Diana Nyad: Extreme swimming with the world's most dangerous jellyfish

145,489 views ・ 2012-01-24

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Ermira Kusari Reviewer: Dita Bytyci
00:15
Yeah, so a couple of years ago I was turning 60,
0
15330
3000
Para dy vitesh mbusha 60 vjec,
00:18
and I don't like being 60.
1
18330
2000
dhe nuk më pëlqen të jem 60 vjecare.
00:20
(Laughter)
2
20330
2000
(Të qeshura)
00:22
And I started grappling
3
22330
2000
Fillova të përballohem
00:24
with this existential angst
4
24330
3000
me këtë ankth ekzistencial
00:27
of what little I had done with my life.
5
27330
3000
të asaj se sa pak kisha bërë në jetë.
00:30
It wasn't the resume
6
30330
2000
Nuk kishte të bëjë
00:32
of breaking this record here,
7
32330
2000
me atë cfarë kisha bërë për të arritur këtu,
00:34
it was more like, who had I become?
8
34330
2000
por më shume me atë se kush isha bërë?
00:36
How had I spent my valuable time?
9
36330
2000
Si e kisha kaluar kohën time të cmuar?
00:38
How could this have gone by
10
38330
2000
Si është e mundur që kjo të ketë ndodhur
00:40
like lightning?
11
40330
3000
kaq shpejtë?
00:43
And I couldn't forgive myself
12
43330
5000
Nuk arrita t'ia falë vetes
00:48
for the countless, countless hours
13
48330
2000
për të gjitha orët
00:50
I had lost
14
50330
2000
që kisha humbur
00:52
in negative thought --
15
52330
2000
me mendime negative --
00:54
all the time I had spent beating myself up
16
54330
3000
tërë atë kohë që e kisha kaluar duke u brengosur
00:57
for losing my marriage
17
57330
3000
rreth shpërbërjes së familjes sime
01:00
and not stopping the sexual abuse when I was a kid
18
60330
3000
dhe që nuk e kisha ndaluar abuzimin seksual kur isha fëmijë
01:03
and career moves
19
63330
2000
dhe ndryshimet në karrierë
01:05
and this and this and this.
20
65330
2000
dhe shumë gjëra tjera.
01:07
Just why, why didn't I do it better? Why? Why? Why?
21
67330
3000
Përse nuk kisha vepruar më mirë? Përse? Përse? Përse?
01:10
And then my mother died at 82.
22
70330
3000
Nëna ime vdiq në moshën 82 vjecare.
01:13
And so I starting thinking,
23
73330
2000
Kjo më bëri të mendojë
01:15
not only am I not happy with the past,
24
75330
2000
jo vetëm për faktin që jam e palumtur me të kaluarën,
01:17
now I'm getting choked with,
25
77330
2000
por tani po më zihet fryma nga ideja
01:19
"I've only got 22 years left."
26
79330
3000
""Më kanë mbetur vetëm 22 vite jetë."
01:22
What am I going to do with this short amount of time
27
82330
2000
Cfarë do të bëjë me kaq pak kohë
01:24
that's just fleeting?
28
84330
2000
që po kalon fluturimthi?
01:26
And I'm not in the present whatsoever.
29
86330
2000
Dhe në të vërtetë nuk jam duke jetuar të tashmen.
01:28
And I decided the remedy to all this malaise
30
88330
3000
Vendosa që ilaci më i mirë për këtë siklet
01:31
was going to be
31
91330
2000
është
01:33
for me to chase
32
93330
2000
që të ndjek
01:35
an elevated dream,
33
95330
2000
një ëndërr madhështore,
01:37
an extreme dream,
34
97330
2000
një ëndërr ekstreme,
01:39
something that would require
35
99330
3000
dicka që do kërkonte
01:42
utter conviction
36
102330
4000
bindje të plotë
01:46
and unwavering passion,
37
106330
2000
dhe pasion të palëkundshëm,
01:48
something that would make me
38
108330
2000
dicka që do më bënte
01:50
be my best self
39
110330
2000
të jem vetvetja në mënyrën më të mirë
01:52
in every aspect of my life,
40
112330
2000
në cdo aspekt të jetës sime,
01:54
every minute of every day,
41
114330
2000
cdo minutë të cdo dite,
01:56
because the dream was so big
42
116330
2000
sepse ajo ëndërr është aq e madhe
01:58
that I couldn't get there
43
118330
2000
sa që nuk mund ta arrijë atë
02:00
without that kind of behavior and that kind of conviction.
44
120330
3000
pa atë lloj sjelljeje dhe bindjeje.
02:03
And I decided,
45
123330
2000
Dhe vendosa,
02:05
it was an old dream that was lingering,
46
125330
2000
që ishte një ëndërr e vjetër që po zvarritej,
02:07
that was from so many years ago,
47
127330
2000
që prej shumë kohësh,
02:09
three decades ago --
48
129330
2000
tri dekada ---
02:11
the only sort of world class swim
49
131330
2000
e vetmja formë noti botëror
02:13
I had tried and failed at back in my 20s --
50
133330
3000
që kisha provuar në të njëzetat dhe kisha dështuar --
02:16
was going from Cuba to Florida.
51
136330
3000
ishte nga Kuba për në Floridë.
02:19
It was deep in my imagination.
52
139330
2000
Ishte thellë në imagjinatën time.
02:21
No one's ever done it without a shark cage.
53
141330
3000
Askush nuk ka arritur ta bëjë këtë pa një kafaz peshkaqenësh.
02:24
It's daunting.
54
144330
2000
Eshtë e frikshme.
02:26
It's more than a hundred miles across a difficult passage of ocean.
55
146330
3000
Eshtë një rrugë më e gjatë se 100 milja përmes një korridori të veshtirë të oqeanit.
02:29
It's probably, at my speed, at my age --
56
149330
3000
Duke marrë parasyshë moshën time dhe shpejtësinë time --
02:32
for anybody's speed at anybody's age --
57
152330
2000
për këdo në cfarëdo moshe dhe shpejtësie --
02:34
going to take 60, maybe 70, hours
58
154330
3000
me siguri do merr rreth 60 - 70 orë
02:37
of continuous swimming,
59
157330
2000
notë pa ndaluar,
02:39
never getting out on the boat.
60
159330
2000
pa pushuar në varkë.
02:41
And I started to train.
61
161330
2000
Dhe fillova të stërvitem.
02:43
I hadn't swum for 31 years, not a stroke.
62
163330
3000
Nuk kisha notuar për 31 vite.
02:46
And I had kept in good shape, but swimming's a whole different animal.
63
166330
3000
Kisha ruajtur formën, mirëpo noti është krejt ndryshe.
02:49
As a matter of fact,
64
169330
2000
Në fakt,
02:51
this picture is supposed to be me during training.
65
171330
3000
kjo foto është menduar të jem unë gjatë stërvitjeve.
02:54
It's a smiling face.
66
174330
2000
Eshtë një fytyrë e qeshur.
02:56
And when you're training for this sport, you are not smiling.
67
176330
3000
Gjatë stërvitjeve për këtë sport, nuk ka vend për buzëqeshje.
02:59
(Laughter)
68
179330
2000
(Të qeshura)
03:01
It's an arduous, difficult sport,
69
181330
2000
Eshtë një sport i vështirë dhe i lodhshëm,
03:03
and I don't remember smiling
70
183330
2000
dhe nuk mbaj mend të kem buzëqeshur
03:05
at any time during this sport.
71
185330
4000
gjatë këtij sporti.
03:09
As I said, I respect other sports,
72
189330
3000
Sic thashë më parë, i respektoj sportet tjera,
03:12
and I compare this sport sometimes
73
192330
3000
dhe nganjëherë e krahasoj këtë sport
03:15
to cycling and to mountain climbing
74
195330
2000
me ciklizëm dhe ngjitje malore
03:17
and other of the expedition type events,
75
197330
3000
dhe me ekspedita të ngjashme,
03:20
but this is a sensory deprivation,
76
200330
2000
por ky është një privim ndijor,
03:22
a physical duress.
77
202330
2000
një detyrim fizik.
03:24
And when I started in
78
204330
2000
Kur fillova
03:26
with the eight hours and the 10 hours and the 12 hours
79
206330
3000
me 8 orë, pastaj 10, pastaj 12
03:29
and the 14 hours and the 15 hours and the 24-hour swims,
80
209330
3000
14, 15 dhe 24 orë notë,
03:32
I knew I had it,
81
212330
2000
E kuptova që ia kisha arritur qëllimit
03:34
because I was making it through these.
82
214330
2000
sepse arrita t'u dal mbanë këtyre gjërave.
03:36
And when I said I'm going to go out and do a 15-hour swim,
83
216330
3000
Kur thoja që do shkoj për not për 15 orë,
03:39
and we're coming into the dock after a long day
84
219330
2000
dhe ktheheshim në bazë pas një ditë të gjatë
03:41
and it's now night,
85
221330
2000
dhe nata vecse kishte rënë
03:43
and we come in and it's 14 hours and 58 minutes
86
223330
3000
dhe kishin kaluar 14 orë e 58 minuta
03:46
and I can touch the dock and we're done,
87
226330
2000
dhe unë mund të prekja bazën
03:48
the trainer says, "That's great.
88
228330
2000
trajneri na thoshte, "Mrekullueshëm."
03:50
It's 14 hours 58 minutes. Who cares the last two minutes?"
89
230330
3000
"14 orë e 58 minuta. Kujt i plasë për dy minutat e fundit?
03:53
I say, "No, it's got to be 15 hours,"
90
233330
2000
une thoja, "Jo duhet të jetë saktësisht 15 orë,"
03:55
and I swim another minute out and another minute back
91
235330
3000
dhe notoja dy minuta përreth
03:58
to make the 15 hours.
92
238330
2000
në mënyrë që të arrija cakun e 15 orëve.
04:00
And I put together an expedition.
93
240330
2000
Dhe formova një ekspeditë.
04:02
It's not that I didn't have help,
94
242330
2000
Nuk është se nuk kisha ndihmë,
04:04
but honestly, I sort of led, I was the team leader.
95
244330
2000
por në të vërtetë u ndjeva sikur isha ushëheqësi i skuadrës.
04:06
And to get the government permissions,
96
246330
2000
Për të marrë leje nga qeveria
04:08
you read in the paper,
97
248330
2000
sic lexon në gazetë,
04:10
you think it's easy to get into Cuba everyday?
98
250330
2000
a mendoni se është e lehtë të hysh në Kuba cdo ditë?
04:12
Try going in with an armada like we had
99
252330
3000
provoni të hyni me një kohortë si e jona
04:15
of 50 people and five boats
100
255330
2000
me 50 njerës dhe 5 varka
04:17
and CNN's crew, etc.
101
257330
3000
ekipin e CNN -it, etc.
04:20
The navigation is difficult.
102
260330
2000
Lundrimi është i vështirë
04:22
There's a big river called the Gulf Stream
103
262330
3000
Aty ndodhet një lum i madhë i quajtur përroi i Gulfit
04:25
that runs across
104
265330
2000
që rrjedh përmes
04:27
and it's not going in the direction you are.
105
267330
2000
dhe në drejtim të kundërt me drejtimin tënd.
04:29
It's going to the east and you'd like to go north.
106
269330
2000
Ai rrjedh drejt lindjes kurse qëllimi yt është të shkosh drejtë veriut.
04:31
It's tricky.
107
271330
2000
Eshtë shumë e ndërlikuar.
04:33
And there's dehydration.
108
273330
2000
Dhe duhet të ballafaqohesh me dehidratim.
04:35
And there's hypothermia.
109
275330
2000
Dhe hipotermi.
04:37
And there are sharks.
110
277330
2000
Dhe me peshkaqenët.
04:39
And there are all kinds of problems.
111
279330
2000
Ka lloj lloj problemesh.
04:41
And I gathered together, honestly,
112
281330
2000
Unë mblodha
04:43
the world's leading experts in every possible way.
113
283330
3000
expertët më të mirë botërorë.
04:46
And a month ago,
114
286330
2000
Para një muaji,
04:48
the 23rd of September,
115
288330
2000
më 24 shtator,
04:50
I stood on that shore
116
290330
2000
po qëndroja në atë breg
04:52
and I looked across
117
292330
2000
dhe po shikoja tutje
04:54
to that long, long faraway horizon
118
294330
2000
në atë horizont të largët
04:56
and I asked myself,
119
296330
2000
dhe pyeta veteveten,
04:58
do you have it?
120
298330
2000
a je e gatshme?
05:00
Are your shoulders ready?
121
300330
2000
A janë shpatullat tuja të gatshme?
05:02
And they were. They were prepared.
122
302330
2000
Ato ishin të gatshme.
05:04
No stone left unturned.
123
304330
2000
S' kishte mbetur gurë pa lëvizur.
05:06
Was the mind ready?
124
306330
3000
A isha e pregatitur psiqikisht?
05:09
You know, you're swimming with the fogged goggles,
125
309330
3000
Kur je duke notuar me syze të mjegulluara
05:12
you're swimming at 60 strokes a minute,
126
312330
3000
me rreth 60 të rëna për minutë
05:15
so you're never really focused on anything, you don't see well.
127
315330
3000
kurrë nuk je i fokusuar sa duhet, nuk sheh aq mirë.
05:18
You've got tight bathing caps over your ears
128
318330
3000
Ke kapelë banjoje që të mbulojnë veshët
05:21
trying to keep the heat of the head,
129
321330
3000
në mënyrë që të mirëmbajnë ngrohtësinë e kokës,
05:24
because it's where the hypothermia starts,
130
324330
2000
sepse zakonisht kjo është pika fillestare e hipotermisë,
05:26
and so you don't hear very well.
131
326330
2000
dhe të dëgjuarit të dobësohet.
05:28
You're really left alone with your own thoughts.
132
328330
3000
Mbetesh krejt i vetëm me mendimet tua.
05:31
And I had all kinds of counting systems ready there
133
331330
2000
Kisha pregatitur shumë sisteme numërimi
05:33
in English, followed by German,
134
333330
2000
në Anglish, Gjermanisht,
05:35
followed by Spanish, followed by French.
135
335330
4000
Spanjollisht dhe Frëngjisht.
05:39
You save the French for last.
136
339330
3000
frëngjishtja vie e fundit.
05:42
And I had songs, I had a playlist in my head --
137
342330
2000
Kisha pregatitur këngë, kisha një listë këngësh në kokën time --
05:44
not through headphones, in my own head --
138
344330
2000
jo përmes dvgjueseve, por në kokën time --
05:46
of 65 songs.
139
346330
2000
me 65 këngë.
05:48
And I couldn't wait to get into the dark in the middle of the night,
140
348330
3000
Mezi pristja të binte nata
05:51
because that's when Neil Young comes out.
141
351330
2000
sepse këngët e Neil Young dëgjohen më së miri gjatë natës.
05:53
(Laughter)
142
353330
4000
(Qeshje)
05:57
And it's odd, isn't it?
143
357330
2000
Eshtë e cuditshme, apo jo?
05:59
You'd think you'd be singing Leonard Cohen's "Hallelujah"
144
359330
2000
Eshtë më e lehtë të mendosh se do dëgjoje këngën e Leonard Cohen-it "Hallellujah"
06:01
out in the majesty of the ocean,
145
361330
2000
në oqeanin e madhërishëm,
06:03
not songs about heroin addiction in New York City.
146
363330
3000
e jo këngë që kanë të bëjnë me varësinë ndaj heroinës në qytetin e Nju Jorkut.
06:06
But no, for some reason
147
366330
3000
Por jo, për një arsye ose tjetër
06:09
I couldn't wait to get into the dark of the night
148
369330
2000
mezi prisja të binte nata
06:11
and be singing,
149
371330
2000
dhe të këndoja,
06:13
♫ "A heard you knocking at my cellar door ♫
150
373330
4000
♫ "A heard you knocking at my cellar door ♫
06:17
♫ I love you baby and I want some more ♫
151
377330
4000
♫ I love you baby and I want some more ♫
06:21
♫ Ooh, ooh, the damage done" ♫
152
381330
6000
♫ I love you baby and I want some more ♫
06:27
(Applause)
153
387330
5000
(Duartrokitje)
06:32
The night before I started,
154
392330
2000
Natën para se të filloja
06:34
I finished Stephen Hawking's "The Grand Design."
155
394330
3000
përfundova së lexuari librin e Stephen Hawking "Dizajni i madh"
06:37
And I couldn't wait
156
397330
2000
Dhe mezi prisja
06:39
to trip the mind fantastic.
157
399330
2000
të lëshoja mendjen në atë botë fantastike.
06:41
About the 50th hour,
158
401330
2000
Pas 50 orësh,
06:43
I was going to start thinking about the edge of the universe.
159
403330
3000
fillova të mendoja për skajin e botës.
06:46
Is there an edge?
160
406330
2000
A ekziston skaji i botës?
06:48
Is this an envelope we're living inside of,
161
408330
2000
A jemi duke jetuar brenda një zarfi,
06:50
or no, does it go onto infinity in both time and space?
162
410330
3000
apo të shpie kjo drejt pafundësisë si në kohë ashtu edhe në hapësirë?
06:53
And there's nothing like swimming for 50 hours in the ocean
163
413330
3000
Asgjë nuk të bën të mendosh për këto gjëra
06:56
that gets you thinking about things like this.
164
416330
3000
më mirë se 50 orë not në oqean.
06:59
I couldn't wait to prove the athlete I am,
165
419330
4000
Mezi prisja të vërtetoja se cfarë atleti jam,
07:03
that nobody else in the world can do this swim.
166
423330
3000
se askush tjetër nuk mund ta bëjë këtë not.
07:06
And I knew I could do it.
167
426330
2000
Dhe e dija që mund ta bëja.
07:08
And when I jumped into that water,
168
428330
2000
Kur u hedha në atë ujë,
07:10
I yelled in my mother's French, "Courage!"
169
430330
3000
bërtita në frengjishten e nënës sime ``Kurajo!``
07:13
And I started swimming,
170
433330
2000
dhe fillova të notoja
07:15
and, oh my God, it was glassy.
171
435330
2000
dhe për nderë ishte i ftohtë.
07:17
And we knew it, all 50 people on the boat,
172
437330
2000
Të gjithë e dinim, të gjithë prej nesh,
07:19
we all knew this was it,
173
439330
2000
e dinim se kjo ishte ajo çfarë synonim,
07:21
this was our time.
174
441330
2000
koha jonë kishte arritur.
07:23
And I reminded myself a couple hours in,
175
443330
3000
Pas nja 2 orësh ia rikujtova vetvetes
07:26
you know, the sport is sort of a microcosm of life itself.
176
446330
4000
që sporti është një mikrokosmë e vetë jetës.
07:30
First of all, you're going to hit obstacles.
177
450330
4000
Në fillim ballafaqohesh me pengesa.
07:34
And even though you're feeling great at any one moment,
178
454330
3000
Edhe pse ndjehesh mirë në momente të caktuara
07:37
don't take it for granted, be ready,
179
457330
3000
nuk është gjithmonë ashtu, ji i gatshëm,
07:40
because there's going to be pain, there's going to be suffering.
180
460330
3000
sepse do të ballafaqohesh me dhembje dhe vuajtje.
07:43
It's not going to feel this good all the way across.
181
463330
3000
Nuk do të ndjehesh kaq mirë gjatë gjithë rrugës.
07:46
And I was thinking of the hypothermia
182
466330
2000
Po mendoja për hipoterminë
07:48
and maybe some shoulder pain
183
468330
2000
dhe dhembje të shpatullave
07:50
and all the other things --
184
470330
2000
dhe shumë gjëra tjera --
07:52
the vomiting that comes from being in the saltwater.
185
472330
2000
e vjellura që pason si shkak i ujit të njelmët.
07:54
You're immersed in the liquid.
186
474330
3000
Je i zhytur në ujë.
07:57
Your body doesn't like the saltwater.
187
477330
2000
Trupi nuk e ka shumë për qefi ujin e njelmët.
07:59
After a couple of days, three days,
188
479330
2000
Pas 2 dite, 3 dite,
08:01
you tend to rebel
189
481330
2000
ke tendenca të rebelohesh
08:03
in a lot of physical ways.
190
483330
2000
në shumë mënyra fizike.
08:05
But no, two hours in,
191
485330
3000
Mirëpo, pas 2 ore,
08:08
wham! Never in my life ...
192
488330
3000
wham. Kurrë në jetën time ...
08:11
I knew there were Portuguese men o' war,
193
491330
2000
E dija që aty gjendeshin MAN O`WAR (krijese deti me britha helmues),
08:13
all kinds of moon jellies, all kinds of things,
194
493330
3000
krijesa xhelatinoze, shumë gjëra tjera,
08:16
but the box jellyfish from the southern oceans
195
496330
3000
mirëpo kandili i detit në formë kutije nga oqeanet jugore
08:19
is not supposed to be in these waters.
196
499330
2000
nuk duhej të ishte aty.
08:21
And I was on fire --
197
501330
3000
Trupi më morr flakë,
08:24
excruciating, excruciating pain.
198
504330
3000
isha në dhembje të padurueshme.
08:27
I don't know if you can still see
199
507330
2000
Nuk a di a mund të shihni akoma
08:29
the red line here and up the arm.
200
509330
2000
këtë vijë këtu dhe në krah.
08:31
Evidently, a piece this big of tentacle
201
511330
3000
Një brithë kaq e madhe
08:34
has a hundred-thousand little barbs on it
202
514330
4000
ka qindra gjemba në të
08:38
and each barb is not just stinging your skin,
203
518330
2000
dhe cdo gjëmb jo vetëm që të thumbon lëkurën,
08:40
it's sending a venom.
204
520330
2000
por në të njëjtën kohë liron edhe helm.
08:42
The most venomous animal that lives in the ocean
205
522330
3000
Kandili i detit në formë kutije është kafsha më e rrezikshme
08:45
is the box jellyfish.
206
525330
2000
që jeton në oqean.
08:47
And every one of those barbs
207
527330
2000
Dhe gjithë këta gjemba
08:49
is sending that venom into this central nervous system.
208
529330
3000
përcojnë helmin drejtë në sistemin nervor qendror.
08:52
So first I feel like boiling hot oil,
209
532330
3000
Në fillim u ndjeva si vaj values,
08:55
I've been dipped in.
210
535330
2000
isha mbuluar me të.
08:57
And I'm yelling out, "Fire! Fire! Fire! Fire!
211
537330
3000
Po bërtisja,``Zjarr, zjarr, zjarr!``
09:00
Help me! Somebody help me!"
212
540330
2000
``Ndihmë! Më ndihmoni!``
09:02
And the next thing is paralysis.
213
542330
3000
Dhe paraliza vijon.
09:05
I feel it in the back and then I feel it in the chest up here,
214
545330
3000
E ndjeva tek këmbët e pastja tek gjoksi
09:08
and I can't breathe.
215
548330
2000
dhe nuk ngopesha dot me frymë.
09:10
And now I'm not swimming with a nice long stroke,
216
550330
2000
Nuk po notoja më si duket,
09:12
I'm sort of crabbing it this way.
217
552330
2000
por po zvarritesha.
09:14
Then come convulsions.
218
554330
2000
Pastaj filluan spazmat.
09:16
A young man on our boat is an EMT. He dives in to try to help me.
219
556330
3000
Njëri nga të rinjtë në varkv ishte Teknikë Ambulance. Ai u zhyt për të më ndihmuar.
09:19
He's stung.
220
559330
2000
Edhe atë e thumbuan.
09:21
They drag him out on the boat,
221
561330
2000
E nxorrën atë jashtë ujit,
09:23
and he's -- evidently, I didn't see any of this -- but lying on the boat
222
563330
3000
dhe e shtrinë në varkë
09:26
and giving himself epinephrine shots
223
566330
2000
dhe i dhanë disa doza epinefrinë
09:28
and crying out.
224
568330
2000
dhe bërtisnin.
09:30
He's 29 years old,
225
570330
3000
Ai është veq 29 vjec,
09:33
very well-built, lean, he's six-foot, five,
226
573330
3000
shumë muskuloz, i gjatë gati 2 metra
09:36
weighs 265 lbs.,
227
576330
2000
120 kg,
09:38
and he is down.
228
578330
2000
dhe kishte mbetur pa fuqi.
09:40
And he is crying and he's yelling to my trainer
229
580330
2000
Cirrej dhe i bërtiste trajnerit tim
09:42
who's trying to help me.
230
582330
2000
i cili në ndërkohë po mundohej të më ndihmonte mua.
09:44
And he's saying, "Bonnie, I think I'm going to die.
231
584330
3000
Djaloshi thoshte: `Më duket se do vdesë.`
09:47
My breath is down to three breaths a minute.
232
587330
4000
Ritmi i frymëmarrjes më është ngadalësuar në 3 për minutë.
09:51
I need help, and I can't help Diana."
233
591330
2000
Më duhet ndihmë, nuk mund të ndihmojë Dianën.
09:53
So that was at eight o'clock at night.
234
593330
2000
Kjo ndodhi gjatë orës 8 të natës.
09:55
The doctor, medical team from University of Miami
235
595330
3000
Doktori, ekipi mjekësor nga Universiteti i Majamit
09:58
arrived at five in the morning.
236
598330
2000
arriti në orën 5 të mëngjesit.
10:00
So I swam through the night,
237
600330
2000
Notova gjatë natës
10:02
and at dawn they got there and they started with prednisone shots.
238
602330
2000
dhe në mëngjes ata arritën dhe filluan të më japin doza të prednizonit.
10:04
I didn't get out,
239
604330
2000
Nuk dola nga uji,
10:06
but was in the water taking prednisone shots, taking Xanax,
240
606330
3000
por më dhanë doza të prednizonit dhe zanaksit përderisa isha në ujë,
10:09
oxygen to the face.
241
609330
2000
dhe oksigjen në fytyrë.
10:11
It was like an ICU unit
242
611330
2000
Dukej sikur një njësi e tërë e kujdesit intenziv
10:13
in the water.
243
613330
2000
në ujë.
10:15
(Laughter)
244
615330
2000
(Të qeshura)
10:17
And I guess the story is
245
617330
2000
Thuhet që
10:19
that even Navy SEALS who are stung by the box jelly,
246
619330
3000
edhe anëtarët e forcave speciale të cilët thumbohen nga kandili i detit,
10:22
they're done.
247
622330
2000
nuk ia ndalin mbanë.
10:24
They either die or they quickly get to a hospital.
248
624330
3000
Ata ose vdesin ose duhet të dërgohen në spital menjëjerë.
10:27
And I swam through the night and I swam through the next day.
249
627330
3000
Notova gjatë gjithë natës dhe të nesërmen.
10:30
And the next night at dusk,
250
630330
2000
Natën e ardhshme në muzg
10:32
again, wham!
251
632330
2000
përsëri wham
10:34
The box jelly again --
252
634330
2000
kandili i detit --
10:36
all across the neck, all across here.
253
636330
3000
dhe më thumboi rreth qafës, dhe këtu.
10:39
And this time,
254
639330
2000
Këtë herë,
10:41
I don't like it, I didn't want to give into it,
255
641330
2000
nuk më pëlqeu, nuk doja të dorëzohesha,
10:43
but there's a difference between a non-stop swim
256
643330
2000
por ka një dallim të madh mes notit të pandalshëm
10:45
and a staged swim.
257
645330
2000
dhe atij shkallë shkallë.
10:47
And I gave in
258
647330
2000
U dorëzova
10:49
to the staged swim.
259
649330
2000
para kësaj.
10:51
And they got me out and they started again
260
651330
3000
Më nxorrën nga uji dhe përsëri filluan
10:54
with the epinephrine and the prednisone
261
654330
2000
me dozat e epinefrinës dhe prednizonit
10:56
and with the oxygen and with everything they had on board.
262
656330
3000
dhe oksigjen dhe cdo gjë tjetër që kishin në varkë.
10:59
And I got back in.
263
659330
2000
U ktheva përsëri në ujë.
11:01
And I swam through that night and into the next day.
264
661330
3000
Notova gjatë asaj nate deri të nesërmen.
11:04
And at 41 hours,
265
664330
2000
Pas 41 orësh,
11:06
this body couldn't make it.
266
666330
5000
trupi im nuk duronte më.
11:11
The devastation of those stings
267
671330
2000
Shkretimi nga ato thëmbime
11:13
had taken the respiratory system down
268
673330
2000
më kishte ngadalësuar sitemin e frymëmarrjes
11:15
so that I couldn't make the progress I wanted.
269
675330
3000
dhe nuk arrita dot të bëj gjithë atë qfarë e kisha për qëllim.
11:18
And the dream was crushed.
270
678330
4000
Dhe ëndërra u thërrmua.
11:22
And how odd
271
682330
2000
Sa i cuditshëm
11:24
is this intelligent person who put this together
272
684330
3000
është ky njeri i mencur i cili mblodhi gjithë
11:27
and got all these world experts together.
273
687330
2000
këta eskpertë botërorë.
11:29
And I knew about the jellyfish,
274
689330
2000
Kisha njohuri për kandilin e detit,
11:31
but I was sort of cavalier.
275
691330
2000
mirëpo isha mospërfillëse.
11:33
A lot of athletes have this, you know,
276
693330
2000
Shumë sportistë përjetojnë këtë
11:35
sort of invincibility.
277
695330
5000
lloj pathyeshmërie.
11:40
They should worry about me. I don't worry about them.
278
700330
2000
Ata duhet të brengosen për mua. Unë nuk brengosem për ta.
11:42
I'll just swim right through them.
279
702330
2000
Do notoj përmes tyre.
11:44
We've got benadryl on board. If I get stung, I'll just grin and bear it.
280
704330
3000
kemi benadryl në varkë. Nesë thumbohem, do prish fytyrën dhe ta duroj dhembjen.
11:47
Well there was no grin and bearing this.
281
707330
2000
Asnjëra prej këtyre gjërave nuk ndodhen.
11:49
As a matter of fact, the best advice I got
282
709330
3000
Në fakt këshilla më e mirë që morra
11:52
was from an elementary school class
283
712330
3000
ishte nga një nxënës i shkollës fillore
11:55
in the Caribbean.
284
715330
3000
në Karaibe.
11:58
And I was telling these kids, 120 of them --
285
718330
2000
Po ju mbaja një fjalim këtyre fëmijëve, 120 prej tyre --
12:00
they were all in the school on the gymnasium floor --
286
720330
2000
të gjithë ishin të ulur në dyshemenë e palestrës --
12:02
and I was telling them about the jellyfish
287
722330
2000
po ju flisja për kandilin e detit
12:04
and how they're gelatinous
288
724330
2000
dhe se si janë shumë gjelatinozë
12:06
and you can't see them at night especially.
289
726330
2000
dhe nuk mund ti shohësh natën.
12:08
And they have these
290
728330
3000
Ata gjithashtu kanë
12:11
long 30 to 40 to 50-ft. tentacles.
291
731330
2000
britha të gjtë 30-50 këmbë.
12:13
And they do this wrapping.
292
733330
2000
Dhe të lidhin rreth tyre me to.
12:15
And they can send the poison into the system.
293
735330
2000
Dhe kanë aftësi të percojnë helmin deri në sistemin nervor.
12:17
And a little kid from the back was like this.
294
737330
2000
Një fëmijë ulur diku mbrapa kishte zënë këtë pozitë.
12:19
And I said, "What's your name?" "Henry."
295
739330
2000
Dhe e pyeta, "Si quhesh?" "Henry."
12:21
"Henry, what's your question?"
296
741330
2000
"Henry, cila është pyetja jote?"
12:23
He said, "Well, I didn't have a question so much
297
743330
2000
Ai u përgjigj" Nuk kam ndonjë pytetje në të vërtetë
12:25
as I had a suggestion."
298
745330
2000
mirëpo një sugjerim"
12:27
He said, "You know those guys
299
747330
3000
Pastaj vazhdoi,"E di për ata njerëz
12:30
who really believe in what they believe in
300
750330
2000
që kanë besim të madh në atë cfarë besojnë
12:32
and so they wear bombs?"
301
752330
2000
dhe për këtë mbathin bomba?"
12:34
And I said, "Well it's odd that you've learned of this
302
754330
3000
Unë i thashë, "Eshtë paska e cuditshme që ti di për këto gjëra
12:37
as a noble kind of pursuit, but yeah, I know those guys."
303
757330
3000
por po , i njoh ata njerëz.
12:40
He said, "That's what you need.
304
760330
2000
Ai tha "Ajo është cfarë ti ke nevojë."
12:42
You need like a school of fish
305
762330
2000
Ke nevojë për një grup peshqish
12:44
that would swim in front of you like this."
306
764330
3000
që të notojnë para teje kështu."
12:47
(Laughter)
307
767330
2000
(Të qeshura)
12:49
"And when the jellyfish come and they wrap their tentacles around the fish,
308
769330
3000
"Dhe kur kandili i detit të ofrohet dhe të hedh brithërat rreth peshqve,
12:52
they're going to be busy with them,
309
772330
2000
do të jenë të zënë me ta,
12:54
and you'll just scoot around."
310
774330
3000
dhe ti mund të arratisesh."
12:57
I said, "Oh, it's like a suicide army."
311
777330
3000
Unë thashë,"Sikur një ushtri vetëvrasëse."
13:00
He said, "That's what I'm talking about. That's what you need."
312
780330
3000
Ai tha."Pikërisht për atë po flas. Ajo është për cka ke nevojë."
13:03
And little did I know,
313
783330
2000
Pak dija atëherë,
13:05
that you should listen to eight year-olds.
314
785330
2000
që është mirë të dëgjosh këshillat e 8 vjecarëve.
13:07
And so I started that swim
315
787330
2000
Unë e fillova atë notim
13:09
in a bathing suit like normal,
316
789330
2000
në një komstum banjoje,
13:11
and, no joke, this is it; it came from the shark divers.
317
791330
3000
sikur ky; nga zhytësit e peshkaqejve.
13:14
I finished the swim like this.
318
794330
4000
E përfundova notin në këtë mënyrë.
13:18
I was swimming with this thing on.
319
798330
3000
Po notoja me këtë gjë veshur.
13:21
That's how scared of the jellyfish I was.
320
801330
3000
Aq e trembur isha nga kandili i detit.
13:24
So now what do I do?
321
804330
3000
Po tash cfarë të bëjë?
13:29
I wouldn't mind
322
809330
2000
Nuk do më pengonte
13:31
if every one of you came up on this stage tonight
323
811330
4000
sikur secili prej jush të ngjitej në këtë skenë sonte
13:35
and told us how you've gotten over the big disappointments of your lives.
324
815330
3000
dhe të na tregonte se si i kanë tejkaluar zhgënjimet e e tyre më të mëdha në jetë.
13:38
Because we've all had them, haven't we?
325
818330
2000
Sepse të gjithë i kemi përjetuar ato, apo jo?
13:40
We've all had a heartache.
326
820330
2000
Të gjithë kemi pasur dëshpërime.
13:42
And so my journey now
327
822330
2000
Dhe qëllimi i rrugëtimit tim tani
13:44
is to find some sort of grace
328
824330
3000
është të gjejë pak mirësi
13:47
in the face of this defeat.
329
827330
3000
përballë kësaj disfate.
13:51
And I can look at the journey,
330
831330
3000
Dhe mund të shikoj kah udhëtimi
13:54
not just the destination.
331
834330
2000
jo vetëm caku.
13:56
I can feel proud. I can stand here in front of you tonight
332
836330
2000
Mund të ndjehem krenare. Mund të qëndroj sonte këtu para jush
13:58
and say I was courageous.
333
838330
3000
dhe të them që isha e guzimshme.
14:01
Yeah.
334
841330
2000
Po.
14:03
(Applause)
335
843330
5000
(Duartrokitje)
14:08
Thank you.
336
848330
2000
Faleminderit.
14:10
And with all sincerity, I can say,
337
850330
2000
Dhe me shumë sinqeritet mund të them
14:12
I am glad I lived those two years of my life that way,
338
852330
3000
që jam mëse e lumtur që përjetova ato dy vite të jetës sime në atë mënyrë,
14:15
because my goal to not suffer regrets anymore,
339
855330
3000
sepse ia arrita qëllimti tim që të mos
14:18
I got there with that goal.
340
858330
2000
jetoj më me pendime.
14:20
When you live that way, when you live with that kind of passion,
341
860330
2000
Kur jeton ashtu, kur jeton me aq pasion,
14:22
there's no time, there's no time for regrets,
342
862330
2000
nuk ka kohë për pendime,
14:24
you're just moving forward.
343
864330
2000
ti vetëm sa ecën përpara.
14:26
And I want to live every day of the rest of my life that way,
344
866330
2000
Dhe dua të jetoj ashtu cdo ditë të jetës që më ka mbetur,
14:28
swim or no swim.
345
868330
2000
duke notuar ose jo.
14:30
But the difference
346
870330
2000
Mirëpo dallimi
14:32
in accepting this particular defeat
347
872330
2000
kur pranon këtë lloj dështimi,
14:34
is that sometimes,
348
874330
3000
është se nganjëherë,
14:37
if cancer has won,
349
877330
4000
nëse kanceri ka fituar betejën,
14:41
if there's death and we have no choice,
350
881330
3000
nëse vdekja është më se e sigurtë dhe nuk kemi mundëse të zgjedhim,
14:44
then grace and acceptance
351
884330
3000
atëherë mirësia dhe pranimi
14:47
are necessary.
352
887330
2000
janë të nevojshme.
14:49
But that ocean's still there.
353
889330
2000
Ai oqean akoma gjendet aty.
14:51
This hope is still alive.
354
891330
2000
Kjo shpresë është akoma e gjallë.
14:53
And I don't want to be the crazy woman
355
893330
2000
Unë nuk dua të jem ajo gruaja e cmendur
14:55
who does it for years and years and years,
356
895330
3000
që bën një gjë të tillë cdo vitë,
14:58
and tries and fails and tries and fails and tries and fails,
357
898330
2000
provon dhe dështon disa herë.
15:00
but I can swim from Cuba to Florida,
358
900330
3000
mirëpo unë mund të notoj nga Kuba për në Floridë,
15:03
and I will swim from Cuba to Florida.
359
903330
3000
dhe akoma do notoj nga Kuba për në Floridë.
15:06
Thank you.
360
906330
2000
Faleminderit.
15:08
Thank you.
361
908330
2000
Faleminderit.
15:10
(Applause)
362
910330
3000
(Duartrokitje)
15:13
Thank you.
363
913330
2000
Faleminderit.
15:15
(Applause)
364
915330
2000
(Duartrokitje)
15:17
And so, what after that?
365
917330
2000
Po cfarë pas kësaj?
15:19
Are you going to swim the Atlantic?
366
919330
3000
A do të notoj përmes oqeanit Atlantik?
15:22
No, that's the last swim.
367
922330
2000
Jo, ai është noti i fundit.
15:24
It's the only swim I'm interested in.
368
924330
3000
Eshtë i vetmi not në të cilin jam e interesuar.
15:27
But I'm ready.
369
927330
2000
Mirëpo jam e gatshme.
15:29
And by the way, a reporter called me the other day
370
929330
2000
Me që ra fjala, një raportues më thirri para ca ditësh
15:31
and he said he looked on Wikipedia
371
931330
2000
dhe tha se kishte hulumtuar në Wikipedia
15:33
and he said he saw my birthday was August 22nd 1949,
372
933330
3000
dhe kishte vënë re që kisha lindur më 22 gusht, 1949,
15:36
and for some odd reason in Wikipedia,
373
936330
2000
dhe për një arsye të cuditshme në Wikipedia,
15:38
they had my death date too.
374
938330
2000
kishin edhe datën time të vdekjes.
15:40
(Laughter)
375
940330
2000
(Të qeshura)
15:42
He said, "Did you know you're going to die the same place you were born, New York City,
376
942330
3000
Ai tha, "A e ke ditur që do vdesësh në të njëjtin vend ku ke lindur, në qytetin e Nju Jorkut,
15:45
and it's going to be in January of '35?"
377
945330
3000
në janar të vitit 2035?"
15:48
I said, "Nope. I didn't know."
378
948330
2000
I thashë: "Jo, nuk e dija këtë"
15:50
And now I'm going to live to 85.
379
950330
2000
Sipas kësaj do jetoj deri në moshën 85 vjecare.
15:52
I have three more years than I thought.
380
952330
3000
kam tre vite më shumë se sa që mendoja.
15:56
And so I ask myself,
381
956330
2000
kam filluar të pyes
15:58
I'm starting to ask myself now,
382
958330
2000
veten tani.
16:00
even before this extreme dream
383
960330
2000
edhe para se të arrij
16:02
gets achieved for me,
384
962330
2000
këtë ëndërr ekstreme,
16:04
I'm asking myself,
385
964330
2000
pyes veten,
16:06
and maybe I can ask you tonight too,
386
966330
2000
dhe ndoshta mund të ju pyes edhe juve sonte
16:08
to paraphrase the poet
387
968330
5000
duke parafrazuar poetin
16:13
Mary Oliver,
388
973330
3000
Mary Oliver,
16:16
she says, "So what is it,
389
976330
4000
e cila thotë,"Pra, cfarë është,
16:20
what is it you're doing,
390
980330
3000
ajo cfarë ti po bën,
16:23
with this one wild and precious life of yours?"
391
983330
5000
me jetën tënde të cmendur dhe të cmuar?
16:29
Thank you very much.
392
989330
2000
Faleminderit shumë
16:31
(Applause)
393
991330
6000
(Duartrokitje)
16:37
Thank you. Thank you.
394
997330
2000
Faleminderit.Faleminderit.
16:39
Thank you. Thank you.
395
999330
4000
Faleminderit. Faleminderit.
16:43
(Applause)
396
1003330
5000
(Duartrokitje)
16:48
Live it large. Live it large.
397
1008330
3000
Jetoni me aventura. Jetoni me aventura.
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7