
33
122160
3000
Ktheheni në cfarëdo atë që ju bën të ngrini në vend dhe të humbisni cdo ndjesi
02:05
and protect you from doubt or change.
34
125160
3000
dhe që ju mbron nga dyshimet apo nga ndryshimet.
02:08
But all this does, actually, is shut down your mind.
35
128160
4000
Por në fakt, gjithcka që kjo bën, është tju mbyllë mendjen.
02:12
In reality, it does not really make you safer.
36
132160
3000
Realisht, nuk ju bënë më të sigurtë.
02:15
I was in Sri Lanka, for example, three days after the tsunami,
37
135160
4000
Për shembull, isha në Sri Lanka, tre ditë pas tsunamit,
02:19
and I was standing on the beaches
38
139160
2000
dhe po rrija në plazh
02:21
and it was absolutely clear that, in a matter of five minutes,
39
141160
3000
dhe ishte absolutisht e qartë që për më pak se pesë minuta,
02:24
a 30-foot wave could rise up
40
144160
2000
një dallgë 10 metra e lartë mund të ngrihej
02:26
and desecrate a people, a population and lives.
41
146160
3000
dhe të shfarroste një komb, një popull dhe jetë të tëra.
02:29
All this striving for security, in fact,
42
149160
3000
Të gjitha këto përpjekje për siguri, në fakt,
02:32
has made you much more insecure
43
152160
2000
ju kanë bërë shumë më pak të sigurtë
02:34
because now you have to watch out all the time.
44
154160
3000
sepse tani të duhet të mbroheni gjithë kohën.
02:37
There are people not like you -- people who you now call enemies.
45
157160
3000
Ka njerëz jo si ju. Njerëz që ju i quani armiq,
02:40
You have places you cannot go, thoughts you cannot think,
46
160160
3000
ka vende ku ju nuk shkoni dot, mendime që nuk i mendoni dot,
02:43
worlds that you can no longer inhabit.
47
163160
2000
botë që nuk janë më të banueshme.
02:45
And so you spend your days fighting things off, defending your territory
48
165160
4000
Prandaj i kaloni ditët duke luftuar, duke mbrojtur territorin tuaj,
02:49
and becoming more entrenched in your fundamental thinking.
49
169160
3000
dhe duke u zhytyr akoma më shumë në mendimet tuaja bazë.
02:52
Your days become devoted to protecting yourself.
50
172160
3000
Ditët tuaja i dedikohen mbrojtjes suaj.
02:55
This becomes your mission. That is all you do.
51
175160
3000
Ky kthehet në misionin tuaj. Kjo është gjithcka që ju bëni.
02:58
Ideas get shorter. They become sound bytes.
52
178160
3000
Idetë tuaja shkurtohen. Kthehen në copëza tingujsh.
03:01
There are evildoers and saints, criminals and victims.
53
181160
3000
Ka keqbërës dhe shenjtorë, kriminelë dhe viktima.
03:04
There are those who, if they're not with us, are against us.
54
184160
3000
Ka nga ata, që kur nuk janë me ne, janë kundër nesh.
03:07
It gets easier to hurt people because you do not feel what's inside them.
55
187160
3000
Bëhet më e lehtë të lëndojmë njerëzit sepse nuk e ndjejmë cfarë është brenda tyre.
03:10
It gets easier to lock them up, force them to be naked, humiliate them,
56
190160
4000
Eshtë më e lehtë ti burgosim, ti detyrojmë të zhvishen dhe ti poshtërojmë,
03:14
occupy them, invade them and kill them,
57
194160
2000
ti pushtojmë vendin, ti zaptojmë dhe ti vrasim
03:16
because they are only obstacles now to your security.
58
196160
4000
sepse ata janë thjesht pengesa tashmë për sigurinë tuaj.
03:20
In six years, I've had the extraordinary privilege through V-Day,
59
200160
4000
Në gjashtë vitet e fundit, kam pasur privilegjin e jashtëzakonshëm, nëpërmjet ditës V (V-Day),
03:24
a global movement against [violence against] women,
60
204160
1000
një levizje globale kundër [dhunës kundër] grave,
03:25
to travel probably to 60 countries,
61
205160
2000
që të udhëtoj në rreth 60 vende,
03:27
and spend a great deal of time in different portions.
62
207160
5000
dhe të kaloj periudha të gjata kohe në disa zona të globit.
03:32
I've met women and men all over this planet,
63
212160
3000
Kam takuar burra dhe gra në të gjithë botën,
03:35
who through various circumstances --
64
215160
2000
që në rrethana të ndryshme,
03:37
war, poverty, racism, multiple forms of violence --
65
217160
4000
luftë, varfëri, racizëm, forma të shumëfishta dhune,
03:41
have never known security,
66
221160
2000
nuk kanë qenë kurrë të sigurtë,
03:43
or have had their illusion of security forever devastated.
67
223160
4000
ose u është shkatërruar iluzioni i tyre i sigurisë.
03:47
I've spent time with women in Afghanistan under the Taliban,
68
227160
3000
Kam kaluar kohë me gra në Afganistan nën regjimin e Talibanit,
03:50
who were essentially brutalized and censored.
69
230160
3000
gra që thelbësisht u brutalizuan dhe censuruan.
03:53
I've been in Bosnian refugee camps.
70
233160
2000
Kam qenë në kampe refugjatësh boshnjakë.
03:55
I was with women in Pakistan
71
235160
2000
Kam qenë me gra në Pakistan
03:57
who have had their faces melted off with acid.
72
237160
3000
të cilave u është djegur fytyra me acid.
04:00
I've been with girls all across America who were date-raped,
73
240160
3000
Kam takuar gra në të gjithë Amerikën që u përdhunuan në një takim
04:03
or raped by their best friends when they were drugged one night.
74
243160
3000
ose u përdhunuan nga shokët e ngushtë kur ishin të droguara një natë.
04:06
One of the amazing things that I've discovered in my travels
75
246160
4000
Një nga gjërat e mrekullueshme që kam zbuluar në udhëtimet e mia
04:10
is that there is this emerging species.
76
250160
2000
është shfaqja e kësaj specieje të re.
04:12
I loved when he was talking about this other world that's right next to this world.
77
252160
4000
E adhurova kur ai po fliste për këtë botën tjetër, mu ngjitur kësaj të tonës.
04:16
I've discovered these people, who, in V-Day world,
78
256160
3000
Zbulova këta njerëz, që në botën e Ditës-V,
04:19
we call Vagina Warriors.
79
259160
2000
ne i quajmë Luftëtarë të Vaginës.
04:21
These particular people, rather than getting AK-47s,
80
261160
4000
Këta njerëz të vecantë, në vend që të marrin AK-47a
04:25
or weapons of mass destruction, or machetes,
81
265160
3000
apo armë të shfarrosjes në masë apo hanxharë,
04:28
in the spirit of the warrior, have gone into the center, the heart of pain, of loss.
82
268160
5000
në shpirtin e luftëtarit, kanë shkuar mu në qendër, tek zemra e dhimbjes, e humbjes.
04:33
They have grieved it, they have died into it,
83
273160
3000
Ata janë vrerosur, kanë vdekur në të,
04:36
and allowed and encouraged poison to turn into medicine.
84
276160
4000
dhe kanë lejuar dhe inkurajuar helmin të kthehet në ilac.
04:40
They have used the fuel of their pain to begin to redirect that energy
85
280160
4000
Ata kanë përdorur karburantin e dhimbjes së tyre për të ridrejtuar këtë energji
04:44
towards another mission and another trajectory.
86
284160
3000
drejt një misioni dhe trajektoreje tjetër.
04:47
These warriors now devote themselves and their lives
87
287160
3000
Këta luftëtarë tani e dedikojnë vetveten dhe jetët e tyre
04:50
to making sure what happened to them doesn't happen to anyone else.
88
290160
4000
për tu siguruar që cfarë u ndodhi atyre, nuk i ndodh askujt tjetër.
04:54
There are thousands if not millions of them on the planet.
89
294160
3000
Ka mijëra, në mos miliona, prej tyre në planetin tonë.
04:57
I venture there are many in this room.
90
297160
2000
Do të guxoja të thoja që ka shumë prej tyre në këtë dhomë.
04:59
They have a fierceness and a freedom
91
299160
2000
Ata kanë një ashpërsi dhe një liri
05:01
that I believe is the bedrock of a new paradigm.
92
301160
3000
që unë mendoj janë themeli i një modeli të ri.
05:04
They have broken out of the existing frame of victim and perpetrator.
93
304160
5000
Ata kanë thyer strukturën ekzistuese të viktimës dhe dhunuesit.
05:09
Their own personal security is not their end goal,
94
309160
3000
Siguria e tyre personale nuk është synimi i tyre përfundimtar,
05:12
and because of that, because, rather than worrying about security,
95
312160
4000
dhe për shkak të kësaj, sepse në vend që të shqetësohen për sigurinë,
05:16
because the transformation of suffering is their end goal,
96
316160
3000
sepse transformimi i vuajtjes është synimi i tyre përfundimtar,
05:19
I actually believe they are creating real safety
97
319160
3000
Unë në fakt besoj se ata po krijojnë sigurinë e vërtetë
05:22
and a whole new idea of security.
98
322160
3000
dhe një ide krejtësisht të re mbi sigurinë.
05:25
I want to talk about a few of these people that I've met.
99
325160
3000
Dua të flas pak mbi disa nga këta njerëz që kam takuar.
05:28
Tomorrow, I am going to Cairo,
100
328160
2000
Nesër do të shkoj në Kajro,
05:30
and I'm so moved that I will be with women in Cairo
101
330160
4000
dhe jam shumë e emocionuar që do të jem me këto gra në Kajro
05:34
who are V-Day women, who are opening the first safe house
102
334160
3000
që janë gra të Ditës-V, që po hapin shtëpinë e tyre të sigurtë të parë
05:37
for battered women in the Middle East.
103
337160
2000
për gra të dëmtuara në Lindjen e Mesme.
05:39
That will happen because women in Cairo made a decision to stand up
104
339160
4000
Kjo do të ndodhë sepse gratë në Kajro vendosën të organizohen
05:43
and put themselves on the line,
105
343160
2000
dhe të rrezikojnë vetveten
05:45
and talk about the degree of violence that is happening in Egypt,
106
345160
3000
dhe të flasin për nivelin e dhunës në Egjipt
05:48
and were willing to be attacked and criticized.
107
348160
4000
dhe ishin të gatshme të sulmoheshin dhe të kritikoheshin,
05:52
And through their work over the last years,
108
352160
3000
dhe përmes punës së tyre në vitet e fundit,
05:55
this is not only happening that this house is opening,
109
355160
2000
jo vetëm që kjo shtëpi po hapet,
05:57
but it's being supported by many factions of the society
110
357160
3000
por po mbështetet nga shumë sektorë të shoqërisë
06:00
who never would have supported it.
111
360160
2000
që kurrë nuk do ta kishin mbështetur më parë.
06:02
Women in Uganda this year,
112
362160
2000
Këtë vit, gra në Uganda
06:04
who put on "The Vagina Monologues" during V-Day,
113
364160
3000
të cilat vunë në skenë Monologet e Vaginës gjatë Ditës-V,
06:07
actually evoked the wrath of the government.
114
367160
3000
shkaktuan në fakt tërbimin e qeverisë.
06:10
And, I love this story so much.
115
370160
2000
Dhe mua më pëlqen kjo histori shumë fare.
06:12
There was a cabinet meeting and a meeting of the presidents
116
372160
3000
U mbajtën një mbledhje kabineti dhe një mbledhje e presidentëve
06:15
to talk about whether "Vaginas" could come to Uganda.
117
375160
3000
për të diskutuar nëse Vaginat mund të vinin në Uganda.
06:18
And in this meeting -- it went on for weeks in the press,
118
378160
3000
Dhe në këtë takim, që vazhdoi për javë të tëra në shtyp,
06:21
two weeks where there was huge discussion.
119
381160
2000
dy javët ku pati diskutime të zjarrta.
06:23
The government finally made a decision
120
383160
2000
Qeveria më në fund mori vendimin
06:25
that "The Vagina Monologues" could not be performed in Uganda.
121
385160
3000
që Monologet e Vaginës nuk mund të viheshin në skenë në Uganda.
06:28
But the amazing news was that because they had stood up, these women,
122
388160
4000
Por lajmi mahnitës ishte se meqënëse këto gra ishin rebeluar,
06:32
and because they had been willing to risk their security,
123
392160
3000
dhe sepse kishin qenë të gatshme të rrezikonin sigurinë e tyre,
06:35
it began a discussion that not only happened in Uganda,
124
395160
3000
filloi një debat që ndodhi jo vetëm në Uganda,
06:38
but all of Africa.
125
398160
2000
por në të gjithë Afrikën.
06:40
As a result, this production, which had already sold out,
126
400160
3000
Si rezultat, pjesa e përgatitur për skenë, biletat e së cilës ishin shitur të gjitha,
06:43
every single person in that 800-seat audience, except for 10 people,
127
403160
5000
cdo person në publikun prej 800 vendesh, përvec 10 vetave,
06:48
made a decision to keep the money.
128
408160
3000
vendosën ti mbanin lekët.
06:51
They raised 10,000 dollars on a production that never occurred.
129
411160
5000
U mblodhën $10,000 për një pjesë që kurrë nuk u vu në skenë.
06:56
There's a young woman named Carrie Rethlefsen in Minnesota.
130
416160
3000
Në Minesota është një grua e re që quhet Kerri Rufleson.
06:59
She's a high school student.
131
419160
2000
Ajo është një nxënëse e shkollës së mesme.
07:01
She had seen "The Vagina Monologues" and she was really moved. And as a result,
132
421160
4000
Kishte parë Monologet e Vaginës dhe u prek shumë, dhe si rezultat i kësaj,
07:05
she wore an "I heart my vagina" button to her high school in Minnesota.
133
425160
5000
veshi një kopsë "Unë e dua vaginën time" në shkollë në Minesota.
07:10
(Laughter)
134
430160
1000
(qeshje e publikut)
07:11
She was basically threatened to be expelled from school.
135
431160
5000
E kërcënuan me përjashtim nga shkolla për këtë.
07:16
They told her she couldn't love her vagina in high school,
136
436160
3000
I thanë që nuk mund ta donte vaginën e saj në shkollë të mesme,
07:19
that it was not a legal thing, that it was not a moral thing,
137
439160
3000
sepse kjo nuk ishte dicka legale, sepse nuk ishte dicka morale,
07:22
that it was not a good thing.
138
442160
2000
sepse nuk ishte dicka e mirë.
07:24
So she really struggled with this, what to do,
139
444160
2000
Prandaj ajo me të vërtetë debatoi cfarë të bënte për këtë,
07:26
because she was a senior and she was doing well in her school
140
446160
3000
sepse ishte në vitin e fundit dhe ishte me rezultate të mira në shkollë
07:29
and she was threatened expulsion. So what she did is she got all her friends together --
141
449160
4000
dhe e kërcënuan me përjashtim nga shkolla, prandaj ajo mblodhi të gjithë shoqërinë,
07:33
I believe it was 100, 150 students
142
453160
3000
më duket se ishin 100, 150 nxënës,
07:36
all wore "I love my vagina" T-shirts,
143
456160
3000
të gjithë veshën bluza "Unë e dua vaginën time"
07:39
and the boys wore "I love her vagina" T-shirts to school.
144
459160
3000
edhe djemtë veshën bluza "Une e dua vaginën e saj" në shkollë.
07:42
(Laughter)
145
462160
2000
(qeshje e publikut)
07:44
Now this seems like a fairly, you know, frivolous,
146
464160
3000
Tani kjo mund të duket si dicka pak e pavlerë,
07:47
but what happened as a result of that, is that that school now
147
467160
5000
por si rezultat i saj, në atë shkollë tani
07:52
is forming a sex education class. It's beginning to talk about sex,
148
472160
4000
po fillohet lënda e edukimit seksual, po fillohet të flitet mbi seksin,
07:56
it's beginning to look at why it would be wrong
149
476160
3000
po fillohet të shihet përse do të ishte gabim
07:59
for a young high school girl to talk about her vagina publicly
150
479160
3000
për një vajzë në shkollën e mesme të fliste për vaginën e saj në publik
08:02
or to say that she loved her vagina publicly.
151
482160
3000
ose të thoshte që e donte vaginën e saj në publik.
08:05
I know I've talked about Agnes here before,
152
485160
3000
E di që kam folur për Agnesin këtu më parë,
08:08
but I want to give you an update on Agnes.
153
488160
2000
por dua tju jap disa të reja nga ajo.
08:10
I met Agnes three years ago in the Rift Valley.
154
490160
2000
E takova Agnes për herë të parë në luginën Rift (Luginën e Carjes) tre vjet më parë.
08:12
When she was a young girl, she had been mutilated against her will.
155
492160
6000
Kur ajo ishte një vajzë e vogël, e kishin gjymtuar kundër vullnetit të saj.
08:18
That mutilation of her clitoris
156
498160
2000
Ky sakatim i klitorisit të saj
08:20
had actually obviously impacted her life
157
500160
2000
kishte pasur nje efekt në jetën e saj
08:22
and changed it in a way that was devastating.
158
502160
3000
dhe e kishte ndryshuar në një mënyrë shkatërruese.
08:25
She made a decision not to go and get a razor or a glass shard,
159
505160
4000
Ajo vendosi të mos merrte një brisk apo një copë xhami,
08:29
but to devote her life to stopping that happening to other girls.
160
509160
4000
por tja dedikonte jetën e saj për të ndaluar që kjo tu ndodhte edhe vajzave të tjera.
08:33
For eight years, she walked through the Rift Valley.
161
513160
3000
Për tetë vjet, ajo eci përmes Luginës së Carjes.
08:36
She had this amazing box that she carried and it had a
162
516160
2000
Kishte këtë kuti mahnitëse që e sillte me vete dhe që kishte një
08:38
torso of a woman's body in it, a half a torso,
163
518160
3000
gjysëm-trung trupi femre brenda
08:41
and she would teach people, everywhere she went,
164
521160
2000
dhe i mësonte njerëzve kudo që shkonte,
08:43
what a healthy vagina looked like and what a mutilated vagina looked like.
165
523160
3000
si duket një vaginë e shëndetshme dhe si duket një vaginë e gjymtuar.
08:46
In the years that she walked, she educated parents, mothers, fathers.
166
526160
4000
Në vitet që ajo përkoi luginën me këmbë, ajo edukoi prindër, mama, baballarë,
08:50
She saved 1,500 girls from being cut.
167
530160
3000
shpëtoi 1,500 vajza nga gjymtimi.
08:53
When V-Day met her, we asked her how we could support her
168
533160
2000
Kur Dita-V e takoi Agnes, e pyetëm si mund ta ndihmonim
08:55
and she said, "Well, if you got me a Jeep,
169
535160
2000
dhe ajo tha, "Epo, nëse më jepni një makinë Xhip,
08:57
I could get around a lot faster." So, we bought her a Jeep.
170
537160
3000
mund të lëvizja shumë më shpejt." Prandaj ne i blemë asaj një Xhip.
09:00
In the year she had the Jeep, she saved 4,500 girls from being cut.
171
540160
5000
Në vitin që përdoni Xhipin, ajo shpëtoi 4,500 vajza nga gjymtimi.
09:05
So, we said, what else could we do?
172
545160
1000
Prandaj ne pyetëm, cfarë tjetër mund të bëjmë?
09:06
She said, "If you help me get money, I could open a house."
173
546160
3000
Ajo tha, "Nëse më ndihmoni të mbledh fonde, mund të hap një shtëpi."
09:09
Three years ago, Agnes opened a safe house in Africa to stop mutilation.
174
549160
7000
Tre vjet më parë, Agnes hapi një shtëpi të sigurtë në Afrikë për të ndaluar gjymtimin.
09:16
When she began her mission eight years ago, she was reviled,
175
556160
4000
Kur e filloi misionin tetë vjetë më parë, atë e ofenduan,
09:20
she was detested, she was completely slandered in her community.
176
560160
4000
e përcmuan, komuniteti i saj e përgojoi totalisht.
09:24
I am proud to tell you that six months ago,
177
564160
3000
Jam krenare tju them se gjashtë muaj më parë,
09:27
she was elected the deputy mayor of Narok.
178
567160
3000
ajo u zgjodh zëvendës-kryetare bashkie në Narok.
09:30
(Applause)
179
570160
7000
(duartrokitje të publikut)
09:37
I think what I'm trying to say here
180
577160
2000
Më duket se ajo që po mundohem të them këtu,
09:39
is that if your end goal is security,
181
579160
4000
është që kur synimi përfundimtar është siguria,
09:43
and if that's all you're focusing on, what ends up happening
182
583160
3000
dhe siguria është fokusi i gjithckaje, si përfundim,
09:46
is that you create not only more insecurity in other people,
183
586160
3000
krijoni jo vetëm më shumë pasiguri tek të tjerët,
09:49
but you make yourself far more insecure.
184
589160
3000
por edhe vetveten e bëni shumë më të pasigurt.
09:52
Real security is contemplating death, not pretending it doesn't exist.
185
592160
5000
Siguria e vërtetë është ta sodisni vdekjen, jo të pretendoni sikur nuk ekziston.
09:57
Not running from loss, but entering grief, surrendering to sorrow.
186
597160
5000
Jo të arratiseni nga humbja juaj, por të vreroseni, ti dorëzoheni pikëllimit.
10:02
Real security is not knowing something, when you don't know it.
187
602160
4000
Siguria e vërtetë është të mos e dini dicka që nuk e dini.
10:06
Real security is hungering for connection rather than power.
188
606160
4000
Siguria e vërtetë është të kesh etje dhe dëshirë për lidhje më shumë se sa për pushtet.
10:10
It cannot be bought or arranged or made with bombs.
189
610160
3000
Ajo nuk mund të blihet apo të organizohet apo të krijohet me bomba.
10:13
It is deeper, it is a process, it is acute awareness
190
613160
4000
është më e thellë, është një proces, është të pasurit e diturisë së mprehtë
10:17
that we are all utterly inter-bended,
191
617160
2000
që ne jemi të gjithë totalisht të ndërlidhur,
10:19
and one action by one being in one tiny town
192
619160
3000
dhe një veprim i dikujt në një qytezë të vogël,
10:22
has consequences everywhere.
193
622160
3000
ka pasoja kudo.
10:25
Real security is not only being able
194
625160
2000
Siguria e vërtetë është jo vetëm të jeni të zotët
10:27
to tolerate mystery, complexity, ambiguity, but hungering for them
195
627160
4000
të toleroni mistere, kompleksitet, paqartësi, dhe të keni etje për to.
10:31
and only trusting a situation when they are present.
196
631160
3000
por edhe vetëm ti besoni një situate kur ato janë prezente.
10:34
Something happened when I began traveling in V-Day, eight years ago. I got lost.
197
634160
6000
Dicka ndodhi kur unë fillova të udhëtoja për Ditën-V tetë vjet më parë. Humba toruan.
10:40
I remember being on a plane going from Kenya to South Africa,
198
640160
5000
Mbaj mend që isha në një aeroplan nga Kenia për në Afrikën e Jugut,
10:45
and I had no idea where I was.
199
645160
1000
dhe nuk kisha asnjë ide ku isha.
10:46
I didn't know where I was going, where I'd come from,
200
646160
3000
Nuk e dija ku isha dhe ku po shkoja, nga po vija,
10:49
and I panicked. I had a total anxiety attack.
201
649160
3000
dhe më kapi paniku, dhe pata një krizë ankthi.
10:52
And then I suddenly realized that it absolutely didn't matter
202
652160
3000
Dhe pastaj e kuptova që nuk kishte asnjë rëndësi
10:55
where I was going, or where I had come from
203
655160
2000
ku po shkoja dhe nga po vija
10:57
because we are all essentially permanently displaced people.
204
657160
5000
sepse në thelb jemi të gjithë njerëz të shpërngulur në vazhdimësi.
11:02
All of us are refugees.
205
662160
2000
Të gjithë ne jemi refugjatë.
11:04
We come from somewhere and we are hopefully traveling all the time,
206
664160
3000
Vijmë nga një vend dhe udhëtojmë gjithë kohën, shpresoj,
11:07
moving towards a new place.
207
667160
2000
duke lëvizur drejt një vendi të ri.
11:09
Freedom means I may not be identified as any one group,
208
669160
4000
Liri do të thotë që unë të mos identifikohem si asnjë grup,
11:13
but that I can visit and find myself in every group.
209
673160
4000
por që unë mund të bëj vizitë dhe të gjej veten time në cdo grup.
11:17
It does not mean that I don't have values or beliefs,
210
677160
3000
Nuk do të thotë që unë nuk kam vlera morale dhe besime,
11:20
but it does mean I am not hardened around them.
211
680160
2000
por do të thotë që unë nuk jam e ngurosur rreth tyre.
11:22
I do not use them as weapons.
212
682160
3000
Nuk i përdor si armë.
11:25
In the shared future, it will be just that, shared.
213
685160
5000
Në të ardhmen e përbashkët, do të jetë tamam kjo, e përbashkët.
11:30
The end goal will [be] becoming vulnerable,
214
690160
2000
Synimi përfundimtar do të jetë të qënit të lëndueshëm,
11:32
realizing the place of our connection to one another,
215
692160
3000
duke kuptuar pozicionin e lidhjeve tona njëri me tjetrin,
11:35
rather than becoming secure, in control and alone.
216
695160
5000
më mirë se sa të jemi të sigurtë, në kontroll, dhe vetëm.
11:40
Thank you very much.
217
700160
2000
Ju falënderoj shumë.
11:42
(Applause)
218
702160
3000
(Duartrokitje të publikut)
11:45
Chris Anderson: And how are you doing? Are you exhausted?
219
705160
5000
Po ju si jeni? Totalisht e rraskapitur?
11:50
On a typical day, do you wake up with hope or gloom?
220
710160
4000
Në një ditë tipike, zgjoheni me shpresë apo e ngrysur?
11:54
Eve Ensler: You know, I think Carl Jung once said
221
714160
2000
E dini, më duket se Karl Jung njëherë tha
11:56
that in order to survive the twentieth century,
222
716160
3000
që në mënyrë që të mbijetojmë shekullin e 20-të,
11:59
we have to live with two existing thoughts, opposite thoughts, at the same time.
223
719160
4000
duhet të jetojmë me dy mendime të kundërta, të gjithë kohën.
12:03
And I think part of what I'm learning in this process
224
723160
4000
Dhe mendoj që ajo që unë po mësoj në këtë proces,
12:07
is that one must allow oneself to feel grief.
225
727160
4000
është që ne duhet tja lejojmë vetes të vrerosemi, të vuajmë.
12:11
And I think as long as I keep grieving, and weeping,
226
731160
3000
Dhe besoj se sa kohë unë vazhdoj të vrerosem, dhe të qaj,
12:14
and then moving on, I'm fine.
227
734160
2000
dhe pastaj të eci përpara, jam mirë.
12:16
When I start to pretend that what I'm seeing isn't impacting me,
228
736160
4000
Kur filloj të hiqem sikur ajo që shoh nuk ka efekt tek unë fare,
12:20
and isn't changing my heart, then I get in trouble.
229
740160
4000
dhe nuk po ma ndryshon zemrën, atëherë fillojnë telashet
12:24
Because when you spend a lot of time going from place to place,
230
744160
4000
sepse kur kalon shumë kohë duke shkuar nga një vend në tjetrin,
12:28
country to country, and city to city,
231
748160
2000
nga shteti në shtet, nga qyteti në qytet,
12:30
the degree to which women, for example, are violated,
232
750160
3000
niveli që gratë dhunohen, për shembull,
12:33
and the epidemic of it, and the kind of ordinariness of it,
233
753160
4000
dhe epidemia e kësaj dhune, dhe rëndomtëria e saj,
12:37
is so devastating to one's soul that you have to take the time,
234
757160
5000
janë kaq shkatërrues për shpirtin e cdonjërit, sa duhet ti lësh kohë,
12:42
or I have to take the time now, to process that.
235
762160
3000
ose unë duhet ti lë vetes kohë, që ta procesoj.
12:45
CA: There are a lot of causes out there in the world that have been talked about,
236
765160
4000
Ka shumë cështje në botë për të cilat flitet shumë,
12:49
you know, poverty, sickness and so on. You spent eight years on this one.
237
769160
5000
ju i dini, varfëria, sëmundjet, etj. keni kaluar tetë vjet me këto.
12:54
Why this one?
238
774160
2000
Përse kjo cështje?
12:56
EE: I think that if you think about women,
239
776160
2000
Unë mendoj se nëse mendon për gratë,
12:58
women are the primary resource of the planet. They give birth,
240
778160
5000
gratë janë burimi kryesor natyror i planetit, lindin fëmijë,
13:03
we come from them, they are mothers, they are visionaries,
241
783160
3000
ne vijmë nga gratë, ato janë nëna, janë largpamëse,
13:06
they are the future. If you think that the U.N. now says
242
786160
3000
janë e ardhmja. Nëse mendon atë që thonë edhe Kombet e Bashkuara tani
13:09
that one out of three women on the planet
243
789160
2000
që një në cdo tre gra në planetin tonë
13:11
will be raped or beaten in their lifetime,
244
791160
3000
do të rrihet apo përdhunohet gjatë jetës së tyre,
13:14
we're talking about the desecration of the primary resource of the planet,
245
794160
4000
po flasim për shkatërrimin e burimit kryesor të planetit,
13:18
we're talking about the place where we come from, we're talking about parenting.
246
798160
3000
bëhet fjalë për vendin nga vijmë, bëhet fjalë për të qënit prindër.
13:21
Imagine that you've been raped and you're bringing up a boy child.
247
801160
2000
Imagjinoni sikur ju kanë përdhunuar dhe po rrisni një fëmijë mashkull.
13:23
How does it impact your ability to work, or envision a future,
248
803160
4000
Si do të influenconte kjo aftësinë tuaj për punë, mundësinë për të imagjinuar një të ardhme,
13:27
or thrive, as opposed to just survive? What I believe is
249
807160
4000
apo për të lulëzuar në vend të një mbijetese të thjeshtë? Unë besoj se,
13:31
if we could figure out how to make women safe and honor women,
250
811160
4000
nëse ne mund të zbulonim si ti mbanim gratë të sigurta dhe si ti respektonim ato,
13:35
it would be parallel or equal to honoring life itself.
251
815160
5000
do të ishte e njëjta gjë sikur të nderonim vetë jetën.
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7